بخشی از مقاله
جنگل هاي شمال در سال 82
يکي از وقايع مهم در سال گذشته تصويب طرح جامع صيانت از جنگل ها بود. سرانجام پس از 40 سال نگرش غلط به جنگل هاي باستاني شمال واژه " صيانت " به جاي واژه " بهره برداري " وارد ادبيات مسئولين منابع طبيعي کشورمان شد . اين امر که در پي تلاش تشکل هاي غير دولتي زيست محيطي و ساير مردم دلسوز به منابع طبيعي کشور و انعکاس آن در برخي رسانه هاي متعهد به حفظ اين منابع انجام گرفت ، از اهميت ويژه اي برخوردار است .
ولي اينکه شکل طرح و زمان بندي هاي کشدار ،چگونگي اجرائي شدن صيانت همراه با ادامه بهره برداري هاي کلان دولتي و خصوصي را ارائه مي کند ، سئوالات بسياري نسبت به اجرائي شدن اين طرح در ذهن بر مي انگيزد. اعلام رقم بهره برداري از دو ميليون به يک ميليون تقليل مي يابد ولي ادامه بهره برداري از باقي مانده آخرين درختان اکوسيستم باستاني شمال به موازات حل تدريجي و زمان دار عوامل ديگر ، نظير حل مشکلات ثبتي و ملکي و خارج کردن
جنگل نشينان ( که خود جاي بحث و سئوال بسيار دارد ) و غيره علناٌ جزيي از طرح شناخته مي شود . البته با قيد شرط هايي به عنوان چاشني صيانت و گويا اين طرح براي جنگل هاي چند قرن پيش شمال تصويب شده است ! بعلاوه تمرکز طرح بر خروج بخشنامه اي جنگل نشينان در مدت 6 سال به موازات ادامه بهره برداري ها و تبليغ ايجاد مزارع چوب بجاي اکوسيستم هاي طبيعي و باستاني آنهم در شرايط کوهستاني ويژه البرز و شرايط اقليمي خاص شمال ، اين انديشه را قوت مي بخشد که طرح صيانت عمدتاٌ طرح صيانت از نهال کاري و مزارع چوب در منطقه شمال است نه صيانت از جنگل هاي نادر.
اين طرح زماني مي تواند به بار بنشيند که سريعاٌ ، يعني از همين امروز هر گونه بهره برداري مجاز دولتي و غير دولتي از آخرين جنگل هاي باستاني را ممنوع اعلام کند و پرونده سياه تخريب و نابودي جنگل ها بسته شود . به ياد داشته باشيم که در کشور ما (چه قبل و چه بعد از انقلاب) کم نبوده است طرح هايي که با هيجان از آن صحبت شده ولي چون واقع بينانه نبوده نافرجام باقي مانده است .
در سالي که گذشت علي رغم تبليغات وسيع سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخيز داري در مورد طرح صيانت از جنگل هاي شمال ، اخبار انتشار يافته رسمي و دولتي گوياي ادامه روند تخريب بود.( طبيعي و غير طبيعي ):
● آتش سوزي ها همچنان عرصه هاي جنگلي شمال را در کام خود مي کشد و عدم وجود امکانات مناسب اطفاء حريق سبب وارد آمدن خسارات هنگفت به جنگل ها مي شود . تنها در ششماهة اول سال82 حدود 12هزار و 500 اصله درخت ، درختچه و نهال هاي طبيعي در جنگل هاي غرب مازندران و حدود 70 هکتار جنگل در منطقه دو هزار " ماضي کله " د رآتش مي سوزد و...
● قاچاقچيان چوب همچنان فعال بوده اند ، هرچند از ميزان دقيق قاچاق چوب در کل منطقه شمال آمار دقيقي عنوان نمي شود ولي برخي ارقام نظير اعلام کشف ده هزار و 290 اصله ( از گونه هاي نادر و قديمي ) تنها در شش ماهه اول سال در مازندران بسيار تکان دهنده است. با امعان نظر به گفته محمد صمدي رئيس سازمان جنگل ها و مراتع کشفيات معمولاٌ 10 درصد رقم واقعي قاچاق هستند .
● واگذاري اراضي بکر جنگلي به معادن همچنان ادامه مي يابد.
● با عدم توجه به بازيافت و ايجاد کارخانه هاي کمپوست ، همچنان بيش از 70 درصد زباله هاي کل مناطق صنعتي ، خانگي و کشاورزي استان هاي شمالي در جنگل دفن يا رها مي شود و بازار چانه زني ميان مسئولين منابع طبيعي و شهرداري ها براي واگذاري بيشتر جنگل هاي يگانه شمال جهت دفن زباله ادامه داشته و هنوز علي رغم طرح هاي ريز و درشت کارخانه هاي بازيافت و کمپوست در چرخه بحث هاي بودجه اي قرار مي گيرد .
● کلاردشت همچنان در معرض حراج قرار دارد . ويلا سازي در حريم جنگل ها رو به توسعه است و جنگل ها با عنوان طرح هاي گردشگري و طرح هاي پرطمطراق اکوتوريسم واگذار گرديده و دست کاري مي شوند و آگهي هاي ريز و درشت براي خريد زمين و ويلا در حاشيه و داخل جنگل صفحات روزنامه ها را پرمي کند .
● نهال کاري در عرصه هاي شمال شتاب مي گيرد . آنهم عمدتاٌ از گونه هاي سريع الرشد و بيشتر به منظور افزايش آماري جنگل کاري و نه پروژه هاي بلند مدت و احياء جنگل هاي باستاني در دهه ها و صده هاي آينده و اين آمار به مساحت جنگل ها تزريق مي شود .
● تعرفه هاي وارد کردن چوب برداشته مي شود. و واردات کاغذ ادامه مي يابد و همچنان ميليون ها تن کاغذ در تمامي کشور روزانه دفن مي گردد و هنوز اين انديشه به عمل نپيوسته است که ايجاد کارخانه هاي بازيافت کاغذ به عنوان يک استراتژي ملي مي بايست مد نظر باشد .
مروري بر برخي از اخبار جنگل هاي شمال در سال گذشته ، سندي بر تاييد گفته هاي فوق است . شايسته است باور کنيم که تلاش ها براي حفاظت کامل جنگل هاي ملي باستاني ونادر ادامه داشته باشد .
تصويب برنامه جامع صيانت از جنگل هاي کشور
دکتر عبداله رمضان زاده سخنگوي دولت ضمن اعلام مطلب فوق افزود بر اساس اين مصوبه وزارت جهاد کشاورزي مکلف شد در جهت تسريع در شناسايي و تعيين محدوده هاي اراضي منابع ملي و تفکيک مستثنيات قانوني مردم ، طي يک برنامه دوساله در تمام استان هاي کشور ،تمامي عرصه هاي منابع ملي را تعيين تکليف نموده و سند آن را به نام دولت جمهوري اسلامي اخذ نمايد .. همچنين مقرر شد به منظور افزايش امکان استفاده از تجهيزات حفاظتي و روش هاي نوين حفاظت از جنگل هاي شمال ، وزارت جهاد کشاورزي و سازمان حفاظت محيط زيست حسب مورد با هماهنگي وزارت کشور و بسيج و مشارکت هاي مردمي نسبت به تکميل پوشش راديويي و تشکيل يگان حفاظت و تحت پوشش حفاظتي قرار دادن گلوگا ه هاي جاده اي اصلي و کمربندي در مناطق جنگلي کشور اقدام نمايد.
(10/6/82 خبرگزاري جمهوري اسلامي )
نصرتي معاون سازمان جنگل ها و مراتع و آبخيز داري در محدوده جنگل هاي شمال، در رابطه به اين طرح مي گويد : هيات دولت شش ماه مهلت داده است که نسبت به اصلاح مجموعه قوانين اجرايي حفاظت از جنگل هاي شمال اقدام نماييم . بعلاوه سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور نيز بايد طرح آمايش سرزمين را به مدت سه سال در جنگل هاي شمال کشور اجرا نمايد .
نجفي معاون محيط طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست نيز در رابطه با اين طرح چنين مي گويد :
اين طرح شامل پنج فصل است که اجراي آن بر اساس ضوابط و استاندارد هاي زيست محيطي به عهده سازمان حفاظت محيط زيست و از نظر طراحي و اجرا به عهده منابع طبيعي است . وي همچنين مي افزايد که با اجراي اين طرح ، سازمان حفاظت محيط زيست ، اصراري به حفاظتي اعلام شدن جنگل هاي شمال
ندارد ، بلکه يکي از نگراني هاي اين سازمان واگذاري طرح ها و نحوه اجرايي کار بود که بر اساس اين آيين نامه ، از اين پس واگذاري طرح ها تنها با تصويب وزارت جهاد کشاورزي صورت نخواهد گرفت ونظر سازمان حفاظت محيط زيست هم دخيل خواهد بود . نجفي با بيان اين که يک ميليون هکتار از جنگل هاي شمال زير پوشش طرح هاي جنگل کاري است ، گفت که سازمان حفاظت محيط زيست براي اين عرصه ها ، استاندارد هايي دارد که بر طبق آيين نامه ، سازمان جنگل ها و مراتع و آبخيز داري مکلف به اجراي آن خواهد بود .
( نوشهر - خبر گزاري جمهوري اسلامي 7/6/82)
در سال جاري (1382) سعي داريم فقط 960 هزار متر مکعب از جنگل هاي شمال برداشت کنيم
کاظم نصرتي معاون در امور جنگل هاي شمال ضمن اعلام مطلب فوق به ايرنا ، افزود که طبق آمار موجود در حال حاضر از مجموع يک ميليون و 900 هزار هکتار جنگل شمال کشور ، حدود يک ميليون هکتار آن به بهره برداران واگذار شد است.
( ايرنا 30 ارديبهشت 1382 )
شرکت شفا رود همچنان در امر پاکسازي آخرين جنگل هاي باقي مانده گيلان فعال است
بر اساس گزارش منابع طبيعي گيلان ، چهارصد هزار هکتار از عرصه هاي جنگلي استان براي بهره برداري در اختيار شرکت شفا رود است و اين شرکت احياء سالانه 22 هزار هکتار عرصه جنگلي را تعهد کرده است در حالي که سالانه فقط حدود دو هزار هکتار از عرصه هاي مخروبه استان را نهال کاري مي کند
(3/6/82- ايرنا)
جنگل هاي استان گيلان :
از سطح 565 هزار هکتاري جنگل هاي استان گيلان حدود 148 هزار هکتار آن در ارتفاعات سخت گذر ، دست نخورده و بکر و بقيه مخروبه و نيمه مخروبه است .
کرد افشار - مدير کل منابع طبيعي گيلان 19/12/82
مجوز عمليات بهره برداري از معدن ذغال سنگ در جنگل هاي بکر صادر شد .
مدير عامل شرکت البرز شرقي ، به ايرنا گفت: اين معادن که در دامنه هاي شمالي البرز شرقي و در دل جنگل هاي بکر واقع شده ، از جمله معادن غني و مرغوب است . اين ذخاير در گستره اي به طول 20 کيلومتر از منطقه " سوسراي مينودشت شروع شده و مناطق تخت ، حيدرکلاه ، امام عبداله ، ساسنگ ، ازداران ، مازوتخت و صندوق سنگ را در برمي گيرد . وي در ادامه گفتگو با ايرنا افزود: " به دليل واقع شدن معدن فوق در داخل جنگل ، اين شرکت جهت ادامه عمليات اکتشاف و استخراج نياز به موافقت منابع طبيعي و محيط زيست دارد که مجوز لازم براي بهره برداري از معادن فوق صادر شده است
(ايرنا5 خرداد 1382)
اعتراض طرفداران محيط زيست به تخريب يک منطقه جنگلي در حاشيه شهر بهشهر
در اين اعتراض ، بيش از 200 نفر از اعضاي خانه سبز و دوستداران محيط زيست در مسير جاده جنگلي " فکسل " راهپيمايي کردند و با امضاي طوماري در محکوميت اين بهره برداري ، خواستار جلوگيري سريع از تخريب منطقه شدند
بهشهر - ايرنا 15/7/82
جنگل نشينان : انداختن جرم بزرگ جنگل تراشي به گردن جنگل نشينان در قياس با بهر ه برداران بزرگ غير منصفانه و ناعادلانه است .
به گفته جنگل نشينان ، برداشت بي رويه چوب از جنگل توسط برخي شرکت هاي خصوصي مجوز دار و برخورد ملايم و اعمال جريمه هاي سبک و مقرون به صرفه براي قاچاقچيان حرفه اي به مثابه نشان دادن چراغ سبز براي تهي سازي جنگل است ، مسولان خود نيز به تفاوت فاحش برداشت چوب توسط جنگل نشينان و شرکت هاي بزرگ بهره بردار آگاهي دارند .
( نوشهر - ايرنا 30/2/1382 )
در سال گذشته قاچاقچيان چوب در استان هاي شمالي همچنان فعال بودند.
استان گلستان : در سه ماهه اول سال 82 در استان گلستان 892 اصله الوار از قاچاقچيان کشف شد . حسن اکبر پور مدير کل منابع طبيعي استان گلستان ضمن اعلام مطلب فوق افزود که در سال گذشته نيز سه هزار و 343 اصله الوار قاچاق در استان کشف شد . وي گفت در اين زمينه هفت باند سه تا هفت نفره در گرگان ، علي آباد کتول ، کردکوي ، مينودشت و گاليکش دستگير شدند ،گونه هاي ملچ - نمدار - سرخدار - ون- گيلاس وحشي که از گونه هاي با ارزش جنگلي مي باشد .مورد توجه قاچاقچيان است .. وي اعتبارات اين اداره کل را 75 ميليارد ريال اعلام کرد و گفت که بيشتر اعتبارات ملي بوده و از طرح صيانت از جنگل هاي شمال اختصاص يافته است .
( 1/4/82 و 30/6//82 ايرنا )
استان گلستان :
جنگل هاي استان گلستان در سال هاي 1988-1989 454 هزار هکتار و در سال هاي 2001-2002 به 359 هزار هکتار رسيده است .
گزارش ايسنا 30 فروردين 1383
استان مازندران : در شش ماهه اول سال 1382 ده هزار و 290 اصله انواع چوب آلات جنگلي در حوزه نظارت اداره کل منابع طبيعي مازندران کشف شد. حجم چوب هاي جنگلي کشف شده در شش ماه اول سال پيش 6/435 و نيمه اول امسال 7/367 متر مکعب اعلام شد .
( ساري - ايرنا 15/8/82 )
استان مازندران :
جنگل هاي استان گلستان در سال هاي 1988-1989 حدود يک ميليون و 256 هزار هکتار و در سال هاي 2001-2002 به يک ميليون و 55 هزار هکتار رسيده است .
گزارش ايسنا 30 فروردين 1383
آستارا : به گفته رييس منابع طبيعي آستارا ،ميزان چوب کشف شده و ضبط شده از ابتداي سال جاري 39 هزار و 771 اصله به حجم 243/115 مترمکعب به ارزش 69 ميليون و 200 هزار ريال بوده است. وي همچنين گفت طي چهار ماه نخست سال جاري 136 فقره پرونده در خصوص قطع درخت و حمل چوب تحويل مراجع قضايي شد که در بررسي 119 فقره پرونده ، بيش از 95 درصد احکام صادره به نفع منابع طبيعي بوده است .
