بخشی از مقاله
خرما
خُرما درختی است از تیره گرمسیری جزو تیره نخلها که میوه اش جزو میوه‌های سته می‌‌باشد یعنی تمام قسمت بریکاری آن گوشتی و محتوی مواد غذائی است. دارای هسته‌ای سخت وپوست نازک وشیرین که به شکل خوشه‌ای بزرگ از شاخه آویزان گردد وبرگهای آن بزرگ است. ارتفاع نخل به 10 تا 20 متر وشاید هم بیشتر می‌‌رسد،
پیشینه کاشت
درخت خرما در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، از جمله ایران پرورش می‌یابد. با اینکه خاستگاه آن را میانرودان، عربستان و شمال افریقا ذکر می‌کنند ولی بررسی‌های علمی، آن را به گونه‌ای به نام علمی P.H. Sivestris که در هندوستان می‌‌روید نسبت میدهند. باستانشناسان احداث نخلستان‌ها را به پنج هزار سال پیش نسبت داده‌اند زیرا نامی از آن بر لوحه‌های گلی 50 سده پیش یافته اند.
در ایران نخل و خرما از دوران باستان و پیش از هخامنشی کشت می‌‌شده. در ادبیات ساسانی از جمله در کتاب بندهشن از نخل یاد شده است. منابع چینی از ایران (در زبان ایشان بوسی، تلفظ چینی پارسی) به عنوان سرزمین نخل خرما که در نزدشان به نام عناب پارسی و عناب هزارساله مشهور بوده، یاد کرده اند. در پایان سده نهم میلادی، نخل خرما را از ایران به چین برده و در آنجا کشت کرده اند.
در میان کشورهای اروپایی اسپانیا پیشینه بیشتری در کشت خرما دارد.
اصطلاحات نخل و خرما
در مناطق خرماخیز ایران اصطلاحات و واژه‌های فارسی زیادی در ارتباط با نخلکاری رواج دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
• مُغ یا مُه به معنی نخل است. نام تنگه و منطقه هرمز هم از هور+مُغ تشکیل شده است.
• فَسیل: ساقه اصلی درخت خرما
• تیم: هر چه از فسیل بروید اعم از تنه و پاجوش.
• تیم فسیل: آنچه در کنار تنه اصلی می‌‌روید.
• مُه‌کُشَک: زاده‌ای که از تنه فسیل برآید.
• اَبار: گردی که از نخل نر ترشح می‌شود.
• گله‌بشکن یا تَرَکی: از آفت‌های نخل.
• تازوغ: سوسکی از آفت‌های نخل.
• مُشتاب: اتاقک یا سیلویی برای دانه‌دانه کردن و شیره‌گیری از خرما.
• پنگ: خوشه
• تاره: برگ نخل
• پریچه: الیاف اطراف برگ خرما(چسبیده به تنه درخت)( در بعضی مناطق بعنوان اسکاچ نیز مورد استفاده قرار می گیرد)
خرما
خرما يا به انگليسي DATES ميوه اي است بهشتي و بسيار مقوي ، که مواد معدني بسياري چون آهن ، پتاسيم ، روي ، منگنز، و ويتامين A – B - E را داراست. تحقيقات درباره ي خرما نشان داده که اين ميوه
مي تواند پيش گيري بسياري از سرطان ها مانند سرطان کولون، معده و غيره را در پي داشته باشد.يکي از خواص خرما ملين بودن آن است. البته اگر 6 تا 7 عدد خرما را در 2 ليوان آب جوش خيس کرده و صبح و شب آن را صورت گرم بنوشيد و يا مقداري خرما ميل کنيد و بلافاصله يک تا دو ليوان آب گرم روي آن بنوشيد، خاصيت ديگر خرما، خنثي کردن اسيد اضافي معده است از آنجا که که زيادي اسيد معده باعث ترش کردن و دل درد مي شود، بنابراين هر وقت دل درد گرفتيد مي توانيد فرمول چيني ها در طب سنتي استفاده کنيد.
بدين طريق که 2 تا 3 عدد خرماي تازه و له شده را در آب جوش بيندازيد بعد آن را هم زده و بنوشيد. خرما را به عنوان ميوه نيز مي توانيد مصرف کنيد. هم چنين حتما براي خواب راحت تر و آرامش بيشتر شام خود را در حدود ساعت 7 بعد ازظهر خورده و قبل از خواب يک عدد خرما و يک ليوان شير گرم ميل کنيد.خرما براي افراد سالمند و بچه ها بسيار مفيد است سعي کنيد به جاي قند و شکر از خرما براي نوشيدن چاي استفاده کنيد و يا در طباخي از آن استفاده ي بيش تري ببريد. ورزش کاران به علت فعاليت زياد، به طور حتم بايد از عصرانه اي مقوي که با خرما باشد استفاده کنند.
براي مثال خرما و شير را به همراه نصف فنجان آب آناناس تازه يک قاشق پودر نارگيل ، و يک قاشق آناناس خرد شده ، در مخلوط کن ريخته و معجون فراهم آمده را ميل فرماييد. صد گرم تازه آن داراي 163 کيلو کالري 0.9 گرم پروتئين ، 0.3 گرم چربي ، 38 گرم گلوسيد ، 30 ميلي گرم فسفر ،1.3 ميلي گرم آهن ، 51 ميلي گرم کلسيم و 10 ميلي گرم ويتامين C مي باشد. صدگرم خشک آن داراي 300 کالري ، 2 گرم پروتئين ، 0.6 گرم چربي ، 73 گرم گلوسيد ، 60 ميلي گرم گوگرد، 50 ميلي گرم فسفر، 650 ميلي گرم پتاسيم ، 65 ميلي گرم منيزيم ، 70 ميلي گرم کلسيم ،2 ميلي گرم آهن ، 2/2 ميلي گرم نياسين ، سديم و ويتامين A آن قابل توجه نيست.
