دانلود مقاله حفاری

بخشی از مقاله

عوامل و نشانه هاي فوران
كاركنان يك واحد حفاري بايد بخوبي با علائم و دلايل فوران آشنا بوده و بصورت مستمر آنها را دوره كنند. با توجه به اينكه مجموعه دستگاه و چاه حفاري يك مسير بسته را تشكيل مي دهد هر گونه سيال احتمالي كه از سازند وارد چاه شود معمولا" با اضافه حجم در مخازن گل نمود پيدا خواهد كرد. موارد استثناء نيز وجود دارد مثلا" هر گاه گل پايه روغني در حفاري مورد استفاده قرار گيرد و با يك جريان گازي كه در گل حل نمي شود مواجه شويم نمي توانيم اجازه دهيم كه گاز به سطح نزديك شود. ( به دليل انبساط گازها) در گل پايه آبي نيز ممكن است اين پديده با جريان گاز هيدروژن سولفوره رخ دهد.
سيلان

سيلان عبارت است از ورود ناخواسته سيال سازند ( نفت ، گاز يا آب نمك ) به درون حفره چاه به عبارت ديگر هر گاه فشار ستون سيال چاه كمتر از فشار سازند بوده و تراوايي سازند آنقدر باشد كه بتواند سيال خود را عبور دهد. هرگاه يك سيلان رخ دهد سيال سازند وارد چاه مي شودو از طرفي چون وزن سيال سازنده كمتر از سيال چاه است لـذا به سمت بالا حركت كرده و سرعت آن نيز با نزديك شدن به سطح بيشتر و بيشــتــر مي شود. بنابراين براي توقف يا كنترل سيلان بايد مانع ورود سيال سازند به چاه شد. در سيلانهاي بزرگ مشكلات بيشتري ممكن است گريبانگير چاه به كنترل در آمده شوند.

رابطه اي وجود دارد كه از طريق آن مي توان به چگونگي و مقدار جريان وارده به چاه آگاهي يافت . قانون دارسي ( در مورد تراوايي )‌نشان مي دهد كه سرعت جريان گاز به چاه با افزايش عمق رابطه مستقيم دارد.

Q = 007/0 × md × ×L : ×Ln (Re : RW)1440 (رابطه ـ 1
Q = سرعت جريان (‌دبي جريان ) بشكه بر دقيقه bb1/min
Md= تراوايي بر حسب ميلي دارسي md
= اختلاف فشار psi

L = طول قسمت حفاري شده از بخش حاوي سيال ft
= گرانروي گاز عبور كرده سانتي پوآز cp
Re= قطر زهكشي ( كانال عبور سيال ) ft
Rw‌ = قطر چاه ft

بنابراين مي توان گفت كه سرعت ورودي از سازنده به چاه تابع عوامل زير است:
1ـ‌ تراوايي Permeability‌سازند
2ـ اختلاف فشار بين سيال حفاري شده و سيال چاه

معمولا" اگر سازند داراي تراوايي كمي باشد عبور سيال از آن كند است و اگر سازند داراي تراوايي بالايي باشد عبور سيال از آن سريع است . به عبارت ديگر هر چه اختلاف فشار بين سازند و چاه بيشتر باشد سرعت عبور سيال از سازند بيشتر و هر چه اختلاف كمتر باشد سرعت عبور كمتر خواهد بود.فشار سازند در اثر عوامل متعددي نسبت به فشار چاه فزوني مي يابد، كه از آن جمله مي توان به تغييرات لايه هاي سازند، پائين رفتن سطح ستون گل درون چاه و يا كم شدن وزن گل و يا هر زروي گل اشاره كرد.

انواع فوران
فوران عبارت است از ورود غير قابل كنترل سيال به درون چاه و فوران زير زميني Undergroundblowout ورود سيال به لايه هاي دروني زميني است . اگر فوران رخ دهد و چاه را روي آن ببندند (Shut in)‌ ناحيه اي از چاه ( معمولا" بخشهاي عميق تر ) ممكن است در معرض شكست يا آسيب هاي مشابه قرار گيرند، اين امر بدليل وجود فشار محبوس ناشي از بستن چاه مي باشد . در اين حالت گل و سيال سازند در اثر وجود اين فشار به درون لايه هاي زيرين كه احتمالا" شكننده تر هستند تزريق شود و در نهايت فوران زيرزميني حادث خواهد شد . از علل ديگر ايجاد فوران زيرزميني شكستن سازند در نزديكي كفشك مي باشد. با توجه به اينكه معمولا" ضعيف ترين نقطه در چاه زير كفشك مي باشد معمولا" گسستن سازند و تزريق پذيري آن از اين ناحيه خواهد بود.

فوران ممكن است بتناوب در خلال حفاري و پيمايش چاه رخ دهد. به دليل اينكه فشار سازند حين حفاري افزايش مي يابد معمولا" فوران بيشتر رخ مي دهد و چون حين لوله بالا/ پائين فشار هيدرواستاتيك بيشتر است فوران كمتر رخ مي دهد، هر چند كه در تمامي اوقات كه با سازند سر و كار داريد بايد هميشه مواظب فوران بوده و ابزار هشدار دهنده را در بهترين كار دهي خود نگهداري نمود.

عوامل سيلان
سيلان وقتي رخ مي دهد كه فشار هيدرواستاتيك حاصل از ستون سيال چاه كمتر از فشار سيال سازند بوده در عين حال سازند حفاري شده تراوا و گذرده باشد. بنابراين اولين مرحله در كنترل چاه آگاهي از ميزان درست فشار هيدرواستاتيك است. در هر صورت در چرخه حفاري يك چاه بعضي اوقات شرايط موجب ايجاد سيلان مي شوند. كاركنان عمليات بايد آمادگي و دانش كافي در برخورد با سيلان را داشته باشند. معمولا" سيلان در اثر نقصان وزن گل پر نكردن چاه از گل ، مكش ، كوبش ( موجي ) ، هر زروي و فشار غير عادي رخ مي دهد.

نقصان وزن گل
در خلال عمليات حفاري وزن گل اولين كنترل كننده چاه است. اگر وزن گل كم شود با توجه به اينكه فشار وابسته به آن است ، فشار سازند فزوني يافته و شرايط بصورت پائين تر از حد تعلقل در مي آيد. (Underbalanced) در نتيجه سيال سازند تراوا مي تواند وارد حفره چاه شود. اگر شرايط زير تعادل باشد كنترل چاه مشكل خواهد بود از طرف ديگر در چنين شرايطي مشكلات ديگري از قبيل كند شدن حفاري ، هر زروي و غيره را ايجاد مي نمايد. حفاري در شرايط نزديك تعادل بين سازند و چاه معمولا" بهتر است و مشكلات كمتري در بر دارد.

پر نكردن چاه از گل
احتمالا" يكي از عمده ترين دلايل سيلان پر نكردن چاه از گل حفاري در خلال لوله بالا / پائين مي باشد. هر گاه لوله ها از چاه خارج مي شوند چاه به ميزان آنها خالي از گل مي شود‌اين كاهش سطح گل باعث نقصان فشار هيدرواستاتيك مي شود. رابطه فشار هيدرواستاتيك نشان مي دهد كه :
TVD×MW×052/0=HP

با كوچكترين تغييري در وزن گل و ارتفاع قائم واقعي چاه باعث تغيير فشار مي شود. مقدار افت فشار هيدرواستاتيك را مي توان از مقدار خالي لوله ها محاسبه نمود.
(رابطه -2 ( + )- : ( + )× =
= افت فشار به ازاء هر فوت لوله اي كه از چاه خارج مي شود psi
MG = شيب فشار گل psi/ft

=ظرفيت لوله هاي حفاري bb1/ft
= ظرفيت چاه يا لوله هاي جداري bb1/ft
(رابطه ـ3 بيانگر لوله هايي است كه بصورت خشك وارد چاه مي شوند. ( بدون پر كردن )
‌ - : × =

= افت فشار به ازاء هر فوت لوله اي كه بدون پر كردن چاه وارد آن شود psi
MG= شيب گل /ft psi
= جابجايي لوله هاي حفاري bb1/ft
= ظرفيت چاه يا لوله جداري bb1/ft

براي جلوگيري از افت فشار هيدرواستاتيكي حين لوله بالا بايد چاه بصورت مداوم از گل پر باشد و حين لوله پائين بايد از مقدار گل لازم براي پر كردن آگاه بود. تا در صورت هر گونه مغايرت بتوان از وقوع سيلان احتمالي اطلاع يافت .
غالبا" در هر دستگاه حفاري يك مخزن گل كوچك براي پيمايش چاه وجود دارد(Trip tank) كه از آن در لوله بالا / پائين چاه براي اندازه گيري حجم گل ورودي و خروجي از چاه استفاده مي شود. مزين استفاده از اين مخزن داشتن شاخص دقيق براي آگاهي از كمترين تغييرات موجود در وضعيت گل حين پيمايش چاه مي باشد. دقت استفاده از اين مخزن حدود - بشكه است.

اگر در حين پيمايش چاه سيلان كرد. اغلب پيمانكاران يا سرپرستهاي عمليات ترجيح مي دهند كه لوله ها را به ته چاه برده ، در اين حالت مي توان از وضعيت Strip (‌بستن از فورانگيز حلقوي ) استفاده كرد و اگر مشكل يا غير ممكن بود مي توان از بالا به كنترل چاه پرداخت ولي خطر شكستن سازند هميشه در كمين خواهد بود.
مـكـش
مكش (SWABBING) يكي ديگر از دلايل سيلان است و شامل حالت پيستوني رو به بالاي لوله هاي حفاري در ابتداي لوله بالا مي باشد. حتي اگر چاه پر از گل با وزن درست باشد ، در اثر بالا رفتن سريع مكش مي تواند باعث ايجاد يك فشار منفي در ته چاه شده و در نتيجه سيال سازند را به چاه سرازير سازد. (‌سازند تراوا ) عوامل موثر بر ايجاد مكش عبارتند از :

1ـ كشيدن لوله ها با سرعت زياد
2ـ‌استفاده از گل با گرانروي و مقازمت ژلي بالا
3ـ داشتن يك مته گلي شده در چاه Balled-Up bit
4- داشتن يك ساق حفاري مسدود شده
5ـ داشتن كيك در ديواره چاه

6ـ وجود اختلاف ابعاد ناچيز بين ديواره چاه و ساق حفاري ، اغلب مكش ها وقتي رخ مي دهد كه مته براي اولين بار در چاه رانده شده است.
براي جلوگيري از مكش چاه بايد چند استند اوليه را به آرامي بالا آورد و ميزان گل پر شده را نيز به دقت مورد بررسي قرارداد . هر گاه از پيل غليظ استفاده كرده ايد (Slag) نيز بايد مراقب مكش احتمالي بود. در صورت مشاهده مكش بايد به ته چاه برگشته و گردش گل انجام داد تا سيال مكيده شده خارج شود. در هر صورت لوله بالاي آرام باعث كنترل مكش خواهد شد.

معمولا" بعضي اوقات قبل از لوله بالا چند بشكه گل سنگين پمپ مي كنند، اين كار ضريب ايمني جهت كنترل مكش را افزايش مي دهد. مبناي محاسبه وزن گل اضافه براي ايجاد ايمني جهت لوله بالا بر اساس افزايش فشار مورد نياز در ته چاه مي باشد . در چاههاي عميق معمولا" 200 تا 300 psi فشار را منظور مي نمايند ( رابطه -4)

رابطه -4 TVD: 052/0 : = MW
MW= وزن گل ppg
= اضافه فشار مورد نياز ته چاه psi
TVD = عمق قائم واقعي ft

رابطه ديگري كه بر اساس نقطه واروي گل مقدار اضافه وزن گل براي پيمايش را عنوان مي كند شامل :
(رابطه -5 ( - )7/11 : VP =TM
TM= اضافه وزن گل ppg
VP = نقطه واروي (‌تسليم) ‌گل 1b/100
= حجم حفره چاه inch
= قطر خارجي لوله هاي حفاري inch

اغلب پيمانكاران ترجيح مي دهند كه فقط پس از كشتن چاه از وزن گل ايمني لوله بالا استفاده كنند. اگر اين مقدار اضافه وزن گل به وزن گل لازم براي كشتن چاه اضافه شود، و اگر وزن گل محاسبه شده كمتر از وزن واقعي براي كشتن باشد بنابراين وزن گل فقط به فشار تعادلي سازنده اضافه خواهد شد. در اين گونه موارد سيلان ديگري حين حفاري عادي رخ مي دهد. بنابراين اغلب پيمانكاران ترجيح مي دهند كه ابتدا فشار سازند را متعادل سازند سپس به بالا بردن وزن گل حسب پيمايش اقدام كنند.

كوبش SURGING
كوبش حاصل افزايش فشار چاه توسط حركت رو به پائين و سريع ساق حفاري است . معمولا" حين لوله پايين بخصوص در چند شاخه آخر اين پديده رخ مي دهد، و گل پائين ساق محبوس شده و فرصتي براي گذر از كنار لوله ها نمي يابد لذا به ته چاه فشار وارد مي كند و غالبا" منجر به هرز روي خواهد شد. براي به حداقل رساندن فشار كوبش مي توان :

(1) لوله ها را با سرعت كمتري در چاه راند.
(2) گل را در بهترين شرايط نگهداري كرد.

(3) هر از چند گاهي با توقف كوتاه عمليات به گل فرصت جابجايي داد.
(4) از جابجايي حجمي گل به اندازه لوله هاي وارده به چاه اطمينان يابيد.
(5) مواظب نقاط تنگ در چاه باشيد.

مقاومت ژلي گل در زمان كوبش يا مكش بيش از حالت عادي است . لذا به فشار اضافه اي نياز است كه اين مقاومت اضافه را بشكند. اين فشار از رابطه زير بدست مي آيد:
(رابطه -6 L(d : 300: V)=
= فشار لازم براي شكستن مقاومت ژلي psi
Y= مقاومت ژلي 10 دقيقه اي گل حفاري
d= قطر داخلي لوله هاي حفاري in
L= طول لوله هاي حفاري ft

هرز روي يكي از مشكلات عديده در عمليات حفاري است ، كه توسط پائين رفتن سريع سطح گل درون حفره قابل تشخيص است. در نتيجه هرزروي تعادل هيدرواستاتيكي كه كليد اصلي كنترل چاه است به هم خواهد خورد. شكست سازند و وزن گل بالا از عوامل گل گم شدگي هستند.
مقاومت سازند Formation Strength ـ توانايي پايداري سازند در مقابل وزن سيال حفاري بدون گردش گل . اگر وزن گل اضافه شود فشار سيال و فشار ايستايي باعث راندن گل به فضاهاي خالي سازند خواهند شد.

اگر فشار ستون سيال در چاه از فشار سازند بيشتر شود سازند خواهد شكست و سطح گل به سرعت پائين خواهد رفت ،‌و بدنبال عدم وجود سيال حفاري ،‌تعادل هيدرواستاتيكي به هم خورده و احتمال جريان و يا فوران چاه خواهد رفت . هرزروي ممكن است زماني كه به فشار شكست سازند نرسيده ايم نيز رخ دهد، بعنوان مثال : وجود حفره هاي بزرگ و خالي درون سازند گسل ، شكستگي و يا حفاري سازند با خواص متغير ، اين پديده ها هر كدام به نقصان فشار سازند منتهي خواهند شد.

فشار غيرعاديABNORMAL PRESSURE
فشار غيرعادي سازند معمولا" از فشار ستون با وزن عادي بيشتر است . در بيشتر نواحي عملياتي فشار سازند توسط وزن آب نمك سنجيده مي شود. فشار عادي در يك سازند معمولي برابر با 465/0 است . اين مقدار برابر است با گراديان فشار آب نمكي با وزن 9 ppg مقدار فشار سازند متغير وبستگي به غلظت آب نمك ناحيه مورد نظر دارد.

با مطالعات گسترده پيرامون سازندهاي پر فشار به اين نتيجه رسيده اند كه اين سازندها معمولا" در نواحي ساختمان گسله ،‌گنبدهاي نمكي و ... هستند. از موارد ديگر مي توان به سازندهاي فرسوده و شيلهاي تحت فشار نيز اشاره كرد. در نواحي كه رسوبات ماسه اي و شيلي بسرعت تجمع پيدا كرده اند ،‌آب همزاد( آب همزاد آبي است كه در حفرات سنگ بوده و همزمان با نهشته شدن سنگ در آن باقي مي ماند) نمي تواند از سنگ خارج شود و معمولا" توليد فشار غيرعادي مي نمايد.با استفاده از روشهاي نمودار گيري يا اندازه گيري حين حفاري (MWD) مي توان به ميزان تراكم شيلها و وزن مخصوص آنها پي بردو از چند و چون فشار سازند آگاهي يافت. مطالعه و بررسي عوامل حفاري كنده هاي شيلي ، تكمال ، تجزيه و تحليل هاي ژئوفيزيكي ، سنجش مستقيم فشار و استفاده از حفاري عادي و آرام يا ( بكارگيري نماي d ) از جمله راههاي كار با سازند داراي فشار غير عادي است .

علائم وقوع سيلان
با بررسي و تجزيه تحليل قوانين فيزيكي و مشاهده اثرات فشار دروني در سطح زمين مي توان وجود يك جريان را قبل از فوران پيش بيني و پيشگيري كرد. علائم وجود فشار اضافه در زمين (‌سازند) بسيار ساده بوده و به راحتي قابل تشخيص هستند، بنابراين كاركنان عمليات حفاري به راحتي و سهولت آنها را در مي يابند. اين نشانه ها ممكن است به صورت تغيير در سرعت حفاري ،‌افزايش جريان خروجي گل از چاه ، افزايش سطح مخازن گل ، كاهش فشار و افزايش سرعت آن ،‌افزايش گشتاور پيچشي ، افزايش گير لوله ها، تغيير در اندازه كنده هاي حفاري ، افزايش وزن ساق حفاري ،‌ افزايش در تناوب گازهاي موجود، افزايش در مقدار آب نمك ، افزايش دماي لوله خروج گل ، تغيير در چگالي شيلها، وجود گل گاز زده ، تغيير در وضعيت حفاري عادي ، علائم موجود در مطالعات لرزه نگاري ،‌علائم موجوددر چارتهاي نمودارگيري ، تغيير در خواص گل و نشانه هاي ايجاد شده در نمودار گل باشد.

تغييرات سرعت حفاري
مشاهده تغييرات سرعت حفاري حاكي از حفاري سازندهاي شيلي يا ماسه سنگي با فشار بالا مي باشد. غالبا" با ورود مته به سازنده هاي با فشار بالا سرعت حفاري افزايش پيدا مي نمايد. اما در يك گل پايه روغني و مته الماس سرعت حفاري معمولا" كم مي شود. افزايش ناگهاني سرعت حفاري را Drilling Break و كاهش ناگهاني را Reverese Drilling‌ Break‌ مي نامند.

فشار كمكي از پائين نيز وجود دارد و جلوي آن را تميز كند، سريعتر عمل مي كند. در برخي از مجموعه مقررات حفاري معمولا" حد خطر را براي احتمال وقوع جريان ،‌ سرعتي بيش از 2 تا 4 فوت در هر break عنوان كرده اند كه بايد در چنين مواردي به كنترل جريان ( مشاهده ) پرداخت .
بديهي است كه سرعت حفاري از عوامل ديگري نظير تميز كنندگي گل ، وزن روي مته ،‌سرعت دوراني و خواص سيال حفاري نيز متأثر است. نوع مته و شرايط راندن آن نيز در سرعت حفاري بي تاثير نيستند. اگر افزايش ناگهاني سرعت حفاري دليلي جز تغيير ساختار سازند داشت افراد عمليات بايد آماده وقوع احتمالي يك سيلان باشند.

افزايش جريان خروج گل از چاه
اگر چاه جريان يابد،‌جريان گل برگشتي افزايش خواهد يافت . در چنين مواردي غالبا" تشخيص افزايش جريان خروجي مشكل خواهد بود. عموما" بهترين و دقيق تر ين راه براي شناخت افزايش جريان احتمالي استفاده از ابزار اندازه گيري جريان است ،‌ هر چند از اين وسايل بيشتر در چاههاي اكتشافي و ويژه استفاده و در چاههاي توسعه اي كمتر استفاده مي شود. لذا در اينصورت مي توان حفاري را متوقف كرده ، گلي بالا تا سطح ميز دوار (‌شير ايمني ) ‌پمپها خاموش و سپس اقدام به بررسي چاه از طريق كنترل لوله خروجي نمود. اين توالي را بنام كنترل جريان Flow check‌ مي نامند. در حالتي كه گردش گل متوقف شده است فشار ته چاه با افت فشار جداري برابر است ،‌ و در اين حالت اگر از دهانه چاه خارج شود در حالت خاموش پمپ ـ چاه جريان دارد.

اگر در حالت خاموشي پمپ گلي خارج نشود ‌(پس از چند دقيقه بررسي ) چاه در وضعيت جريان نيست اگر در چاه گل پايه روغني را براي بار اول مورد استفاده شده قرار مي دهيم بايد مدت زمان مشاهد چاه را طولاني تر كرد( تا حدود 30 دقيقه )‌ چون گل پايه روغني جاذب گاز است . در حقيقت 1 بشكه از گل روغني مي تواند حدود 100،000 فوت مكعب گاز را جذب كند. بنابراين بايد زمان كافي به گاز احتمالي داد تا بالا آمده ، وزن گل را بريده و منبسط شود.

اگر در حالت خاموشي پمپ گلي در جريان باشد ، معمولا" اين اضافه حجم حين روشن نمودن پمپ حذف مي شود. در اين گونه موارد بايد بررسي چاه را از طريق فشار جداري و لوله هاي بسته حفاري كنترل نمود، اگر پس از بستن چاه فشار مشاهده شد بايد اقدام به كشتن چاه نمود. اگر جريان گل مشاهده شد ولي پس از بستن چاه فشار مشاهده نشد در اين صورت احتمالا" تعادل هيدروليكي چاه در اثر اختلاف جزئي وزن گل درون چاه بهم خورده و مشكل خاصي نخواهد بود. بهر حال با ديدن هر گونه فشار روي جداري بسته و لوله هاي بسته بايد اقدام به كشتن چاه نمود.

معمولا" از ابزار دقيق سنجش شدت جريان گل خروجي روي دستگاههاي دريايي استفاده مي شود، اين ابزار داراي گيرنده هاي حساسي مي باشد كه در كفشكي روي لوله خروجي نصب مي شوند و معمولا" پس از رسيدن به آستانه تحريك علائم هشدار دهنده اي را به صدا در مي آورد . خود اين ابزار را هراز چند گاهي بايد بررسي نمود.
افزايش سطح مخازن گل

بجز در مواردي كه به دلخواه سطح مخازن گل را كم يا زياد مي كنيم ، افزايش سطح مخازن گل عملي ترين و سريع ترين راه براي آگاهي از جريان چاه مي باشد. بسياري از پيمانكاران حفاري ابزاري را براي آگاهي سريع از سطح گل مخازن بكار مي برند (‌شكل 6)‌بويژه در مناطقي كه براي اولين بار حفاري شده اين امر توسط دستگاههاي مربوطه بصورت ثبت مداوم حجم گل انجام مي شود. اين دستگاه همچنين قادر است اضافه كردن گل جديد ،‌دور ريختن گل قديمي و يا لوله بالا/ پائين را نيز ثبت كند.

هر گاه يك جريان رخ دهد، فشار درون جداري بدليل وجود سيال سازند بالا خواهد رفت و در صورت افزايش آن فشار زيادي به سازند اعمال خواهد شد در اين صورت بدليل وجود پس فشار احتمال شكست سازند و وقوع فوران زيرزميني بالا خواهد رفت. بنابراين كاركنان بايد سريعا" افزايش سطح مخازن را تشخيص و چاه را روي آن ببندند گل در مخزن مكش سريعتر از ساير مخازن كاهش مي يابد. بنابراين دستگاه حساس و هشدار دهنده در اين مخزن نصب مي شود.

سرعت افزايش سطح مخازن نماييي از تراوايايي سازند خواهد بود. بعنوان مثال جرياني از يك سازند با تراوايي بالا داراي سرعت زياد مي باشد. جريان ممكن است توسط حفاري يك ناحيه پر فشار نيز شروع شود. جريان حاكي از حفاري يك سازند پر فشار با تراوايي بالا مي تواند ناگهاني و بسيار خطرناك باشد.

اگر حفاري در سازند با تراوايي بالا فقط با مقدار كمي اضافه فشار گل همراه باشد ، تشخيص جريان چاه بسيار مشكل است ، جريان در ابتدا آرام خواهد بود، و اضافه سطح مخازن تا رسيدن گاز به نزديكي سطح زمين بسيار آرام مي باشد. هر گاه انبساط سطحي گاز شروع شد، چاه سريعا" خالي شده ، ‌فشار ته چاهي كاهش يافته و جريان با سرعت و شدت به درون چاه ادامه مي يابد.