بخشی از مقاله
مقدمه:
بطور کلی وسایل آموزشی به ابزارها و امکاناتی اطلاق می گردد که در جریان تدریس جهت تفهیم بهتر مطالب درسی و یادگیری موثر توسط معلم و دانش آموز بکار می روند . این وسایل آموزش را از حالت سخنرانی محض خارج می کنند و یادگیری را با بهره گیری از حواس مختلف آسان و ممکن می سازند. در این شرایط شاگردان قادرند اطلاعات رفتار و مهارتهای جدید را با درک کامل بدست آورند.
آنچه می شنوم فراموش می کنم آنچه می بینم به خاطر می آورم و آنچه انجام می دهم می آموزم.
سخن فوق حکایت از این دارد که یادگیری زمانی تحقق می یابد که دانش آموز خود مستقیما در جریان آموزش قرار گیرد و خود را در آموزش شریک و سهیم بداند وقتی دانش آموز سیمی را از یک طرف به باطری و از طرفی دیگر به لامپ وصل می کند و با زدن کلیدی لامپ روشن می شود احساس شعف زاید الوصفی به او دست می دهد . آنچنانکه گویی کشف مهمی انجام داده است . این آموزش در ذهن او بیشتر ماندگار خواهد بود. البته تاکید بر استفاده از این وسایل هیچ گاه به معنی نفی نقش معلم نیست. زیرا هیچ وسیله ای نمی تواند جایگاه اصلی و با ارزش معلم را پر کند اما وقتی معلم این وسایل را در آموزش بکار می برد کودکان را در فراگیری بهتر عمیق تر و سریع تر مطالب یاری می کند، مفاهیم درسی جذابیت بیشتری پیدا می کند و کلاس ساکن و خاموش تبدیل به کلاسی سیال و پر هیاهو می گردد.
بنابراین با استفاده از وسایل و امکانات آموزشی گفته ها و مطالب درسی برای دانش آموزان عینی تر و ملموس تر می شود حتی گاهی اتفاق می افتد که آنها در هنگام مشاهده و کار با وسایل نکاتی ریز و ظریف را کشف می کنند که برای همیشه در ذهنشان باقی می ماند پس هر اندازه که آنها از حواس خود بیشتر بهره بگیرند استعداد و خلاقیتشان بیشتر شکوفا می شود ذهنشان بیشتر فعال می شود و معلم نیز از کار خود نتیجه بهتری می گیرد در واقع معلم با بکارگیری این روش به سلامت روانی خود نیز کمک کرده است.
پس باید در عصر انفجار دانش از کوتاهترین و موثرترین راه به اهداف آموزشی مورد نظر خود برسیم و باید بدانیم که تحقق این امر جز با بکارگیری و بهره گیری صحیح و برنامه ریزی شده از وسایل و امکانات آموزشی مقدور نیست.
امروزه روش آموزشی به کلی دگرگون شده و معلمان به خوبی آگاهند که یادگیری امری درونی است و به جای زور و اجبار باید در دانش آموزان علاقه و انگیزه آموختن را بوجود آورد همچنین دریافته اند اگر مطالب درسی با استفاده از چند وسیله آموزشی ارائه شود و هر یک از آن وسایل مکمل و موید هم باشند میزان یادگیری افزایش می یابد. تجربه نشان می دهد که وسایل بسیار ساده آموزشی بویژه اگر توسط معلم ساخته شوند نتایج آموزشی بسیار درخشانی نسبت به وسایل پیچیده و فنی دارند البته یک وسیله هنگامی در ایجاد تجارب جدید آموزشی و تجسم مفاهیم درسی مفید است که :
- نقطه نظرها و مقاصد آموزشی معلم را تامین کند.
- به خوبی کار کند و جوابگوی نیازهای آموزشی دانش آموزان باشد.
- در زمان مورد نیاز در اختیار معلم و دانش آموزان قرار گیرد.
تقسیم بندی رسانه های آموزشی
مواد و وسایل آموزشی از دیدگاه متخصصان مختلف و با توجه به معیارهای خاصی به گونه های متفاوت مورد تقسیم بندی قرار گرفته است آقای دکتر محمد احدیان در کتاب خود 6 دسته تقسیم بندی را مد نظر قرار داده اند که دسته آخری را از بقیه جدیدتر و کامل تر می دانند:
1- برقی و غیر برقی
2- ارزان قیمت و گران قیمت : کسانی که از این تقسیم بندی استفاده می کنند رسانه هایی نظیر چارت ،پوستر،نقشه ،کره ،تلق شفاف اسلاید و نظایر اینها را در دسته ارزان قیمت و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم ،اسلاید و فیلم استریپ ،اورهد و غیره را در دسته گران قیمت قرار می دهند.
3- نرم افزار و سخت افزار: طرفداران استفاده از این تقسیم بندی رسانه هایی نظیر فیلم ،اسلاید ،چارت ،پوستر ،نمودار ،تلق شفاف ،مدل ،ماکت ،برش و نظایر اینها را در دسته نرم افزار و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم متحرک ،اوپک ،اورهد و نظایر اینها را در دسته سخت افزار قرار می دهند.
4- چاپی و غیر چاپی : عده ای رسانه هایی نظیر کتاب ،جزوه ،مجله ،منابع برنامه ای شده چاپی و نظایر اینها را در گروه چاپی و بقیه را در گروه غیر چاپی قرار می دهند.
5- ساده و پیچیده : اینان رسانه هایی نظیر کتاب ،مجله ،فیلم متحرک ،اسلاید ،تلق شفاف و نظایر اینها را در گروه ساده و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم متحرک ،اوپک و اورهد و دستگاه های ضبط شنیداری و دیداری و نظایر اینها را در گروه پیچیده قرار می دهند.
6- نورتاب و غیر نورتاب : در این تقسیم بندی مواد و وسایل نظیر فیلم متحرک ،اسلاید ،فیلم استریپ تلق شفاف و پروژکتورهای مربوط به آنها را در دسته نور تاب و بقیه در دسته غیر نورتاب قرار می گیرند.
در تقسیم بندی دیگر که در کتاب مقدمات تکنولوژی آموزشی تالیف سید هاشم نعمتی آمده و همچنین در کتاب تولید و کاربرد مواد آموزشی دوره کاردانی تربیت معلم آمده نوع دیگری از تقسیم بندی رسانه های آموزشی صورت گرفته که به نظر می رسد دقیق تر و کاملتر است :
الف ) رسانه های نوشتاری : کتاب ، روزنامه ،مجله ،میکرو فیلم ،میکروفیش ،مواد آموزشی برنامه ریزی شده جزء این رسانه می باشند.
ب ) رسانه های نمایشی : شامل تخته سیاه ، تابلوهای پارچه ای ،مغناطیسی ،اعلانات و تابلوهای الکتریکی است.
ج ) رسانه های دیداری : که خود شامل رسانه های دیداری ترسیمی و رس
انه های دیداری غیر ترسیمی است . رسانه های دیداری ترسیمی که شامل نمودار ،طرح خطی ، چارت ،کارتون ، پوستر ،نقشه و کره و رسانه های دیداری غیر ترسیمی شامل تصویر ،اسلاید ، فیلم استریپ ، ورقه های شفاف و انواع فیلمهای متحرک می باشد.
د ) رسانه های شنیداری : که شامل نوار صوتی که به شکلهای مختلفی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. صفحات گرام و برنامه های آموزشی رادیویی نیز جزء این نوع رسانه می باشد.
ه ) رسانه های سه بعدی : که شامل اشیا حقیقی و نمونه ها مدلها و ما
کتها دایورها و میز شنی است.
و ) موقعیت های آموزشی : شامل گردش علمی ، تقلید از واقعیات و بازیها ،نمایش (نظیره سازی) و اماکن باستانی ،آزمایشها و دعوت از متخصصین و مسئولان به کلاس است.
ز ) مجموعه های چند رسانه ای : ترکیبی از رسانه هایی است که می توانند در کنار یکدیگر بخش هایی از یک واحد یادیگری را تامین کنند. آموزش چند رسانه ای مسئولیت بزرگی را بر دوش معلمان قرار می دهد زیرا که معلم باید با تجزیه و تحلیل هدفهای آموزشی درس و بررسی منابع دیداری و شنیداری موجود و دانستن اینکه چگونه می توان یک سری از این رسانه ها را برای رسیدن به بالاترین کیفیت یادگیری در کنار هم قرار داد آموزش خود را در کلاس ارائه دهد. انتخاب رسانه ها در آموزش چند رسانه ای باید نه تنها با توجه به مناسب بودن هر یک از رسانه ها برای هدفهای درس باشد بلکه اینکه چطور این رسانه ها می توانند در کنار یکدیگر قرار گیرند تا بتوانند مطالب رابه بهترین وجهی بیان کنند و اینکه چگونه یک رسانه یادگیری حاصل از رسانه دیگر را تقویت می کند نیز باید در نظر گرفته شود.
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی میزان تاثیر مواد کمک آموزشی و حضور متصدیان آزمایشگاه ها بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم منطقه 13 تهران در درس علوم تجربی
استاد راهنما : آقای ابوحمزه
محقق : میترا میرزاآقایی
سال تحصیلی 76-75
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان شهید باهنر
فصل دوم:
تحقیقات تجربی در باره موضوع تحقیق
تحقیق بر روی دانش آموزان پایه پنجم منطقه 13 تهران
هدف : هدف این تحقیق مشخص شدن میزان تاثیر مواد کمک آموزشی و حضور متصدیان آزمایشگاه ها بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد.
بیان مسئله : با توجه به اینکه کودک در دوران اولیه زندگی بیشتر آموزشهای خو
د را از طریق حواس پنجگانه فرا گرفته و به مجموعه ای از تصورات ذهنی دست می یابد ذکر دو مسئله ضروری می شود:
1- آیا مواد کمک آموزشی بر کسب تجارب کودکان موثر است ؟
2- آیا وجود افرادی بنام متصدیان آزمایشگاه ها بر پیشرفت کودکان موثر است ؟
فرضیه : فرضیه های این تحقیق عبارتند از :
1- وجود وسایل کمک آموزشی باعث پیشرفت تحصیلی می شود؟
2- حضور متصدیان آزمایشگاه ها برپیشرفت تحصیلی موثر است ؟
جامعه آماری : جامعه آماری این تحقیق را تعداد 4495 دانش آموز که در پایه پنجم مشغول به تحصیل می باشند تشکیل می دهند و همچنین تعداد 38 نفر از متصدیان آزمایشگاه که در 38 آموزشگاه مشغول به خدمت می باشند.
نمونه آماری : جامعه آماری و نمونه آماری در این تحقیق یکسان است.
شیوه نمونه گیری : نوع این تحقیق میدانی کاربردی می باشد.
ابزار تحقیق : در این تحقیق از کارنامه دانش آموزان و لیست متصدیان و لیست وسایل کمک آموزشی موجود در مدارس بعنوان ابزار تحقیق استفاده شده است.
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخصهایی چون انحراف معیار ، فراوانی ، میانگین ، واریانس و آزمون F و T استفاده شده است.
نتایج
1- میزان تاثیر مواد کمک آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس که از وسایل استفاده می کنند و مواد درسی که از وسایل استفاده نمی کنند محسوس نمی باشد.
2- میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که متصدی آزمایشگاه دارند بیشتر از مدارسی است که متصدی آزمایشگاه ندارند.
کاربرد نتایج
1- برنامه ریزان آموزشی : با استفاده از نتایج می توانند دست به برنامه ریزی آموزشی صحیح در جهت تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آزمایشگاه ها بزنند و برنامه ریزی مفید کاربردی جهت استفاده بهینه از ابزارهای کمک آموزشی داشته باشند.
2- مسئولان آموزش و پرورش : با آگاهی از میزان تاثیر مواد کمک آموزشی و حضور متصدیان آزمایشگاه ها نیروهای مفیدتر و مواد کمک آموزشی مفیدتری را در اختیار مدارس قرار می دهند.
3- معلمان : با آگاهی از نتایج این تحقیق اهمیت بیشتری به استفاده از مواد کمک آموزشی بدهند و همکاری بهتری با متصدیان آزمایشگاه ها داشته باشند.
علیرغم رد شدن فرضیه شماره یک تحقیق باید گفت اهمیت ، ضرورت و تکنولوژی آموزشی و تاثیر آن بر میزان یادگیری دانش آموزان امری واضح است و بدیهی . بنابراین پیشنهاد می شود جهت محسوس تر شدن این اختلاف مسئولان آموزشی ابزارهای مفیدتر و کاملتری را در اختیار مدارس قرار دهند و از طرفی هم برنامه های کاربرد نیز جهت استفاده بهینه از این وسایل در اختیار مدارس قرار دهند همچنین رسانه های آموزشی که شامل مجلات کتابهای مرجع ، فیلم متحرک ، برنامه تلویزیونی و رادیویی و غیره می باشد مورد توجه برنامه ریزان آموزشی قرار گیر
د و تصمیماتی را جهت ارائه بیشتر آنها اتخاذ کنند.
تحقیق در درس علوم در دبستانهای منطقه 2 تهران
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی تاثیر کاربرد رسانه های آموزشی بر پیشرفت یادگیری دانش آموزان در درس علوم در دبستانهای منطقه 2 تهران
محقق : عفت بلوچی
سال تحصیلی 76-75
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان شهید باهنر
بیان مسئله : مسئله ای که آموزش و پرورش ما امروز با آن روبرو است این است که آیا پای بند بودن به آموزش سنتی و بدون توجه به آخرین تغییر و تحولات علمی می تواند جوابگوی نیازهای جامعه در حال توسعه ما باشد ؟ آیا معلم امروز با روش دیروز برای فردا مفید است ؟ مسلما خیر بنابراین ما ناچاریم با استفاده از تکنولوژی های برتر و بکارگیری ابزارووسایل آموزشی مناسب و با تغییرات اساسی در روشهای تدریس به کیفیت آموزشی عمق بیشتری بدهیم .
فرضیه ها
1- استفاده از رسانه های آموزشی می تواند به میزان قابل توجهی بر کیفیت آموزشی بیفزاید.
2- استفاده از رسانه های آموزشی می تواند تا حد زیادی برای جذاب کردن درسها معلم را یاری دهد.
جامعه آماری : 39854 نفر از دانش آموزان ابتدایی منطقه 2آموزش و پرورش تهران
حجم نمونه : 60 نفر دانش آموز پسر از مدرسه راهیان فضیلت پایه سوم ابتدایی
ابزار تحقیق :
1- تهیه و اجرای پیش آزمون و آزمون نهایی از دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل
2- رسانه های آموزشی که در تدریس گروه آزمایش مورد استفاده قرار می گیرد مانند کتاب ،تخته ،تصاویر آموزشی ، فیلم آموزشی ...
روش آماری : استفاده از جدول توزیع فراوانی ،محاسبه واریانس و مقایسه محاسبات آماری دو گروه آزمایش و کنترل استفاده از آزمون T معنی دار بودن تفاوت دو میانگین و استفاده از آزمون فی X2
نتایج
نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده این موضوع است که استفاده از رسانه های آموزشی میزان یادگیری دانش آموزان را افزایش می دهد و به دنبال آن موجب صرفه جویی در وقت معلمین و دانش آموزان خواهد شد.
آنچه که هنگام تدریس در دو گروه مشاهده شد گویای این واقعیت است که کاربرد وسایل و رسانه های آموزشی محیط کلاس را پویا و فعال می کند و عاملی است که دانش آموزان با شوق و علاقه مطالب درسی را فرا می گیرند. بنابراین با تکیه بر این علاقه است که می توان در کلاس روحیه خلاق در دانش آموزان بوجود آورد و از طریق آن زمینه ابتکار و نوآوری را برای جامعه فراهم نمود.
وسایل و رسانه های آموزشی می توانند کیفیت آموزشی را افزایش داده و موجب یادگیری بهتر و سریع تر و موثرتر آموخته های دانش آموزان گردد. از آنجاکه انگیزش و علاقه دانش آموزان شرط اساسی در یادگیری و به خاطر سپاری و یاد آوری مطالب و همچنین در نگهداری آن در حافظه دراز مدت است . بنابراین استفاده مناسب از رسانه های آموزشی می تواند در تثبیت آموخته های دانش آموزان موثر باشد.
- استفاده از رسانه های آموزشی می تواند محیط آموزشی را پویا و فعال نم
اید و سبب مشارکت همه جانبه دانش آموزان در امر یادگیری شود و ارتباط عمیق تری را بی
ن معلم و شاگرد برقرار سازد.
- رسانه های آموزشی تجارب واقعی ،عینی و حقیقی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد.
- رسانه های آموزشی موقعیت هایی را در اختیار دانش آموزان قرار می د
هد که کسب آنها از راههای دیگر به سهولت امکان پذیر نیست .
3-2- تحقیق بر روی مسئله از دیدگاه معلمین ابتدایی منطقه خورو بیابانک
- پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی و ارزیابی میزان کارایی وسایل کمک آموزشی در رابطه با یادگیری دانش آموزان از دیدگاه معلمین ابتدایی منطقه خور و بیابانک
استاد راهنما : آقای اکبر قویدل
محقق : محمد ایزدی
سال تحصیلی 74
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان شهید باهنر
فرضیه های تحقیق
1- معلمین نسبت به تاثیر وسایل کمک آموزشی در روند آموزشی و یادگیری نگرش مثبت دارند.
2- برنامه های آموزشی در جهت استفاده مناسب از وسایل کمک آموزشی تدوین
گردیده است.
3- استفاده از تکنولوژی آموزشی باعث صرفه جویی و سرعت یادگیری می شود.
4- کاربرد تکنولوژی آموزشی در روند تدریس باعث یادگیری دقیق و عمیق می شود.
جامعه آماری و نمونه : آموزگاران ابتدایی در منطقه خور و بیابانک در سال تحصیلی 74-73 از بین آموزگاران ابتدایی منطقه خور و بیانانک به تعداد صد نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید.
ابزار جمع آوری اطلاعات : الف ) تهیه و تنظیم و توزیع پرسشنامه بین 100 نفر از معلمین مقطع ابتدایی 26 سوال بسته
ب ) مصاحبه با ده نفر از مدیران این مقطع
نتایج کلی پژوهش
نتایج کلی حاصل از این تحقیق به شرح ذیل می باشد :
1- آموزگاران معتقدند که کاربرد وسایل کمک آموزشی کارایی تدریس و یادگیری را افزایش خواهد داد.
2- استفاده از وسایل آموزشی می تواند امکانات آموزشی بطور یکسان را در تما
می نقاط کشور فراهم سازد.
3- تکنولوژی آموزشی می تواند محیط آموزش را پویا و فعال نماید و سبب مشارکت همه جانبه دانش آموزان در امر یادگیری شود و ارتباط بین معلم و شاگرد بیشتر برقرار می شود.
4- استفاده از وسایل آموزشی یادگیری های دانش آموزان را با کاربرد عملی آن در جامعه هماهنگ و همسو می سازد.
5- با استفاده از وسایل آموزشی و کاربرد آن در کلاس می توان روحیه خلاق را در دانش آموزان بوجود آورد و ابتکار و نو آوری را برای جامعه به ارمغان آورد.
6- متناسب نمودن مطالب درسی و مد نظر قرار دادن کارهای عملی در ارزشیابی ها و فراهم آوردن وسایل آموزشی می تواند مشوق معلمان جهت کاربرد هر چه بیشتر تکنولوژی آموزشی باشد.
7- وسایل آموزشی موجب افزایش یادگیری از لحاظ کمی و کیفی را فراهم خواهد ساخت.
4-2- تحقیق بر روی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان کرمانشاه
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی
موضوع : بررسی رابطه میزان آگاهی معلمان و میزان استفاده از وسایل کمک آموزشی در کلاسهای پنجم ابتدایی شهرستان کرمانشاه
استاد راهنما : آقای عبدالعظیم کریمی
محقق : حسنعلی زرشکی قشلاقی
سال تحصیلی 73-72
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان شهید باهنر
فرضیه های تحقیق
1- عدم آشنایی معلمین با طریقه استفاده و کاربرد این گونه مواد و وسایل باعث عدم استفاده آنان از وسایل کمک آموزشی در امرتدریس است.
2- عدم آگاهی و اعتقاد معلمین نسبت به اثرات مثبت این گونه مواد و وسایل باعث عدم استفاده معلمین ابتدایی از وسایل کمک آموزشی در امر تدریس شده است.
3- عدم وقت کافی معلمین جهت آماده کردن وسایل و کاربرد آنها و انجام آزمایشات لازم در کلاس باعث عدم استفاده آموزگاران از این گونه وسایل شده است.
4- تراکم کلاس باعث عدم استفاده معلمین ابتدایی از وسایل آموزشی در تدریس شده است.
5- نبودن فضا و مکان مناسب در آموزشگاه جهت انجام کار با وسایل آموزشی و ... باعث عدم استفاده معلمین پنجم ابتدایی از وسایل آموزشی در تدریس شده است.
6- تفاوت قایل نشدن بین معلمانی که از این وسایل استفاده می کنند و با معلمانی که استفاده نمی کنند از سوی مسئولین باعث عدم استفاده معلمین پنجم ابتدایی از وسایل آموزشی در امر تدریس است.
7- نامناسب بودن وسایل موجود در آموزشگاه و فرضیات دیگری از این قبیل است که موجب عدم استفاده معلمین این گونه کلاسها در حین تدریس از وسایل آموزش شده و مانع بزرگی در سر راه آموزش و پرورش اصولی و صحیح دانش آموزان گردیده است.
جامعه نمونه و نمونه آماری : از میان 285 مدرسه شهر کرمانشاه تعداد 549کلاس پنجم موجود بود از میان مجموعه آموزگاران کلاسهای پنجم تعداد یک صد نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است.
ابزار اندازه گیری : ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات در این تحقیق که از آن استفاده شده پرسشنامه است از نوع بسته پاسخ و به میزان 17 سوال بعنوان علل و عوامل مختلف عدم استفاده از وسایل آموزشی در کلاسهای مدارس ابتدایی بویژه در کلاسهای پنجم شهرستان کرمانشاه .
نتایج کلی پژوهش
از بررسی نتایج بصورت کمی و کیفی به این نتیجه می رسیم که عوامل و فرضیاتی را که در مورد علل عدم استفاده معلمین از وسایل آموزشی و کمک آموزشی در امر تدریس در نظر گرفته و به خاطر بعضی از آنها بیشترین اثر را دارند مانند فرضیه های شماره 3 و 5 و سایر عوامل نیز تا حدود درصد مشخص شده موثر بوده که از آنها نباید غافل شد لیکن اساسی ترین و موثر ترین عوامل همین چند فرضیه بود یعنی عامل تراکم کلاس که باید به نحو ممکن این تراکم را تقلیل و تعدیل نمود و عامل دوم نبودن فضا و مکان مناسب در آموزشگاه که باید به طرق مخ
تلف این کمبود را هم برطرف نمود.
5-2- تحقیق بر روی دانش آموزان دوره ابتدایی مناطق 2و10و17 تهران
- پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی تاثیر استفاده از وسایل کمک آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی مناطق 2و 10و 17 تهران
استاد راهنما : خانم دکتر پروین ترکمنی آذر
محقق : زهره دراج
سال تحصیلی : 77-76
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان شهید باهنر
بیان مسئله : آیا استفاده از وسایل کمک آموزشی در تدریس باعث افزایش یادگیری در دانش آموزان می شود ؟
هدف از طرح مسئله بررسی مقدار وسایل کمک آموزشی که در مدارس ابتدایی موجود است و همچنین بررسی اینکه معلمان چه مقدار از این وسایل آموزشی استفاده می کنند و چه عاملی باعث می شود که عده ای از این وسایل استفاده نمی کنند و همچنین چه عاملی موجب می شود که عده ای از این وسایل استفاده کنند و در نهایت هدف این است که متوجه شویم معلمینی که از این وسایل استفاده می کنند چه مقدار تاثیر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می گذارد.
فرضیه تحقیق
1- نداشتن تسلط کافی معلمان در استفاده از وسایل کمک آموزشی باعث می شود که آنها از بکار بردن وسایل صرفنظر کنند.
2- کمبود و مناسب نبودن وسایل کمک آموزشی باعث می شود که معلمان از این وسایل در تدریس استفاده نکنند.
3- حجم زیاد کتب و کمبود وقت باعث عدم استفاده معلمان از وسایل کمک آموزشی می شود.
4- استفاده از وسایل کمک آموزشی در تدریس باعث علاقه مندی دانش آموزان به درس می شود.
5- در دروسی که از وسایل کمک آموزشی استفاده می شود پیشرفت دانش آموزان در آن درسها بیشتر است.
6- ارزشیبابی مدیر از کار معلمان باعث بکارگیری وسایل کمک آموزشی می شود.
جامعه آماری : شامل معلمان مدارس ابتدایی از دو مدرسه منطقه 2 و دو مدرسه منطقه یک و دو مدرسه منطقه 17 بودند و تعداد 280 دانش آموز پایه چهارم و پنجم ابتدایی از این سه منطقه می باشند گروه نمونه آماری شامل 100 نفر از معلمین پنج پایه مدارس ابتدایی از سه منطقه 2 و 1 و 17 است که به روش تصادفی انتخاب شده اند و 280 نفر دانش آموز از این
سه منطقه که اینها هم به روش تصادفی انتخاب شدند.
ابزار گردآوری اطلاعات : تعداد 100 پرسشنامه برای نظر خواهی از معلمان تهیه شد که این پرسش نامه دارای 22 سوال و از نوع 3 گزینه ای بله ، خیر ، تا حدودی بود و برای 280 نفر دانش آموز هم پرسشنامه تهیه شد که شامل 7 سوال بود.
نتایج کلی
نتیجه ای که از این تحقیق می گیریم این است که استفاده از وسایل کمک آموزشی در امر تدریس باعث افزایش یادگیری در دانش آموزان می شود و همچنین متوجه میشویم وقتی دانش آموزان مطالب را ببیند لمس کنند بسازند و خراب کنند این کار باعث یادگیری دائمی و پیشرفت تحصیلی آنان می شود استفاده از وسایل کمک آموزشی باعث می شود مطالب از جنبه حفظی خارج شده و به درک و فهم بیانجامد استفاده از وسایل کمک آموزشی باعث خلاقیت دانش آموزان می شود و استعداد های آنان را شکوفا می کند و همچنین باعث علاقه مندی آنان به درس می شود
6-2- تحقیق بر روی مدارس ابتدایی ناحیه 4 کرج و دانشجویان ضمن خدمت
- پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی تاثیر مواد کمک آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
استاد راهنما : جناب آقای مهندس مرتضی مجد فر
محقق : ملک ملکی
سال اجرا: دی ماه 72
مرکز آموزش عالی فرهنگیان تهران شهید مدنی
هدف کلی : آگاهی از مثمر به ثمر بودن مواد کمک آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از دید معلمین
تعریف مسئله و اهمیت تحقیق : تکنولوژی آموزشی چیست ؟ آیا مواد کمک آموزشی بعنوان بخشی از تکنولوژی آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر است ؟
بعنوان یک معلم علاقه مند بودم نقش تکنولوژی آموزشی را در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بدانم و این کار مستلزم آن بود که مطالعه ای در زمینه تکنولوژی آموزشی داشته باشم لذا برای رسیدن به هدف خود ابتدا به مطالعاتی در رابطه با تکنولوژی آموزشی مبادرت ورزیدم آنگاه با توجه به وسیع بودن موضوع بر آن شدم که نظر همکاران خود را در این زمینه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهم چرا که مهمترین عامل در بکارگیری مواد کمک آموزشی مشخص معلم است.
فرضیه ها
1- مواد کمک آموزشی باعث ایجاد انگیزه در دانش آموزان می شود.
2- دانش آموزان با استفاده از مواد کمک آموزشی تئوریها را با واقعیات خارج از کلاس بهتر تطبیق می دهند.
3- در دروسی که از مواد کمک آموزشی استفاده می کنند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان محسوس تر است .
روش تحقیق و ابزار کار و جامعه آماری :
روش تحقیق توصیفی – پیمایشی را بعنوان روش تحقیق خود انتخاب کردم . ابزار کار پرسشنامه ای بود که تنظیم و بین 150 نفر از همکاران در دو مدرسه ابتدایی ناحیه 4 حصارک کرج و تعدادی از دانشجویان مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان تهران و دانشجویان دانشگاه تربیت معلم حصارک کرج دامشجویان ضمن خدمت فرهنگیان توزیع کردم که تعداد 123 برگ پرسشنامه به دست اینجانب رسید و 23 برگ از آنها به لحاظ مشاهده عدم صداقت در جوابگویی به سوالات عدم کامل بودن و مخدوش بودن کنار گذاشته شد.
یافته های اصلی تحقیق
- با توجه به اینکه 80% معلمان اعتقاد داشتند تدریس توام با استفاده از مواد کمک آموزشی در پیشرفت تحصیلی و شکوفایی استعدادهای دانش آموزان موثر است. با این حال 74% آنها با توجه به محدودیت زمانی در مدارس چند شیفته است
فاده از آن را در تدریس خود وقت گیری می دانستند.
- 60% معلمان این تحقیق علاقه مند به استفاده از مواد کمک آموزشی در تدریس بودند با ذکر این نکته که 74% آنها پیشنهاد کرده بودند آموزش ضمن خدمت جهت آشنایی تمام معلمان با تکنولوژی آموزشی و استفاده بهینه از آن کلاسهایی را در نظر گرفته و تشکیل می دهد.
- 54% از معلمان با این نظر که تهیه مواد کمک آموزشی از طرف معلم مشکل است مخالف بودند و 70% آنان عدم استفاده از مواد کمک آموزشی را ناشی از کمبود امکانات مدرسه می دانستند.
- 70% پرسش شوندگان با این نظر که مواد کمک آموزشی موجبات حواس پرتی دانش آموزان را فراهم می سازد مخالف بودند در حالی که 55% آنها معتقد بودند که استفاده از مواد کمک آموزشی موجبات شلوغی کلاس را فراهم نمی کند.
- همچنین یکی از پیشنهادات این همکاران در زمینه بالا بردن سطح کیفیت مواد کمک آموزشی بود یعنی به گونه ای که دانش آموزان همراه خود معلم با وسایل آزمایش و مواد کمک آموزشی درگیر شوند و خود دست به آزمایش و خطا بزنند.
آنچه از این یافته ها می توان استنباط کرد این است که : معلمین اعتقاد به استفاده از مواد کمک آموزشی در تدریس را دارند اما در این راستا عدم آشنایی معلمان با نحوه استفاده از این مواد و اضطراب از اینکه نتوانند بطور مطلوب از این وسایل استفاده کنند و نتیجه بگیرند موجب شده که از این مواد در امر تدریس استفاده نکنند.
هر سه فرضیه در سطح 1% و 05% به اثبات رسیدند یعنی با درجه اطمینان 95% و 99% این فرضیه ها محتمل هستند.
7-2- تحقیق بر روی مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 تهران
- پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی در رشته آموزش ابتدایی
موضوع : بررسی تاثیر استفاده از وسایل کمک آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و مقایسه نظر معلمان و دانش آموزان مدارس ابتدایی پسرانه منطقه 17 تهران .
استاد راهنما : دکتر امان الله قرائی مقدم
محقق : عبدالرسول عباسی کوپایی
سال اجرا : دی ماه 73
مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان تهران – شهید مدنی
بیان مسئله : می دانیم هدف نهایی آموزش و پرورش بدست آوردن
مقداری اطلاعات حفظ شده نیست بلکه هدف اصلی تربیت فردی است که به علت این آموزش در او تغییری حاصل شود پیشرفت تحصیلی زمانی حاصل می شود که یادگیری بطور عمیق در فرد ایجاد شود و او بتواند برای مدت طولانی مطالب آموخته شده را مجددا یادآوری کند. بنابراین حفظ کردن مطالب یک روش صحیح یادگیری به حساب نمی آید بلکه تجربه را باید بعنوان یادگیری مورد توجه قرار داد. در اینجاست که نقش وسایل کمک آموزشی در یادگیری و پیشرفت تحصیلی مشخص می شود. یادگیری یک امر حسی است ضمن اینکه یک امر فکری نیز به شمار می آید.
ارتباط در کلاس یک نوع همبستگی دو جانبه است که بین معلم و شاگرد ایجاد می شود. این همبستگی زمانی برقرار می گردد که آنان بطور موثر با یکدیگر فعالیت کنند و منظور یکدیگر را بفهمند. وسایل کمک آموزشی می توانند حواس شاگردان را بکار گیرند زیرا شاگردان فرصت انجام تجربیات مختلف را بدست خواهند آورد یعنی شاگردان وقتی مطالب را ببینند بشنوند لمس کنند بنویسند بسازند و آزمایش کنند آموزشی بدست خواهد آمد که منجر به یادگیری دائمی و پیشرفت تحصیلی مطلوب خواهد شد و چون حواس یادگیرنده به نحو احسن بکار گرفته شده است و خود او در امور زندگی و آموزندگی نقش فعال داشته است اثر یادگیری ب
ر روی حواس او پا برجاست در این صورت می توان گفت دانش آموز در تحصیل خود پیشرفت داشته است. لذا برای اینکه بدانیم کاربرد وسایل آموزشی چه تاثیری در یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد و میزان آنرا از دیدگاه معلمان و دانش آموزان مورد نقد و بررسی قرار دهیم به دنبال پاسخ سوالات زیر می باشیم :
1- چه تعدادی ازمعلمان و دانش آموزان کاربرد وسایل کمک آموزشی را در زمینه هر یک از دروس موثریا بی تاثیر می دانند ؟
2- چه تعداد از معلمان و دانش آموزان وجود کلاس مخصوص آزمایشگاه را در یادگیری موثر یا بی تاثیر می دانند ؟
3- چه تعدادی از معلمان و دانش آموزان در مورد تهیه وسایل کمک آموزشی توسط دانش آموزان و معلمان از درجات خیلی زیاد و زیاد یا متوسط و کم استفاده کرده اند ؟
4- چه تعدادی از معلمان و دانش آموزان در مورد تازگی وسایل کمک آموزشی برای دانش آموزان و جلب توجه آنها به درس درجات فوق را بر گزیده اند ؟
5- به نظر دانش آموزان تا چه میزانی نحوه کار کردن با وسایل کمک آموزشی را می دانند ؟
6- به نظر دانش آموزان و معلمان آیا فرصت مناسب جهت استفاده از وسایل کمک آموزشی توسط دانش آموزان وجود دارد یا خیر ؟
7- آیا دانش آموزان بطور انفرادی و مستقل با وسایل کمک آموزشی می توانند کار کنند یا خیر ؟
8- چه تعدادی از معلمان و دانش آموزان استفاده از وسایل صوتی و تصویری را در تدریس موثر یا بی اثر می دانند ؟
9- به نظر معلمان و دانش آموزان گردش علمی به چه میزان در یادگیری می تواند تاثیر داشته باشد ؟
