بخشی از مقاله

جوش

سازه هاي جوش داده شده نظير ساير قطعات مهندسي به بازرسي در مراحل مختلف وساخت و همينطور در خاتمه ساخت نياز دارندبازرسي جوش مي تواند از انجام كار طبق دستورالعمل هاي توافق شده، به كارفرما اطمينان دهد.
براي حصول اطمينان از مرغوبيت جوش و مطابقت آن با نيازمنديهاي طرح بايد كليه عوامل موثر در جوشكاري در مراحل مختلف اجرا مورد بررسي قرار گيرد.

مراحل بازرسي جوش
ـ بازرسي قبل از جوشكاري به منظور آماده كردن مقدمات كار جوشكاري است بطوريكه كه موجب بروز عيوب جوش را از بين برده و يا به حدود قابل قبولي تقليل دهد.
بمصداق «پيشگيري موثرتر از درمان است» مي توان گفت:
اعمال يك برنامه بازرسي جشمي مسئولانه مي تواند از پيدايش 80 تا 90 درصد از عيوب معمول در جوشكاري جلوگيري كند.


اين بازرسي شامل اقدامات زير مي باشد
ــ اطلاع از كيفيت مورد نظر كار و شرايط بهره برداري از قطعات و مجموعه كار
ــ مطالعه دقيق نقشه ها و مشخصات فني
ــ انتخاب استانداردهاي اجرايي
ــ انتخاب و ارزيابي روش جوشكاري
ــ انتخاب مصالح


ــ بازرسي مصالح
ــ انتخاب مواد مصرفي
ــ بازرسي موادمصرفي
ــ طرح و تنظيم نحوه اجراي جوشكاري
ــ بررسي تجهيزات جوشكاري


ــ آزمون جوشكاري و اپراتورها
ـ بازرسي در موقع جوشكاري به منظوراجراي صحيح عمليات جوشكاري ساخت و نصب اطمينان از بكار بردن مصالح و مواد مصرفي درست و جلوگيري از تخلف ها ضروري است


.
چند نمونه از اين بازرسي موقع جوشكاري عبارتند از

ـ بازرسي قطعا متصل شده و درزهاي آماده جوشكاري
ـ بازرسي محل هاي جوش و سطوح مجاور به منظور اطمينان از تميزي و عدم آلودگي با موادي كه اثرات زيانبخش بر جوش دارند.
ـ بازرسي سطوح برشكاري شده با شعله يا شيار زده شده بروش قوسي هوايي از نظر تضاريس ، پوسته، ترك و غيره.
ـ بازرسي ترتيب و توالي جوشكاري، استفاده از قيدها وگيره ها وساير تمهيدات به منظور كنترل پيچيدگي ناشي از جوشكاري.


ـ بازرسي مواد مصرفي جوشكاري از نظر دارا بودن شرايط مطلوب و گرم و خشك كردن الكترودهاي روپوش قليائي طبق دستورالعمل هاي مصوبه.
ـ بررسي وضعيت جوشكاران و اپراتورهاي جوشكاري از نظر داشتن مهارت و قبولي در آزمون مربوطه.
ـ بازرسي پيش گرم كردن و حفظ درجه حرارت بين پاسي در صورت لزوم .

ـ بازرسي بعد از جوشكاري به منظور درستي مجموعه ساخته شده يا نصب شده و كنترل كيفيت جوش انجام مي شود.
چند نمونه از فعاليت هاي بازرسي بعد از جوشكاري عبارتند از:
ـ بازرسي چشمي از نظر وجود عيوب مرئي، ترك هاي سطحي( چه در جوش و جه در فلز مبنا)، بريدگي كناره، كندگي، سوختگي، تقعر يا تحدب زياد نيمرخ جوش، نامساوي بودن ساق ها، گرده اضافي، پرنشدگي كامل، كندگي، نفوذ اضافي، موجدار بودن بيش از حد، چاله انتهاي جوش، گره قطع و وصل قوس و غيره.


ـ بازرسي تغيير شكل هاي ناشي از جوشكاري ( انقباض موضعي، خيز ، خم شدگي، تابيدگي، چرخش ،كمانش، موجدار شدن و غيره) شكستگي محور، به هم خوردگي زاويه ها و غيره.
ـ بازرسي ابعاد جوش و قطعه جوشكاري شده
ــ بازرسي تنش زدائي و سختي پس از تنش زدائي
ــ بازرسي هاي غير مخرب ( پرتونگاري، امواج فراصوتي، عيب يابي ذره مغناطيسي، مايع نافذ، جريان گردابي و غيره.

ـ ارزيابي كيفيت جوش بايستي در هر سه مرحله بازرسي قبل از جوشكاري، بازرسي در موقع جوشكاري و بازرسي بعد از جوشكاري صورت پذيرد. جوش انجام شده و قطعه جوش داده شده بايستي با استانداردهاي مطلوب كيفيت مطابقت داشته باشند. ارزيابي كيفيت جوشكاري بعهده بازرس است.
براي ارزيابي كيفيت جوشكاري، لازم است استاندارد پذيرش يا معيار پذيرش جوش مشخص باشد و نوع آزمايش غير مخرب و ميزان آزمايش ( صد در صد تصادفي و غيره) تعيين شود. بازرس بايستي نتايج آزمايش ها و بازرسي هاي انجام شده را تجزيه و تحليل نمايد.

ـ پذيرش جوش در هر سه مرحله بازرسي از اهمين ويژه اي برخوردار است. در واقع پذيرش جوش پس از مقايسه كيفيت جوش حاصل با كيفيت مطلوب انجام مي شود. پذيرش بايد قطعي و غير مبهم باشد. براي پذيرش بايد گواهينامه صادر شود يا فرم مربوطه تنظيم و امضاء گردد.
ـ تهيه گزارش براي مراحل مختلف بازرسي و كليه آزمايش هاي انجام شده، ضروري است.
گزارش نتايج آزمايش ها و بازرسي هاي انجام شده بايستي بصورت مرتب و مشخص و جداگانه تهيه و تنظيم شود. براي كارهاي بازرسي تهيه گزارش خوب كه كار ارزيابي و پذيرش نهايي را تسهيل نمايد. اعتبار ويژه اي دارد.

وظايف بازرس جوش


مسئوليت ايجاب مي كند كه بازرس جوش داراي شخصيت حرفه اي با توانايي و شعور خوب باشد، بازرس جوش ممكن است با كارخانجات متعدد ساخت و كارگاه هاي متعددي سرو كار داشته باشد كه بايستي در همه موارد ساعات كار و مقررات كاري و سازمان هاي مربوطه را رعايت نمايد.
مراعات دقيق قواعد و مقررات كار خصوصاً در موارد پرسنلي ، ايمني و امنيتي الزامي است.
هيچگاه بازرس نبايستي خود را مستحق امتيازات ويژه بداند.
بازرس بايستي در مورد كارگاه ساخت بي طرف باشد، بي معطلي تصميم بگيرد، بدون آنكه تحت تاثير نظر ديگران واقع شود و با اتكاؤ به حقايق تصميم بگيرد و با عقايد مختلف، تصميم قبلي خود را به آساني عوض نكند.
چند نمونه از وظايف بازرس جوش عبارتند از:
ـ تفسير نقشه هاي جوشكاري و مشخصات.
ـ بررسي سفارش خريد به منظور حصول اطمينان از درستي تعيين مواد جوشكاري و مواد مصرفي.
ـ بررسي و شناسايي مواد دريافت شده طبق سفارش خريد.
ـ برسي تركيب شيميايي و خواص مكانيكي از روي گزارش نورد طبق نيازمنديهاي معين شده.
ـ بررسي فلز مبنا از نظر عيوب و انرحافات مجاز.
ـ بررسي نحوه انبار كردن فلز پركننده و ديگر عوامل مصرفي.
ـ بررسي تجهيزات مورد استفاده.
ـ بررسي آماده سازي اتصال جوش .
ـ بررسي بكار گرفتن دستورالعمل جوشكاري تاييد شده.
ـ بررسي ارزيابي صلاحيت جوشكاران و اپراتورهاي جوشكاري.
ـ انتخاب نمونه هاي آزمايش توليدي.
ـ ارزيابي نتايج آزمايشات.


ـ نگهداري سوابق.
ـ تهيه و تنظيم گزارش.

دسته بندي بازرسان جوش
بازرسان جوش را به دسته هاي ذيل مي توان تقسيم بندي نمود:
ـ بازرس كد
ـ بازرس نماينده دولت
ـ بازرس خريدار، مشتري، يا كارفرما
ـ بازرس كارخانه ، سازنده يا پيمانكار
ـ بازرس نماينده مهندس معمار


ـ بازرس يا متخصص آزمايش هاي مخرب
ـ بازرس يا متخصص آزمايش هاي غيرمخرب
گر چه وظايف بازرس داخلي و خارجي ( بازرس انتخاب شده از داخل سازمان يا خارج از سازمان) ممكن است با يكديگر متفاوت باشد ولي در اينجا فقط به ذكر بازرس اكتفا مي شود.
مطالبي كه در اينجا عرضه مي شود گاهي ممكن است به همه دسته بندي هاي فوق اتلاق شود يا فقط به يك يا چند تا از دسته بندي هاي فوق محدود گردد.
در همه حالات فرض بر آن است كه بازرس صلاحيت هاي لازم را داشته و قادر است نوع سازه مورد نظر را كه به او محول شده است، بازرسي نمايد.

ويژگي بازرس جوش
براي بازرس شدن، دارا بودن ويژگي هاي ذيل ضروري است:
به منظور انجام وظايف بازرسي با رعايت جنبه هاي وجداني و حرفه اي اهميت هيچ يك از ويژگي ها را نمي توان سبك شمرد.

 

ـ آشنايي با نقشه ها و مشخصات فني
بازرس جوش بايستی با نقشه هاي مهندسي اشنا بوده و بتواند مشخصات فني را تفسير نمايد.
بازرس جوش بايستي علاوه بر نقشه خواني، با علائم قراردادي جوش و آزمايش هاي غيرمخرب اشنايي كامل داشته باشد.


ـ آشنايي با زبان جوشكاري
بازرس نمي تواند بدون آشنايي با زبان جوشكاري خود را بازرس بنامد. بازرس بايستي با فرهنگ جوشكاري آشنا بوده و اصطلاحات درست براي هر فرايند جوشكاري را بكار ببرد.
بازرس احتياج دارد يافته هاي بازرسي خود را به جوشكاران و ديگر افراد كارگاه كه جوش داده اند يا تعميرات را انجام مي دهند و به مهندساني كه نقشه كار را كشيده اند و كساني كه سازه نهايي را مي پذيرند، تفهيم نمايد.
بنابراين بايستي گزارش خود را طوري تنظيم نمايد كه براي همه افراد مربوطه قابل درك باشد.
بازرس بايستي فرهنگ جوشكاري را مظالعه نموده، ناپيوستگي ها و عيوب جوش را بشناسد و با روش هاي بازرسي آشنا باشد.


در بعضي مواقع براي بعضي از فرايندهاي جوشكاري از نام هاي تجارتي استفاده مي شود ولي بازرس بايستي در كفتارها و نوشتارهاي خود اصطلاحات استاندارد را بكار ببرد.

ـ اشنايي با فرايندي هاي جوشكاري
بازرس جوش بايستي با فرايندهاي مختلف جوشكاري آشنا بوده و منظور از فرايند و كاربرد آن شرح فرايند، منبع حرارتي يا منبع انرژي مورد استفاده، چگومگي كنترل فرايند، جنبه هاي عملياتي و مسائل ايمني مربوط را بداند و بطور كلي از مزايا و محدوديت هاي فرايند جوشكاري آگاهي كامل داشته باشد.

ـ شناخت روش هاي آزمايش
براي معلوم شدن انطباق جوش از نظر كيفيت با خواسته هاي استاندارد، از روش هاي ازمايش متعددي استفاده مي شود.
هر روش آزمايش محدوديت هاي خود را دارد. بازرس جوش بايستي بداند هر روش
آزمايش چه كاربردي دارد و نتايج حاصله چگونه تجزيه و تحليل مي شود.

ـ توانايي گزارش نويسي و حفظ سوابق
بازرس جوش بايستي در حفظ سوابق بازرسي ها مهارت داشته باشد.
بازرس جوش بايستي قادر به تهيه گزارش كوتاه بادش كه بدون هيچگونه مشكلي مفهوم باشد. گزارشات بازرس جوش بايستي آنقدر كامل باشد كه دليل تصميم او براي ماه هاي آينده روشن باشد.


بازرس بايد منظور خود را در گزارش طوري بيان نمايد كه براي خواننده نااشنا به موضوع، نيز درك مطلب آسان باشد. بازرس بايستي بخاطر بسپارد حقايقي كه در زمان نوشتن گزارش معلومند بعدها و بمرور زمان ممكن است بهمان روشني، همانظور كامل يا با همان دقت به ياد نماند.
گزارش بازرس بايستي نه تنها تمام نتايج بازرسي و آزمايشات را در برداشته باشد، بلكه بايستي به موضوع دستور العمل جوشكاري، ارزيابي دستور العمل جوشكاري و كنترل مواد جوشكاري نيز اشاره نمايد.

تهيه گزارش خوب باعث زياد شدن اعتبار بازرس مي شود.

ـ داشتن وضعيت خوب جسماني
شرايط جسماني بازرس بايستي اجازه فعاليت به او بدهد. براي بازرس قبل از جوشكاري، حين جوشكاري و بعد از جوشكاري گاهي صعود از داربست مرتفع يا ورود و خروج از دريچه بازديد لازم است.
معمولاً طوري برنامه ريزي مي شود كه كار براي جوشكاران با اپرانورهاي جوشكاري راحت باشد و از اينرو ممكن است شرايط بازرسي براي بازرس دشوار باشد.

ـ داشتن ديد خوب
دارا بودن ديد خوب ضروري است. بازرس بايستي قادر باشد از نزديك جوش ها و نتايج راديوگرافي يا ساير آزمايش هاي غير مخرب را نگاه كند. بازرس ديصلاح از نظر پزشكي ديد قابل قبول داشته باشد.

ـ حفظ متانت حرفه اي
بر حفظ متانت حرفه اي بازرس نبايستي بيش از حد تاكيد شود. اين موضوع در موفقيت يا عدم موفقيت بازرس تاثير دارد. بازرس براي موفق شدن در كار خود نياز به همكاري ديگر همكاران دارد و بايست بنحوي كمك آنان را جلب نمايد.
بازرس بايستي در بي طرفي و سازگاري در همه تصميم ها بكوشد. بازرسي بايستي از دستورالعمل بازرسي مشحصي پيروي كند و بازرس بايستي نه سرسخت و نه به آساني تغيير عقيده داده و رام شود. بازرس تحت هيچ وضعيتي نبايستي طرفداري كند يا بالاجبار تصميم بگيرد يا تصميم گرفتن را به تعويق بيندازد.

وزها و هفته هاي نخست مشكل داشته باشد. بازرس در اين مدت از نظر خط مشي مورد بازرسي قرار مي گيرد. اسناد قرارداد، نيازمنديها، وظايف ، اختيارات و مسئوليت هاي بازرس را مشخص مي نمايد.
اگر بازرس شخص مطلع، ميانه رو و سازگار باشد و منظور مشخصات قرارداد را مراعات نمايد، احترام و همكاري ديگران را كسب خواهد نمود.

ـ تحصيل و آموزش
گذراندن دوره رسمي مهندسي علوم پايه و متالورژي براي بازرسي با ارزش است و بسياري از بازرسان عالي معلومات معادل را از طريق تجربه و مطالعه كسب نموده اند.
كتاب «راهنماي ارزيابي و تعيين صلاحيت بازرس جوش» منتشره از انجمن جوشكاري آمريكا براي ديپلمه ها مي تواند بعنوان درس پيش دانشگاهي يا بعنوان جايگزين دو سال تجربه در بازرسي جوش تلقي شود.

ـ تجربه بازرسي
نگرش فردي و نقطه نظر بازرس خوب فقط از طريق بازرسي بدست مي آيد . تجربه بازرسي قطعات بدون جوش نيز براي بازرس جوش، فوق العاده مفيد است، زيرا طرز فكر و ديدكاري بازرس را وسعت مي بخشد.
در بعضي محافل براي صدور گواهينامه صلاحيت بازرسي جوش، از نظر عملي، سوابق بازرسي جوش با وظايفي كه در رابطه با بازرسي جوش هستند را ملاك دادن اميتاز مي شمارند.

ـ تجربه جوشكاري
تجربه واقعي در جوشكاري يا اپراتوري جوشكاري براي بازرس جوش گرانبهاست. تجربه جوشكاري، دانش جوشكاري بازرس را وسيع مي كند، براي او اعبتر مي آورد و در توجيه علل مردود كردن كار ضعيف او را ياري مي نمايد.
بعضي از كارفرمايان خواستار داشتن تجربه جوشكاري براي بازرس مورد نظر خود هستند.

نتيجه گيري
در تمام فعاليت هاي مهندسي، به منظور آگاهي از كيفيت جوش و مجموعه جوش داده شده، بازرسي جوش ضروري است.
بازرسي جوش مي تواند بمقدار قابل توجهي از پيدايش عيوب و تكرار اشتباهات جلوگيري كرده و در هزينه تعميران صرفه جويي نمايد.


ـ بازرسي جوش مي تواند از چگونگي رعايت اصول فني، ضوابط و استانداردها خبر دهد.
ـ بازرسي جوش مي تواند ايمني، بهره وري و عمر بيشتر تأسيسات و تجهيزات راتأمين نمايد.
ـ بازرسي جوش مي تواند از مطابقت جوش و سازه جوش داده شده با نيازمنديهاي طرح اطمينان دهد.
ـ بازرسي جوش بايستي توسط بازرس صلاحيت دار انجام شود


+ نوشته شده در چهارشنبه هفدهم اسفند 1384ساعت 8:46 توسط abbas shakori | یک نظر
________________________________________
بازرسي چشمي

بازرسي چشمي
كاربرداطلاعاتي كه در اين راهنما آمده است براي مسئوليتها و وظايف عمومي بازرسان چشمي جوش و همچنين كساني كه مسئوليتها و وظايف دقيقي كه در كد و استانداردهاي خاصي تعريف شده دارند، قابل اجرا مي باشد.بازرس بايد دانش هر يك از اصول و روشهاي آزمون موردنياز جهت يك جوش مشخص را داشته باشد
مديريت و نظارت بر بازرسي بايد از اصول و روشهاي اعمال شده ،درك كافي داشته باشند و اين جزئي از مسئوليتهاي آنان مي باشد.


طراحي و ذكر خصوصيات مناسب مربوط به بازرسي چشمي بايد به عنوان قسمتي از قرارداد در نظر گرفته شود. در غياب چنين ملزوماتي از سازنده بايد خواسته شود كه بصورت كتبي ،جزئيات روشهاي مورد استفاده شامل روشهاي آزمون را تهيه كند.


استانداردهاي پذيرفته شده بايد از طريق سازنده و خريدار ، قبل از هر گونه شروع جوشكاري ، دقيقا درك و تفهيم شود.اين مساله فقط به خاطر استفاده موثرتر از روشهاي آزمون نمي باشد بلكه براي جلوگيري از بوجود آمدن هر گونه اشکال در جوشكاري انجام گرفته است كه ايا جوشكاري ،رضايت بخش و بر طبق خصوصيات ذكر شده در قرارداد بوده يا نه.


هدف: اين راهنما شامل پيش زمينه اي از اصول ضروري براي پرسنلي كه بازرسي چشمي جوش را انجام مي دهند، همچون توانايي ها و محدوديت هاي فيزيكي ، مثل دانش فني ، آموزش، تجربه، قضاوت و تاييديه مي شود.اين راهنما اصولا يك معرفي از آزمونهاي چشمي مربوط به جوشكاري را در برمي گيرد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید