بخشی از مقاله
چکیده
با افزایش میزان آلودگی هوا و اهمیت مسائل زیست محیطی در پی صنعتی شدن کشورهای مختلف در سالهای اخیر، مدیریت زنجیره تامین سبز (GSCM)، یعنی در نظر گرفتن ملاحضات زیست محیطی در کل زنجیره تامین، از اهمیت زیادی برخوردار شده است و بسیاری از کارخانجات به بکارگیری مدیریت زنجیره تامین سبز روی آورده اند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این تحقیق به بررسی مدلهای ارائه شده در زمینه مدیریت زنجیره تامین پرداخته شده است.
واژههای کلیدی: مدیریت زنجیره تامین سبز، مدل، .GSCM
Green supply chain management models Review
Ehsan, Khaksar 1; reza, ahmadi kahnali2; Tayyebeh Abbasnejad; Nahid Dehghan 1 Department of managment, University of hormozgan, hormozgan,Iran 2 Department of managment, University of hormozgan, hormozgan,Iran 3 Department of managment, University of hormozgan, hormozgan,Iran 4 Department of managment, University of sirjan , kerman,Iran
Abstract
×
With rising levels of air pollution and the importance of environmental issues in the wake of industrialization in different countries in recent years, green supply chain management (GSCM), Ie taking into account environmental considerations throughout the supply chain is important and many companies have turned to the adoption of green supply chain management. Given the importance of this issue, in this study the models presented in the context of supply chain
management are discussed.
Keywords: Green Supply Chain Management Model, GSCM.
48
-1 مقدمه
با افزایش توجه بر بکارگیری فعالیت های متناسب با محیط زیست، بسیاری از شرکت ها پیاده سازی مدیریت زنجیره تامین سبز (GSCM1) را در دستور کار خود قرار داده اند (سمان و همکاران، 2012؛ پاک، (2013، چرا که امروزه بیش از زمان های گذشته نگرانی ها در مورد تاثیر سازمان ها، بخصوص سازمان های صنعتی، بر محیط زیست افزایش یافته است (والکر و همکاران، .(2008 با اضافه کردن مفهوم "سبز"، به مفهوم مدیریت زنجیره تامین، محققان موضوع رابطه مستقیم زنجیره تامین با مسائل زیست محیطی را مورد توجه قرار داده اند (سمان و همکاران، .(2012 مفهوم مدیریت زنجیره تامین سبز، هم زمان با انقلاب کیفیت در سال 1980 و انقلاب زنجیره تامین در سال 1990 پا به عرصه گذاشت (سمان و همکاران، 2012؛ شوکلا و همکاران، (2011، ، اما اولین مطالعه در این زمینه، در سال 1994 توسط وب لی و با تاکید بر خرید سبز صورت گرفت (حاجی خانی، .(2012
با روشن شدن اهمیت GSCM و مزایای حاصل از بکارگیری آن، کشورهای در حال توسعه نیز در سالهای اخیر به بکارگیری GSCM روی آورده اند. در کشورهای در حال توسعه بسیاری از شرکت ها و سازمان ها از روش های سبز در کسب و کار و زنجیره تامین خود استفاده می کنند، اما هدف از بکارگیری این اقدامات و روش ها، کاهش میزان آلودگی های زیست محیطی است. حال آنکه، باید این نگاه تغییر داده شود و هدف از بکارگیری اقدامات سبز در کارخانجات، جلوگیری از ایجاد آلودگی و مسائل زیست محیطی تعریف شود. به عبارت دیگر، بکارگیری GSCM باید با رویکردی پیشگیرانه در مورد مسائل زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد (آمبوژی و همکاران، .(2005 همچنین گفتن این نکته ضروری است که، در کشورهای در حال توسعه خصوصا در کشورهای آسیایی، تحقیقات کمی به موضوع GSCM پرداخته اند. در منطقه جنوب شرق آسیا، مدیریت زنجیره تامین سبز یک مفهوم جدید است و احتمالا تعداد کمی از سازمان ها GSCM را بکار گرفته اند(راو، .(2002
-2 زنجیره تأمین سبز
-1-2 مدیریت زنجیره تأمین سبز
جهانی سازی، افزایش مقررات سازمان های دولتی و غیردولتی و فشار و درخواست مشتریان در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی، باعث شده سازمان ها به بررسی اقدامات لازم جهت به کارگیری »مدیریت زنجیره تأمین سبز« به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند . تسریع مقررات دولتی جهت اخذ استانداردهای زیست محیطی و تقاضای رو به رشد مصرف کنندگان برای عرضه محصولات موجب ظهور مفهوم جدید مدیریت زنجیره تأمین سبز شده است (هوگوس2، .(2006 که در برگیرنده مراحل چرخه عمر محصول از طراحی تا بازیافت است. مدیریت زنجیره تأمین سبز از فعالیت هایی که تابع فرآیندهای جایگزینی، استفاده مجدد، بازیافت و کاهش خطرات مواد باشد، پیروی می کند (دوبر- اسمیت3، .(2005 به عبارت دیگر، مدیریت زنجیره تأمین سبز شامل خرید سبز، تولید سبز، توزیع سبز، بازاریابی سبز و لجستیک معکوس می شود. در گذشته چرخه عمر محصول شامل فرآیندهایی از فاز طراحی تا مصرف بود. در حالی که با رویکرد مدیریت زیست محیطی، شامل فرآیندهای تهیه مواد اولیه، طراحی، ساخت، استفاده و بازیافت و مصرف مجدد مواد و تشکیل یک حلقه بسته از جریان مواد برای کاهش مصرف منابع و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی است (ایمانی و همکاران، .(1390 در مقایسه با زنجیره تأمین سنتی، زنجیره تأمین سبز دارای ویژگی های زیر است:
