بخشی از مقاله
سنگ گردسائی
ماشینهای سنگ و سنگ سنباده
یکی دیگر از ماشینهای ابزار ماشینهای سنگ وسنگ سنباده می باشند.
این گروه از ماشینهای ابزار مخصوصا برای تکمیل کردن وپرداخت نمودن قطعات بابرداشتن مقدار فلز کمی از روی سطح کاردرنظر گرفته می شود .
مقدار باربرداشته شده در حدود دهم میکرون می باشد . در این صورت سطح تولید شده کاملا پرداخت و در حدود N1 تا N4کاملا پرداخت خواهد مي باشد .
معمولا از ماشینهای سنگ برای سنگ زدن قطعاتیکه قبلا بوسیله سایرماشینهای ابزار براده برداری شده است استفاده می گردد .اصولا مقدار باریکه برای سنگ زدن درنظرگرفته می شود بستگی به اهمیت ومقداردقت واندازه قطعه خواهد داشت .همچنین می بایستی نوع عملیات قبلی را که صورت گرفته است مورد اهمیت قرار داد .
توسعه ماشینهای سنگ اززمان بسیار دور تا کنون سبب شده است تاازسنگهائی بزای تولید زیاد در حالتهای مختلف ازقبیل خشن تراشی وپرداخت کاری بجای استفاده از ماشینهای تراش – وسایرماشینهای ابزار که مورد استفاده می گردد دربعضی ازمواقع ازماشینهای سنگ برای سنگ زنی قطعات بطوردقیق استفاده می شود .
ماشینهای سنگ رابرای انجام عملیات زیر درنظرمی گیرند .
الف – خشن تراشی وبرش قطعات
ب – سنگ زدن سطوح صاف بادقت زیاد – سطوح دوار – منحنی دندانه ها – دندانه پیچها وسایرسطوح مارپیچ
ج – تیزکردن انواع ابزارهای برش – تیغ فرزها – برقووقلاویزها
سنگ گردسائی :
برا ی سنگ زدن سطوح گرد – استوانه ای – دوار – مخروطی – فرم دار برای سنگ زنی داخلی اجسام دوار بکار می رود .
ماشینهای سنگ گردسائی
ماشینهای گردسائی به سه دسته تقسیم می شوند .
1- ماشین سنگ گردسائی ساده
2- ماشین سنگ گردسائی یونیورسال
3- ماشین سنگ گردسائی مخصوص ( سنترلس )
اختلاف بین ماشینهای ساده و یونیورسال در ساختمان و نوع کارهائی که به آنها بسته و سنگ زده می شود دارد . وماشینهای مخصوص یا سنترلس که بدون مرغک بوده و خارج از مرکز می باشد .و متفاوت با ماشینهای ساده و یونیورسال می باشد .
ماشین سنگ گردسائی ساده
یک نوع ماشین تولیدی که برای سنگ زدن کارهای ساده استوانه ای طراحی شده و این ماشین دارای چندین دستگاه مخصوص مجزا می باشد .
سنگ سمباده روی محور مخصوص بخود که در روی دستگاه بصورت عمودی نسبت به راهنمای میز ماشین قرار گرفته و محور اصلی که قطعه کار دربین دو مرغک سوارشده موازی خواهد بود .
دستگاه محور اصلی آن ثابت بوده و قابل انحراف می باشد .
2- ماشین سنگ گردسائی یونیورسال
ماشین سنگ گردسائی یونیورسال برخلاف ماشین سنگ گردسائی ساده دارای دستگاه نگهدارنده سنگ بوده که می تواند حول محور خود و نیز نسبت به میز ماشین دارای گردش باشد و در تحت هر زاویه ای که لازم باشد آنرا بچرخانند . همچنین دستگاه مرغک آن نیز دارای گردش بوده که با این عمل می توان از آن برای سنگ زدن مخروطها تحت زوایای مختلف استفاده نمود .
دستگاه محور اصلی نیز دارای گردش حول محور خود بوده و تحت هرزاویه ای که لازم باشد قابل انحراف می باشد
بنابراین یا این نوع ماشین می توان کارهای زیادی راانجام داد و از جمله می توان کارهای داخلی را سنگ زد .
3. سنگ زنی سنترلس
درعملیات سنگ زنی سنترلس لازم نیست قطعه کار برروی ماشین بین دو مرغک مهار شود زیرا دراین ماشینها قطعه کاربرروی سنگ سنباده تکیه می کند در واقع وزن قطعه مار توسط یک تیغه تکیه گاه تحمل می شود و همچنین از طرفین نیز قطعه کار بین سنگ سنباده اصلی و سنگ غلتکی تنظیم ( ویاپیشروی ) مهار می گردد .
روشهای سنگ زنی سنترلس
1. سنگ زنی عبوری
سنگ زنی عبوری که صرفا برای سنگ زنی قطعات استوانه ای ساده مناسب است قطعات را می توان پشت سرهم بصورت دستی و یا ازطریق یک انباره عمودی به فضای بین سنگ سنباده و سنگ تنظیم وارد نمود .پس از عبور قطعه کار ازبین دو سنگ و براده برداری از آن قطعه کار در انتها کورس ازروی تیغه تکیه گاه به بیرون هدایت می شود .
2. سنگ زنی طولی
سنگ زنی سنترلس با پیشروی طولی محدود که در آن قطعه کار به داخل فضای میان سنگ سنباده و سنگ تنظیم رانده می شود تاوقتی که قطعه مار به مانع انتهائی برخورد کند در این موقع قطعه کار به خارج از ماشین هدایت می شود قطر نهائی قطعه کار با تنظیم فاصله بین سنگ سنباده و سنگ تنظیم قابل کنترل است با این روش می توان قطعات پله دار را نیز سنگ زنی کرد .
3. سنگ زنی عرضی
سنگ زنی با پیشروی عرضی که برای سنگ زنی قطعات مخروطی کوتاه یا قطعات کروی مناسب است . سنگ سنباده و سنگ تنظیم به فرم مورد نظر تیز شده اند و قطعه کار از مقابل یک مانع انتهائی بصورت عرضی به فضای بین دو سنگ رانده می شود . پس از کامل شدن عملیات قطعه کار به صورت اتوماتیک از ماشین بیرون انداخته خواهد شد .
معمولا روشهای سنگ زنی سنترلس برای عملیات سنگ زنی قطعات مشابه بکار می رود با توجه به این که نیازی به مته رغک زدن قطعه کار نیست و زمانی برای قرار دادن و برداشتن قطعه کار روی ماشین صرف نمی شود تعداد تولید در این روش زیاد و هزینه ها نسبتا پائین خواهد بود .
روشهای براده برداری
به دو روش اصلی تقسیم می شود .
الف ) سنگ زنی با پیشروی طولی
در سنگ زنی با پیشروی طولی با حرکت طولی قطعه کار از مقابل سنگ سنباده درحال چرخش عمق براده یکنواختی ازسطح قطعه کاربرداشته می شود .
دراین روش طول قسمت سنگ خورده قطعه کار می تواند خیلی بیشتر از پهنای سنگ سنباده باشد .
ب ) سنگ زنی با پیشروی عرضی
درسنگ زنی با پیشروی شعاعی همانند روش قبلی هم قطعه کاروهم سنگ سنباده درمقابل هم می چرخند ولی دراین روش لازم نیست سنگ سنباده در طول قطعه کار جابجا شود . بنابراین طول قسمت سنگ خورده بیشتر ازپهنای سنگ سنباده نخواهد بود .
درسنگ زنی گردسائی باپیشروی شعاعی سنگ سنباده به صورت شعاعی یطرف قطعه کار به پائین رانده می شود .طول قسمت سنگ خورده بیشتراز پهنای سنگ سنباده نیست و بنابراین دراین روش حرکت طولی انجام نمی شود .
اجزاء ماشین سنگ گردسائی
1 – پایه
پایه ماشین سنگگردسائی که از چدن ساخته شده است محل قرار گرفتن مجموع قسمتهای مختلف ماشین می باشد . بطوریکه سایر قسمتها بر روی آن سوار و محکم شده اند .
روی سطح بالای پایه با دقت هرچه بیشتر ماشینکاری شده است .
2 – میز ماشین :
میز ماشین دارای سطح تراشیده شده بوده که محور اصلی و دستگاه مرغک که بین آنها بسته می شوند قرار گرفته است .
میز درروی راهنمائی که بادقت ماشینکاری شده بسمت جلو و عقب ( چپ و راست ) حرکت می نماید .
3 – محور اصلی
محور اصلی با موتور مربوطه درسمت چپ میز ماشین قرار گرفته است . بعضی از قطعات کارها با استفاده از صفحه مرغک بسته و بعضی دیگر در داخل سه نظام قرار می گیرند .
4 – دستگاه مرغک
دستگاه مرغک که در ماشینهای سنگ بکار برده می شود درست شبیه دستگاه مرغک ماشین تراش می باشد که می توان آنرا بر روی میز ماشین در نقاط مختلف قرار داده و محکم نمود .
5 – محور سنگ
سنگ سنباده در روی محور اصلی سوار شده که با دقت تمام دارای گردش دورانی می باشد .
حرکت دورانی سنگ از موتور الکتریکی که به همین منظور در نظر گرفته شده می گیرد .
6 – مواد سرد کننده
برای کنترل جرقه و گرد سمباده که در حالت سنگ زنی بوجود می آید و در هوای آزاد به اطاق و یا یه کارگاه پخش نگردد از مواد سرد کننده ( آب صابون ) استفاده می گردد .
7 – سنگ سنباده
سنگهای سمبادهای که برای ماشینهای سنگ گردسائی بکار برده می شود سنگ استوانه ای تخت بوده که براده برداری بوسیله محیط آن صورت می گیرد .
گاه گاهی از سنگ هائی که لبه و یا پیشانی آنها دارای فرمهای متفاوتی می باشند استفاده می گردد
8 – کمربند
مرکز کردن کار در روی ماشین سنگ گردسائی به تنهائی کافی نبوده بلکه برای کارهای بلند که ممکن است از طرف سنگ فشارزیادی وارد گردد می بایستی از کمربند ( تکیه گاه جلو و تکیه گاه عقب ) استفاده شود این وسیله را یرای جلوگیری از ازتعاش و لرزش بکار می گیرند .
حرکت اصلی
ماشین سنگ گردسائی برمبنای سه حرکت اصلی می باشد که عبارتند از
1- حرکت دورانی قطعه کار حول محور خود
2- حرکت خطی قطعه در طول ماشین
3- حرکت دورانی سنگ سنباده
بطور کلی سه حرکت نامبرده در این نوع ماشینها می توانند همزمان انجام گیرند و نیز با دقت کنترل شوند .
سرعت قطعه کار
در حین سنگ زدن روی ماشینهای گردسائی قطعه کار نیز دارای حرکت دورانی است و این حرکت دورانی می بایست بین 60 تا 100 فوت در دقیقه ( 30 تا 18 متر در دقیقه ) باشد .
