بخشی از مقاله

تخم کتان
تخم کتان به عنوان یک داروی گیاهی شفا بخش برای کنترل و درمان تعدادی از نارحتی ها از جمله بیماری قلبی ، سرطان پستان و کولون ، آرتروز تنظیم فشار خون ، انعقاد خون ،کاهش LDL(جزء بد کلسترول ) و تقویت سیستم دفاع طبیعی بدن کمک می کند. تخم کتان دانه گیاهی است که گیاه آن را فارسی بطور کلی کتان و به انگلیسی Common Flax گویند . نام علمی آن linum usitatissimum است ،دانه این گیاه برای مصارف پزشکی کاربرد دارد.باید توجه شود که نوع

دیگری از گیاه کتان نیز وجود دارد که از آن به فارسی کتان مسهل و به انگلیسی Purgatif flax گویند و نام علمی آن linum Catharticum است. این گونه گیاه کتان از نظر روش مصرف در گیاه درمانی با کتان معمولی متفاوت است و برگ آن مورد توجه و مصرف پوده و در طب سنتی معمولاً در بیماریهای استقا برگ آن تجویز می شود.


خواص کتان معمولی که تخم آن به عنوان دارو مطرح است.
قطعاً با پارچه های کتانی برای استفاده از خاصیت خنک کردن آن که برای لباس های تابستانی مصرف می شود آشنایی دارید. این پارچه ها از الیاف گیاهی گیاه کتان تولید می شود و به علاوه از روغن تخم کتان که به روغن بزرک معروف است در نقاشی استفاده می شود ولی این گیاه زیبا با گلهای آب جالب که در مناطق مختلف جهان در سطح وسیعی کاشته می شود تنها از نظر مصرف آن در تهیه پارچه های کتانی و روغن بزرک نقاشی مورد توجه نیست بلکه از نظر

پزشکی تخم آن به عنوان یک نوشداروی بسیار مفید وسیعی دارد. در تحقیقات علمی جدید قرائن بسیار قانع کننده ای بدست آمده است که تخم کتان در بهبود طیف وسیعی از انواع بیماری ها و نارحتی ها از جمله برای کمک به بیماران قلبی و سرطان پستان و کولون و کمک به افزایش فعالیت سیستم دفاع بدن انسان و برای نرم کردن مفاصل در انواع بیماری های آرتروز از جمله آرتروز از جمله در آرتروزهای روماتیسمی و کاهش نارحتی ها و عوارض دوران یائسگی از جمله برای کاهش گرگرفتن زنان و دهها مورد دیگر آثار مفید حیرت انگیزی دارد.


تخم کتان معمولی از غنی ترین منابع مادۀ شیمیایی شفا بخش آلفا لینولینک اسید است وآلفا لینولینکاسید (Alpha Linolenic Acid) یکی از منابع گیاهی اسید چرب اومگا -3 گیاهی است. اسیدهای چرب اومگا – 3 که به مقدار زیاد در روغن ماهی وجود دارد یکی از دو گروه اسیدهای چرب اساسی است که منشاء خواص مهمی در بدن انسان است. وضمناً چون در داخل بدن ساخته نمی شود باید از طریق مواد غذایی برای بدن تأمین شود. اسید چرب اومگا -3 سنگ بنای ساخت ترکیباتی شبه هورمون است که در شیمی بنام ترگیبات ایکوزا نوئید (Eicosanoids) معروف اند و برای تنظیم فشار خون و انعقاد خون و فعالیت های دیگر

سلامتی بدن انسان ضروری است. گروه دیگری ازاسیدهای چرب غیر اشباع بنام اسید چرب اومگا- 6 هستند که به مقدار فراوان در روغن های گیاهی مانند ذرت، روغن سویا ، روغن آفتابگردان و روغن گلرنگ وجود دارند و در عین حال مقداری نیز در چربی گوشت حیوانی حیواناتی که از جیرۀ غذایی دانه های غلات استفاده می کنندنیز یافت می شود. تحقیقات علمی تغذیه نشان می دهد که بدن انسان وقتی می تواند به بهترین وجه فعالیت های حیاتی را انجام دهد که از این دو گروه اسیدای چرب نسبت خاص متعادلی در بدن وجود داشت باشد .به این ترتیب که مقدار اسیدهای چرب گروه امگا-6 نباید بیش از 4 برابر مقدار

اسیدهای چرب اومگا- 3 در بدن باشد . ولی متاسفانه استفاده از رژیم های غذایی که دردنیا معمول است موجب شده است که مقدار اسیدهای چرب اومگا -6 در بدن اغلب مردم بیش از ده برابر یا حتی بیش از سی برابر مقدار اسید چرب اومگا- 3 باشد و به نظر دکتر ارتمیس سایمو پولوس ، دئیس مرکز تحقیقات ژنتیک غذایی و بهداشتی واشنگتن DC مولف کتاب The omega Plan ، عدم تعادل در مصرف این دو گروه چربی در بدن انسان ، منشاء تعداد زیادی از بیماری و مسائل بهداشتی به خصوص بیماری های قلبی و حمله های سرطانی وارتروز هاست . مصرف زیاد اسیدهای چرب اومگا-6 بدون همراهی با مقدار کافی اسید چرب اومگا- 3 در دبن انسان ممکن است مجر به تولید زائد بر حد مجاز مواد شیمیایی التهاب زا موسوم به پروستا گلاندین ها (Prostaglandin) و لوکوترین ها

(Leukoterin) شود . طبق نظر دکتر مایکل جانسون ، رئیس کالج توسعه پزشکی در لاگویاهیل کالفرنیا و مؤلف کتاب "انقلاب ویتامین ا در تأمین سلامتی "، کمبود مقدار اسیدهای چرب اومگا-3 در بدن انسان با اختلالاتی نظیر آرتروز و سفتی و خشکی مفاصل و سندروم تحریک روده ای (IBS) و عوارض و اختلالات روزهای قبل از عادت ماهیانه و نارسایی در سیستم دفاعی بدن و افسردگی ، درارتباط است . تخم کتان به عنوان غنی ترین منبع گیاهی اسیدهای چرب اومگا-3 میتواند به برقراری تعادل لازم در سیستم دفاع طبیعی بدن و کاهش التهاب و کاهش برخی از ریسک فاکتورها که ارتباط با بیماری های قلبی دارند کمک شایانی نماید.


تخم کتان به عنوان دانه های امید بخش:
دردانه های خاکستری یا قهوه ای روشن و براق تخم کتان معمولی مواد اسرار آمیز نهفته است که برای مبارزه با سرطان پستان و سرطان رودۀ بزرگ (کولون ) بسیار امید بخش است. در تحقیقات علمی که در مورد جانوران آزمایشگاهی انجام گرفته نشان داده شده است که تخم کتان در کاهش تومورهای سرطان پستان و کولون موجود در بدن و متوقف کردن روند ایجاد تومورهای جدید اثر محسوس دارد.


در یک تحقیق که در دانشگاه تورنتوی کانادا انجام گرفته محققان با تغذیه جانوران مبتلا به سرطان ، با تخم کتان توانسته اند اندازۀ تومورها را ظرف مدت 7 هفته به نصف کاهش دهند.


تخم کتان و روغن تخم کتان رشد تومورهای موجود را کاهش می دهد و به نظر میرسد ترکیبات شیمیایی دیگر موجود در تخم کتان بنام Lignans ازایجاد تومورهای جدید نیز جلوگیری می کنند. Lignans نوعی ترکیبات شیمیایی گیاهی هستند که فعالیت هورمون استروژن در سلولها را مهار کرده و خطر برخی سرطان ها را کاهش می دهند.. بدیهی است اغلب گیاهان دارای مقدار مادۀ شیمیایی Lignan هستند ولی در تخم کتان در حدود 75 برابر بیش تر از هر نوع گیاه دیگر از این ترکیب شیمیایی شفا بخش وجود دارد .


Lignan ها ، استروژنهای گیاهی هستند یعنی در حقیقت ماده ای شبیه استروژن طبیعی تولید شده در بدن زنان است؛ ولی از نظر فعالیت هورمونی خیلی ضعیف تر از استروژن طبیعی زنان اند. بنابراین لیگنان ها ممکن است در کاهش نارحتی دوران یائسگی نظیر داغ شدن بدن و گرگرفتن و خشکی دستگاه تناسلی کمک کنند.


تخم کتان به نظر می رسد در کاهش خطر حمله هلی قلبی نیز مؤثر باشد، به نظر دکتر جانسون یکی از راههایی که ممکن است مادۀ آلفا – لینولینک اسید (ALA) موجود در تخم کتان به قلب کمک می کند اثر آن در کاهش فعالیت پلاکتها در انعقاد خون است یعنی مانع نارحتی تصلب شرائین می شود به علاوه در کاهش LDL یعنی جزء خطرزای کلسترول نیز مؤثر است و ضمناً از بالا رفتن چربی تری گلیسرید زائد بر حد مجاز نیز جلوگیری می کند . دکتر امیلی کن (Emily kane) یک کارشناس معروف طبیعت درمانی در آلاسکا و سردبیر مجله طبیعت درمانی (Naturopathic medicine) معتقد است مادۀ شیمیایی آلفا لینولیک اسید موجود در تخم کتان دارای خاصیت ضد التهابی است و در شفای تعدادی از نارحتی ها در اثر محسوسی دارد . دکتر کن در تجربیات خود موفق به کشف این خاصیت شده و برای بیماری های التهابی نظیر آرتروزها و سندروم تحریک روده ای (IBS) و آسم این دانۀ شفا بخش را تجویز می کند.


تخم کتان و روغن تخم کتان همچنین برای کاهش التهاب کلیه ها بخصوص در اشخاص مبتلا به بیماری لوپوس نفریتس (Lupus Nephritis) هستند کمک می کند . لوپوس از بیماری های اوتوایمون (Auto immune DISEASE) است.
مواد شیمیایی طبیعی شفا بخش داروئی موجود در تخم کتان :


1.Campesteroe
2.Beta Sitosteroe
3.Beta carotene
4.Apigenin


5.Lecithin
6.Cycloartenoe
7. Chlorogenic Acid
8.stigmasteroe
9.Squalene
10.Myristic Acid
11.Luteolin
12.Vitexin


و از نظر مواد ریز مغذی و مواد غذایی :
Calcium-Amino Acids-Manganese Magnesium – iron –Essential fatty acids Vanadium-Sulfur – potassium-phosphorous zinc
وویتامین B1 -- B3- B2 B5 – E و بالاخره الیاف گیاهی فایبر و Lignans ها .
1) استبرق


درختچه ای است که گونه های مختلف آن در ایران با نامهای محلی مختلفی شناخته می شود. ازجمله در فارسی با نام "استبرق" و در ذرفول و شوشتر با نام "غلبلب" و "عوثر" و در اهواز با نام " عشر" و در بم نرماشیر با نام "کرک" و در بندر عباس با نام " خرک" و در کتب سنتی با نام های ( عشر ، مدار و جیوۀ گیاهی ) نام برده شده است.به فرانسوی انواع آن را کالوتروپیس (Calotropis) و درخت ابریشم ( Arbere a soie) وکاکل ابریشم درخترا فافتون (Fafetone) گویند. و به انگلیسی پنبه فرانسوی (french coton) و مدار ( muddar) می نامند.


گیاهی است از خانوادۀ Asclepiadaceae و دارای دو گونۀ معروف داروئی است که نام علمی آنها عبارتند از :
1. Calotropis gigantea
2.Calotropis procera


این درختچه از گیاهان کائوچوئی ایران است که بلندی آن 4-3 متر با شاخه های پر از شیرابه . میوۀ آن تخم مرغی به ابعاد 10-7 سانتی متر ، چون آن را بشکافد از داخل آن چیزی شبیه تارهای ابریشم یا پنبه ابریشمی یا حریر بسیار نرم که در حقیقت کاکل های دانه های گیاه است خارج می شود و ساکنین محل از آن به جای ابریشم بنام استبرق برای پر کردن بالش استفاده می کنند و در آفریقا از آن نوعی حریر می بافند. این کاکل را فرانسوی (فافتون Fafe tone) گویند. لاتکس یا شیرابه این درختچه دارای مقدار کمی مادۀ گوتا پر چا (Guta percha) است. مادۀ گوتاپرچا مادۀ صمغی لاستیکی سفید رنگی است که عایق الکترسیته و در برابر اسیدها مقاوم است و در تهیه کابل های برق و وسایل چاپ مصارفی دارد.


از ترکیبات شیمیایی در گونه C.gigantea مطالعات نشان می دهد که در گیاه مواد رزینی تلخ بنام ( اکوا ندارین Akuahndarine) و کالوتروپین (Calotropine) مشخص شده است.در شیرابه (لاتکس) گیاه در حدود 45/0 درصد اوشارین (Usharine) و 15/0 درصد کالوتکسین ( Calotoxine) وجود دارد.
شیرابۀ گیاه بسیار تحریک کنندۀ پوست و غشای مخاطی است در مورد خواص داروئی گیاه در خاور دور آمده است ، در چنین از عصارۀ پوست ر

یشۀ گیاه برای بیماری های پوست به خصوص برای درمانی جذام استفاده می شده است و همچنین برای معالجۀ سیفلیس بکار می رفته و دوز کم و مقدار جزئی آن به عنوان تونیک و نیرو دهنده ومعرق تجویز می شود. در فرانسه نیز سابقاً از پوست ریشۀ گیاه با نام Ecorce de Racin de Mudar به عنوان نیرو دهنده و معرق استفاده می شده است.


درمالایا از شیرابه آن در حد چند قطره برای تسکین درد دندان در محل درد ریخته می شود . در اندونزی نیز مانند مالایا از شیرابۀ گیاه برای تسکین درد دندان و با مالیدن روی جوشهای صورت برای فروکش کردن جوش و به هم آمدن ترکهای پا و کاهش ورم و بیرون آوردن خار از پوست و به صورت روغن مالیدنی در موارد روماتیسم کاربرد دارد .


از شیرابۀ گیاه سابقاً بهمقدار کم به عنوان مسهل بسیار قوی بلغم مصرف می شده است و برای پاک کردن و ستردن مو از اعضای بدن انسان و در برخی مناطق برای پاک کردن موی پوست حیوانات استفاده می شده است.


گرد برگ خشک آن برای جلوگیری از گسترش زخمهای بدوخورنده و رفع چرک و خشک کردن آن و از بین کردن گوشت زائد ناشی از زخم مفید است.
ضمناً این گیاه یک گیاه مقدس در تاریخ و همچنین در اسلام است زیرا در قرآن ازآن یاد شده است و گفته شده جنس لباسهای فرشتگان در بهشت از گیاه استبرق است.(الیاف تولید شده از گیاه)

منابع استفاده برای تهیۀ این پروژه :
1.سایت WWW.ghadeer.ir
2.سایت WWW.karaj teb.ir
3. سایت گیاهان داروئی WWW.medicine plant
4.کتاب گیاهان داروئی شفا بخش و سمی نوشته دکتر میر حیدر

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید