بخشی از مقاله
سوپاپ هيدروليكي
فهرست مطالب
روش ازمون مجموعه سوپاپ هيدروليكي سيستم ترمز خودروها
هدف
دامنه كاربرد
دستگاه ازمون
نمونههاي ازمايشي
دستگاه ازمون و دستورالعمل
بسمه تعالي
پيشگفتار
استاندارد روش ازمون مجموعه سوپاپ هيدروليكي ترمز خودروها كه بوسيله كميسيون فني مربوطه تهيه و تدوين شده و در سي و چهارمين كميته ملي استاندارد مكانيك و فلزشناسي مورخ 67/9/27 مورد تائيد قرار گرفته , اينك باستناد ماده يك قانون مواد الحاقي به قانون تاسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب اذر ماه 1349 بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر ميگردد .
براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم , استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراين براي مراجعه به استاندارهاي ايران بايد همواره از اخرين چاپ و تجديدنظر انها استفاده نمود .
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتيالمقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .
لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي ازمايشهاي لازم اين استاندارد با استفاده از منبع زير تهيه گرديده است :
SAE J 1118 1983
Hydralic valves for motor vehicle brake systems test procedure
روش ازمون مجموعه سوپاپ هيدروليكي سيستم ترمز خودروها
1 ـ هدف
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين روش ازمون مجموعه سوپاپ 1 در دستگاه ترمز خودروها اعم از سوپاپهاي توليد تجارتي و بازرساني شده ميباشد اين روش ازمون جهت حصول اطمينان از عملكرد رضايتبخش مجموعه سوپاپ ميباشد .
2 ـ دامنه كاربرد
اين دستورالعمل جهت مجموعه سوپاپ هيدروليكي ترمز خودروهاي سبك و سنگين كه از مايع ترمز طبق استاندارد ملي ايران به شماره 363 استفاده ميكنند ميباشد , اين استاندارد شامل سوپاپهاي اخطار تفاضلي 2 نگهدارنده 3 يا متعادل كننده 4 و يا تركيبي از انها ميگردد .
3 ـ دستگاه ازمون
به استثنا ازمونهاي جريان ( بند 5-2) نگهداري ( بند 5-4-2) و متعادل كردن ( بند 5-4-3) دستگاه ازمون بايد مطابق مدار نشان داده شده در شكل شماره يك يا معادل ان باشد تمام لولهها و اتصالات هيدروليكي نبايد از اندازه قطعاتي كه در وسيله نقليه مورد استفاده قرار ميگيرد كوچكتر باشد دستگاه ازمون بايد مطابق دستورالعمل زير و در صورت نياز مطابق بند (5) مورد استفاده قرار گيرد .
3-1- راهانداز فشار هيدروليكي ـ غير از مواردي كه دستورالعمل ديگري داده شده راهانداز فشار هيدروليكي بايد قادر به اعمال فشار 1380±245 كيلو پاسكال در ثانيه به سوپاپ هيدروليكي و ازاد كردن ان باشد . براي عملكرد به صورت انفرادي دستگاه مزبور بايد قادر به توليد فشاري تا KPa 20680 باشد ضمنا بايد داراي سيستم تنظيم كنندهاي باشد كه فشار را در حال سكون بعد از هر بار ترمز كردن روي 138 تا 20680 كيلو پاسكال ثابت نگهدارد . جهت عملكرد به صورت سيكلي ( متعدد ) دستگاه راهانداز فشار بايد قادر به توليد فشارهايي تا 6900 كيلو پاسكال باشد و نيز داراي تنظيماتي باشد كه بتوان از ان فشارهاي 3450 و 6900 كيلو پاسكال را دريافت نمود .
دستگاه بايد فشار را به طور يكنواخت در مدت 1/6 تا 2 ثانيه به حد مزبور برساند . راهانداز فشار در زمان رها كردن ترمز فشار هيدروليكي را به طور كامل بايد ازاد نمايد , دستگاه راهانداز فشار سيكلي بايد داراي تنظيماتي باشد كه بتوان به كمك ان ترمز را با سرعت 1000 سيكل بر ساعت گرفته و رها نمايد .
3-2- قيد نيرو ـ قيد نيرو نشان داده شده در شكل شماره 2 بايد داراي تغيير مكان ميليمتر در هر محفظه نيرو بوده در حاليكه افزايش فشار در سيلندر چرخ در محدوده نشان داده شده در شكل شماره 3 باشد , قيد نيرو بايد سيلندرهاي ترمز چرخ را همانگونه كه روي دستگاه ترمز اتومبيل نصب ميشوند در خود جاي دهد .
ياداوري ـ به جاي استفاده از دستگاه ازمون فوق ميتوان از مجموعههاي ترمز واقعي طبق استاندارد ملي ايران به شماره 363 يا معادل ان استفاده نمود طوري كه نيازهاي ازمايش بند 5 را براورد سازد .
3-3- ابزارهاي اندازهگيري ـ براي هر بخش از مجموعه سوپاپ بايد از فشارسنج هيدروليكي يا دستگاه اندازهگيري ديگر و يك سوپاپ قطع جريان استفاده گردد . يكي از فشارسنجها كه فشار سنج ضعيف به شمار ميرود بايد داراي مقياس صفر تا 207 كيلو پاسكال و ديگري كه فشارسنج قوي محسوب ميگردد بايد داراي مقياس صفر تا 34500 كيلو پاسكال باشد . هر دو فشارسنج بايد از نوعي باشند كه تغيير مكان هيدروليكي قابل اغماض داشته باشند طرحهاي اندازهگيري فشار به غير از فشارسنجهاي بكار رفته بايد داراي دقت ±0/5 درصد باشد
. براي شمارش تعداد ترمز كردنها بايد از دستگاه شمارهانداز , مكانيكي يا الكتريكي استفاده گردد . در زير هر يك از نقاط اتصال مجموعه سوپاپ بايد يك ظرف نشتيگير قرار داد . اين طرف بايد داراي حداقل سطح تماس با هوا را داشته باشد تا تبخير سطحي به حداقل برسد در مدار هيدروليكي بايد از يك لوله قائم به ارتفاع 610 ميليمتر مطابق شكل شماره يك استفاده شود . به كليه لامپ اخطار بايد به ولتاژ 12 تا 14 ولت DC متصل نمود تا با روشن شدن لامپ از اتصال كنتاكتهاي كليد اطلاع حاصل گردد .
3-4- وسايل مورد نياز در محيط ازمايش
3-4-1- محفظه اوزون 5 ـ اين محفظه بايد غلظت اوزون را روي PPhm 50 حجمي در دماي 37/7±3 درجه سلسيوس نگه دارد .
3-4-2- محفظه هواي گرم ـ كوره عايقبندي شدهايست با ظرفيت كافي كه گنجايش سوپاپ ازمون را در خود داشته باشد . و داراي يك سيستم كنترل دماي ترموستاتيكي كه بتواند دماي هواي جاري داخل كوره را روي 100±5 درجه سلسيوس ثابت نگهدارد باشد مجموعه سوپاپ بايد به وسيله حفاظتي در برابر تشعشع حرارت المنتهاي حرارتي محافظت گردد .
3-4-3- محفظه هواي سرد ـ محفظه هواي سرد بايد گنجايش كافي جهت جاي دادن سوپاپ ازمون را در خود داشته باشد اين محفظه بايد تسهيلاتي داشته باشد كه بتوان بدون برداشتن سوپاپ ان را به كار انداخت يا بازرسي نمود و بايد توانايي نگهداري هوا را با فشار محيط و دماي درجه سلسيوس داشته باشد .
3-5- اتصالات ازمون و مايع ترمز , مايع ترمز هيدروليكي بايد مطابق با استاندارد ملي ايران به شماره .... باشد لولهها و اتصالات به كار رفته در دستگاه ازمون بايد از نوع لولهها و اتصالات بكار رفته در وسيله نقليه باشد .
4 ـ نمونههاي ازمايشي
مجموعههاي سوپاپ ازمايشي پس از توليد نبايد مورد استفاده قرار گرفته و نبايد قبل از ازمايش قطعات ان مجزا شده باشد .
5 ـ دستگاه ازمون و دستورالعمل
ازمايش بايد به ترتيب نشان داده شده و در دماي 44 تا 16 درجه سلسيوس انجام گيرد مگر اينكه روش ديگري ارائه شده باشد . قبل از تكميل تمام ازمونها نبايد مجموعه سوپاپ باز شود .
5-1- مقاومت واشرها يا گردگيرهاي الاستومري 6 در برابر اوزون ـ دهانههاي هيدروليكي را نسبت به دماي محيط اببندي نمائيد و مجموعه سوپاپ را تحت محفظه اوزون 50±5 حجمي در دماي 37±3 درجه سلسيوس براي مدت 50 ساعت قرار دهيد .
5-1-1- مجموعه سوپاپ را از محفظه اوزون بيرون بياوريد و بدون باز كردن قطعات , مجموعه اببندي يا گردگيرها را معاينه كنيد .
5-2- جريان جبران كننده و برگشت براي دستگاه ترمز جلو و عقب
5-2-1- در حاليكه يك مجراي خروجي از دستگاه ترمز جلو باز شده ( در صورتيكه سوپاپ بيش از يك دهانه خروجي داشته باشد ) و به هواي محيط مربوط گرديده است و تمام دهانههاي خروجي ديگر به وسيله درپوشهاي مناسب بسته شدهاند فشار 14±3 كيلو پاسكال را به دهانه ورودي اعمال نمائيد و شدت جريان را در دهانه خروجي اندازهگيري كنيد .
5-2-2- ازمون بند 5-2-1 را تكرار نمائيد با اين تفاوت كه اين بار فشار هيدروليكي را به دهانه خروجي اعمال كرده و شدت جريان را در دهانه ورودي اندازه بگيريد .
5-2-3- ازمون بند 5-2-1 را تكرار نمائيد با اين تفاوت كه اين بار فشار هيدروليكي را به دهانه ورودي دستگاه ترمز عقب اعمال كرده و شدت جريان را در دهانه خروجي اندازه بگيريد .
5-2-4- ازمون بند 5-2-3 را تكرار نمائيد با اين تفاوت كه اين بار فشار هيدروليكي را به دهانه خروجي اعمال كرده و شدت جريان را در دهانه ورودي اندازه بگيريد .
5-2-5- ازمونهاي بند 5-2-1, 5-2-2, 5-2-3 و 5-2-4 را تكرار نمائيد با اين تفاوت كه اين بار فشار هيدروليكي 345±3 كيلو پاسكال را پس از قرار دادن سوپاپ نگهدارنده در وضعيت برگشت همان طوري كه توسط كارخانه سازنده خودرو تعيين شده است اعمال نمائيد . مدت 15 تا 20 ثانيه تامل نموده تا فشار مجموعه سوپاپ به 1900±3345 كيلو پاسكال تعادل يابد . سپس فشار را در فواصل زماني 30±1 ثانيه يادداشت كنيد .
5-4- مشخصههاي عملي ـ رابط هيدروليكي دستگاه ازمايش را به مجموعه سوپاپ متصل و تمام اتصالات را با گشتاور اسمي مشخص شده از طرف كارخانه سازنده خودرو محكم نمائيد . دستگاه ازمون را با مايع ترمز جديد پر كنيد در صورت لزوم دستگاه را از چهار نقطه هواگيري كنيد . تمام پيچهاي هواگيري را با گشتاور اسمي مشخص شده از طرف كارخانه سازنده محكم نمائيد . فعاليت اخطار تفاضلي را يادداشت نمائيد . پس از انكه پيستون حداقل يكبار تا انتهاي مسير خود حركت كرد فشار ورودي سوپاپ متعادل كننده يا نگهدارنده و يا هر دو را در برابر فشاري مشخصه خروجي طوري تنظيم كنيد كه پيستون تفاضلي مجددا در مركز قرار گيرد ( بطور دستي يا خودكار )
5-4-1- ازمون فعاليت اخطار تفاضلي ـ روغنهاي اضافي داخل حفره كليد را قبل از ازمون تخليه نمائيد . فشار 12800 كيلو پاسكال را به مجموعه سوپاپ دستگاه ترمز جلو و عقب اعمال كنيد سوپاپ قطع جريان الف و ب سيلندر اصلي و قيد نيرو را مسدود كرده و فشار سيلندر اصلي را ازاد نمائيد .
5-4-1-1- مدت 15 تا 20 ثانيه تامل نموده تا فشار مجموعه سوپاپ به 13800±345 كيلو پاسكال تعادل يابد . سپس فشار را در فواصل زماني 30±1 ثانيه يادداشت نمائيد . مقاومت كليد لامپ اخطار را روي اهم متر بخوانيد .
5-4-1-2- در حاليكه فشار در دهانه ورودي دستگاه ترمز عقب به اندازه فشار جو نگهداشته شده است فشار هيدروليكي كافي به ورودي دستگاه ترمز جلو اعمال كنيد تا پيستون تفاضلي حداكثر كورس ( تغيير مكان ) خود را طي كند . فشار پيستون تفاضلي ( اختلاف فشار ) را ثبت و اتصال سويچ لامپ را بررسي نمائيد .
5-4-1-3- دهانه ورودي دستگاه ترمز جلو را به فشار اتسمفر اتصال دهيد ( همان طوري كه در مورد ترمز عقب اجرا گرديد ) در كليد نوع فنري 7 لامپ اخطار بايد روشن باقي بماند . فشار را به طور همزمان به دستگاه ترمز جلو و عقب وارد نمائيد تا پيستون تفاضلي دوباره در وسط مسير قرار گيرد ( هر جا كه اين دستورالعمل قابل اجرا باشد ) فشار لازم جهت قرار گرفتن پيستون در مركز را يادداشت نمائيد ( هر جا كه اين دستورالعمل قابل اجرا باشد ) اندازهگيري فشار را در لحظهاي كه لامپ كليد خاموش ميشود انجام دهيد .
5-4-1-4- روش بند 5-4-1-2 را تكرار نموده با اين تفاوت كه مجراي ورودي دستگاه ترمز عقب را تحت فشار قرار داده در حاليكه مجاري ورودي دستگاه ترمز جلو به فشار جو مربوط شده باشد .
فشار ورودي پيستون تفاضلي را يادداشت نمائيد اتصال كليد لامپ اخطار را بازديد كنيد .
5-4-1-5- روش بند 5-4-1-3 را تكرار نمائيد .
5-4-2- ازمون سوپاپ نگهدارنده ـ مشخصات سوپاپ نگهدارنده را كه از طرف كارخانه سازنده مشخص شده است عملا مورد ازمايش قرار دهيد .
5-4-3- ازمون سوپاپ متعادل كننده ـ مشخصات سوپاپ متعادل كننده را كه از طريق كارخانه سازنده مشخص شده است عملا مورد ازمايش قرار دهيد
.
5-5- ازمون مقاومت فيزيكي ـ تمام مجاري خروجي مجموعه سوپاپ را با درپوش مناسب مسدود نمائيد و مجموعه سوپاپ را به سيلندر اصلي ترمز ارتباط دهيد فشار 20685±690 كيلو پاسكال را به مجموعه سوپاپ دستگاه ترمز جلو و عقب اعمال نمائيد فشار را براي مدت 15±5 ثانيه نگهداريد و بعد ان را ازاد نمائيد . در طول ازمون فشار را مشاهده نمائيد و مجموعه سوپاپ را از نظر نشتي و معايب فني معاينه كنيد .
5-6- دوام در دماي بالا ـ راهانداز فشار را براي كار كردن متناوب با سرعت 1000±100 سيكل 8 بر ساعت (3/17 تا 4 ثانيه بر سيكل ) بكار اندازيد .
مجموعه سوپاپ را در محفظه گرم قرار دهيد در محفظه را ببنديد تا دماي مايع درون سوپاپ در هنگام ازمون سيكلي به دماي محفظه گرم برسد . قيد نيرو ممكن است در داخل و يا خارج از محفظه قرار بگيرد دستگاه راهانداز فشار را براي فشار خروجي 6900±690 كيلو پاسكال تنظيم نمائيد و ظرفهاي خالي نشتيگير را در زير هر يك از نقاط اببندي شده مجموعه سوپاپ قرار دهيد
.
در حاليكه دماي محفظه را تدريجا در مدت 6 ساعت به 100±5 درجه سلسيوس ميرسانيد پيستون را به حركت دراوريد