دانلود مقاله اقتصادایران غیرخصوصی است نه دولتی

بخشی از مقاله

اشاره :
مطلبي كه ازنظرتان خواهدگذشت گزيده اي ازنخستين نشست مشترك خبرنگاران بامديران سازمان ملي بهره وري ايران مي باشدكه درآن مسائلي مانندساختاركلي اقتصادي اهميت موضوع بهره وري بخصوص درچشم انداز20 ساله وبرنامه چهارم توسعه و… موردبحث وبررسي قرارگرفت .يكي از مهمترين ودرعين حال تاسف برانگيزترين موضوعاتي كه مطرح شدعقب ماندگي 13 ساله شيوه هاي مديريتي كشوربود .

ابتداقائم مقام سازمان بهره وري آسيايي درايران اظهارداشت : ساختاراقتصادايران ساختاري غيرخصوصي است . شايداين مفهوم پركاربردنباشدوهميشه گفته شودساختارخصوصي يادولتي امابايدبگويم بخش عمده اقتصادما غيرخصوصي است . يعني ارگانها ، نهادهاوبنيادهاي متعددي حجم قابل توجهي ازفعاليتهاي اقتصادي رابه خوداختصاص داده اند بنابراين شايدبهترين مطلبي كه مي توان درموردساختاركلي اقتصادايران بيان نمودهمان ساختارغيرخصوصي است . دكترقاسم انصاري افزود :

گفته مي شودحدود85 درصدحجم فعاليتهاي اقتصادي ما غيرخصوصي است يعني مجموعه بخش خصوصي ما 15 درصدازفعاليتهاي اقتصادي رابه خوداختصاص مي دهد ومابقي يادولتي است يامربوط به نهادهاوارگانهامي باشد . قائم مقام مديرعامل سازمان ملي بهره وري ايران افزود : مرحوم دكترعظيمي معتقدبودبيش از80 درصدفعاليتهاي اقتصادي مادولتي است امابنده معتقدم 85 درصدفعاليتهاي اقتصادي ماغيرخصوصي است . وي سپس به موضوع بهره وري پرداخت وگفت :

اهميت موضوع بهره وري دربرنامه سوم توسعه براي نخستين باردرتبصره 35 مطرح شد واعمال آن دردستگاههاي اجرايي به عهده سازمان ملي بهره وري ايران گذارده شد . اماهنوز دربرنامه چهارم توسعه نقشي براي اين سازمان تعيين نشده است درحالي كه يكي ازمحورهاي اصلي برنامه بهره وري مي باشد . دكترانصاري افزود : دربرنامه چهارم توسعه به دورقم مشخص برخوردمي كنيم ، يك عددرشد4 درصدي سالانه براي بهره وري نيروي انساني وديگررقم 3/37 درصدبراي بهره وري كل مي باشد . به گفته نايب رئيس هيات مديره سازمان ملي بهره وري ايران اوايل انقلاب بحث كوچك

سازي مطرح شددرحاليكه امروز شاهدرشد4 برابرحجم دولت شده ايم ودركوچك سازي آن خيلي موفق نبوده ايم اگردولت برنامه كوچك سازي را جدي بگيرد رسيدن به رشد4 درصدي سالانه دست يافتني خواهدبود امادستيابي به رقم 3/37 درصد، اراده مستحكمتروعزمي جزم تررامي طلبد چراكه اين عدددرسطح كشورهايي مانندمالزي كه تمام اركان تصميم گيري به عهده نخست وزير است نيزميسرنمي باشد وآنها رقم 40 درصدي راتاپايان سال براي خودقلمدادنموده اند وامروزبه رقم

حدود31 درصددست يافته اند . دكترانصاري تصريح كرد : سازوكارهاي عملياتي رسيدن به رقم 3/37 درصدرادربرنامه چهارم توسعه مشاهده نمي كنيم درحاليكه بايدجهت رسيدن به سطح سايركشورهاي آسيايي ورسيدن به رقم 3/37 درصدتلاش نمائيم . لازم است دستگاههايي براي اندازه گيري هاي دقيق ، آموزش هاي موثروتبادل اطلاعات باسايركشورهاي آسيايي موظف شوند . قائم مقام نماينده سازمان بهره وري آسيايي درايران ، كشورراازنظربهره وري درپايين ترين جايگاه درمقايسه باكشورهاي آسيايي برشمرد وافزود : مساله بهره وري به عنوان يكي ازمحورهاي اساسي دربرنامه چهارم توسعه مطرح شدلذابايدبراي آن برنامه ريزي دقيق صورت پذيرد . عسگري مجري طرح مديريت بهبود چرخه بهره وري دردستگاههاي اجرايي دراين نشست گفت : زمانيكه رشداقتصادي رادرنظرمي گيريم دورويكرددرآن نقش دارد . نخست ازطريق ايجادوافزايش سرمايه گذاري هاي جديدودوم ، ارتقاي فناوري اقتصادي . قراراست دربرنامه چهارم توسعه اين

دورويكردلحاظ شودوحدود3 درصداز8 درصدرشداقتصاددركشورازطريق ارتقاء بهره وري واستفاده ازنيروي انساني ومابقي ازطريق سرمايه گذاري هاي جديدصورت خواهدگرفت .
سپس دكترانصاري كشورمالزي راموردتوجه قراردادواظهارداشت : مالزي حدود22 ميليون نفرجمعيت دارد واعدادوارقامي كه ازصنعت گردشگري بدست مي آورد دوبرابر درآمدحاصل ازفروش نفت كشورماست . وي افزود : 5 واحدبسياربزرگ بهره وري درمالزي وجودداردكه يكي ازآنها درپايتخت اين كشورـ كوالالامپور ـ واقع شده است كه ماننديك دانشگاه عمل مي نمايد وتوانمنديهاي بسيار گسترده وفعاليتهاي فراواني رادردستوركارخويش قرارداده است ، كشوري كه يك سوم ايران

جمعيت وزمين داردتنها5 واحدبسياربزرگ خودرابه بهره وري اقتصادي داده است . كشورفيجي رادرنظربگيريد فيجي به كشورپونزي معروف است زيرااگربرروي نقشه جغرافيا پونزي برروي اين كشورقراردهيدتمام حجم آن راتحت الشعاع قرارمي دهد اين درحالي است كه بودجه بهره وري اين كشور5 برابر ايران مي باشد !!!
قائم مقام مديرعامل سازمان ملي بهره وري ايران اذعان داشت : ساختماني راكه مشا

هده مي كنيد استيجاري است وساختمان قبلي بدليل ظرفيت اندك واگذار گرديده تابتوانيم بخشي ازهزينه سازمان راجبران نمائيم . وي به كمبودبودجه اشاره نمودوافزود : سازمان ملي بهره وري بودجه ندارد يعني درآمدهايي راكه حاصل مي نمائيم درچهارچوب برنامه خاص ، هزينه مي كنيم . اگرايجادسهم 35 درصدي براي بهره وري كل ازكل توليدناخالص داخلي رادربرنامه چهارم توسعه خواستارهستيم بايدامكانات وسازوكارهاي لازم براي هردستگاهي كه بخواهد اين بهره وري

راهدايت نمايدواين رسالت رابردوش بكشد تهيه شود . به گفته قائم مقام نماينده سازمان بهره وري آسيايي درايران ، متوسط سطح بهره وري سرمايه كشورحدود5/0 است به عبارت ديگرازسرمايه گذاريهايي كه درسالهاي مختلف كرده ايم سيرنزولي داشته ايم وبالاترين رقم مربوط به پيش ازانقلاب ( حدود05/1 ) مي باشد . دكترانصاري توزيع سرمايه راغيرقابل توجيه دانست وافزود : يكي ازاقداماتي كه بايدانجام شود دستيابي به رقم 3/37 درصدي است . توزيع سرمايه بايدموثرصورت گيردواين موثربدين معناست كه قانونهاي ارائه شده بجاي اينكه به ارزش افزوده تبديل شودصرف فعاليتهامي شود . دكترانصاري تصريح كرد : اگرتصورنمائيم نيروهاي دولتي ماكارنمي كنند ، تصورنادرستي است زيراهمانگونه كه مستحضريد زماني كه بخواهيم شاخص بهره وري نيروي كاررااندازه گيري نمائيم ، ارزش افزوده رابخش برتعداد نيروي كارشاغل مي شود ، اگرقادربه افزايش ارزش افزوده نباشيم ويابرنامه ريزي صحيح ودرست براي نيروي كاردرنظرنگيريم نبايدتمام گناه ها رابه گردن نيروي انساني انداخت . اگردولت تصميم بگيرد كه بخشهايي ازفعاليتهايش رابه نيروي خارج ازدولت انتقال بدهد ، شاهد افزايش بهره وري نيروها خواهيم بود . مسئول طرحهاي آماري سازمان ملي بهره وري نيزدراين جلسه حضورداشت . وي به 7/23 ميليارد دلاردرآمدارزي كشوردرسال 1380 ، طبق آمارهاي رسمي بانك مركزي اشاره نمود وافزود : ازاين رقم حدود3/19 ميليارددلارصادرات نفت وگازبوده است ( حدود85 درصد ) وبقيه به صادرات سايركالاهااختصاص يافته است پس اقتصادي كه بيش از80 درصددرآمد ارزي آن به صادرات يك كالا محدودمي شودهنوزاقتصادي تك

محصولي است . لذابايددرانديشه افزايش صادرات كالاهاي غيرنفتي باشيم . علي اصغرآزادگان به بحث رقابت پذيري اشاره نمودواظهار داشت : طبق تحقيقات مؤسسه IMD management development International كه دركشورسوئيس مستقراست ، رقابت پذيري يعني تعامل عوامل مختلف كه موجب مي شودمحيط ملي مناسبي فراهم شودودراين محيط مناسب شركتها بتوانند كالا ، خدمات وتوليدات خويش راروانه بازارهاي جهاني نمايند ، لذاتعامل عوامل است كه اين محيط رادركشورها بوجودمي آورد . وي افزود : دراين تعريف ، عوامل مذكوربه 4 دسته تقسيم شده است كه عبارتندازعوامل مربوط به عملكرداقتصاد

كارآيي دولت ، عملكردتجاري وزيرساختار ، البته هركدام ازمواردفوق ، ملاكهايي رادربرمي گيرند وبطوركلي حدود 314 عددازآنها شناسايي شده است . به گفته آزادگان رتبه نخست رقابت پذيري دنيا دراختيارآمريكا مي باشدوهرسال كشورها ازنظررقابت پذيري بودجه مي شودوتغييرمي يابند . وي افزود
سازمان بهره وري آسيايي 10 عضوداردوبه منظورايجادافزايش توان رقابت پذيري دركشورهاي عضو پروژه اي راتاييدكرده است كه هدف اصلي اين پروژه رامحاسبه توان رقابت پذيري شامل مي شود . طبق گزارشي كه سازمان بهره وري آسيايي تحت عنوان بهره وري آسيايي وتحليل اطلاعات

هرساله منتشرمي سازد ، اطلاعات رابصورت مقايسه اي براي كشورهاي مختلف ارسال مي نمايد وبدين منظور4 كشوربرتردنياراانتخاب ودركشورهاي عضوقرارمي دهدتاكشورهاي عضوسطح خويش رابا اين كشورها موردسنجش قراردهند . اين 4 كشورعبارتندازآمريكا ، انگلستان ، آلمان واستراليا . مسئول طرحهاي آماري سازمان ملي بهره وري اظهارداشت : گزارش اين اطلاعات درسال 2001 منتشرشده است ودرسال 2002 گزارش ديگري منتشرگرديده است وتااواخردسامبرسال جاري نيزسومين گزارش منتشرخواهدشددرمجموع حدود100 شاخص رااين سازمان ازطريق يك

ساختارمشخص وتحت نظر كارشناسان ملي دراختياركشورهاي عضوقرارخواهندداد . آزادگان كه كارشناس ايران درسازمان ملي بهره وري آسيايي مي باشدبه ذكرآماروارقام درموردروندتغييرات شاخص هاي بهره وري نيروي كارسرمايه وانرژي سالهاي 1379 ـ 1369 دركل اقتصادايران پرداخت . وي سپس به ذكربررسي هاي انجام شده ميان ايران وبرخي ازكشورهاي عضوسازمان بهره وري آسيايي اشاره نمودكه به شرح ذيل مي باشد :
متوسط نرخ رشدسالانه بهره وري سرمايه دركل اقتصادبرخي از كشورهاي عضوسازمان بهره وري آسيايي

درتايلند21/9 درصد ، ايران 10/3 درصد ، تايوان 09/2 درصد ، سنگاپور 99/1 درصد ، مالزي 32/0 درصدوبنگلادش 22/4 ـ است .
متوسط نرخ رشدبهره وري كل عوامل دركل اقتصاد
ايران 02/3 درصد ، مالزي 89/1 درصد ، سنگاپور 70/1 درصد ، هند 60/1 درصد ، ژاپن 63/0 درصدو اندونزي 22/1 ـ درصد .
متوسط نرخ رشدسالانه توليدناخالص داخلي به قيمتهاي ثابت
مالزي 7/8 درصد ، سنگاپور 9/7 درصد ، كره 2/6 درصد ، هند 6/5 درصد ، ايران 8/4 درصد واندونزي 76/0 ـ درصد ، اين درحالي است كه همين متغيردرآمريكا 2/3 درصد ، انگلستان 2/2 درصد ، آلمان 7/1 درصدواستراليا 7/3 درصدبوده است .
نرخ بيكاري دركشورهاي عضوسازمان بهره وري آسيادرسال 2000
بنگلادش 8/18 درصد ، ايران 3/14 درصد ، فيجي 1/12 درصد ، مالزي 1/3 درصد ، هند9/3 درصد ، سنگاپور 4/4 درصد ودركشورهاي توسعه يافته مانند آمريكا 4 درصد ، انگلستان 8/3 درصد ، آلمان 7/10 درصد واستراليا 6/6 درصدبوده است . آزادگان درخاتمه تصريح كرد : درايران بسياري از كارخانجات ومؤسسات زير60 درصدظرفيت به فعاليت مي پردازند درحالي كه بايدجهت رشدروز افزون بهره وري ، ظرفيتهايي راافزايش داد . بارديگردكترانصاري ، هدايت جلسه رابرعهده گرفت .
وي اظهارداشت : جهت رقابت باسليركشورها وهم سطح شدن توليدات بارشدسالانه به رقم 6/8 درصدرشدسالانه مي رسيم . كه منجرمي شودبيش ازاين ازسايركشورهاي آسيايي عقب نمانيم . وي افزود : براي دستيابي به رشد8 درصدي كه هدف برنامه چهارم توسعه مي باشد ،

بايدرويكردافزايش سرمايه گذاري داشته باشيم واين سازوكارها شكل نمي گيرد مگراينكه تمام اركان تصميم گيرنده باآن موافق باشندودرجهت آن حركت نمايند . وي سپس ازدكترنايبي درخواست نمودتابه ارائه ديدگاه هايشان درموردمشخصه هاي برنامه چهارم توسعه بپردازد . دكترنايبي اظهارداشت : دراين برنامه روزنه هايي ازرشدبهره وري مشاهده مي شود ودستيابي به رشد6/8 درصدي راهي جزارتقاي بهره وري ندارد
به عقيده دكترنايبي ، برنامه چهارم توسعه ، 4 مشخصه مثبت داردكه عبارت است از :

1 ـ دورنگري كه دربخش توسعه علي الخصوص توسعه صنعت دارد .
2 ـ جهان شمولي آن وهمگامي باشرايط وتحولات كشورهاي توسعه يافته
3 ـ محوريت توليدبخصوص توليدمبتني بردانايي دركل فضاي اقتصادي كشور
4 ـ همسوكننده صنعت
دكترنايبي افزود : متناسب رشدصادرات سالانه كشوردردهه 80 و70 حدود 5/2 درصدبه 8 درصد افزايش يابدوانتظاربرنامه ريزان اين است كه رقم 5/2 درصدبه 8 درصدافزايش يابد . سهم صادرات صنعتي كل كشور 13 درصددرهمين دهه است كه انتظارمي روددرسال آينده به 40 درصددست يابيم . زيراازكشوري كه 40 درصدصادراتش غيرنفتي باشدتحت عنوان تك محصولي نام برده نمي شود .