بخشی از مقاله
امار
بررسي وضعيت توريستها در مشهد
مقدمه:
شهر مقدس مشهد به دليل وجود بارگاه امام رضا (ع) و وجود بيش از 1500 بناي تاريخي و فرهنگي و مذهبي و چشماندازها و موهبتهاي طبيعي مورد توجه گردشگران داخلي و زائران بسياي قرار گرفته است. به اين دليل مسئولين كوشيدهاند تا امكانات رفاهي مناسبي را براي شهروندان و زائران و گردشكران فراهم آورند؛
در مبحث ديگر ابتدا به تعاريفي كه درباره اوقات فراغت از سوي سازمانها و نهادهاي رسمي اعلام شده ميپردازيم در تعريف مركز آمار ايران اوقات فراغت عبارت است از ساعاتي كه بدون اجبار صرف اموري ميشود كه فرد شاغل به دور از انگيزههاي اقتصادي يا وظايف خانوادگي و به منظور ايجاد سرگرمي و فراهم آوردن امكانات رشد فكري و جسمي به آنها تمايل دارد در تعريف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي آمده زمان فراغت به زماني اطلاق ميشود كه فرد نه به شغل يا فعاليتي چون تحصيل و خانهداري مشغول است نه در حال رفت و آمد به محل كار است و ميتواند فعاليت فرهنگي داشته باشد ما در اين پروژه به چگونگي گذرانندن اوقات فراغت مردم مشهد ميپردازيم:
اهداف اين پروژه:
مردم چه مدت از وقت خود را صرف اوقات فراغت ميكنند
امكانات رفاهي شهر مشهد تا چه حد مناسب است
ميزان رضايت زواران از امكانات شهر مشهد
آگاهي از عقايد و نگرش مردم مشهد نسبت به اوقات فراغت
اين پروژهبه ما نشان ميدهد كه مسئولين چه قدر به موضوع زوار و امكانات رفاهي آنها و شهروندان اهميت ميدهند براي انجام اين پروژه از روش جمعآوري دادههايي كه قبلاً توسط نهادها و سازمانهاي دولتي انجام شده بو د استفاده كردم.
بخش اول
اوقات فراغت شهروندان مشهدي و مقايسه آن با متوسط كشوري
بطور متوسط جمعيت بيش از 6 سال در ايران در روزهاي هفته بجز تعطيلات 6/4 ساعت وقت فراغت دارند كه اين ميزان در روزهاي تعطيل به 2/6 ساعت ميرسد. در شهر مشهد و ساير كلانشهرها اين ارقام براي روزهاي هفته و ايام تعطيل كمتر است. در جداول 1-1 سهم جمعيت بيش از 6 سال در سه گروه زماني اوقات فراغت كمتر از 3 ساعت بين 3 تا 6 ساعت و بيشتر از 6 ساعت به تفكيك روزهاي تعطيل و ايام هفته ارائه شده است.
جدول 1-1 توزيع جمعيت بيش از 6 سال در شهروندان مشهدي در
سه گروه زماني اوقات فراغت در ايام هفته جز تعطيلات 81-1380
مناطق كمتر از 3 ساعت بين 3 تا 6 ساعت بيشتر از 6 ساعت ميانگين زمان اوقات فراغت (ساعت)
مشهد 2/47 2/39 6/13 2/4
كلانشهرها 5/49 8/36 7/13 9/3
كل كشور 7/44 7/35 6/19 6/4
در تمام موارد اوقات فراغت شهر مشهد از كل كشور كمتر و از متوسط كلانشهرها با تفاوت اندكي بيشتر است. ميانگين زمان اوقات در روزهاي تعطيل حدود 30 تا 40 درصد نسبت به ساير روزهاي كاري هفته افزايش مييابد. در شهر مشهد زمان فراغت در روزهاي تعطيل حدود 40 درصد افزايش مييابد.
جدول شماره 1-2 توزيع جمعيت بيش از 6 سال شهروندان مشهدي
در سه گروه زمان فراغت در ايام تعطيل هفته 81-1380
مناطق كمتر از 4 ساعت
(درصد) بين 4 تا 6 ساعت
(درصد) بيشتر از 6 ساعت
(درصد) ميانگين زمان اوقات فراغت در يكروز تعطيل (ساعت)
مشهد 33 27 40 9/5
كلانشهرها 35 24 41 7/5
كل كشور 39 23 38 2/6
فعاليتهاي اوقات فراغت در خارج از منزل در شهر مشهد
فعاليتهاي اوقات فراغت از منزل در شهر مشهد به فعاليتهاي رسمي و غير رسمي تقسيم ميشوند. فعاليتهاي رسمي مانند رفتن به مراكز فرهنگي و تفريحي (مانند سينما، تئاتر، پاركهاي تفريحي، نمايشگاهها، گالريها، ورزشگاهها، موزهها، مراكز بازي)، فعاليتهاي مذهبي (رفتن به مجلس و مراسم مذهبي در مراكز عمومي)، فعاليتهاي اجتماعي و مدني (شركت در فعاليتهاي بسيج، انجمنها، صندوق قرض الحسنه، اتحاديهها،...)، گردش و پيادهروي (قدم زدن در خيابان، پارك، ديدن مغازه و فضايتفريحي)، طبيعتگردي و فعاليتهاي هنري (عكاسي، خطاطي، نقاشي، كلكسيون، نواختن موسيقي...) كه از نظر عرف جامعه پذيرفته هستند.
نسبت جمعيت سينمارو در نقاط شهري كشور1/24 درصد است كه در شهر مشهد 4/29 درصد و در ساير كلانشهرها حدود 30 درصد است. مقايسه كلي رفتار اوغات فراغت در مراكز فرهنگي و تفريحي شهروندان مشهدي مشخص ميشود كه اين الگوي رفتاري در بيشتر موارد مانند رفتن به پاركهاي تفريحي، پارك بازي، سينما، نمايشگاه بسيار شبيه به ساير كلانشهرهاست. البته در فعاليتي ماند رفتن به تئاتر سرانه نسبت به كل جمعيت شاهد بسيار پايين است(نزديك به صفر) و يا قدم زدن و ديدن مغازهها سهم كمتري از ساير كلانشهرها به خود اختصاص ميدهد. گفتني است در مصاحبههاي انجام شده مشخص ميشود كه جوانان دختر و پسر تمايل به قدمزدن و مغازه ديدن دارند، اما فضاي مناسب كه ازدحام و شلوغي را بخصوص با حضور زورا نداشته باشد پيدا نميكنند. مهمترين موارد ذكرشده به شرح زير است.
جدول شماره 1-3 اهم فعاليتهاي تفريحي خارج از منزل در شهر مشهد، كلانشهرها و كل كشور
سال 81-1380 (درصد)
مناطق سينما تئاتر سهم فعاليتهاي هنري تلفني خارج از منزل پاركروها نمايشگاه روها قدمزدن ديدن
مغازه
سهم جمعيت
سينمارو متوسط تعداد بار درسال سرانه تئاتر
سهم جمعيت تئاتررو سرانه تئاتر
مشهد 4/29 5/3 6/2 0 13 5/1 62 15 21
كلانشهرها 5/29 6/3 1/9 1/0 - - 67 23 40
كل كشور 1/24 8/3 6/3 1/0 9 1 62 21 43
1) هر فرد سينمارو در طول سال در نقاط شهري كشور بطور متوسط 8/3 بار و در شهر مشهد 5/3 بار در سال و در نقاط كلانشهري 6/3 بار به سينما ميرود.
2) سهم رفتن به سينما با خانواده بيش از 54 درصد است و اين سهم در شهر مشهد بيش از كل كشور است.
3) سهم خانوارهايي كه تئاتر تماشا ميكنند در كل كشور 6/3 درصد جمعيت بيش از 6 سال است در مشهد به 6/2 درصد ميرسد كه كمتر از ساير كلانشهرها است.
4) سرانه سالن تئاتر دركل كشور 1/0 و در شهر مشهد صفر و كلانشهرها نيز حدود 1/0 درصد است.
5) سهم فعاليتهاي هنري در خارج از منزل براي گروهي كه اين فعاليتها را انجام ميدهند در كل كشور 9 درصد و در شهر مشهد 13 درصد است.
6) در شهر مشهد 62 درصد از جمعيت به پارك ميروند كه تقريباً دركل كشور همين سهم اعلام شده اما در كلانشهرها كمي بيشتر است.
7) سهم بازديد از نمايشگاه درمشهد نسبت به كل كشور و ساير كلانشهرها بسيار كمتر است.
8) سهم ديدن مغازهها به عنوان اوقات فراغتي در شهر مشدهد نسبت به كل كشور و ساير كلانشهرها كمتر است.
9) دركلان شهرها 67 درصد جمعيت به پارك ميروند و از اين تعداد 9 درصد سالي يكبار و 43 درصد سالي چند بار به پاركهاي بزرگ ميروند در حاليكه در شهر مشهد اين نسبتها به ترتيب 13 و 35 درصد است.
جدول شماره 1-4: سهم جمعيت پاركرو (پاركهاي شهري) در طي سال
در شهرهاي مشهد، كلانشهر و كل كشور 81-1380 به درصد
مناطق سالي يكبار سالي چند بار سهم جمعيت كه در طي يكسال به پاركهاي شهري ميروند
مشهد 13 35 62
كلانشهرها ¾ 23 67
كل كشور 9 43 62
5-3-1- بررسي الگوي جمعيتي گذران اوقات فراغت تفريحي- فرهنگي خارج از منزل شهروندان مشهدي
عمدهترين شاخصهاي جمعيتي مورد اهميت در اين مطالعه ساختار سني و فعاليتهاي جمعيتي (بصورت فردي و گروهي) است بيشترين سهم اوقات فراغت تفريحيفرهنگي در خارج منزل به گروههاي سني 12 تا 40 سال اختصاص دارد و كمترين به گروههاي بالاتر از 64 سال است. گروه 19 تا 25 سال به نسبت دو گروه سني 18، 12 و 40، 26 سال سهم كمتري از فعاليتهاي فراغتي خارج از منزل دارد. مصاحبهها نشان داده كه سهم عمده از اين گروه سني در حال تحصيل آمادگي براي كنكور و تغيير رويه زندگي هستند. ميانگين سني گروهي كه براي اوقات فراغت تفريحي از منزل خارج ميشوند 25 سال و سهم زنان از كل جمعيت مذكور 48 درصد در شهر مشهد است. حدود 56 درصد از اين افراد مجرد و يا به دليل مختلف بدون همسر هستند.
جدول شماره1-5: ساختار سني شهروندان مشهدي در برخي فعاليتهاي اوقات
فراغت خارج از منزل 81-1380
گروههاي سني جنسي شهر مشهد اوقات فراغت تفريحي خارج از منزل پاركرو در شهر مشهد سينمارو فعاليتهاي هنري خارج از منزل رفتن به نمايشگاه و موزه گردش در بازار و خيابان
5-0 9/11 6 12 7 0 0 9
11-6 7/9 13 15 14 13 14 11
18-12 8/21 28 25 31 66 29 21
25-19 8/15 14 12 16 4 14 14
40-26 6/19 24 21 32 15 26 25
64-41 3/17 14 15 10 2 17 17
63 و بيشتر 4 1 1 1 0 1 1
جدول شماره 1-6: ساير شاخصهاي جمعيتي شهروندان مشهدي در برخي
فضاهاي اوقات فراغت خارج از منزل 81-1380
شاخصهاي جمعيتي شهر مشهد اوقات فراغت تفريحي خارج از منزل پاركرو در مشهد سينمارو فعاليتهاي هنري خارج از منزل رفتن به نمايشگاه و موزه گردش در بازار و خيابان
ميانگين سني 4/25 25 23 20 18 27 26
سهم زنان به نسبت كل جمعيت (درصد) 2/49 48 51 50 53 53 54
وضعيت
تأهل داراي همسر
51 44 44 40 22 45 53
مجرد و بدون همسر 40 56 56 60 78 55 47
ساختار جمعيتي استفاده كنندگان از پارك در مشهد:
در شهر مشهد حدود 10 فضاي باز و پارك مانند با عملكرد شهري و منطقهاي وجود دارد. نظرسنجيها و مطالعات طرح ملي رفتارهاي فرهنگي حاكي از آن است كه بيشرين مراجعه به فضاهاي باز پاركهاي مشهد به پارك ملت، كوهستان، شادي، كوهسنگي و طرقبه در طي سال 80 و 1381 انجام شده است و پاركهائي مانند وكيلآباد، شانديز، پارك امت، محله، ميرزاكوچكخان پس ازگروه اول بيشترين مراجعه را داشتند.
جدول شماره 1-7: توزيع مراجعه به پاركهاي شهري مشهد
در طي يكسال (يك يا چندبار) 81-1380
عنوان پارك و فضاهاي باز سهم مراجعه شهروندان (درصد)
پارك ملت 50
كوهستان 25
شادي 25
كوهسنگي 22
طرقبه 13
وكيلآباد، شانديز، پاركامت، محله، ميرزاكوچكخان 25
جمعيت 11-6 سال حدود 6/28 درصد. سهم استفاده زنان از اين امكانات 22 درصد است. حدود 25 درصد از بازيكنان با اين وسايل از امكانات كلوپها بهره ميگيرند كه در گروه سني 6 تا 18 سال بيشترين سهم را دارند. سهم زنان در استفاده از امكانات كلوپها كمتر از 5 درصد است.
جدول شماره 1-8: ساختار جمعيتي ورزشهاي تلفني و بازيهاي ديجيتالي
در خارج از منزل 81-1380 (درصد)
جمعيت مجرد و بدون همسر 64 و بيشتر 46-41 40-26 25-19 18-12 11-6 5-0 نسبت جنسي زنان سهم از جمعيت
77 0 2 8 5 55 25 5 10 18 ورزشهاي تفنني
88 0 2 8 5 55 25 5 22 8 بازيهاي ديجيتالي خارج از منزل
سطح سواد و تحصيلات گروهها درگذران اوقات فراغت خارج از منزل 1380
از مجموع كساني كه در خارج از منزل اوقات فراغت تفريحي دارند، بيشترين سهم مربوط به تحصيلات ابتدائي و متوسطه است كه با مقايسه با جدول فعاليتها مشخص ميگردد كه دانشآموزان و محصلان را دربر ميگيرد. سينما، فعاليتهاي هنري خاص و نمايشگاه و موزه روها تقريباً سهمهاي مشابه در اوقات اين گروهها دارند. پاركروها و گردشگران در بازار و خيابان نيز از نظر مشخصات اجتماعي مشابهت بيشتري دارند. در اوقات فراغت گروههاي تحصيل كرده بيشترين سهم را فعاليتهاي هنري خاص خارج از منزل به خود اختصاص ميدهد.
جدول شماره 1-9: سطح تحصيلات و سوادگروههاي گذران اوقات فراغت
خارج از منزل 1380 (درصد)
گردش در بازار و خيابان رفتن به نمايشگاه و موزه فعاليتهاي هنري خارج از منزل سينماروها پاركروها اوقات فراغت تفريحي خارج ازمنزل تحصيلات
5 3 2 2 4 4 بيسواد
33 26 22 25 34 30 ابتدائي
53 58 34 60 54 55 متوسطه
9 13 42 13 8 11 عالي
بيشترين گروههاي مراجعهكننده به پاركها در سنين 12 تا 40 سال قرار دارند. كمترين سهم را گروههاي بيش از 64 سال بعد ميگيرند. ميانگين سني آنها 23 سال سهم زنان 51 درصد و 56 درصد جمعيت پاركرو مجرد هستند. حدود 50 درصد از زمان تفريح در پارك به قدم زدن و نشستن و گفتگو و خوردن صرف شده و باقي زمان به بازي و استفاده از امكانات هر پارك ميگذرد.
ساختار جمعيتي سينماروها در شهر مشهد:
بيشترين سينماروها در بين گروه سني 18-12 سال قرار دارند (31 درصد) ميانگين سني 20 سال، 50 درصد زنان و 60 درصد بدون همسر و مجرد هستند. متوسط زمان سينما رفتن اين گروه در شهر مشهد 1/4 بار فيلم در سال است.
ساختار جمعيتي گروه نمايشگاه و موزه در مشهد:
اين فعاليتها شامل عكاسي، خطاطي، نقاشي، طراحي، گرافيك، كلكسيون و موسيقي خارج از منزل و صرفاً براي تفنن است. سهم جمعيت در بين گروههاي سني 5-0 سال بسيار ناچيز است. گروه سني 18-12 سال حدود 66 درصد از جمعيت اين فعاليت را تشكيل ميدهند. گروه سني 40-24 سال 15 درصد است. ميانگين سني اين گروه 18 سال و سهم زنان 53 درصد است. 78 درصد جمعيت بدون همسر و مجرد چنين فعاليتهاي را خارج از منزل انجام ميدهند.
ساختار جمعيتي گروه نمايشگاه و موزهرو در مشهد:
نمايشگاهها شامل نمايشگاه بينالمللي وكيلآباد، نمايشگاه ايرانگردي و نيز موزههاست. بيشترين سهم مراجعه كننده به نمايشگاه و موزه در گروه سني 12-40 سال تعلق دارد. ميانگين سني آنها 27 سال، 53 درصد زنان و 55 درصد بدون همسر و مجرد هستند.
ساختار جمعيتي گردش در بازار و خيابان در شهر مشهد:
گردش در بازار و خيابانهاي اصلي و بنام شهر به منظور گردش و تفريح است. بر اين اساس گروه سني 12 تا 40 سال بيشترين مراجعه را دارند. ميانگين سني آنها 26 سال، 54 درصد زنان و 47 درصد مجرد و بدون همسر هستند.
ساختار جمعيتي گروه علاقمند به ورزش در شهر مشهد:
در اين گزارش ورزشهايي مانند كوهنوردي، سواركاري، تيراندازي، بيليارد، اسنكر، اسكيت و ... به عنوان فعاليتهاي تفريحي در نظر گرفته شده است. نتايج بررسيها نشان ميدهد حداقل يك نفر از 67 درصد خانوادههاي مشهدي ورزش و بازي ميكنند كه 58 درصد آنها در خارج از منزل ورزش ميكنند و از اين تعداد 2/4 درصد پارك و 9/8 در محيطهاي ورزشي خاص ورزش ميكنند. در حدود 18 درصد از خانوارها، حداقل يك عضو در باشگاه يا تيم يا كلوپ ورزشي ثبتنام كرده است. بيشتر ورزشكاران در بيرون از منزل در گروه سني 12 تا 18 سال قرار دارند و سهم زنان براي ورزشهاي ذكر شده حدود 10 درصد و بيشتر آنها مجرد هستند (حدود 77 درصد)
ساختار جمعيتي شهروندان مشهدي در استفاده از بازيهاي ديجيتالي خارج از منزل:
اين بازيها شامل آتاري، ميكرو، سگا و ... در نظر گرفته شده است. در حدود 32 درصد خانواده داراي امكانات متعدد در داخل منزل و يا شرايط استفاده از اين بازيها در خارج از منزل هستند. اين گروه بطور متوسط در هر روز هفته حدود يك ساعت بازي ميكنند. گروه سني 12 تا 25 سال 63 درصد بازيكنان اين وسايل هستند.
سهم زنان و جوانان در گذران اوقات فراغت خارج از منزل شهروندان مشهدي
جدول شماره 1-10: سهم زنان و جوانان درگذران اوقات فراغت خارج از منزل
شهروندان مشهدي را نشان مي دهد (درصد)
گردش در بازار و خيابان رفتن به نمايشگاه و موزه فعاليتهاي هنري خارج از منزل سينماروها پاركروها اوقات فراغت تفريحي خازج از منزل شهر مشهد تحصيلات
46 47 14 50 49 44 7/49 زنان
39 42 41 50 42 49 9/37 جوانان
سهم زنان مشهدي از فعاليتهاي تفريحي خارج از منزل جز در مورد سينما كمتر از 50 درصد است اين سهم در فعاليتهاي هنري خارج از منزل به كمترين سهم يعني 14 درصد رسيده است. سهم جوانان (گروه سني 12 تا 25 سال) در تمام موارد بيش از 40 درصد است.
فعاليت شخصي (شغلي) و اوقات فراغت
وضع فعاليت بر اساس شاغل، دانشجو، محصل، خانهدار و داراي درآمد طبقهبندي ميشود. بيشترين سهم را در فعاليتهاي تفريحي خارج از منزل محصلين، شاغلين و خانهدارها تشكيل ميدهند مشابهت شاغلان و خانهدارها حضور با جمع خانواده است. در جدول شماره 18 الگوي استفاده شهروندان مشهد از امكانات فراغتي ارائه شده است.
تركيب فعاليتي جمعيت سينمارو با ساير موارد متفاوت است بطوريكه سهم محصلين در بين سينماروها به 61 درصد رسيده است.
جدو ل شماره 1-11: جمعيت درگذران اوقات فراغت خارج
از منزل شهروندان مشهدي (درصد)
گردش در بازار و خيابان رفتن به نمايشگاه و موزه فعاليتهاي هنري خازج از منزل سينماروها پاركروها اوقات فراغت تفريحي خارج از منزل شهر مشهد تحصيلات
30 29 29 4 28 26 9/30 شاغل
3 5 3 7 3 3 1/7 دانشجو
34 43 43 61 44 43 3/31 محصل
30 21 22 25 22 25 7/27 خانهدار
2 2 3 3 3 3 3 داراي درآمد بدون كار
رفتار جمعي در فعاليتهاي تفريحي خارج از منزل
بر اساس مصاحبههاي انجام شده شهروندان مشهدي در مورد فعاليتهاي تفريحي خارج از منزل به شرح جدول 1-12 رفتار ميكنند:
جدول شماره 1-12: شهروندان مشهدي در فعاليتهاي
تفريحي خارجي از منزل 1382
توضيحات ميانگين نفرات مراكز مورد مراجعه
به پاركهاي تفريحي در بيشتر اوقات بصورت خانگي مراحعه ميشود بخصوص وقتي فرزندان زير 18 سال هستند.
براي تفريح حتما بطور دسته جمعي به پارك ميآيند امنبت و آسودگي خاطر ايجاد ميكند.
براي تفريحي دسته جمعي به پارك ميروند تنهائي لذت ندارد. 4 نفر
2 نفر
4 نفر خانوارها زنان جوانان جمعيت پاركروها
معمولا با فرزندان بيشتر از 10 سال به سينما ميروند.
حتما با دوست يا فاميل ميروند امنيت و آسودگي خاطر و اجازه رفتن به سينما منوط به جمعي بودن است.
در بيشتر موارد با دوستان به سينما ميروند. 3 نفر
2 نفر
3 نفر خانوارها زنان جوانان سينماروها
اتفاق نميافتد.
به تنهائي به چنين جاهائي ميروند (بخصوص گالريها)
در بيشتر موارد با دوستان خود يا در آنجا دوستي ميابند. -
1
2 خانوارها زنان جوانان فعاليتهاي هنري خارج از منزل
با فرزندان خردسال معمولا نميروند.
حتما دستهجمعي ميروند.
تنهائي خستهكننده است. 3
3
2 خانوارها زنان جوانان رفتن به نمايشگاه و موزه
معمولاً به خانواده اتفاق ميافتند.
با تعداد زياد كار سختي است.
قدم زدن و مغاه ديدن با دوستان را ترجيح ميدهند. 4
2
2 خانوارها زنان جوانان گردش در خيابان و بازار
هزينههاي اوقات فراغت:
بر اساس مصاحبههاي انجام شده در سطح فضاهاي تفريحي شهر مشهد (از شهروندان مشهدي) در بين دو گروه و درآمد بالا و متوسط درآمد چهار قلم هزينه شامل هزينههاي اياب و ذهاب، خوراك و وسايل بازي و تفريحي و ساير هزينهها طبقهبندي شده است.
جدول شماره 1-13: توزيع هزينههاي اوقات فراغت در خارج
از منزل شهروندان مشهدي 1382(ريال)
گروههاي بالا درآمدي گروههاي متوسط درآمدي اقلام هزينه
20000 14000 متوسط هزينه اياب و ذهاب خانوار (ريال)
60000 25000 متوسط هزينه خوراك خانوار (ريال)
60000 50000 متوسط هزينه وسايل بازي و تفريحي(ريال)
40000 20000 متوسط ساير هزينهها (ريال)
هزينه كلي خانوار كه بعد از آن 7/4 نفر است در هر بار مراجعه به پارك تفريحي بطور متوسط109.000 ريال است كه هزينه اياب و ذهاب چنانچه با وسيله شخصي نروند، 14000 ريال بطور متوسط با (وسيله نقليه عمومي) است، هزينه خوراك شامل خريد تنقلات، نوشابه، ... در حدود 25000 ريال هزينه بازي تفريحي اگر هر فرد خانواه تقريباًُ 3 تا 4 وسيلهبازي سوار شود حدود 50000 ريال و ساير هزينه مانند خريد اسباببازي براي كودكان، كتاب، ... حدود 20000 ريال است. براين اساس سرانه هر نفر حدود 23000 ريال است.
بخش دوم:
اطلاعات مربوط به زوار و گردشگران شهر مشهد
سالانه حدود 6/13 ميليون نفر به شهر مشهد تحت عنوان زوار و توريسم سفر ميكنند. جمعيت زوار و گردشگر حدود 6 برابر جمعيت شهر مشهد بوده است. از اين تعداد حدود 140 هزار نفر را خارجيان تشكيل ميدهند كه حدود يك درصد كل جمعيت زوار و 10 درصد جمعيت خارجي وارد شده به ايران به منظور گردشگري است.
شهر مشهد در سال 1380 حدود 140000 نفر از خارجيان را پذيرا بوده كه نسبت به تعداد خارجيان وارد شده به شهر اصفهان در همين سال (كه حدود 139800 نفر بوده) حدود 7 درصد بيشتر است. اين جمعيت از طريق مرزهاي هوائي و زميني وارد شدهاند. اين مسافران از بين كشورهاي مسلمان همسايه، كشورهاي عربي خاورميانه مسلمانان شيعه كشورهاي مختلف و گردشگران اروپائي و آسيائي آمدهاند.
برآورد جمعيت زوار در سال 1380
برآورد تعداد جمعيت زوار در سال 1380
هيچيك از ارگانها و سازمانهاي موجود به صورت قطعي تعداد زوار شهر مشهد را اعلام نكرده و حتي آمار و اطلاعات موجود به گونهاي ارائه شده كه در شراط متفاوت امكان توجيه تفاوتها وجود داشته باشد:
شهرداري مشهد: برآورد شهرداري مشهد از جمعيت شهر مشهد كه در طي يك سال به آن خدماترساني ميكند (در سال 1378) حدود 2 ميليون نفر جمعيت ساكن شهر، 12 ميليون نفر جمعيت زائر و 650 هزار نفر جمعيت اسكان غيررسمي و شهركها و سكونتگاههاي داخل حوزه استحفاظي است.
الف: مطالعه محدوده بافت قديم: برآورد تعداد جمعيت زائر كه توسط شركت مسكن سازان خراسان اعلام شده حدود 17 ميليون نفر در طي يك سال بطور متوسط بوده است.
ب: سازمان ايرانگردي و جهانگردي: تلاش چند سال اخير اين سازمان منجر به توليد اطلاعات خام از تعداد مسافران و زائران اقامت گزيده در هتلها وارد شده از طريق هواپيما، قطار، اتوبوس و سواري به شهر مشهد شده است. طرح جامع گردشگري استان خراسان نيز در دست تهيه ميباشد كه بخشهايي از آن بكار رفته است. در مصاحبه با يكي از كارشناسان اين سازمان در تهران اعلام شد كه حداقل جمعيت وارد شده به شهر مشهد در طي يكسال حدود 12 ميليون نفر است.
پ: برآورد جمعيت از سوي مديريت و برنامهريزي استان در برنامه سوم
در اسناد برنامه سوم اقتصادي اجتماعي در استان خراسان رقم زوار جدود 10 ميليون نفر در طي يكسال اعلام شده است.
ت: طرح ملي رفتارهاي فرهنگي: اين طرح از سال 78 توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي آغاز و در طي دو سال اول جمعيت شهري و سپس روستائي استانها پوشش داده شده است پرسشنامههاي طرح حاوي اطلاعات اوقات فراغتي است. در اين مطالعات اطلاعات مربوط به مسافرت در طي يك سال گذشته از جمعيت نمونه سؤال شده كه مسافرتهاي انجام شده در سال 81 (تابستان 80 تا تابستان 81) را در بر ميگيرد. با در نظر گرفتن ضرايب خطا و انحراف معيار ارائه شده در خود طرح اين سهم به كل استان تعميم داده شده است.