بخشی از مقاله

بررسي الگوي سني ازدواج در ايران


بررسي الگوي سني ازدواج در ايران

بيان مسئله:
كنترل ميزان رشد جمعيت يكي از مهمترين شاخصهاي توسعه بحساب مي آيد. جمعيت دنيا در سال 1950 دو و نيم ميليارد نفر بوده و اكنون از مرز 6 مليارد نفر گذشته است و پيش بيني مي شود در سال 2025 ميلادي به 5/8 ميليارد نفر برسد طي همين سالها در ايران روند رشد جمعيت از متوسط دنيا بالاتر بود و جمعيت 10 ميليوني 100 سال قبل اكنون به نزديك به 7 برابر رسيده است .


كشور جمهوري اسلامي ايران كه در دوران سالهاي اوليه انقلاب داراي رشد جمعيت بالا و در حدود7/2 (كه تا 4/3 نيز ذكر شده است) و در سالهاي اخير اين ميزان رشد تا حدود 7/1 (و مواردي تا 2/1 نيز ذكر شده) كاهش يافت اين كاهش رشد جمعيت ناشي از اجراي طرحها و برنامه هاي كنترل جمعيت در سالهاي اخير بوده است.


هرم سني جمعيت ايران در سالهاي اول بعد از انقلاب شكلي مخروطي با قاعده پهن به خود گرفت كه اين شكل نشانگر رشد جمعيت بالا است و در سالهاي بعد اين رشد بسرعت كنترل و باعث تغيير در شكل نمودار فوق گرديد بطوري كه اكنون يك ناحيه فرو رفته در قاعده مخروط را مي توان بوضوح مشاهده كرد مشابه اين تغيير را مي توان در نمودار رشد جمعيت كشور هاي اروپايي و بخصوص در كشور آلمان پس از جنگ جهاني اول مشاهده نمود كه البته اين تغيير شكل نمودار در اروپا در بين گروه جوانان و افراد ميانسال (بويژه مردان ) و بدليل كشته شدن سربازان در جنگ بوده است در حالي كه تغيير شكل مزبور در كشور ما ناشي از كنترل رشد جمعيت و تنظيم خانواده مي باشد.


كشور ايران داراي جمعيت جواني مي باشد و برابر آمار (در زمان مطالعه) حدود 35% جمعيت كشور را افراد زير 18 سال تشكيل مي دهند اين آمار اهميت تحقيق در مسائل جوانان و از جمله مسئله ازدواج را روشن تر مي نمايد .


براساس مطالعات انجام شده در سال 1365 از سوي سازمان ثبت احوال نشان مي دهد كه 99 در صد از زنان كشور ما موفق به ازدواج مي شوند و تنها يك درصد آنان تا پايان عمر خود موفق به ازدواج نمي شوند .


شاخص ديگر ميانگين طول مدت ازدواج است كه اين رقم در جامعه ما بسيار بالا است.
الگوي ازدواج در ايران بر اساس باور مردم به اين گونه است كه شوهر بايد از زن بزرگتر باشد و ميزان تفاوت سن حداقل 5 سال را لازم و اين اختلاف سن را ضامن بقاي خانواده ها مي دانند.


همچنين طبق تحقيق انجام شده از سوي سازمان ثبت احوال ميزان تفاوت سني زن و مرد در كشور طي سالهاي دهه 60 بين 8/4 تا 1/5 بوده است اخيرا مجلس شوراي اسلامي نيز در يك طرح پيشنهادي سن قانوني ازدواج براي مردان 18 و براي زنان را 15 سال اعلام نمود.
آمار هاي موجود اختلاف سن زن و مرد را در جوامع مختلف و از جمله در جوامع غربي نيز در همين حدود نشان مي دهد تا به آنجا كه فرمول زير را كه از دوران ارسطو باقي مانده است براي تعيين سن مناسب ازدواج زن و مرد صادق دانسته اند.


7+ (2/ سن مرد) = سن زن
نمودار شماره 1: نمايش ميانگين سن ازدواج در زن و مرد بر اساس فرمول فوق

بر اساس اين طرز تفكر و طبق فرمول فوق مشخص است كه با افزايش سن ازدواج ميزان اختلاف سن زن و مرد نيز افزايش مي يابد به گونه اي كه سن مناسب زن براي مرد 14 ساله معادل 14 سال و براي مرد 20 ساله معادل 17 سال و براي مرد 40 ساله معادل 27 سال و براي مرد 60 ساله معادل 37 سال خواهد بود.
نتيجه چنين تفكري در صورتي كه ميزان رشد جمعيت همواره مثبت باشد آن است كه هميشه تعداد زنان در معرض ازدواج به مردان در معرض ازدواج بيشتر بوده است اين موضوع تا كنون مشكل حادي را براي ازدواج زنان بوجود نياورده ليكن اين مشكل هميشه بطور مزمن خود را بروز داده است اگر چه تعدد زوجات باعث شده است تا ازدواج تعداد كمي از اين بانوان نيز ممكن گردد.


بر اساس آمار منتشره از سوي سازمان ثبت احوال 82/2 درصد مردان كشور ما در سال 1370 داراي 2 همسر بوده اند كه تعداد بيش از 345 هزار نفر از زنان را شامل مي شود اگر فرض كنيم كه فرهنگ چند همسري در جامعه همچنان حاكم باشد باز هم نمي توان انتظار داشت كه كليه دختران فرصت ازدواج را پيدا نمايد ضمن آنكه عوارض چند همسري را نيز بايد پذيرا باشند.


به ازاي هر مرد در سن ازدواج حداقل يك زن در سن ازدواج و با اختلاف سني ذكر شده وجود دارد ليكن با توجه به الگوي سني ازدواج و فرهنگ اختلاف سن زن و مرد حاكم بر كشور ما انتظار مي رود با توجه به تغييراتي كه در ميزان رشد جمعيت در كشور ما اتفاق افتاده است و منحني هرم سني در بخش قاعده آن دچار فرورفتگي شده است در سالهاي آينده تعداد پسر هاي آماده ازدواج از تعداد دختر ها بيشتر شده و چه بسا تعداد قابل توجهي از آنان تا پايان عمر مجرد باقي بمانند اگر چه ممكن است تعدادي از مردان به فكر خروج ازكشور براي ازدواج افتند البته امكان واردات دختر از كشور هاي ديگر را نيز مي توان در نظر گرفت! در هر حال اين مشكل را با قانون چند همسري هم نمي توان رفع نمود!!


لازم به ذكر است در صورتي كه بخشي از افراد جامعه بدليل عدم تعادل تعداد پسر و دختر آماده ازدواج مجرد باقي بمانند علاوه بر ايجاد زمينه هاي فساد براي آنان بخش وسيعي ازافراد متاهل جامعه را نيز به فساد سوق مي دهند حال اين سوال پيش مي آيد كه آيا افزايش تعداد افراد مجرد در جامعه را بايد يك معضل بشمار آورد و يا اينكه مانند غربيها آن را به عنوان عامل كنترل جمعيت بحساب آورده و از آن استقبال نمود به هر حال پيش بيني ميزان تجرد در بين زنان و مردان در سالهاي بعد مي تواند امكان تصميم گيري هاي حساب شده و بموقع براي سياستگزاران بهداشتي و بلكه فرهنگي و اقتصادي را فراهم سازد.


در يك بررسي وسيع كه بوسيله دفتر سلامت خانواده و جمعيت در وزارت بهداشت و درمان و با نظارت مركز آمار و همكاري كارشناسان و سازمانهاي بين المللي در مهر ماه سال 1379 انجام شد آمار و اطلاعات بسياري در زمينه جمعيت و شاخصهاي توسعه جمع آوري گرديد در اين تحقيق علاوه بر سن تولد كليه افراد خانواده سن ازدواج در زوجين مورد سوال قرار گرفت كه زمينه بسيار مناسبي را براي انجام تحقيق در اين زمينه فراهم ساخته است .


لازم به ذكر اكنون نتايج اين مطالعه تحت عنوان سيماي جمعيت و سلامت در جمهوري اسلامي ايران (مهر ماه 1379) منتشر شده است


عوامل موثر بر الگوي سني ازدواج:
الگوي سني ازدواج در هر جامعه اي تابع شرايط عرضه وتقاضاي حاكم بر آن جامعه مي باشد و عوامل موثر برآن عبارتند از:

الف - عوامل موثر بر سن ازدواج در زن و مرد
1- وضعيت تحصيلي و فرهنگي افراد جامعه
2- وضعيت اقتصادي جامعه


3- امنيت و آرامش حاكم بر جامعه


4- طبقه اجتماعي خانوار (شهري و روستايي – كارگري و كشاورزي)
5- قوانين و مقررات حاكم بر جامعه
ب - عوامل موثر بر اختلاف سن زن ومرد در هنگام ازدواج
1- سنتها و فرهنگ اختلاف سني زن و مرد در هنگام ازدواج حاكم بر هر جامعه
2- وضعيت تحصيلي و فرهنگي افراد جامعه
3- قوانين و مقررات حاكم بر جامعه


4- ميانگين سن ازدواج در جامعه
ج – عوامل موثر بر افزايش و كاهش ميزان ازدواج
1- وضعيت اقتصادي جامعه
2- پايين بودن سن ازدواج
3- پذيرش فرهنگ تجرد در جامعه
د – عوامل موثر بر ازدواج مجدد در زن ومرد


1- پذيرش فرهنگ چند همسري از سوي جامعه
2- ميزان طلاق در جامعه


3- ميزان از دست دادن همسر بدليل فوت در بين زنان و مردان
ه- عوامل موثر بر نسبت جنسي در جامعه
1- تعداد پسر و دختر مجرد هر گروه سني
2- تغييرات در الگوي باروري و افزايش و يا كاهش شديد رشد جمعيت
3- مرگ و مير و يا تلفات ناشي از جنگ در بين جنس مذكر


4- مهاجرت ها ي بي رويه جوانان به خارج از كشور
5- مهاجرت هاي بي رويه اتباع خارجي بي همسر به داخل كشور
6- مهاجرت هاي شغلي در بين جنس مذكر


اهداف:
هدف كلي:
بررسي الگوي سني ازدواج در ايران و برآورد وضعيت آن در سالهاي آينده

اهداف اختصاصي:
1- تعيين الگوي سني ازدواج در كشور به تفكيك گروه هاي سني
2- تعيين وضعيت الگوي سني ازدواج در سالهاي آينده بر اساس الگوهاي سني موجود در جامعه
3- تعيين وضعيت الگوي سني ازدواج در سالهاي آينده بر اساس ايجاد تغيير در الگوي سني موجود

اهداف كاربردي:
1- پيش بيني ميزان تجرد قطعي در بين جوانان در دهه هاي آينده بر اساس الگوي سني ازدواج در ايران
2- تعيين الگوي سني مناسب ازدواج در ايران براي پيشگيري از تجرد قطعي جوانان در ده هاي آينده

سئوال ها:
1- الگوي سني ازدواج در كشور چگونه است
2- تركيب سني جمعيت مجرد و متاهل چگونه است
3- تركيب سني جمعيت مجرد در سالهاي آينده چگونه خواهد بود
4- در صورت تغيير در الگوي سني ازدواج تركيب سني جمعيت مجرد در سالهاي آينده چگونه خواهد بود

فرضيات:
1- اختلاف سن هنگام ازدواج در زن و مرد در ايران بالا است
2- تركيب سني جمعيت كشور بطور مشخص متفاوت از ديگر كشورها است
3- تركيب سني جمعيت مجرد در كشور با توجه به اختلاف سن هنگام ازدواج نامناسب است و در سالهاي آينده عدم تناسب بين گروه هاي سني منجر به تجرد تعداد زيادي از جمعيت كشورخواهد گرديد
4- در صورت تغيير در الگوي سني ازدواج مي توان از تجرد قطعي افراد در سال هاي آينده جلوگيري نمود
روش تحقيق:


بمنظور بررسي ويژگيهاي جمعيتي و بهداشتي در جمهوري اسلامي ايران دفتر سلامت خانواده و جمعيت با همكاري مركز آمار ايران و با مشاركت كارشناسان و سازمانهاي ملي و بين المللي طرح تحقيقاتي وسيعي را در مهرماه 1379 در سراسر كشور به اجرا در آورده است.
در اين طرح ملي كه زير نظر كارشناسان ستادي وزارت بهداشت و مركز آمار انجام شد پرسشنامه اي 22 صفحه اي مشتمل بر كليه اطلاعات جمعيتي و بهداشتي كشور تهيه گرديد.


در اين بررسي كه توسط تيم هاي با تجربه از سراسر كشور و با نظارت كارشناسان ستاد مركزي وزارت بهداشت و مركز آمار ايران انجام شد اطلاعات فراواني در زمينه هاي اطلاعات عمومي خانوار - اعضاي خانواده ها - وضعيت كار افراد 5 تا 14 سال - حادثه و معلوليت در خانوار - تسهيلات و امكانات رفاهي خانوار - اطلاعات عمومي و باروري و شيردهي زنان 10 تا 49 ساله – تنظيم خانواده – وضعيت كودكان زير 5 سال در مورد بيماريهاي اسهالي و عفونتهاي حاد تنفسي – آموزش پيش دبستاني و شير مادر جمع آوري گرديد.


براي بررسي الگوي سني ازدواج در ايران نياز به داده هايي در زمينه سن ازدواج زن سن ازدواج مرد و سال ازدواج آنها مي باشد در طرح بررسي ويژگيهاي جمعيتي و بهداشتي در ايران داده هاي جمع آوري شده كه قابل بكارگيري در اين بررسي مي باشند عبارتند از:
1- سن هر يك از اعضاي خانوار چقدر است؟
2- وضعيت تاهل هر يك از اعضاي خانوار چگونه است؟


3- سن در اولين ازدواج زن چقدر است؟
4- در اين ازدواج (اولين ازدواج) شوهر چند سال داشت؟
در اين بررسي براي هريك از افراد زن 10 – 49 ساله خانوار كه حداقل يك بار ازدواج كرده فرم مخصوص تكميل شده است بگونه اي كه كليه زنان همسردار يا بي همسر (بعلت طلاق يا فوت همسر) مورد پرسشگري قرار گرفته و به سوالات فوق پاسخ داده اند.
لازم به ذكر است كه با داده هاي موجود مي توان ميزان ازدواج و الگوي ازدواج را به تفكيك هر سال مورد بررسي قرار داد براي اين منظور كافي است براي بدست آوردن سال ازدواج از فرمول زير استفاده كنيم.
سن زن در اولين ازدواج + سن زن – 1379 = سال ازدواج

بدين تربيب مي توان فهميد كه هر گروه سني از زنان با كدام گروه سني از مردان ازدواج كرده اند و در طي سالهاي مختلف اين الگوي سني چه تغييري كرده است. با فرض ثابت ماندن الگوي بدست آمده در دهه آينده و درصورت اعمال اين الگو مي‎توان روند توزيع سني زنان و مردان در معرض ازدواج در سالهاي آينده را پيش گويي و مورد مطالعه قرار داد.
نمونه گيري:


با توجه به اينكه در بررسي انجام شده حجم نمونه زيادي جمع آوري شده است و نمونه شباهت به سرشماري خواهد داشت و تعيين حجم نمونه نياز نخواهد بود.
در اين بررسي از هر استان دوهزار خانوار روستايي و دوهزار خانوار شهري مورد بررسي قرار گرفتند و حدود 114 هزار خانوار ايراني (مشتمل بر 536 هزار نفر) مورد پرسشگري قرار گرفته كه براي هر خانوار پرسشنامه هايي مشتمل بر 22 صفحه توسط نيروهاي كارآزموده تكميل گرديد.

ملاحظات اخ

لاقي:
در اين مطالعه نكات اخلاقي لازم رعايت شده است و در صورت مشاهده امكان وقوع فرضيات فوق با ارائه راه حل مناسب به مسئولان و سياست گذاران كشور نسبت به پيشگيري از مشكل فوق اقدام خواهد شد .

پيش آزمايي:
از آنجا كه اين بررسي بر اساس اطلاعات بدست آمده از طرح بررسي ويژگيهاي جمعيتي و بهداشتي در جمهوري اسلامي ايران مي باشد نيازي به پيش آزمايي وجود ندارد.

نتيجه بررسي:
بررسي ويژگيهاي جمعيتي و بهداشتي در تاريخ مهر ماه 1379 با انجام پرسشگري از حدود 114 هزار خانوار در سراسر كشور انجام شد در اين بررسي كه توسط تيم هاي با تجربه از سراسر كشور و با نظارت كارشناسان ستاد مركزي وزارت بهداشت و مركز آمار ايران انجام شد اطلاعات فراواني در زمينه هاي مختلف جمعيتي بدست آمد.
براي ورود داده ها به رايانه نرم افزار ويژه اي بوسيله EpiInfo طراحي گرديد كه در آن كنترل هاي ويژه اي نيز در نظر گرفته شد كه اين امكان را فراهم نمود تا داده ها با دقت بيشتري ثبت شوند.
طي دوره بررسي فعاليت هاي كنترل و نظارت و ارزشيابي بصورت مستمر و دقيق توسط مجريان اعمال گرديد.
پس از تكميل و انتشار نتايج بررسي فوق داده هاي طرح در آذرماه 1382 بطور كامل جهت انجام بررسي بروي الگوي سني ازدواج در اختيار قرار گرفت.

تحليل داده ها:
بررسي وضع موجود :
پس از دريافت داده ها نسبت به حذف مواردي كه داراي داده هاي ناقص و يا متناقض براي اين بررسي بودند از قبيل نداشتن سن هنگام ازدواج و يا سن همسر در هنگام ازدواج و يا عدم تناسب سن فرد با اطلاعات مربوط به تاهل اقدام گرديد. لازم به ذكر است موارد حذف شده حدود 0017/0 از اطلاعات جمعيتي و كمتر از 06/0 از اطلاعات مربوط به سن تاهل بوده است كه در نتايج بدست آمده بي تاثير مي باشند.


پس از اينكه داده ها پالايش شدند و امكان كار با داده ها فراهم شد نتايج حاصل به تفكيك جمعيت هاي هر استان – شهر و روستا- زن ومرد- تاهل و تجرد (افراد هرگز ازدواج نكرده و حداقل يكبار ازدواج كرده) و گروه هاي سني 5 ساله در جداول ويژه ثبت شد به گونه اي كه امكان مقايسه نتايج به تفكيك هر يك از گروه هاي فوق امكان پذير باشد از طرفي داده هاي وضعيت تاهل زنان نيز به تفكيك هر استان – شهر و روستا و گروه هاي سني در جداول مربوطه ثبت گرديد در ادامه به كمك نرم افزار Excel نمودار هرم سني در جمعيت هاي مختلف و به تفكيك هر استان، شهر و روستا و وضعيت تاهل ترسيم شد.


در بررسي اوليه مشاهده مي شود كه اختلاف چشمگيري در نتايج حاصله از استانهاي مختلف و شهر و روستا غير از موارد خاص مشاهده نمي شود به گونه اي كه مي توان نتايج هر يك از جمعيت ها را به كل كشور تعميم داد.


هرم سني به تفكيك استانها: به منظور بررسي وضعيت الگوي سني ازدواج در جامعه به تفكيك هر يك از استانها و جمعيت هاي شهري و روستايي اختلاف سني زن و مرد بر اساس سالهاي ازدواج آنها محاسبه و نمودار مربوطه ترسيم شد نمودار هاي هرم سني استانهاي مختلف نشان مي دهند كه كليه استان هاي مورد مطالعه از وضعيت تقريبا مشابهي برخوردار هستند اگر چه تفاوتهاي اندكي را مي توان در نمودار ها مشاهده نمود عليرغم برابر بودن تعداد خوشه ها در هر استان جمعيت هاي بدست آمده با اندكي تفاوت همراه مي باشند.


هرم سني به تفكيك روستا و شهر: در نگاه اوليه به هرم سني جمعيت هاي شهري و روستايي مي توان بوضوح به شباهت هاي بين آنها و هرم سني هر يك از استان ها و هرم سني كل كشور پي برد اما در مقايسه بين هرمهاي سني شهر و روستا با كمي دقت مي توان اختلاف جزئي موجود بين آنها را ملاحظه نمود و آن اينكه نسبت جمعيت مرد به زن در هر گروه سني در روستا كمتر از مقدار آن در شهر است اين موضوع نشان دهنده مهاجرت شغلي جمعيت هاي مرد روستايي به سوي شهرها مي باشد.


هرم سني به تفكيك روستا و شهر در كل كشور: براي محاسبه و ترسيم دقيق هرم سني اطلاعات بدست آمده را پس از وزن دهي با يكديگر جمع نموده و هرم سني براي كل كشور به تفكيك شهر و روستا ترسيم گرديد.


با توجه به اينكه اطلاعات بدست آمده مربوط به سال 1379 مي باشد براي برآورد وضع موجود محاسبه و اصلاح مقادير بدست آمده ضروري بنظر مي رسيد. بدين منظور با فرض اينكه الگوي سني ازدواج در طي سالهاي 79 تا 82 تغيير زيادي نداشته است ابتدا الگوي سني ازدواج را به تفكيك سن براي زن و مرد در سه سال منتهي به 79 محاسبه نموده و مقادير بدست آمده از تعداد افراد مجرد كاسته شد تا تصويري از وضعيت فعلي در سال 82 بدست آيد.
لازم به ذكر است منظور از افراد مجرد افراد هرگز ازدواج نكرده مي باشد و افراد متاهل شامل افراد حداقل يكبار ازدواج كرده مي باشد.



جدول شماره 1: جمعيت هاي برآورد شده در گروههاي سني به تفكيك جنس و تاهل در كل كشور در سال 1382
متولدين سالهاي گروه سني زن مرد كل جمعيت
مجرد مزدوج 79-82 متاهل مجرد مزدوج 79-82 متاهل
78- 82 0 - 4 2555803 0 0 2649653 0 0 5205457
73 - 77 5 - 9 3382894 1299 0 3476509 0 0 6860702


68- 72 10 - 14 3989759 246225 37001 4429024 6391 12693 8721092
63 - 67 15 - 19 3014331 675256 711548 4058950 239011 71402 8770498
58- 62 20 - 24 1175863 297019 1741330 1700294 684948 729374 6328829
53 - 57 25 - 29 430279 66119 2049577 570388 300907 1799452 5216721


48- 52 30 - 34 183327 16550 2028590 168018 49125 2002362 4447972
43 - 47 35 - 39 85582 3373 1814301 56289 12991 1857099 3829634
38- 42 40 - 44 48547 796 1654381 18354 5184 1655040 3382303


33 - 37 45 - 49 21565 398 1295315 15020 2659 1361493 2696451
28- 32 50 - 54 8851 0 1054756 6737 1457 897150 1968952
23 - 27 55 - 59 6012 0 756048 3073 2081 764208 1531422


18- 22 60 - 64 4055 0 686558 5586 1224 807125 1504548
13 - 17 65 - 69 7101 0 603146 5634 495 705985 1322361
08- 12 70 - 74 6742 0 480687 3503 240 549352 1040524


03 - 07 75 - 79 3478 0 306379 2911 83 351441 664291
1998- 02 80 - 84 892 0 107787 1260 0 114701 224640
1993 - 1997 85 - 89 1318 0 44103 1529 0 40541 87491
1988 - 1992 90 - 94 160 0 23307 1141 0 16655 41261
1983 - 1987 95 - 99 1182 0 30450 1402 0 22564 55597
جمع جمع 14927740 1307035 15425262 17175276 1306795 13758638 63900748


جدول شماره 2: جمعيت هاي برآورد شده در گروههاي سني به تفكيك جنس و تاهل در روستا در سال 1382
متولدين سالهاي گروه سني زن مرد كل جمعيت
مجرد مزدوج 79-82 متاهل مجرد مزدوج 79-82 متاهل
78- 82 0--4 1022055 0 0 1089870 0 0 2111925
73 - 77 5--9 1387290 825 0 1450590 0 0 2838706
68- 72 10--14 1504924 111274 20215 1669652 3550 5659 3315272


63 - 67 15--19 1026205 237571 300105 1324756 110531 34419 3033587
58- 62 20--24 452011 87253 624751 511277 258786 332944 2267021
53 - 57 25--29 182073 19399 685622 160074 71569 688827 1807563
48- 52 30--34 69589 4870 619795 29107 9823 627051 1360236
43 - 47 35--39 25944 1321 535541 6800 2889 539475 1111970


38- 42 40--44 11272 165 514585 3308 1238 486048 1016616
33 - 37 45--49 4305 83 431515 584 1238 385037 822762
28- 32 50--54 3111 0 355871 1953 825 268287 630049
23 - 27 55--59 1584 0 272327 677 660 237403 512652


18- 22 60--64 1895 0 271936 1132 908 300434 576306
13 - 17 65--69 1512 0 238952 991 495 292396 534346
08- 12 70--74 1285 0 193768 1126 83 235478 431740
03 - 07 75--79 1082 0 118814 334 83 152956 273270


1998- 02 80--84 574 0 38463 560 0 45767 85364
1993 - 1997 85--89 251 0 17019 517 0 17899 35686
1988 - 1992 90--94 22 0 7242 0 0 8209 15474
1983 - 1987 95--99 753 0 12622 719 0 8898 22992
جمع جمع 5697740 462760 5259143 6254027 462678 4667188 22803537

جدول شماره 3: جمعيت هاي برآورد شده در گروههاي سني به تفكيك جنس و تاهل در شهر در سال 1382
متولدين سالهاي گروه سني زن مرد كل جمعيت
مجرد مزدوج 79-82 متاهل مجرد مزدوج 79-82 متاهل
78- 82 0--4 1533748 0 0 1559783 0 0 3093531


73 - 77 5--9 1995604 474 0 2025919 0 0 4021996
68- 72 10--14 2484835 134951 16786 2759372 2841 7034 5405820
63 - 67 15--19 1988126 437685 411444 2734193 128480 36984 5736911


58- 62 20--24 723852 209767 1116579 1189017 426162 396430 4061807
53 - 57 25--29 248205 46720 1363955 410315 229339 1110624 3409157
48- 52 30--34 113737 11680 1408794 138911 39302 1375311 3087735
43 - 47 35--39 59637 2052 1278760 49489 10102 1317624 2717664


38- 42 40--44 37275 631 1139796 15047 3946 1168993 2365688
33 - 37 45--49 17259 316 863800 14436 1421 976456 1873688
28- 32 50--54 5740 0 698884 4784 631 628863 1338903


23 - 27 55--59 4429 0 483721 2396 1421 526804 1018770
18- 22 60--64 2160 0 414622 4454 316 506690 928242
13 - 17 65--69 5589 0 364193 4644 0 413589 788016


08- 12 70--74 5457 0 286919 2377 158 313874 608784
03 - 07 75--79 2396 0 187564 2576 0 198485 391022
1998- 02 80--84 317 0 69324 701 0 68935 139277
1993 - 1997 85--89 1067 0 27083 1012 0 22643 51805
1988 - 1992 90--94 137 0 16065 1141 0 8445 25788
1983 - 1987 95--99 429 0 17828 683 0 13666 32606
جمع جمع 9230000 844275 10166119 10921249 844117 9091450 41097210


نمودار شماره 2: هرم سني روستايي به تفكيك تاهل وتجرد در سال 79

نمودار شماره 3: هرم سني شهري به تفكيك تاهل وتجرد در سال 79
نمودار شماره 4: هرم سني به تفكيك تاهل و تجرد در كل كشور در سال 79
گروه هاي سني:
براي رسم نمودار هرم سني جمعيت هاي مربوط به نمونه ها را به تفكيك زن و مرد در گروه هاي سني 5 ساله تقسيم نموده و منحني هرم سني آن ترسيم گرديد با توجه به شكل هرم مي توان فراز و نشيب هايي را در بخشهايي از آن مشاهده نمود كه مهمترين آنها با توجه به موضوع مورد بحث يعني پيش بيني عدم تعادل جمعيتي مربوط به گروه هاي سني ازدواج در آينده عبارتند از:


گروههاي سني 11 تا 20 سال : در گروه هاي سني 11 تا 20 ساله نسبت به گروه سني بالاتر از خود مي توان افزايش شديد جمعيت را مشاهده نمود اين افزايش مربوط به مقطع پس از انقلاب و دوران جنگ ايران و عراق است و در ارتباط مستقيم با سياستها و برنامه هاي دولت پس از انقلاب مي باشد كه با اعمال سياستهاي تشويقي در كشور موجب كاهش سن ازدواج و درنتيجه افزايش موارد ازدواج و زاد و ولد گرديد. ميزان رشد جمعيت در طي سالهاي فوق از مرز 4 در هزار نيز گذشت و موجب شد تا ميزان رشد جمعيت بشدت افزايش يابد.


گروههاي سني كمتر از 10 سال: همانگونه كه در منحني هرم سني مشاهده مي گردد يك ناحيه فرورفته در قسمت انتهاي هرم كه مربوط به گروه سني كمتر از 10 سال مي باشد را مي توان مشاهده نمود اين پديده مربوط به مقطع پس از جنگ ايران و عراق در كشور ما مي باشد كه تغيير در سياستهاي دولت براي كنترل جمعيت كشور و از طرفي توسعه سيستم شبكه هاي بهداشتي در كشور و همچنين كاهش ميزان ازدواج به دليل معضلات اقتصادي در كشور موجب گرديد تا ميزان رشد جمعيت بطور ناگهاني و چشمگيري كاهش يابد و فرو رفتگيي را در قاعده هرم ايجاد نمايد فرورفتگيي كه ممكن است بتواند منجر به عدم تعادل در كل هرم گردد!


گروه هاي سني ازدواج:
سن ازدواج در زن و مرد: همانگونه كه از نمودار اختلاف سني زنان و مردان به تفكيك سال ازدواج مشاهده مي شود با گذشت سنوات رفته رفته سن ازدواج زنان از ارقام كمتر از ده به نزديك به بيست سال رسيده است و از طرفي سن ازدواج مردان بين ارقام 22 تا 25 سال در نوسان بوده است اما دليل اين امر آن است كه گروه مورد مطالعه زنان ده تا 49 سال مي باشند طبيعي است كه در اين مطالعه زناني كه مثلا در سال 1339 ازدواج نموده اند و بالاي 10 سال عمر داشته اند بدليل اينكه اكنون بيش از 49 سال دارند بطور خودكار از مطالعه حذف شده اند بنابر اين تنها زناني كه كمتر از 10 سال داشته اند در مطالعه قرار مي گيرند به همين دليل نتايج حاصل بويژه در گروه هاي سني بالا دقيق نمي باشند.


با در نظر گرفتن اين نكته و با توجه به نمودار شماره 5 و جداول مربوطه مي توان نتيجه گرفت افزايش روند ميانگين سن ازدواج در بين زنان از حدود سن 17 سالگي در سال 1355 به سن 1/20 سالگي در سال 1379 است اين در حالي است كه ميانگين سن ازدواج در بين مردان از حدود 7/22 در سال 1355 به 9/24 در سال 1379 رسيده است به بيان ديگر ميزان اختلاف سن زن و مرد در موقع ازدواج در طي سالهاي فوق از حدود 8/5 به 8/4 سال كاهش يافته است. نتايج فوق با آمارهاي بدست آمده از مركز آمار ايران و سرشماري منطبق مي باشد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید