بخشی از مقاله
فهرست:
مقدمه
روانشناسي صنعتي ( اشتغال)
مشاوره چیست؟
مشاوره شغلي چيست؟
مشاوره شغلی و اهداف کاربردی آن
زندگی تحصیلی و زندگی شغلی
نتیجه گیری
مقدمه:
ورود به دنياي كسب و كار در عصر حاضر كه جهان وارد دوره اي از فرصتها و چالش هاي بزرگ شده است ، نياز به دانش ،مهارت و ويژگيهاي خاص دارد . در هزاره جديد عوامل مؤثر بر موفقيت و خوشبختي افراد ، سازمان ها و ملت ها به سرعت در حال تغيير است و در چنين دوره اي موفقيت، به برخورداري از آخرين دانش و توانايي بكار گيري آن به شيوه اي نو آورانه و موثر بستگي دارد . ديگر شرايط پايدار براي دنیای کسب و کار وجود نخواهد داشت ،لذا لازم است افراد را در طول تحصیلات برای انتخاب زندگی شغلی و مقابله با بحران ها و چالش ها آماده نمود . در این مقاله سعی بر آن شده تا با معرفی رشته مشاوره شغلی و طیف گسترده خدمات آن به نقش مهم آن در پیوند زندگی تحصیلی به زندگی شغلی و انتخاب زندگی شغلی اشاره شود.
روانشناسي صنعتي ( اشتغال)
روانشناسی صنعتی دانش بررسی رفتار انسان در محیط کار است. این دانش می‌کوشد تا با به اجرا گذاشتن نتایج و روشهای روان‌شناختی به کارگران و سازمانها کمک نماید. به این شاخه از روانشناسی گاه روانشناسی کار و روانشناسی شغلی هم گفته می‌شود.از جمله مباحث مطرح در این شاخه از روانشناسی میتوان به رفتار سازمانی، توسعه و بالندگی سازمان، مشاوره شغلی وحرفه‌ای، روانشناسی مصرف کنندگان، روانشناسی تبلیغات و بازاریابی، روانشناسی منابع انسانی، روانشناسی استخدامی، روانشناسی بهره‌وری اشاره کرد.
این رشته را در امریکا تحت عنوان industrial and organizational psychology و در اروپا تحت عنوان work psychology می‌‌شناسند.
این رشته یکی از رشته‌های کاربردی در دانشگاه‌ها می‌‌باشد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند کمک زیادی به صاحبان صنایع و سازمانها در جهت تعالی و رشد سازمانی واحد آنها بکنند.
در ایران این رشته از سال ۷۴ در دانشگاههای دولتی اصفهان و اهواز راه اندازی شده است و تاکنون دانشگاههای آزاد هم در این رشته دانشجو می‌‌گیرند. از استادان دارای مدرک دکترا دراین رشته میتوان از دکتر حسین شکرکن (دکترای روانشناسی صنعتی از برکلی امریکا محل خدمت دانشگاه شهید چمران اهواز). دکتر ابوالقاسم نوری (دکترای روانشناسی صنعتی از کویینز انگلستان ومحل خدمت دانشگاه اصفهان) دکتر بهزاد رمضانی(استاد مدعو دانشگاه تهران)دکتر محمود ساعتچی (دکترای مشاوره با گرایش صنعتی وسازمانی از اله اباد هند.ومحل خدمت دانشگاه طباطبایی) نام برد. از کارشناسان زبده ودارای سابقه کاری عملی در زمینه روانشناسی صنعتی و سازمانی میتوان از اصغر محمدي نام برد که با سابقه‌ترین کارشناس روانشناسی صنعتی در ایران می‌‌باشد.
مشاوره چیست؟
به نظر پاترسون ، مشاوره جریان یاورانه ای است که در آن برقراری رابطه ی صمیمی بین مراجع و مشاور ضرورت دارد . مراجع ، مشکل روانی و عاطفی دارد که از طریق حضور و تعامل در جلسه ای مشاوره، راه حل برای مشکلش می یابد و مشاور در حل مشکلات روانی مهارت دارد در این دیدگاه ، برقراری رابطه ای مشاوره ای درمان بخش است و تنها دادن اطلاعات و پند و اندرزبه مراجع،مشاوره محسوب نمي شود ( شفیع آبادی – 1383).
مشاوره شغلي چيست؟
مشاوره شغلي عبارت است از تعيين يک حرفه که با استعدادها و امکانات و خصوصيات رواني و جسمي فرد سازگار و هماهنگ باشد. به عبارتي در اين شاخه راهنمايي و مشاوره دو دسته اطلاعات مورد بررسي قرار مي‌گيرند ، يک دسته اطلاعات مربوط به مشاغل و دسته ديگر اطلاعات مربوط به ويژگيها و استعدادهاي فرد و در جريان مشاوره تلاش مي‌شود تا هماهنگي و تناسب بين اين دو دسته اطلاعات مشخص شود و تعيين گردد تا چه اندازه‌اي شرايط مربوط به يک حرفه با تواناييها و ويژگيهاي فرد سازگاري دارد.
مشاوره شغلی و اهداف کاربردی آن
هدف مشاوره شغلی رشد توانائی کشف فرصت های شغلی توسط افراد و دست یابی فرد به شغلی است که برای او رضایت ، موفقیت ، سازگاری ، انگیزش و پیشرفت را در بر داشته باشد.به نظر سوپر(1985) هدف مشاوره شغلی دست یابی به بلوغ حرفه ای است ، بلوغ حرفه ای یعنی داشتن آگاهی نسبت به مشاغل ، شناخت خود ، خود پنداری روشن شغلی ، توانایی تصمیم گیری در مورد شغل آینده ، مسئولیت پذیری ، خود اتکایی در کشف فرصت های شغلی ، خلاقیت در فرآیند جستجوی شغل(زونکر،2006).
بر اساس رویکرد میچل ، لیون و کرامبولتز (1999) هدف مشاوره شغلی عبارت است از کمک به فرد برای گسترش توانایی ها و نیازهای خود ، کسب آمادگی لازم برای تغییر به منظور به دست آوردن کسب و کار ، بالا بردن عملکرد شغلی ، آماده سازی افراد برای مقابله با مشکلات و مسائل شغلی است. به نظر آنها مشاوره مانند یک مربی به فرد کمک می کند تا نیازها و تغییرات بازار کار را درک کند و بر اساس آن برای دست یابی به شغل مناسب تلاش کند(زونکر،2006).
زندگی تحصیلی و زندگی شغلی
انسان در طول زندگی خود مراحل مختلفی را سپری می كند و به مرور زمان از مرحله ای به مرحله دیگر منتقل می شود. به عنوان مثال از مرحله نوزادی به كودكی و سپس به نوجوانی و جوانی می رسد. این روش یكی از روشهای تقسیم بندی زندگی است كه بر اساس زمان و طول عمر است.
روش دیگری كه زندگی را بر اساس آن تقسیم بندی می كنند، روش وظیفه ای است. یعنی زندگی انسان بر حسب نوع وظایف به دوران های مختلفی تقسیم بندی می شود. مثلاً در یك دوران از زندگی بیشترین و مهمترین وظیفه انسان تحصیل است كه آن را زندگی تحصیلی می نامند و دوران دیگر را زندگی شغلی می نامند كه فرد مهمترین و بیشترین وظیفه اش در رابطه با انتخاب شغل و پیشرفت در آن است، زندگی تحصیلی در واقع تمامی دوران تحصیلات فرد چه در دوران مدرسه و چه در دوران دانشگاه را شامل می شود.تمامی آموزشهای رسمی و غیر رسمی را که در این دوران فرد دریافت می دارد تا در آینده شغلی خود آنها را به کار بندد تحت عنوان زندگی تحصیلی مطرح می شود.
شروع زندگی شغلی افراد بستگی به شرایط فردی و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع دارد. بسیاری از افراد در بسیاری از كشورها زندگی شغلی خود را از سنین كودكی یا نوجوانی آغاز می كنند و عده ای زندگی شغلی خود را همزمان با تحصیلات دانشگاهی یا پس از اتمام آن آغاز می كنند، کسانی که تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی را برای رسیدن به یک زندگی شغلی موفق انتخاب می نمایند،در تمامی دوران تحصیل خو.د
در دانشگاه در مورد شغل آینده خود می اندیشند و احتمالاً شغلی مرتبط و یا غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود در طول دوران دانشجویی بدست می آورند.فرد خدماتی را از دانشگاه محل تحصیل خویش دریافت می دارد و خود را برای ورود به دنیای کسب و کار آماده می کند در واقع کسانی که از این دوران طلایی زندگی خود استفاده کامل را برده و مهارتهای مورد نیاز بازار کار را در این دوران کسب کرده اند در دوره گذار از زندگی تحصیلی به زندگی شغلی متحمل زحمت کمتری خواهند شد و در فرایند کاریابی زودتر به نتیجه خواهند رسید.
