بخشی از مقاله

بهترین کاری که والدین می توانند برای اطمینان حاصل کردن از سلامت اسباب بازی کودکان شان انجام دهند آن است که آنها را هنگام بازی مشاهده کنند. بازی کردن با کودک نه تنها فرصتی برای آموزش و تعلیم او پیش می آورد، بلکه موجب شادی، نشاط و لذت هر دو طرف می شود. در اینجا ذکر چند نکته لازم به نظر می رسد:

۱) به کودکان بزرگ ترتان یاد بدهید که اسباب بازی هایش را از دسترس کودکان کوچک تر دور نگه دارند. بسیاری از کودکان نوپا زمانی دچار سانحه می شوند که با اسباب بازی کودکان ۸-۷ ساله بازی می کنند. برای مثال، قطعات ریز اسباب بازی های آنها را به دهان می گذارند، از سه چرخه آنها بالا می روند یا گوشه های تیز اسباب بازی های آنها دست و صورت شان را زخمی می کند.

۲) هرچند وقت یک بار اسباب بازی های کودک را وارسی کنید تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید. قطعات شکسته و خراب شده را فوراً درست کنید یا دور بریزید. قطعات چوبی را با سمباده صاف و نرم کنید تا تراشه های آنها دست کودک را مجروح نکند. دوچرخه، اسکیت و سایر وسایل ورزشی - بازی کودک را مرتب وارسی کنید و از محکم بودن چرخ ها و پیچ های آن اطمینان حاصل کنید.

۳) اسباب بازی های کهنه و رنگ رفته را مجدداً رنگ کنید.

۴) تمیز نگه داشتن اسباب بازی های پلاستیکی کودک نیز اهمیت زیادی در بهداشت و نظافت کودک دارند. هر چند وقت یک بار آنها را با مواد شست وشو و ضدعفونی کننده، تمیز و استریل کنید.

۵) برخی اسباب بازی ها می توانند برای کودکان خطرآفرین باشند. مثل اسباب بازی های برقی، قیچی های نوک تیز، عروسک های شمعی (که به کبریت و فندک احتیاج دارند)، بادکنک و....

۶) اگر اسباب بازی های صدادار، صدایی بیش از اندازه بلند داشته باشند، می توانند بر میزان شنوایی کودک تاثیری منفی گذارند. صدای برخی از جغجغه ها، آلات موسیقی کودکانه، عروسک های موزیکال، اتومبیل های آژیردار چنان ناهنجار است که اگر در گوش کودک صدا کند عصب شنوایی کودک را می آزارد.

۷) همچنین گروهی از بازی های کامپیوتری می توانند موجب عدم تحرک، پرخاشگری و نابهنجاری های رفتاری کودکان شوند. در این صورت خوب است والدین زمان بازی با این گونه نرم افزارهای کامپیوتری را به ۲ - ۱ ساعت در روز محدود کنند و اگر فرزند زیر ۵ سال دارند، یک بازی دونفره انتخاب کنند و خودشان با آنها بازی کنند.

كودك و اسباب بازی:
اسباب بازی باید باعث تقویت فكر كودك شود و زمانی مفید است كه كودك با آن بازی كند نه از آن نگهداری كند.اسباب بازی كودك نباید زیاد باشد كه نداند با كدام بازی كند، در ضمن لوكس و گرا ن قیمت هم نباشد. مناسب سن و رشد جسمی و ذهنی كودك باشد.اسباب بازی به بچه ها در سنین قبل از دبستان در مطلوب كردن رفتار اجتماعی كمك می كند. مكمل شدن اسباب بازی با تلویزیون باعث می شود كه آنچه از تلویزیون دیده اند در بازی و با اسباب بازی به كار برند.
آنچه كودك از تلویزیون می آموزد بستگی به سطح رشد كودك و ماهیت برنامه هایی كه تماشا می كند، دارد. برنامه تلویزیون در همه كودكان تأثیر یكسانی ندارد.بچه ها از تلویزیون هر دو رفتار جامعه پسند و پرخاشگرانه را می آموزند و چگونگی رفتار را می آموزند.می توان خطر سرگرم شدن كودك را به وسیله رادیو، فیلم و تلویزیون پیش بینی كرد كه آنها از زمان كافی و فضای مناسب برای بازی های دلخواه، خودبه خود محروم می شوند.كودك می تواند احساسات اعتراض آمیز، خصومت و ترس را روی اسباب بازی منتقل كند، بدون این كه از اسباب بازی كیفر ببیند.

كودك می تواند اسباب بازی را دور افكند و مجدداً آن را بردارد و به این ترتیب با اعمال قدرت روی اسباب بازی احساس قدرت كند و همین احساس به كودك كمك می كند كه خود را به عنوان كوچكترین فرد در دنیای بزرگسالان شناسایی كند.
در دنیای كودكان تنوع وجود دارد و آنها اسباب بازی جدید و متنوع، طلب می كنند و به این تغییر و تنوع نیاز دارند، زیرا كه دوست دارند: گاهی خلاق و سازنده باشند و گاهی شلوغ و پرخاشگر و یا مضحك، زمانی آرامش می خواهند و زمانی ستیز با دیگران را می پسندند. گاهی از گوش كردن به یك داستان یا شعر لذت می برند و گاهی از خواندن سرود و آواز، زمانی از صدای طبل و زنگ خوششان می آید و زمانی از نقاشی و همه این موارد به وسیله اسباب بازی مورد نظر برای آنها خوشایندتر است.از میان اسباب بازی ها دو اسباب بازی توپ و كامیون از اهمیت زیادی برخوردارند و جنبه جهانی دارند.به وسیله توپ می توانند از همان اوایل كودكی به این سو و آن سو حركت كنند، بدوند و انواع بازی را داشته باشند و با كامیون هل دهند و بكشند و با این اعمال موجب تقویت عضلات و هماهنگی ماهیچه ها شوند. یك بازی مطلوب برای كودكی كه در حالت لذت بردن از بیان كلمات است، نظر افكندن بر یك كتاب، تصویر یا مجله است.
بازی با لغات و صداها برای كودك خیلی لذت بخش است، به شنیدن داستان، تعریف داستان، بازی سؤال و جواب، انتقال پیام به دیگران علاقه نشان می دهد و با استفاده از این علاقه می توان برای رفع مشكلات و آموزش دروسی مانند فارسی، اجتماعی، علوم و هدیه های آسمانی و... استفاده كرد.

مربیان می توانند قوانین و مقررات و اصول اخلاقی و رابطه صحیح با دیگران را در بازی به بچه ها آموزش دهند.با دقت در بازی، مربیان می توانند كودكان را دقیق تر شناسایی كنند و به وسیله بازی مشكلات عاطفی كودكان را تعدیل نمایند.
با استفاده از بازی می توان به بچه ها آموخت كه چگونه مشكلات خود را حل كنند و در نهایت او را برای زندگی آینده آماده كرد.با تقویت رفتار هوشمندانه و استفاده از قوه تخیل در بازی زمینه ای بهتر برای تفكر كودك فراهم می شود. دوستان در مدرسه تكیه گاه كودك هستند و به او احساس ایمنی می دهند و برای او سرمشق رفتاری هستند. بنابر این با كمك آنها می توان بعضی از مشكلات كودكان را برطرف كرد. (البته به صورت بازی) اگر قرار است پایه ای محكم برای یادگیری ریاضیات در دوران مدرسه ابتدایی در كودكان بسازیم كودك باید انواع مختلف بازی آزاد را در سنین قبل از دبستان داشته باشد.پس باید امكانات لازم برای گسترش مهارت زبانی كودك فراهم شود تا مفاهیم ضروری برای تفكر را به دست آورند. همچنین موقعیت های مناسب برای رشد بدنی آنها را نیز باید فراهم كرد و با وسایلی مانند تاب، سرسره، نرده ها و میله ها در سنین قبل از دبستان و اوایل دبستان بازی كنند تا ماهیچه های بدنی تقویت شوند.

اسباب بازي هاي ديجيتالي و ذهن خلاق كودكان:
ديگر، زمان بازي با اسباب بازي هاي تفريحي به اتمام رسيده است، اغلب خانواده ها وقتي به مغازه هاي فروش اسباب بازي مراجعه مي كنند، سعي دارند از بين اسباب بازي هاي خشن و تفريحي، اسباب بازي هايي را خريد كنند كه ذهن كودكان را به خلاقيت وادار كند. بنابراين، بازي هاي فكري و آموزشي در ميان ساير اسباب بازي ها يك سر و گردن بالاتر قرار دارند. با اين حال، با ورود رايانه و بازي هاي رايانه اي، هم اينك كودكان و نوجوانان دوست دارند به جاي بازي با وسايل تفريحي و ورزشي، به اين نوع بازي هاي ديجيتالي بپردازند. «ميشل رسينك» مدير گروه تحقيقاتي مهد كودكهاي انگلستان علل گرايش كودكان و نوجوانان به اين نوع بازي ها را توضيح مي دهد.

ميشل مي گويد ما مي خواهيم كمك كنيم تا اسباب بازي هاي هوشمند براي بچه ها توسعه يابند. البته ما به ساخت اسباب بازي هاي هوشمند علاقه چنداني نداريم، بلكه مي خواهيم اسباب بازي هايي بسازيم كه بچه ها را به فكر كردن وادار كند. ما متوجه شديم يكي از بهترين روش هايي كه به يادگيري كودكان كمك مي كند، اين است كه براي آنها اسباب بازي و ابزار جديدي فراهم كنيم تا آنها بتوانند فعاليت هاي خلاقيت آميز انجام دهند، طراحي كنند و با لوازم و رسانه هاي جديد اطرافشان، چيزهاي نو ايجاد و اختراع كنند.اگر ما به بچه ها نوع درستي از بازي خانه سازي بدهيم، بدين ترتيب مي توانيم قدرت خلاقيت آنها را تحريك كنيم. با وسايل سنتي خانه سازي، بچه ها مي توانند قلعه و خانه بسازند و به اين ترتيب با ساختار ساختمان هايي كه در دنيا ساخته مي شود، آشنا شوند. با تكنولوژي جديد، بچه ها مي توانند چيزهايي بسازند كه زنده مجسم شوند، حركت كنند و كنش و واكنش نشان دهند. چيزهايي كه آنها مي سازند، مثلاً دقيقاً مثل يك خرگوش نيست، ولي مي تواند مثل يك خرگوش رفتار كند، در اطراف حركت كند و تأثير متقابل بر محيط اطراف داشته باشد. 

آنها مي توانند درك كنند چيزهايي كه در دنيا وجود دارد، واقعاً چطور كار مي كنند. آنها با ساخت يك روبات كوچك، با چراغ سنسوري كه به ارتعاش درمي آيد، به درك جديدي مي رسند. آنها وقتي مي بينند كه يك شب پره در اطراف يك لامپ چطور پرپر مي زند، متوجه اين رفتار مي شوند و درك مي كنند چه قانوني بايد حكمفرما باشد. اين امر باعث مي شود آنها هم دنياي تكنولوِژيكي و هم دنياي بيولوِژيكي اطرافشان را درك كنند. من فكر نمي كنم اين موضوع براي كودك خيلي زود باشد. چيزهاي زيادي وجود دارند كه بچه ها مي توانند در هر سني شروع به استفاده از آن بكنند. البته من نمي گويم اين امر مي تواند جايگزين لوازم و اسباب بازي هاي سنتي كه بچه ها با آن بازي كرده اند، بشوند. قصد ندارم آنها كنار گذاشته شوند. بلكه ما هميشه مي توانيم جذابيت نوع لوازمي را كه بچه ها با آن بازي مي كنند، بالا ببريم.

شايد فكر كينيم اين تكنولوژي تا حدي پيچيده به نظر مي رسد و باعث مي شود تعداد زيادي از بچه ها از آن دوري كنند. هر كسي مي تواند از مداد رنگي و كاغذ استفاده كند. مانعي براي استفاده از مداد رنگي و كاغذ وجود ندارد.
اشتباه است كه تكنولوژي را امري بسيار پيچيده به بچه ها نشان دهيم كه آنها نتوانند افكار و احساسات خود را بيان كنند. آنچه كه ما مي خواهيم انجام دهيم، اين است كه تكنولوژي را ايجاد كنيم تا بچه ها را قادر سازد افكار و احساسات خود را بيان كنند به همان راحتي كه با مداد رنگي و كاغذ اين كار را انجام مي دهند. خوب است اسباب بازي سنتي بچه ها، مداد رنگي و كاغذ و خانه سازي را به عنوان يك استاندارد در نظر بگيريم، لازم است ما وسايل جديد تكنولوژيكي را به راحتي آن تكنولوژيها بسازيم.

بايد به خاطر داشته باشيم كه مداد رنگي زماني يك تكنولوژي محسوب مي شد. صدها سال پيش بچه ها مداد رنگي نداشتند، بنابراين اختراع آن يك پديده پيشرفته تكنولوژي به نظر مي رسيد، اما امروزه به عنوان بخشي طبيعي از دوران كودكي به نظر مي رسد. امروزه نيز تكنولوژي جديد ديجيتالي، ممكن است جديد و پيشرفته به نظر برسد، اما در آينده، اگر ما به درستي آنها را توسعه دهيم، آنها هم مثل مداد رنگي و كاغذ بسيار عادي به نظر خواهند رسيد.
من به طور كلي خيلي تحت تأثير بازي هاي ديجيتالي كه امروزه در بازار وجود دارد، نيستم. بسياري از آنها تكنولوژي را در راههاي سطحي به كار برده اند. مثل اين كه تعدادي چراغ چشمك زن يا صداي بيپ بيپ اضافه كنند. اينها ممكن است اسباب بازي ها را مهيج نشان دهند، اما نمي توانند مدت زمان زيادي ارزشمند باشند. اين گونه تكنولوژي ها كه در ساخت اسباب بازي ها به كار مي روند، آنها را زنده و هوشمند نشان مي دهند اما فرصت جديد خلاقيت براي بچه ها ايجاد نمي كنند. لازم است ما واقعاً بر اين نكته تأكيد كنيم كه چگونه مي توانيم با استفاده از تكنولوژي، از اختراعات خلاقيت آميز توسط بچه ها حمايت كنيم. امروزه اكثر بازي هاي الكترونيكي جديد به اين نكته توجه ندارند، اما فكر مي كنم در آينده امكانات بسياري ايجاد شود.

ممكن است اين سوال مطرح شود كه اسباب بازي هاي ايده آلي كه با استفاده از تكنولوژي ديجيتالي باعث تقويت خلاقيت مي شود، يا نه؟ چندين سال است كه ما با شركت اسباب بازي سازي «لگو» همكاري كرده ايم تا آجرهاي خانه سازي توليد كنيم. شما مي توانيد از آجرهاي لگو سنتي استفاده كنيد و آنها را به هم بچسبانيد تا يك ساختمان بسازيد. اين آجرها را مي توانيد كنار هم بگذاريد تا چيزهايي بسازيد كه در دنيا وجود دارند و مي توانند زنده مجسم شوند و به اشيا ديگر كنش و واكنش نشان دهند. ما مشاهده كرده ايم از اين آجرهاي خانه سازي جديد در راههاي وسيعي استفاده مي شود و اين يكي از عناصر كليدي يك اسباب بازي خوب است. از اين آجرها فقط براي خانه سازي استفاده نمي شود، بلكه به شيوه هاي متفاوتي از آنها استفاده مي شود. بچه ها مي توانند از اين آجرها براي ساخت هر چيزي از يك كارخانه شكلات سازي اتوماتيك گرفته تا موجوداتي كه با هم اثر متقابل دارند، استفاده كنند يا اينكه يك پارك تفريحي بسازند.

بازيهاي كامپيوتري كودكان را مي توان كنترل كرد:
بسياري از متخصصين معتقدند كه بهتر است كودكان زير 3 سال اصلا با كامپيوتر و بازيهاي ويديويي آشنا نشوند و تا آنجا كه ممكن است با اسباب بازي هاي قابل لمس و واقعي مثل لگو و خانه سازي و ... سرگرم شوند بعبارت ديگر اسباب بازيهاي انتزاعي براي اين سن مناسب نيست . اما اگر كودك زير 5 سال شما قبلا دسترسي به اين بازيها پيدا كرده است و اين امر بعنوان عادتي براي او در امده است ، بايد هم اكنون به فكر شروع قانون و تعيين حدود براي بكارگيري اين بازي ها باشيد . ابتداد بايد فهميد كه چقدر او بازي كامپيوتري انجام مي دهد و در بقيه زمان آزادش چه كارهايي مي كند . اغلب متخصصان رشد كودك پيشنهاد مي كنند كه مجموع زمان استفاده از صفحه نمايشگر _ كه شامل صفحه تلويزيون ، تماشاي فيلم ويديو و كارتون ، جستجو در اينترنت ( براي كودكان بزرگتر ) و بازيهاي ويديوئي مي شود _ بايد بين يك ساعت تا حداكثر دو ساعت در روز تعيين شود . اگر كودك شما 45 دقيقه در روز ، بازي كامپيوتري دارد و بعد يك برنامه تلويزيوني مي بيند و مدتي را هم مشغول فعاليت فيزيكي و جست و خيز است ، عملا جاي نگراني نيست .

ولي اگر ساعت ها جلوي كامپيوتر باشد و به دسته بازي بچسبد ، يعني بيش از حد مشغول بازي كامپيوتري است .اين چند پيشنهاد را براي به كنترل درآوردن مدت بازي كامپيوتري او طرح مي كنيم .قبل از ارائه بازي كامپيوتري يك محدوديت زماني مشخص را به كودك اطلاع دهيد . براي كودكان در اين محدوده سني مي توانيد از ساعتهاي زمان دار كه معمولا در آشپزخانه ها بكار مي رود ، استفاده كنيد . مثلا به او بگوييد تا اين ساعت زنگ بزند مي تواني بازي كني و عدد آن را براي مثال روي 30 دقيقه قرار دهيد . وقت بازي كه به سر آمد اگر كودك به قانون اهميت داد او را تشويق كنيد و براي تمام كردن بموقع بازي پاداش دهيد .ولي اگر زمان را نديده گرفت يا براي زمان بيشتري وارد چانه زني شد ، به آرامي قوانين بازي را به او توضيح دهيد . اگر مخالفت ادامه داشت مي توانيد بازي با كامپيوتر را به عنوام نتيجه قانون شكني ، براي مدت محددي متوقف كنيد ، مثلا زمان بازي فرداي كودك را بگيريد . براي اين اعتراض كودك كه " الان من وسط بازي ام . اينجا جاي خيلي حساس بازي است و .. " راه حلي بينديشيد . اغلب بازي هاي كامپيوتري ، قابليت ذخيره سازي بازي را دارند .

بنابراين ، بدون خراب شدن بازي، كودك قادر است وسط بازي هم، همه چيز را دست نخورده براي نوبت بعدي ذخيره كند . شايد لازم باشد كه اين ذخيره سازي را به او ياد بدهيد . چند سرگرمي ديگر براي وقتي كه "زمان بازي تمام شده است " براي كودك در نظر بگيريد . مثل كمك در آشپزي به مامان يا كتاب خواندن با بابا يا مامان ، نقاشي كشيدن و ...اين كار به انحراف توجه او از بازي كمك مي كند و راحت تر دست از كامپيوتر مي كشد. به او بگوييد قبل از بازي كامپيوتري بايد همه كارهايش مثل جمع كردن اتاق و اسباب بازيهايش را انجام داده باشد . يا مثلا قبل از برنامه تلويزيون مورد علاقه بايد اين كارها انجام شده باشد . از قرار دادن كامپيوتر در اتاق كودك و هرجائي كه او بتواند دور از چشم شما به بازي مشغول شود ، خودداري كنيد . بطور كلي بهتر است كه كامپيوتر در محلي كه جنبه عمومي تر دارد مثل اتاق نشمين قرار داده شود و جلوي آن نيز امكان نشستن براي دو تا سه نفر فراهم آيد تا هم كاربرد اين وسيله زير نظر باشد و هم بعنوان يك وسيله، به اجتماعي شدن كودك كمك كند .

عده اي معتقدند كه كامپيوتر باعث ايزوله شدن كاربر و ايجاد بيماريهايي مثل چاقي و تغيير يافت اسكلت بدن ( قوز، انحراف مهره هاي ستون فقرات و ... ) مي شود و البته جنبه هاي مثبت به كارگيري كامپيوتر در آموزش كودكان نيز غيرقابل انكار است : مواردي مثل ديكته، رياضي و درك متون و خيلي از مهارتهاي ديگر . همچنين تقويت مهارت حركتي ظريف كودكان و سرعت عمل آنها با اين بازيها عملي است . اما چراغ خطر مهم اين است كه كامپيوتر جاي روابط اجتماعي كودك را بگيريد و كودك به جاي پيدا كردن دوست با اين وسيله ارتباط برقرار كند .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید