بخشی از مقاله
سازمان خواربار و كشاورزي
سازمان ملل متحد (FAO)
اشاره:
نهادهاي تخصصي زيرمجموعه سازمان ملل متحد با هدف كمك به بهود استانداردهاي زندگي در سراسر جهان در بخش‌هاي ويژه‌اي فعاليت دارند. اين گونه نهادهاي تخصصي از طريق تأمين منابع مالي و تجهيزات، مطالعات علمي – كاربردي و... كمك‌هاي تخصصي در زمينه‌هاي ويژه فعايلت خود را به كشورهاي عضو سازمان ملل ارايه مي‌كنند.
از سوي ديگر، آنها از طريق انجام مطالعات كارشناسي، تهديدهايي كه در زمينه‌هاي خاص براي بشريت و زندگي انسان‌ها در پيش رو است را ارزيابي و راه‌حل‌هايي را براي پيشگيري و يا مبارزه با اين گونه تهديدها ارايه مي‌كنند و از طريق جلب و جذب حمايت مادي و معنوي در سطح بين‌المللي برنامه‌هاي كاري براي رويارويي با مشكلات و تنگناهاي موجود و احتمالي طراحي و با كمك دولت‌ها اجرا مي‌كنند.
سازمان خوارو بار و کشاورزي (فائو ) :
فائو از مؤسسات تخصصي سازمان ملل متحد است و داراي وظايف زير است :
1- به طور مداوم وضع خوارو بار و کشاورزي جهان را زير نظر دارد و دولتهاي عضو را از آمار و اطلاعات مربوط به مواد غذائي ، کشاورزي ، پيش بيني توليد و.. مطلع است .
2- اقدامات ملي و بين المللي براي افزايش توليد ، توزيع ، و ذخيره سازي محصولات کشاورزي به عمل مي آورد .
3- توسعه اعتبارات کشاورزي را توصيه مي کند .
4- براي کشف ايجاد زمينهاي کشاورزي جديد ، بالا بردن محصول ، بالا بردن سطح زندگي روستاييان به اعضا وام مي دهد
فائو اولين آژانس تخصصي سازمان ملل متحد است كه بعد از جنگ جهاني دوم در اكتبر 1945 در ايالت «كبك» كانادا تأسيس شد.
هدف اين سازمان از بين بردن سوءتغذيه و گرسنگي است و به عنوان يك سازمان هماهنگ‌كننده برنامه‌هاي توسعه در بعد كلي كشاورزي و مواد غذايي و همچنين جنگل‌داري و شيلات فعاليت مي‌كند، فائو به كشورهاي در حال توسعه براي گسترش تسهيلات آموزش و پرورش و ايجاد مؤسسه‌هاي مناسب كمك مي‌كند.
سازمان فائو 176 عضو (شامل اتحاديه اروپا به عنوان يك سازمان
عضو) دارد.
كنفرانس
مجمع عمومي كه هر دو سال يك بار نشست دارد و سياست سازمان را تنظيم و برنامه و بودجه دوساله آن را تعيين و اعضاي جديد را انتخاب مي‌كند.
هيأت حاكمه مديركل دبيرخانه و رييس مستقل شورا را برمي‌گزيند. فائو هر يك سال در ميان همايش‌هايي در هر يك از پنج مناطق خود برگزار مي‌كند.
شورا
شوراي فائو متشكل از نمايندگان 49 كشور عضو است كه از سوي
كنفرانس براي دوره‌هاي سه‌ساله متناوب انتخاب مي‌شوند. شورا هيأت حاكمه داخلي فائو بين جلسات كنفرانس است. مهمترين كميته‌هاي دايمي شورا، كميته‌هاي مالي و برنامه، مشكلات كالا، شيلات، كشاورزي و كميته جنگل‌داري است.
دبيرخانه
مجموع كاركنان مقر اصلي در رم (پايتخت ايتاليا) در آوريل 1998، دو هزار و 322 نفر بود كه شامل 63 نفر كارشناسان همراه مي‌شد. در حالي كه كاركنان دفاتر ميدان، منطقه‌اي و كشوري يك هزار و 886 نفر (شامل 117 كارشناس همراه) بودند.
كار توسط دپارتمان‌هايي شامل اداري و مالي، امور عمومي و اطلاعات، سياست اقتصادي و اجتماعي، كشاورزي، جنگل‌داري، شيلات، توسعه پايدار و همكاري فني نظارت مي‌شود. مديركل «ياكوس ديوف» از سنگال است.
دفاتر منطقه‌اي فائو در آفريقا، آسيا و اقيانوسيه، اروپا، آمريكاي لاتين و كارائيب و نيز خاور نزديك مي‌باشد.
بخش‌هاي مشترك و دفاتر رابط در اتيوپي، سوئيس، اردن، اتريش، بلژيك (اتحادية اروپا)، ژاپن، واشنگتن دي.سي (آمريكاي شمالي) و سازمان ملل متحد دارد.
فعاليت‌ها
هدف فائو ارتقاي سطوح تغذيه و استانداردهاي زندگي با بهبود توليد و توزيع غذا و ديگر كالاهاي به‌دست آمده از مزارع، شيلات و جنگل‌ها است. فائو اطلاعات فني، توصيه و كمك را با انتشار اطلاعات تأمين مي‌كند. به عنوان يك سازمان بي‌طرف براي مذاكره دربارة موضوع‌هاي غذا و كشاورزي عمل مي‌كند و به دولت‌ها در خصوص سياست و برنامه‌ريزي و توسعه ظرفيت توليد مواد غذايي توصيه مي‌كند.
كنفرانس فائو در نوامبر 1997 زمينه‌هاي فعاليت ذيل را به عنوان اولويت‌هاي فائو براي سال‌هاي 99-1998 تعيين كرد: برنامه ويژه امنيت غذايي، آفات و بيماري‌هاي فر
امرزي گياه و حيوان، حفاظت از جنگل، ارتقاي مجموعه قوانين برنامه تغذيه، استانداردهاي تغذيه، تقويت برنامه همكاري فني (كه 15 درصد هزينه برنامه ميداني فائو را تأمين مي‌كند) و اجراي يك برنامه عليه تريپانوزومياز آفريقايي، به دنبال يك شيوع جدي.
كنفرانس توصيه‌هايي در خصوص نظارت و معرفي معيارهاي گواهي صادرات براي استاندارد كردن مقررات و قرنطينه گياه، اتخاذ و كنوانسيون بين‌المللي حفاظت گياه را تقويت كرد.
كنفرانس همچنين اولين برنامه تلويزيوني جمع‌آوري منابع مالي فائو به عنوان «غذاي تلويزيوني» (Telefood) كه تا حدود 500 ميليون بيننده در 70 كشور را پوشش مي‌داد در اكتبر 1997 آغاز كرد.
قرار بود اين اقدام هر سال براي افزايش آگاهي عمومي در خصوص مشكلات گرسنگي و سوءتغذيه اتفاق بيفتد. در طول سال 1998، كمك‌هاي عمومي به تله‌فود، 225 طرح اساسي در 81 كشور با هزينه 8/1 ميليون دلار را تأمين مالي كرد.
طرح‌ها، ابزار، بذر و ديگر مواد مورد نياز براي مزارع كوچك را تأمين كرد و به طور خاص در جهت كمك به زنان هدفمند بود.
فائو در نوامبر 1996 ميزبان اجلاس جهاني غذا بود كه در شهر رم برگزار شد و در آن رؤساي كشورها و نمايندگان ارشد دولتي 186 كشور جهان حضور داشتند.
شركت‌كنندگان بيانية رم در خصوص امنيت غذايي جهان و برنامه عمل اجلاس جهاني غذا را با هدف كاهش تعداد افراد مبتلا به سوءتغذيه كه در آن زمان 828 ميليون نفر در سراسر دنيا تا سال 2015 ميلادي تخمين زده شدند، تصويب كردند.
مجموع هزينه برنامه ميداني فائو براي سال 1997، 260 ميليون دلار آمريكا بود كه در مقايسه با سال 1996 (255 ميليون دلار بود) افزايش يافت. حدود 33 درصد طرح‌هاي ميداني در آفريقا، 22 درصد در آسيا و اقيانوسيه، 12 درصد در خاور نزديك، 10 درصد در آمريكاي لاتين و كارائيب، 4 درصد در اروپا و 19 درصد بين‌منطقه‌اي يا جهاني بودند.
كشاورزي
مهمترين بخش فعاليت فائو در توليد محصول است كه حدود 24 درصد هزينه برنامه عمل ميداني فائو در سال را دربرمي‌گيرد. فائو به كشورهاي در حال توسعه براي افزايش توليدات كشاورزي با روش‌هايي از جمله بذرهاي اصلاح شده و استفاده از كود، حفاظت خاك و جنگل‌زايي، فن‌هاي بهتر مديريت منابع آب، ارتقاي تسهيلات انبار و بهبود فرآوري و بازار مالي، كمك م
ي‌كند.
فائو تأكيد ويژه‌اي بر كشت محصولات غذايي سنتي تا حدودي منسوخ شده مانند «كاساوا» (Cassava) ، سيب‌زميني شيرين و نيز وضعيت مزارع دارد. در سال 1994 فائو يك برنامه ويژه براي امنيت غذايي آغاز كرد كه براي كمك به كشورهاي كم‌درآمد مواجه با كمبود غذايي طراحي شده بود. هدف اين برنامه، تسريع در افزايش توليد مواد غذايي و بهره‌وري بود و مي‌بايست ابتدا از طريق به‌كارگيري گسترده فناوري‌هاي پيشرفته توليد توسط كشاورزان با تأكيد بر م
ناطق داراي توان بالقوه بالا به اجرا درآمد.
در ماه مارس 1998، 83 كشور به عنوان كشورهاي كم‌درآمد مواجه با كمبود مواد غذايي طبقه‌بندي شدند كه از ميان آنها 42 كشور در آفريقا قرار داشتند. در طول سال 1998 برنامه ويژه در طرح‌هايي در 36 كشور اجرا شد، در حالي كه تداركات اجراي طرح‌هايي در 33 كشور ديگر ديده شد.
كنفرانس فائو در سال 1985 قانون بين‌المللي نظارت بر توزيع و استفاده از ضدآفات را تصويب كرد و در سال 1989 كنفرانس يك ماده اضافي در خصوص «آگاهي از رضايت قبلي» را تصويب نمود كه در آن حمل بين‌المللي ضدآفات تازه تحريم شده يا محدود شده، نبايد بدون موافقت كشورهاي واردكننده صورت گيرد.
بر اساس اين ماده، فائو هدف دارد دولت‌ها را درباره خطرات مواد شيميايي سمي آگاه و به آنها اصرار كند تا اقدام‌هاي مناسبي براي كاهش تجارت مواد شيميايي كشاورزي با مسموميت بالا اتخاذ كنند، در حالي كه صنعت ضدآفات را نيز از اقدام‌هاي كنترلي مطلع مي‌كند.
فائو در اواسط سال 1996، با همكاري UNEP يك اقدام جديد را تبليغ كرد كه هدف آن افزايش آگاهي و توسعه فعاليت بين‌المللي، از ذخاير پرخطر و متروكه ضدآفات باقي مانده در سراسر جهان بود. در سال 1998 يك پيمان جديد قانوني در خصوص تجارت مواد شيميايي خطرناك و ضدآفات در يك همايش بين‌المللي كه در «رتردام» هلند برگزار شد، پذيرفته شد.
كنوانسيون به اصطلاح رتردام خواهان آن بود كه مواد شيميايي و ضدآفات خطرناك ممنوع يا به شدت محدود شده، در حداقل دو كشور نبايد صادر شود، مگر اين كه به طور روشني با موافقت كشور واردكننده باشد.
اين كنوانسيون همچنين فرمول‌هاي ضدآفات مشخصي را به عنوان بسيار خطرناك كه توسط كشاورزان در كشورهاي در حال توسعه استفاده مي‌شود را تعيين كرد و تعهدي را الحاق نمود كه كشورها توليد ملي تركيبات خطرناك را به نصف كاهش دهند. اين پيمان قرار بود از سوي 50 كشور امضا كننده تصويب و اجرا شود. به عنوان بخشي از تلاش‌هاي مداوم براي كاهش مخاطرات زيست محيطي ناشي از وابستگي زياد به ضدآفات، فائو برنامه مديرست. بر اساس اين برنامه كه در سال 1988 آغاز شد، فائو به آموزش شيميدان‌ها و كاركنان كنترل ضدآفات از 27 كشور آسيا و اقيانوسيه در زمينه كنترل كيفيت، مقررات ضدآفات، پروتكل‌هاي آزمايشي و تحليل خطر – نفع، كمك كرد.
بخش مشترك فائو با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي فرمول‌هاي كنترل شده ضدآفات و علف‌كش‌ها كه به تدريج مواد خود را آزاد و مي‌تواند ميزان مواد شيميايي كشاورزي موردنياز براي حفاظت از محصول‌ها را محدود كند، آزمايش مي‌نمايد.
بخش مشترك فائو – آژانس يبن‌المللي انرژي اتمي درگير كشف بيوتكنولوژي‌ها و توسعه استفاده از كودهاي غيرسمي (به ويژه آنها كه در محل قابل دسترسي هستند) و نژادهاي بهبود يافته محصولات غذايي (به ويژه از نمونه‌هاي بومي) است.
در زمينة توليد حيوان و بهداشت، بخش مشترك كيت‌هاي اندازه‌گيري پروژسترون و تشخيص بيماري را پرورش داد كه هزاران عدد آن به كشورهاي در حال توسعه تحويل داده شد.
هدف فعاليت‌هاي تغذيه گياه فائو، توسعه مديريت تغذيه بود، مانند سيستم‌هاي يكپارچه تغذيه گياه كه براساس بازيافت مواد غذايي از طريق توليد محصول و استفاده كارآ از كودهاي معدني است.
حفاظت و استفاده پايدار از منابع ژنتيكي گياهي و حيواني از سوي
سيستم جهاني منابع ژنتيك گياهي فائو كه شامل 5 پايگاه اطلاعاتي و برنامه جهاني منابع ژنتيك حيواني است توسعه يافته است.
برنامه فائو از ايجاد بانك‌هاي ژن حمايت مي‌كند و اين بانك‌ها براي حفظ تنوع بيولوژيكي جهان از طريق حفاظت از گونه‌هاي گياهي و حيواني تهديد شده به انقراض طراحي شده است. فائو به طور مشترك با UNEP سندي را منتشر كرده است كه در آن وضعيت جهاني فعلي تنوع ژنتيكي دام را فهرست كرده است.
در ژوئن 1996 نمايندگان بيش از 150 دولت در لايپزيك آلمان تشكيل جلسه دادند. در نشست ترتيب داده شده از سوي فائو، با ميزباني دولت آلمان، استفاده و حفاظت از منابع ژنتيكي گياهي به عنوان يك ابزار ضروري براي افزايش امنيت غذايي بررسي شد.
اين جلسه يك برنامه جهاني عمل را پذيرفت كه شامل اقدام‌هايي براي توسعه گونه‌هاي گياهي و گسترش استفاده و دسترسي بيشتر كشاورزان به گونه‌ها و محصولات بومي تطبيق داده شده، به ويژه به دنبال يك فاجعه طبيعي يا درگيري‌هاي غيرنظامي و جنگ بود.
يك سيستم اضطراري فرامرزي براي جلوگيري از بيماري‌ها و آفات گياه و حيوان در سال 1994 ايجاد شد. هدف اين سيستم تقويت فعاليت‌هاي فائو در جلوگيري، كنترل و ريشه‌كني در جاي بيماري‌ها و آفاتي است كه به سرعت انتشار مي‌يابد.
اولويت‌هاي اوليه اين سيستم، ملخ‌ها و بيماري طاعون گاوي بود. اين سيستم در سال 1994 دستورالعمل‌هايي در خصوص تمام جنبه‌هاي كنترل حمله ملخ بياباني منتشر كرد و ارزيابي خود را از تلاش‌هاي انجام شده براي كنترل عرضه نمود و گزارشي در خصوص مديريت ملخ بياباني آماده كرد.
فائو مسؤوليت رهبري فني و هماهنگي مبارزه جهاني براي ريشه‌كن كردن بيماري ويروسي دام با هدف از بين بردن بيماري تا سال 2010 ميلادي را به عهده گرفته است. اين سيستم در سال 97-1996 به مبارزه با شيوع بيماري طاعون گاوي در 5 كشور و شيوع ملخ بياباني در آفريقاي شمالي، ساحل و بستر درياي سرخ كمك كرد.
فائو در نوامبر 1997 برنامه‌اي عليه تريپانوزومياز آفريقايي با هدف مقابله با بيماري كه حدود يك‌سوم احشام آفريقا را دچار كرده بود، آغاز كرد
محيط زيست
در كنفرانس محيط زيست و توسعه سازمان ملل كه در ژوئن 1992 در شهر ريودوژانيرو برزيل برگزار شد، فائو در چندين گروه كاري شركت و از پذيرفتن دستور جلسه 21 «برنامه فعاليت‌هاي ارتقاء توسعه پايدار» حمايت كرد. فائو مسؤول بخش‌هايي از دستورالعمل 21 مربوط به منابع آب، جنگل‌ها، اكوسيستم‌هاي شكننده (شكافنده) كوه و توسعه پايدار كشاورزي و روستايي است.
شيلات
بخش شيلات فائو شامل هيأتي چندنظامي از كارشناسان است كه در محورهاي مختلف توسعه شيلات از تحقيقات ساحلي، بهبود توليد، فرآوري و انبار تا جمع‌آوري آمار، توسعه پايگاه‌هاي اطلاعاتي رايانه‌اي، بهبود ابزار ماهيگيري، مؤسسه و ساختمان و آموزش فعاليت دارند.
كنفرانس فائو در نوامبر 1993 موافقتنامه بهبود نظارت و كنترل كشتي‌هاي ماهيگيري فعال در درياهاي بلند كه تحت پرچم‌هاي آرامش ثبت شده‌اند، را پذيرفت.
اين كشتي‌ها كه حدود 20 درصد مجموع كشتي‌هاي ماهيگيري مي‌باشند، اغلب قادرهستند از پيروي معيارهاي بين‌المللي پذيرفته شده در خصوص مديريت و حفاظت دريايي اجتناب كنند.
در مارس 1995 نشست وزارتي شيلات توافق رم در خصوص شيلات جهان را پذيرفت. اين توافق بر نياز فوري به انجام برنامه كار براي از بين بردن ماهيگيري غيرمجاز (بيش از حد) و بازسازي و افزايش ذخاير ماهيان در حال انقراض تأكيد دارد.
كنفرانس فائو در نوامبر 1995 قانون ماهيگيري مسؤولانه را پذيرفت. اين قانون مباحث جهاني در خصوص شيلات و كشت آبي (كشاورزي زير آب، كشت و پرورش گياهان يا حيوانات آبي) را دربرمي‌گيرد و شامل توسعه و حفاظت از ذخاير شيلات، ماهيگيري، غذاي دريايي و فرآوري ماهي و نيز تجارت و تحقيقات براي دستيابي به ارتقاي توسعه پايدار مي‌باشد.
فائو كشت آبي را به عنوان منبع باارزش پروتئين حيواني و يك فعاليت درآمدزا براي جوامع روستايي توسعه داد. برنامه جديد كمك به شيلات جزاير كوچك كشورهاي در حال توسعه از سوي فائو و در مشورت با كشورهاي واقع در بخش جنوبي اقيانوس آرام و اتحاد كشورهاي جزيره كوچك تنظيم و در جلسه كميته شيلات در مارس 1997 تصويب شد. فائو در سال‌هاي 97-1996 در 21 جلسه مشورتي فني مديريت منابع دريايي شركت كرد. علاه بر
اين، كار بر روي منابع ژنتيك (وراثتي)دريايي تقويت شد و مطالعاتي براي نظارت بر اثرات پديده «ال‌نينو» (گرم شدن دوره‌اي بخش حاره‌اي اقيانوس آرام) و كشت آبي (كشاورزي زير آب يا كشت و پرورش گياهان و حيوان‌هاي آبي) در آمريكاي لاتين و آفريقا انجام شد.
جنگل‌داري
فائو بر كمك به جنگل‌داري براي ايجاد امنيت غذايي، مديريت مسؤولانه و مؤثر منابع جنگل و حفظ تعادل ميان منافع اقتصادي، اكولوژيكي و اجتماعي بهره‌برداري از ذخاير جنگل تأكيد دارد.
اين سازمان به توسعه برنامه‌هاي جنگل‌داري و ارتقاي توسعه پايدار انواع پوشش‌هاي جنگلي كمك كرده است. برنامه‌هاي جنگل‌ها، درختان و مردم فائو مديريت پايدار منابع درخت و جنگل را بر اساس دانش محلي و فعاليت‌هاي مديريتي به منظور بهبود زندگي مردم روستايي در كشورهاي در حال توسعه، ارتقا مي‌بخشد.
پيش‌نويس برنامه راهبردي مديريت پايدار درختان و جنگل‌ها در سال 1997 تنظيم شد و انتظار مي‌رفت موافقت نهايي را در سال 1999 دريافت كند. اهداف اصلي پيش‌نويس تهيه شده، حفظ تنوع زيست‌محيطي جنگل‌ها، تشخيص توان بالقوه اقتصادي جنگل‌ها و درختان در يك چارچوب پايدار و ايجاد نهادهاي مدني گسترده و علاقه‌مند به مديريت و توسعه محيط‌هاي جنگل بود.
تغذيه
كنفرانس بين‌المللي تغذيه با حمايت فائو و سازمان بهداشت جهاني در دسامبر 1992 در رم تشكيل شد. كنفرانس بيانيه جهاني تغذيه و برنامه عمل با هدف افزايش تلاش‌ها براي مبارزه با سوءتغذيه به عنوان يك اولويت توسعه را تصويب كرد.
از زمان تشكيل كنفرانس، بيش از يكصد كشور برنامه‌هاي ملي عمل براي تغذيه را تنظيم كردند كه بسياري از آنها بر اساس برنامه‌هاي موجود توسعه مانند اقدام‌هاي جامع براي امنيت غذايي، برنامه‌هاي از بين بردن فقر در سطح ملي و برنامه‌هاي عمل كسب
اهداف تعيين شده از سوي نشست جهاني كودكان در سپتامبر 1990 بود. تا اكتبر 1995، چندين طرح بر اساس برنامه‌هاي عمل ملي در زمينه‌هايي مانند آموزش تغذيه، امنيت و كيفيت غذا، از بين بردن كمبود تغذيه و نظارت بر تغذيه اجرا شد.
فائو در اكتبر 1996 به طور مشترك اولين كنگره جهاني نقش كلسن كودكي و بلوغ و كاهش شيوع بيماري‌هايي مانند پوكي استخوان، سرطان و فشار خون را مورد بحث قرار داد.
فرآوري و بازاريابي
حدود 20 درصد مواد غذايي توليد شده قبل از آن كه مصرف شود، از بين مي‌رود و در برخي كشورهاي در حال توسعه اين نسبت بيشتر است. فائو به كاهش ضايعات فوري مواد غذايي بعد از برداشت با معرفي روش‌هاي فرآوري بهتر و سيستم‌هاي نگهداري كمك مي‌كند.
فائو همچنين در خصوص توزيع و بازاريابي محصولات كشاورزي و انتخاب و آماده‌سازي مواد غذايي براي تغذيه بهينه، توصيه‌هايي را ارايه مي‌كند. بسياري از اين فعاليت‌ها بخشي از طرح‌هاي گسترده توسعه روستايي را شكل مي‌دهد. اقتصاد بسياري از كشورهاي در حال توسعه وابسته به توليد و تجارت محصولات كشاورزي به عنوان اصلي‌ترين منبع درآمد ارزي است. اما شرايط معامله و تجارت اين محصولات به طور معمول براي كشورهاي صنعتي مطلوب هستند.
فائو به طرفداري از كاهش يارانه‌هاي صادرات و فعاليت‌هاي تبعيض‌آميز در تجارت محصولات كشاورزي، مانند اقدام‌هاي حمايت‌گرايانه از توليدات داخلي كه تجارت بين‌المللي اين محصولات مختل مي‌كند، ادامه مي‌دهد.
در اواخر سال 1997، فائو 18 كارگاه آموزش منطقه‌اي و 44 پروژه ملي ترتيب داد. اين برنامه‌ها براي كمك به كشورهاي عضو جهت اجراي مقررات سازمان جهاني تجارت به ويژه با توجه به سياست كشاورزي، حقوق مالكيت معنوي، اقدام‌هاي بهداشتي و بهداشت گياهي، موانع فني تجارت و استانداردهاي بين‌المللي مجموعه قوانين غذايي و بررسي تأثير آن بر كشورهاي عضو (تأثيرهاي منفي احتمالي برنامه اصلاحات بر كشورهاي كم توسعه يافته و در حال توسعه واردكننده مواد غذايي) بودند.
