بخشی از مقاله
اصول و مباني سازمان و مديريت
معاونت فني و آماري
از مهمترين وظايفي كه برعهده اين معاونت نهاده شده عبارتست از :
- پيش بيني و تامين كليه تجهيزات فني و رايانه اي سازمان
- نظارت بر تجزيه و تحليل آمار و اطلاعات آزمونها
- ارتباط مستمر با موسسات و مراكز معتبر داخلي و خارجي در امور مربوط به انفورماتيك
- كنترل دقيق مراحل گزينش و تائيد نهايي آزمونهاي جاري سازمان
- تعيين كيفيت سوالات و ظرفيت پذيرش موسسات آموزش عالي
- نيازسنجي كشور به تنوع فارغ التحصيلان در رشته هاي مختلف و ارائه مدلهاي آماري موفقي دانشجويان
- انجام تحقيقات لازم در زمينه تهيه سوال، روانسنجي آن و ارائه روشهاي اندازه گيري
- انجام امور مربوط به المپياد دانشجويي و مسابقات علمي (حافظان قرآن- دانشجويان ممتاز)
- نظارت بر تهيه و اجراي طرحهاي تجربي در زمينه مدلهاي آماري براي پيش بيني موقعيت دانشجويان و بهينه سازي روشهاي سيستم گزينش دانشجو.
- بررسي و تعيين خط مشي هاي فني و پژوهشي
- شركت در جلسات ، كميسيونها، شوراي سازمان و ارائه گزارشات لازم و هماهنگي با ساير معاونين سازمان در جهت پيشبرد مطلوب فعاليتهاي سازمان
اين معاونت متشكل ازواحدهاي زير است:
اين دفتر از مهمترين واحدهاي سازمان است كه با استفاده از تجهيزات پيشرفته كامپيوتري و نيروي انساني متخصص، قسمت اعظم امور آزمونهاي سازمان را انجام مي دهد. خواندن پاسخنامه ها و فرمهاي انتخاب رشته، گزينش علمي، اعمال سهميه ها و نهيه ليست نهايي پذيرفته شدگان برعهده اين دفتر مي باشد.
اين واحد شامل گروه تجزيه و تحليل سيستمها، گروه برنامه نويس سيستم، گروه برنامه نويسي و گروه عمليات مي باشد.
ب- دفتر بررسيهاي فني و آماري
اين دفتر متشكل از گروه تجزيه و تحليل آمار و گروه اطلاع رساني و استخراج و توليد آمار است. همچنين با تشكيل گروههاي طرح و بررسي آما و طرح و بررسي مدلهاي تصميم گيري به ارائه طرحها و سيستمهاي مناسب گزينش دانشجو، بررسي عوامل موثر در انتخاب يا تغيير رشته دانشجويان، بررسي دلايل افت تحصيلي، تهيه و استخراج آمار مربوط به آزمونهاي مختلف، طراحي و ايجاد بانك اطلاعات آموزش كشور و تجزيه و تحليل طرحهاي گزينش علمي دانشجو و طرح شماي عملياتي آن مي پردازد.
رديف عنوان
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21 تهيه و استخراج آمار مربوط به آزمونهاي مختلف شامل سراسري، تحصيلات تكميلي، جامع علمي –كاربردي ، كارداني به كارشناسي ناپيوسته و كارداني پيوسته(فني و حرفه اي)
تهيه آمار برحسب رشته، دانشگاه براساس ميانگين نمره كل علمي، معدل ليسانس به تفكيك شركت كننده و پذيرفته شده ( كارشناسي ارشد)
تهيه و تنظيم روش گزينش در آزمونهاي مختلف سازمان
اخذ تصوير پاسخنامه بصورت تصادفي و تصحيح آنها بصورت دستي ( در آزمونهاي مختلف به تفكيك گروه و رشته هاي امتحاني
بررسي و كنترل دفترچه راهنماي آزمونهاي سازمان
بررسي و كنترل ليست نمرات Tolimo ( در سه مرحله آزمون مربوطه )
كنترل ليستهاي مربوط به شكست ظرفيت در مراحل مختلف آزمون سراسري
بررسي و كنترل كارنامه آزمونهاي مختلف سازمان
مكاتبه و هماهنگي با شوراي عالي برنامه ريزي در خصوص برخي از تغييرات پيشنهادي از ساير دانشگاهها و مراجع ذيصلاح در مورد آزمون سراسري
اجراي آئين نامه ايجاد تسهيلات براي فرزندان اعضاي هيات علمي در آزمون سراسري
بررسي و تهيه پاسخ به اعتراضات مربوط به سهميه مناطق به نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، استانداران، فرمانداران و سازمان بازرسي كل كشور
تهيه دستور العمل كنترل تائيد آزمون كارشناسي ارشد
كنترل عنوان، تعداد دروس، ضرايب و ... هر يك از درسها در كليه رشته هاي آزمون كارشناسي ارشد
كنترل آزمون ارشد از لحاظ نوع امتحان تستي- تشريحي و شته هاي شناور
تهيه دستورالعمل تكميل ظرفيتهاي خالي در آزمون دكتراي اعزام
بررسي و كنترل نمرات آزمونهاي استخدامي ارگانهاي دولتي و آزمونهاي مشابه
تهيه گزارش تحليلي و ارزيابي سوالات و آزمونهاي سراسري و كارشناسي ارشد
بررسي وضعيت زنان و مردان در آزمون سراسري و كارشناسي ارشد
بررسي تاثير معدل در آزمون كارشناسي ارشد
تهيه دستورالعمل اجرايي آزمون تحصيلات تكميلي و روند اجرايي دستوارلعمل فوق
كد گذاري يكتاي آزمونها
معاونت تحقيقات آزمون و ارزشيابي آموزش
با توجه به گستردگي وظايف سازمان و كاربردي شدن اين وظايف و با هدف مطالعه و تحقيق در زمينه شيوه هاي مربوط به انتخاب شايسته ترين افراد براي ادامه تحصيل و راهيابي به دانشگاه ها و به منظور تحقق بخشي از اهداف سازمان اين معاونت ايجاد شده و وظايف مشروحه زير را برعهده دارد:
- بررسي نيازهاي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي به مهارتها، دانش و تخصصهاي مورد نياز .
- انجام تحقيقات لازم در زمينه عملكرد سنجش آموزش عالي و مقايسه آن با اهداف مورد نظر .
- انجام بررسيهاي تحقيقي و تطبيقي در زمينه برگزاري مسابقات علمي المپياد و تعيين سطح آموزشي دانشگاهها و موسسات آموزش عالي
- تحقيق و بررسي در زمينه جايگزيني روشهاي جديد و شيوه هاي بهتر شناسايي و انتخاب استعدادهاي نهفته دانشجويان نخبه
- پيش بيني طرحهاي تشويقي مربوط به برگزيدگان المپياد دانشجويي
- تنظيم شرائط ، عوامل و ضوابط مربوط به شركت دانشجويان در المپياد
- تحقيق و بررسي در خصوص تنگناها و نارسايي هاي موجود و ارائه گزارشهاي توجيهي براي رئيس سازمان
- سازماندهي فعاليتهاي مربوط به تقسيم كار و تعيين وظايف و حدود و مسئوليتها و اختيارات واحدهاي تحت سرپرستي واحدهايي كه تحت نظر اين معاونت همكاري مي كنند عبارتست از:
الف- مركز مطالعات، تحقيقات و ارزشيابي آموزشي كه خود شامل گروه ارزشيابي آموزشي، گروه مطالعات اجتماعي و گروه سنجش واندازه گيري مي باشد.
ب- دفتر آزمون سازي و روانسنجي كه متشكل از گروه آزمون سازي و گروه روانسنجي است.
ج- دبيرخانه المپياد دانشجويي
الف- مركز مطالعات، تحقيقات و ارزشيابي آموزشي
برخي از فعاليتهاي اين مركز عبارتست از :
- انجام تحقيقات علمي بمنظور ارائه روشهاي اندازه گيري براي سنجش آمادگي داوطلبان و پيشرفت تحصيلي دانشجويان.
- انجام تحقيقات پژوهشي در خصوص ارائه معيارهاي علمي براي بهبود عملكرد سنجش آموزش كشور
- بررسي هاي لازم در خصوص تهيه وارائه روشهاي مناسب براي انتخاب شايسته ترين افراد از بين داوطلبان ورود به آموزش عالي
- ارزشيابي برنامه هاي آموزش و مواد آموزشي در دانشگاهها و موسسات آموزش عالي
- انجام تحقيقات لازمدر مورد توانائيهاي دانش آموزان و دانشجويان و فارغ التحصيلان در زمينه مختلف
- برقراري رابطه علمي و پژوهشي با مسوولين ذيربط در دانشگاهها و موسسات آموزش عالي و پژوهشي در چارچوب انجام تحقيقات مربوط
- جمع آوري آمار و اطلاعات لازم در زمينه هاي مختلف آموزشي در دانشگاهها و موسسات آموزش عالي و تجزيه و تحليل كمي و كيفي آنها
- برگزاري كنفرانسها و سمينارهاي لازم و ضروري طبق برنامه هاي تنظيمي در جهت تحقق اهداف مورد نظر
- انجام تحقيقات لازم به منظور تعيين و تشخيص رابطه پذيرش دانشجو در رشته هاي مختلف تحصيلي با نياز جامعه در زمينه هاي مختلف
- انجام پژوهشهاي علمي درخصوص جذب دانش آموختگان در موسسا ذيربط و ارائه طرحهاي تحقيقاتي در مورد افزايش بهره وري آنان در جامعه
- مشاركت و هماهنگي با ساير واحدها در زمينه انتشار كتب و نشريات علمي در زمينه هاي مختلف
ب – دفتر آزمون سازي و روانسنجي
اين دفتر با همكاري گروههاي آزمون‌سازي و روانسجي و همچنين با كمك تعداد زيادي از استادان دانشگاهها و دبيران مجرب دبيرستانها، به تهيه سوال براي آزمونهاي مختلف سازمان مي‌پردازد. از ديگر وظايف مهم دفتر آزمون سازي اين است كه به كمك تجزيه و تحليل آزمونها و استمداد از كارشناسان تست سازي و روانسنجي، ايجاد بانك سوال، حفاظت و نگهداري سوالات و طراحي و آماده سازي سوالات آزمونهاي سازمان همواره درصدد دستيابي به بهترين شيوه‌ها و وسايل سنجش و اندازه‌گيري مي‌باشد.
طراحان سوالات آزمونهاي مختلف سازمان در اين دفتر، در قرنطينه كامل به طرح سوال مي‌پردازند و همزمان با حضور داوطلبان در ساعات برگزاري آزمون در حوزه‌هاي مختلف، طراحان سوال در سازمان حضور يافته و اقدام به پاسخگويي به سوالات و تهيه كليد مي‌نمايند. افزون بر اين، در صورت بروز اشكال در هر يك از سوالات، به رفع آن اقدام مي‌نمايند.
برخي از فعاليتهاي دفتر آزمون سازي و روانسنجي عبارتست از :
تهيه و تحويل سوالات آزمونهاي مختلف در طول سال
تنظيم برنامه زماني براي آزمونهاي مختلف در طول سال
برگزاري جلسات با شركت افراد متخصص و اساتيد دانشگاهها در خصوص مسائل رشته‌هاي مختلف دانشگاهها و ارائه راهكار مناسب
تشكيل كارگاههاي آزمون سازي بوسيله گروه روانسنجي
تجزيه و تحليل كليد سوالات آزمونهاي مختلف در طول سال بوسيله گروه روانسنجي
تهيه گزارشهاي علمي و كارشناسي در زمينه‌هاي مختلف
شركت در جلسات و ايراد سخنراني و پاسخگويي به سوالاتي كه از طرف مردم درباره سازمان مطرح مي‌شود.
ج – دبيرخانه المپياد دانشجويي
اين دبيرخانه مسوول برگزاري المپياد علمي دانشجويي است. منظور از برگزاري المپياد، كشف استعدادهاي درخشان دانشجويان كشور و تشويق و ترغيب آنها به مطالعه و تحقيق در دوران تحصيل و ايجاد فرصتهاي مناسب براي اعتلاي علمي آنان است. لذا در سال 1374 تصميم گرفته شد هر سال نوعي آزمون علمي از محتواي برنامه تحصيلي رشته‌هاي مختلف دوره‌هاي كارشناسي، ترجيحاً همزمان با آزمون ورودي دوره‌هاي كارشناسي، ترجيحاً همزمان با آزمون ورودي دوره‌هاي كارشناسي ارشد، برگزار گردد.
در اين چارچوب، سازمان از سال 1375 تاكنون المپيادهاي علمي دانشجويي كشور را برگزار كرده است كه آزمون مرحله اول همزمان با امتحان كارشناسي ارشد و مرحله دوم به صورت تشكيل اردو در شهرستانها و با همكاري يكي از دانشگاه‌هاي كشور برگزار شده است.
شايان ذكر است براي گسترش المپياد و نيز بين المللي شدن آن، فعاليتهايي انجام شده است كه از اين رهگذر، در رشته رياضي از كشورهاي همسايه نيز داوطلباني در پنجمين، ششمين و هفتمين دوره المپياد حضور يافتند.
نخستين المپياد علمي دانشجويي با شركت 26000 نفر داوطلب همزمان با آزمون كارشناسي ارشد در اسفند ماه سال 1374 در شش رشته شامل رياضي، فيزيك، شيمي، ادبيات فارسي، مهندسي برق و مهندسي عمران برگزار گرديد كه از اين تعداد 150 نفر به مرحله دوم راه يافتند. مرحله دوم اين المپياد در تابستان سال 1375 بصورت اردو در شهر اروميه انجام شد.
دومين المپياد همزمان با آزمون كارشناسي ارشد سال 1376 با شركت 37000 نفر داوطلب در هفت رشته شامل زبان و ادبيات فارسي، فيزيك، شيمي، رياضي، مهندسي برق، مهندسي عمران و الهيات و معارف اسلامي برگزار شد كه از اين تعداد 110 نفر به مرحله دوم راه يافتند. مرحله دوم اين المپياد در تابستان سال 1376 در شهر كرد انجام شد.
سومين المپياد علمي دانشجويي در هشت رشته شامل زبان و ادبيات فارسي، الهيات و معارف اسلامي، فيزيك، شيمي، رياضي، مهندسي برق، مهندسي عمران و مكانيك با شركت 43500 نفر داوطلب همزمان با آزمون كارشناسي ارشد سال 1377 برگزار گرديد كه از اين ميان، تعداد 132 نفر به مرحله دوم راه يافتند. آزمون مرحله دوم اين المپياد در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار گرديد.
چهارمين المپياد علمي دانشجويي در رشته‌هاي رياضي، فيزيك، شيمي، مهندسي برق، مهندسي عمران، مهندسي مكانيك، زبان و ادبيات فارسي و الهيات و معارف اسلامي با حضور 47000 نفرشركت كننده برگزار گرديد كه از اين ميان، 118 نفر واجدين شرايط براي مرحله دوم معرفي شدند. در اين دوره از المپياد، براي اولين بار، رشته پزشكي به مجمع رشته‌هاي ديگر پيوست و از ميان 10000 نفر شركت كننده در آزمون جامع علوم پايه پزشكي كه در شهريور و اسفند ماه سال 1377 برگزار شده بود تعداد 20 نفر به عنوان نفرات برگزيده مرحله اول المپياد پزشكي معرفي شدند و به مرحله دوم راه يافتند. مرحله دوم اين آزمون در بندر شرفخانه انجام شد.
پنجمين المپياد با شركت 60000 نفر همزمان با آزمون كارشناسي ارشد در اسفند ماه سال 1378 برگزار گرديد كه از اين تعداد 128 نفر دانشجوي برگزيده شده از مرحله نخست اين المپياد در نه رشته شامل: زبان و ا دبيات فارسي، الهيات و معارف اسلامي، زيست شناسي، شيمي، فيزيك، مهندسي برق، مهندسي عمران، مهندسي مكانيك و رياضي گزينش شدند و براي شركت در مرحله دوم معرفي گرديدند. مرحله دوم اين المپياد در شهر همدان برگزار شد.
شايان توجه است، در سال 1379 براي نخستين مرتبه در رشته رياضي علاوه بر ايران، هفت كشور خارجي شامل اكراين ارمنستان، قبرس، آذربايجان، تركمنستان، عمان و اردن نيز حضور داشتند كه در رقابت انفرادي مقامهاي اول، دوم و پنجم توسط دانشجويان ايراني و مقامهاي سوم و چهارم توسط دانشجويان اكرايني احراز گرديد. در نتايج تيمي نيز ايران مقام اول و اكراين و ارمنستان به بترتيب مقامهاي دوم و سوم را كسب نمودند.
ششمين دوره المپياد همزمان با آزمون كارشناسي ارشد سال 1380 با حدود 63000 نفر دانشجوي رشته‌هاي زبان و ادبيات فارسي، الهيات و معارف اسلامي، شيمي، فيزيك، زيست شناسي، رياضي، مهندسي برق، مهندسي عمران و مكانيك برگزار گرديد. در مرحله اول اين آزمون 121 نفر انتخاب شدند و به مرحله بعد راه يافتند. آزمون علمي مرحله دوم اين المپياد در شهر مقدس مشهد انجام شد.
هفتمين المپياد همزمان با آزمون كارشناسي ارشد سال 1381 با شركت 78489 نفر از دانشجويان رشته هاي زبان و ادبيات فارسي، الهيات و معارف اسلامي، شيمي، فيزيك، زيست شناسي، رياضي، مهندسي برق، مهندسي عمران، مهندسي مكانيك و مهندسي كامپيوتر برگزار گرديد. ويژگي اين المپياد اضافه نمودن رشته مهندسي كامپيوتر به ديگر رشته ها بوده است.
در مرحله اول اين آزمون تعداد 140 نفر انتخاب شدند و به مرحله دوم راه يافتند. مرحله دوم اين المپياد در شهر سرعين – اردبيل انجام شد.
در اين دوره، المپياد رشته رياضي با درخشش بيشتر به صورت بين المللي برگزار شد. دانشجويان خارجي شركت كننده از 9 كشور ارمنستان، روسيه، بلاروس، مالزي، چين، تركمنستان، قزاقستان، سرويه و اكراين بودند.
7- دفتر رياست و روابط عمومي
دفتر رياست و روابط عمومي با همكاري واحدهاي تابعه (كارشناس روباط عمومي، كارشناس ارزشيابي و رسيدگي به شكايات) وظايف خود را انجام مي دهد. اين دفتر متشكل از واحد حقوقي، واحد مراسم و تبليغات، واحد پاسخگويي اعم از مكاتبات، پاسخگويي تلفني و حضوري، واحد خبر، واحد پشتيباني و اطلاعات و امور روابط بين الملل مي باشد.
واحد همكاريهاي علمي و روابط بين الملل سازمان سنجش آموزش كشور به منظور گسترش و تسهيل ارتباط علمي اين سازمان با ديگر مراكز دانشگاهي آموزش و تحقيقاتي ايران و ساير كشورها و مراكز علمي بين المللي و تبادل تجارت و يافته ها و همچنين ايجاد و معرفي فرصتهاي مناسب براي برگزاري طرحهاي آموزشي مشترك و برگزاري دوره هاي آموزشي و تحقيقاتي كوتاه مدت و بلند مدت در سطح بين المللي فعاليت مي نمايد.
رديف عنوان
1 پاسخگويي به داوطلبان آزمونهاي مختلف با مناسبترين شيوه اعم از پاسخگويي كتبي، تلفني و حضوري
2 آگاه ساختن افكار عمومي از فعاليتهاي سامزان از طريق وسايل ارتباط جمعي
3 پيگيري و اجراي احكام حقوقي صادره از طرف مراجع ذيربط
4 همكاري در برگزاري المپياد علمي دانشجويي
5 تهيه ماهنامه خبري آيينه سنجش
6 تهيه كتابچه معرفي سازمان و توزيع آن بين دانشگاه ها و مراكز علمي كشور
7 پيگيري در خصوص انتشار ويژه نامه هاي اعلام اسامي كليه آزمونها
8 پيگيري و تهيه جوابيه براي بروزنامه ها در رابطه با مطالب مرتبط با سازمان
9 تهيه برلتن بريده جرايد به صورت هفتگي و بولتن آموزش عالي از منظر مطبوعات به صورت هر دو هفته يكبار
10 انجام كليه امور مربوط به مصاحبه هاي مطبوعاتي و راديو تلويزيوني مسئولين سازمان
11 پيگيري در خصوص سايت روابط عمومي سازمان و درج اخبار و اطلاع رساني به روز از طريق شبكه
12 پيگيري امور مربوط به سيستم تلفن گويا و روزآوري اطلاعات مربوط به سازمان
13 تهيه و چاپ گزارش عملكرد سالانه سازمان
14 برگزاري جشنها، مراسم،كنفرانسها و سمينارهاي علمي، فرهنگي و آموزشي دانشجويي مربوط
15 ايجاد ارتباط با كشورهاي مختلف به منظور جمع آوري اطلاعات لازم در خصوص چگونگي برگزاري آزمون در آن كشور و ارائه گزارش مربوط در شوراي سازمان
16 تهيه و تنظيم پيش نويس تصويب نامه ها، جمع آوري اطلاعات لازم در خصوص چگونگي برگزاري آزمون در آن كشور و ارائه گزارش مربوط در شوراي سازمان
17 نظارت بر مفاد قراردادها از نقطه نظر حقوقي و مطابقت آنها با مفاد قانون و ضوابط مربوط
18 برگزاري ستادهاي پاسخگويي آزمونهاي سراسري و كارشناسي ارشد
19 شركت و همكاري در برگزاري نمايشگاه بين المللي كتاب
20 ارسال پست الكترونيك به سوالات مطروحه از سوي داوطلبان
21 پيگيري جهت دريافت و چاپ اطلاعيه هاي سازمان در رابطه با برگزاري كليه آزمونها
22 برگزاري كارگاههاي آموزشي جهت مديران و مشاورين مراكز پيش دانشگاهي مناطق آموزش و پرورش استان تهران، ساير استانها و شهرستانهاي كشور
دفتر حراست و حفاظت آزمونها
بدون ترديد اعتبار آزمونهاي سازمان در گرو عدم دسترسي آحاد كشور اعم از داوطلب و غير داوطلب به سوالات آزمون مي باشد. حراست سازمان در اين زمينه فعاليتهايي را انجام مي دهد كه به طور خلاصه بيان مي شود :
آزمونهاي هر يك از مواد امتحاني در چندين دسته و دتوسط دبيران و استادان متعدد تهيه مي شود. سپس سوالات در اختيار رياست سازمان قرار مي گيرد. رئيس سازمان تنها كسي است كه مجاز به ورود به قرنطينه چاپخانه مي باشد. چاپخانه نيز براي چاپ و تكثير سوالات روزهاي متعددي در قرنطينه قرار مي گيرد. حفاظت از چاپخانه و بسته هاي مهر و موم شده سوالات با هماهنگي حراست بر عهده نيروي انتظامي است.
در حوزه هاي برگزاري آزمون تا قبل از ساعات شروع آزمون بسته هاي سوال در قرنطينه قرار مي گيرد. همچنين دفتر خدمات ماشيني به منظور خواندن و نمره گذاري پاسخنامه ها اعمال سهميه ها و گزينش علمي تا پايان مراحل فوق در قرنطينه كامل به سر مي برد.
اين واحد شامل بخش پرسنلي، بخش دفتري، بخش حفاظت آزمونها، بخش رسيدگي به موارد تقلب و تخلق و بخش حفاظت فيزيكي است.
