بخشی از مقاله
مقدمه
توانایی کودکان در درك دیگران وقتی شروع میشود که آنها میفهمند اعمال و رفتارها تحت تأثیر حالات ذهنی از قبیل باورها، خواستهها و نیت ها قرار دارند (هاجز1 و جفی2،
.(2005 توانایی شناخت و ادراك دیگران به عنوان موجوداتی نیت مند و داراي باورها و تمایلات، و درك این مطلب که دنیاي بیرون همیشه آن نیست که انسان تصور میکند، تحت عنوان نظریه ذهن3 در سالهاي اخیر پژوهشهاي زیادي را برانگیخته است (محسنی، .(1383
یک مرحله مهم در اکتساب نظریه ذهن زمانی است که کودك متوجه میشود باورها بازنماییهاي واقعیت هستند و بنابراین ممکن است اشتباه باشند (هاجز و جفی، .(2005 از
∗
1- Haughes, C.
2- Jaffee, S. R. 3- Theory of mind
٩٣
سوي دیگر یکی از قدیمیترین راهها براي موفقیت در تعاملهاي اجتماعی خواندن
ذهن دیگران و یک قدم جلوتر از آنها بودن است (فوکویی1 و همکاران، .(2006 به ّعلت این که سنّ پاسخگویی صحیح به اولین قسمت تکلیف باور غلط (مربوط به نظریه ذهن)
در کودکان مبتلا بهُاتیسم به طور معنیداري بالاتر از 4 سالگی است )هپ2، (1995،
فرض شده است که نظریه ذهن مبناي بیولوژیکی ذاتی دارد (فریس3 و فریس، (2001
و این مبناي کانونی نظریه ذهن، جهانی است. پژوهشها نشان دادهاند نواحی
mPFC کورتکس پیشپیشانی جانبی راست، ACC راست، mFG، PFC، TP دوطرف
و اینسولا بیشترین نقش را در کارکرد نظریه ذهن دارند (کوبایاشی4، گلاور5 و تمپل6، .(2006
همچنین در مورد ذهنخوانی7 مناطق فرونتال میانی متناظر با کورتکس پیش سینگولا و
(PCC)شکنج مجاور مافوق حاشیهاي شیار خلفی قدامی تمپورال (STS) نقش مهمی ایفا میکنند. همینطور، نتایج پژوهشها نشان میدهند منطقه STS در سازوکارهاي عمومی ذهنیسازي عمل میکند و منطقه PCC در تصمیم هاي پرخطر اجتماعی درگیر میشود
(فوکویی و همکاران، (2006اما عوامل مختلفی مبناي عصبی نظریه ذهن و ذهنخوانی را تحت تأثیر قرار میدهد. به طوري که فرضیه جهانی بودن نظریه ذهن و ذهنخوانی مورد تأیید همه قرار نگرفته است (کوبایاشی و همکاران، .(2006 چندین پژوهش که در محیطهاي فرهنگی و زبانی خارج از فرهنگ و زبان آنگولا ـ آمریکایی انجام شده است، نتایج متناقضی در پی داشته است. بعضی از این پژوهشها جهانی بودن روند تحول نظریه ذهن را تأیید کردهاند (آویس و هریس، 1991؛ لی8، السون9 و تورنس10، 1999؛ نایتو11، کوماتسو12
1- Fukui, H.
2- Happe, F.
3- Frith, U.
4- Kobayashi, C.
5- Glover, G. H.
6- Temple, E. 7- mind reading
8- Lee, K.
9- Olson, D. R.
10- Torrance , N.
11- Naito, M.
12- Kaomatsu, S.
٩٤
و فوك1، 2004؛ تاردیف2 و ولمن3، (2000، در حالی که پژوهشهاي دیگر مقداري تأخیر در
تحول نظریه ذهن براي کودکان غیرانگلیسی زبان نشان دادهاند (چن4 و لین5، 1994؛
لویس6، 1998؛ نایتو، 2003؛ ویندن7، .(1996 پژوهشگران دسته دوم براي تبیین شانس پایین عملکرد کودکان غیرانگلیسی زبان، تفاوتهاي زبانی یا فرهنگی را مطرح کردهاند
(کوبایاشی و همکاران، .(2006 براي مثال عملکرد ضعیف کودکان جونین کوه چوآ در تکالیف مربوط به نظریه ذهن به فقدان افعال مربوط به حالات ذهنی در (زبان) آنها نسبت داده شده است (ویندن، .(1996 همین طور شانس پایین عملکرد (درست) کودکان 4 و 5
