دانلود مقاله شرکت های تجاری

بخشی از مقاله

شرکت های تجاری

1-1-تاريخچه قانون گذاري شركتهاي تجاري در ايران

اولين قانون تجاري كه در آن ازشركت هاي تجاري صحبت شده قانون سال 1303مي باشد. سپس درسال

1304قوانين تجاري خاصي به تصويب رسيدكه در آن وضعيت كشورهاي تجاري(سهامي-تضامني-مختلط

وتعاوني) به اختصاربيان شده است . درسال1310قانون ثبت شركتها به تصويب رسيد كه هدف آن وضع

مقررات خاص براي ثبت شركتهاي موجود وتطبيق آن با مقررات قانون تجارت بود.

اما انچه براي اولين بار در بارهء شركتهاي تجاري وضع شد قانون تجارت مصوب 13/2/1311 مي باشد.

2-1-طبقه بندي واحدهاي تجاري اقتصادي

1-واحدهاي تجاري انتفاعي : اشخاص يا موسساتي هستند كه به قصدتحصيل سودبه عمليات تجاري اشتغال

دارند.مثل تجاروانواع شركت ها.

2-واحدهاي غير تجاري انتفاعي:اشخاص يا موسساتي هستند كه بقصد تحصيل سود به عمليات

غيرتجاري اشتغال دارند. مانند دفاترحقوقي وموسسات حسابرسي.

3-1-اشخاص

1-اشخاص حقيقي: درواقع هر فرد وهركس داراي ذات طبيعي است ((شخص حقيقي)) ناميده مي شود.

2-اشخاص حقوقي: به واسطه موقعيتي يا شغل شان شناخته مي شوند.

شركت چيست؟

شركت عبارت است ازاجتماع دو يا چند نفركه هر يك امكاناتي را(اعم از وجه نقد-وسايل وماشين آلات

وغيره)با خود به درون اجتماع مذكور آورده وبه منظور كسب سود فعاليت مشتركي راانجام داده و منافع

را به نسبت هاي معين تقسيم مي كنند.درقانون تجارت تعريف صريح روشن ازشركت وجود ندارد اما به

موجب قانون مدني شركت عبارت است از((اجتماع حقوق مالكا ن متعدد در شيء واحد به نحو اشاعه)).

بر ابن اساس هر يك از افراد تشكيل دهنده شركت را((شريك))يا((سهامدار))مي گويند.
عناصر تشكيل دهنده شركت:

1-همكاري دو يا چند نفر(تعداد شركا)

2-آوردن حصه يا سهم الشركه يا سرمايه مناسب(آورده نقدي وغير نقدي)

3-ماهيت حقوقي شركت

4-طرز تقسيم سود و زيان

مراحل ثبت شركت درايران: كليهء شركتها بايد ((دراداره ثبت شركتها و موسسات غيرتجاري)) به ثبت برسند.

براي اين كار با توجه به نوع شركتها ، مديران آنها بايد مدارك زير را تسليم مرجع ثبت شركتها نمايد.

شركت ممكن است اختياري باشد كه قانون مدني هر دوي آن را به رسميت شناخته است.

براي تشكيل شركت بايد قراردادي بين افراد تشكيل دهندهء آن منعقد شود.در اين قرارداد روابط همكاري بين

افراد آن قصد انتفاع موضوع مشاركت و اختصاص مبلغي به عنوان سرمايه درج مي شود.اين قرارداد((اساس

نامه)) يا ((شركت نامه)) ناميده مي شود.

درشركتهاي
تضامني درشركتهاي
نسبي درشركتهاي مختلط
غيرسهامي در شركتهاي سهامي شركتهاي تعاوني
يك نسخه شركتنامه.

يك نسخه اساس نامه

(درصورت وجود) .

گواهي مديران شركت

مبني بر پرداخت.

تمام سرمايه نقدي وتسليم

تمام سرمايه غيرنقدي با

تعيين قيمت حصه غيرنقد

نام شريك يا شركايي كه

مديريت شركت را عهده

-دار هستند. يك نسخه شركتنامه.

يك نسخه اساس نامه

)درصورت وجود).

نام مديريا مد يران

شركت.

گواهي مد يران شركت

حاكي از پرداخت تمام
سرمايه نقدي وتسليم
تمام سرمايه غير نقدي
با تععين قيمت حصه
غير نقدي. يك نسخه شركتنامه.

يك نسخه اساس نامه.

نام شريك يا شركاي

ضامن كه سمت مديررا
دارند، يك نسخه اساس نامه

يك نسخه صورت

جلسه مجمع عمومي

موسس

يك نسخه صورت

جلسه اولين هيات

مد يره.

گواهي بانك مبني

بر پرداخت 35%

سرمايه اوليه يك نسخه اساس نامه.

درخواست كتبي ثبت.

طرح پيشنهادي و ارئه

مجوز وزارت تعاون.

رسيد پرداخت مقدار

حداقل سرمايه مورد

نظر.
4-1- انواع شركت هاي تجاري:

1-شركت تضامني

2-شركت تعاوني تو ليد ومصرف

3-شركت سهامي

4-شركت مختلط غير سهامي

5-شركت مختلط سهامي

6-شركت نسبي

7-شركت با مسئوليت محدود

1-4-1-مشخصات شركتهاي بازرگاني: ‏‎‎‎‎‎‏‎

1-داراي نام مخصوص مي باشند.

2-داراي محل و اقامت گاه مخصوص مي باشند.

3-داراي تابعيت معين هستند كه اين تابعيت لزوماً غير از تابعيت شركا يا سهامداران است.مثلاًَُ چنانچه چند

نفرخارجي يك شركتي را در ايران تشكيل دهند، تابعيت اين شركت ايراني است در حالي كه تابعيت

سهامداران آن مي تواند غير ايراني باشد.

4-ورشكستگي شركت موجب ورشكستگي شركا و بالعكس نيست.

5-حساب دارا ييهاي شركت از داراييهاي شخصي سهامداران آن جداست.

شركت هاي تضامني

طبق ماده 116 قانون تجارت شركت تضامني شركتي است كه تحت اسم مخصوص ،براي امور تجاري

بين دو يا چند نفربا مسئوليت تضامني تشكيل مي شود. اگر داراييهاي شركت براي تاًديهُ تمام قروض كافي

نباشد هر يك از شركا،مسئول پرداخت تمام قروض شركت است. هر قراري كه بر خلاف اين،بين شركا

بسته شده باشد در مقا بل اشخاص ثا لث كان لم يكن خواهد بود.

در اسم شركت تضامني بايد عبارت((شركت تضامني و لا اقل اسم يكي از شركا)) ذكرشود.

بايد در نوشتن اسم شركت بعد از اسم يكي از شركا يي كه ذكر شد، عبارتي از قبيل ((و شركا)) يا

((و برادران)) قيد گردد.

1-2- تشكيل شركت تضامني

شركت تضامني وقتي تشكيل مي شود كه اولا شركتنامه مطابق قانون تنظيم شده باشد و در ثاني تمام

سرمايه نقدي تحويل و سرمايه غير نقدي نيز تقديم و تسليم شده باشد.هر قسمت از سرمايه را در شركت

تضامني ((سهم الشركه))مي نامند. بنابراين شركت تضامني قانونُااحتياج به اساس نامه ندارد، ليكن مي

- تواند اساس نامه داشته باشد و هر گونه توافقي كه بين شركا بعملآمده باشد در آن قيد شود. شركتنامه

مي بايست در اداره ثبت شركت ها به ثبت برسد و حاوي اطلاعات زير باشد:

1-نام ومركز اصلي شركت 2-موضوع شركت 3-مدت شركت

4-سرمايه و سهم هر يك از شركا، اعم ازنقدي وغير نقدي با ذكر نام شركا

5-مقررات مربوط به تقسيم سودو زيان 6-مقررات مربوط به فسخ و فوت شركا.

به موجب قانون تجارت مداركي كه بايد به همراه تقاضا نامهُ ثبت شركت هاي تضامني ارئه شود،عبارتند

از:

1-يك نسخه از شركت نامه 2-يك نسخه از اساس نامه شركت (در صورت وجود)

3-گواهي نامه پرداخت تمامي سرمايه نقدي و تسليم بقيه سرمايه شركت بصورت غير نقدي با تعيين

قيمت تقويم شده آنها به ازاي مديران شركت.

از آنجا كه شركت نامه ركن اصلي تشكيل شركت تضامني است.

2-2-شركت نا مه

شركت نامه قرار دادي است كه بصورت كتبي تنظيم مي گرددو حاوي توافقات انجام شده بين شركا قبل

از ثبت شركت مي باشد. شركت نامه بايد بصورت قانوني تنظيم گردد و طبق مقررات قانون تجارت و

قانون ثبت شركتها به ثبت برسد و خلاصه آن اعلام گردد.

شركت نامه از اهميت خاصي بر خوردار است زيرا نحوه اداره شركت و اخذ تصميمات آتي و اصولا

ركن اصلي و زير بناي شركت را تشكيل مي دهد. بنابراين درتنظيم آن بايد نها يت دقت صورت پذيرد

و تمام جوانب سنجيده شود زيرا به هيچ وجه قابل تغيير نيست مگر آنكه درمورد تغييرات مفاد شركت

-نامه كليه شركا ، رضايت داشته باشند.

3-2-تقسيم سود و زيا ن در شركت هاي تضامني

طبق قانون تجارت،سود شركت مي بايست به نسبت سهم الشركه كه بين شركا تسهيم گردد مگر اينكه در

شركت نامه توافق ديگري شده باشد، و يا بر اساس نسبت سرمايه آنها در شركت تقسيم مي شود.

سود شركت متعلق به شركاي آن شركت است .

4-2-زيان انباشته شركت

در شركت تضامني تا زماني كه زيان سالهاي گذشته از محل سود،سال هاي اتي تامين نشده باشد، تقسيم

سود به هر شكلي ، بين شركا ممنوع است. از نظر حسابداري زياني كه ايجاد شده بهتر است در بدهكار

حساب سود و زيان نگهداري شود.

در شركت تضامني سود تضمين شده (بهره) سرمايه كه درصدي از سود است هم به صا حبان شركت

(شركا) تعلق مي گيرد. و مديران شركت هم مزايا و حقوقي دارند كه حقوق مديران بايد بعنوان بخشي

از هزينه هاي جاري شركت تلقي مي شود زيرا ، در مقابل خدماتي كه مديران ارائه مي دهند حقوق

و مزايا دريافت مي كنند.

در شركتهاي تضامني ماليات بر در آمد هم وجود دارد ، چون شركتهاي تضامني داراي شخصيت

حقوقي است و در پايان هر سال مالي ، مي بايد قسمتي از سود خود را به حسا ب ماليات بر در آمد

تخصيص دهد. شركاي يك شركت تضامني ممكن است علاوه بر سرمايه گذاري،عملياتي را هم انجام

دهند .

5-2-سهم الشركه:

مقدار سرمايهُ هر يك از شركا را به هر نسبت در شركت تضامني ((سهم الشركه))مي نامند.

6-2-ويژگي هاي شركت تضامني

1-مسئوليت نا محدود شركا در مقابل تعهدات شركت : درشركت هاي تضامني ، هر يك از شركا در

مقابل تعهدات شركت مسئولند و هر يك از طلبكاران مي توانند براي دريافت مطالبات خود از شركت

به هر يك از شركا يا همهُ آنها مراجعه نمايند. در وا قع، مسئوليت شركا در اين شركتها به ميزان سهم

الشركه انان در شركت نيست. بلكه اموال شخصي شركا نيز وثيقهُ تعهدات شركت به شمار مي رود.

2-ورود و خروج شريك جديد : طبق قانون تجارت ، در شركت تضامني هيچ يك از شركا نمي توانند

سهم الشركه خود را به ديگري منتقل كنند، مگر با رضايت تمام شركا.ضمناُ هيچ يك از شركا نمي توانند

بدون موافقت ساير شركا،از شركت خارج شوند.

3-انحلال شركت : با توجه به قانون تجارت ،شركتهاي تضامني در يكي از حالات زير منحل شوند:

- پايان يافتن موضوع فعاليت يا مدت شركت

- در صورتي كه انجام موضوع شركت نا ممكن باشد

- در صورت موافقت كليهُ شركا

- در صورت ورشكسته شدن شركت

- در صورت فوت ، حجر و ورشكستگي هر يك از شركا

- در صورت فسخ شركت نامه

- در صورتي كه دادگاه بنا به تقاضاي هر يك از شركا، انحلال شركت را اعلام نمايد.

روش هاي تقسيم سود:

1- تقسيم سود به نسبت سهم الشركه شركا

2- تقسيم سود به نسبت معين كه در شركت نامه قيد مي شود.

3- تقسيم سود به نسبت سرمايه شركا در پايان دوره مالي

4- تقسيم سود با احتساب شرح سود و نسبت معين

5- تقسيم سود به نسبت ميانگين ساده سرمايه اول و پايان دوره مالي

1-3-ورود شريك

همانطوركه قبلاُ بيان شد ورود و خروج شريك جديد در شركت هاي تضامني فقط با رضايت كليهُ شركا

امكان پذير است. اما به هر حال ورود شريك در يكي از حالت هاي زير خواهد بود:

1- ورود بدون تجديد ارزيابي داراييها و بدهي ها

2- ورود با تجديد ارزيابي دارايي ها و بدهي ها

1-1-3-ورود شريك جديد با افزايش سرمايه:

- ورود شريك جديد با پرداخت مبلغ معادل حق السهم

- ورود شريك جديد با پرداخت بيشتر از حق السهم خود 1- سرقفلي 2- پاداش شركاي قبلي

- ورود شريك جديد با پرداخت كمتر از حق السهم خود 1- پاداش شريك جديد

2-1-3 -ورود شريك جديد از طريق خريد همه يا بخشي از سهم الشركهُ يك يا چند شريك قبلي

2-3- خروج شريك

در صورتي كه يك يا چند نفر از شركا مايل به ادامهُ همكاري يا مشاركت در شركت نباشند و يا به هر

دليل ديگر، تصميم به كناره گيري از شركت بگيرند ، با رعايت روش قانوني مي توانند از شركت خارج

شوند. به طور كلي به دو روش زير اين كار انجام مي گيرد.

1-خروج بدون تجديد ارزيابي داراييها و بدهي ها

2-خروج با تجديد ارزيابي دارايي ها و بدهي ها

و بصورت هاي زيرسهم خود را از شركت در يافت مي كند .

- قبول سرمايه شريكي كه خارج مي شوداز سوي يك يا چند نفر از شركا به مبلغ ثبت شده در دفاتر

- خروج شريك از شركت با پرداخت سرمايهُ ايشان از سوي شركت(كاهش سرمايه)

تقريباُ شبيه ورود شركا است.

3-3-انحلال و تصفيهُ شركت تضامني

در صورت انحلال شركت ، در درجهُ اول بايد دارايي هاي شركت بفروش رسيده ، مطالبات آن وصول

و بدهي هاي آن پرداخت گردد.و حسابها به دو روش تصفيه مي شوند :

1-روش تصفيه تدريجي : كه فروش دارايي ها در مدت زمان طولاني صورت مي پذيرد.و ثبت آنها در

طول دوره فروش زده مي شود.

2-روش تصفيه آني: در روش تصفيه آني ، فرض بر آن است كه دارايي هاي شركت بطور يكجا بفروش

خواهد رسيد و از هنگام تصويب انحلال ، كليه حسابها به حساب تصفيه انتقال خوا هند يافت.

4-شركت هاي تعاوني توليد و مصرف

1-4-مقدمه

نظام تعاوني، بر بنياد آرمانهايي استوار است كه خصوصياتي به مراتب انساني و اجتماعي در آن

وجود دارد. در ايران ، قانون تشكيل شركت هاي تعاوني در تاريخ 16/3/1350 تصويب شد و«وزارت

تعاون و امور روستا» نيز بعنوان باني بخش تعاوني كشور شناخته شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي

وزارت تعاون انحلال يافت و در سال 1370 قانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلا مي به تصويب

مجلس رسيد. وبه موجب ماده 65 براي نظارت دولت پشتيباني از اين بخش ، وزارت تعاون تشكيل شد.

2-4-تعريف شركتهاي تعاوني

طبق ماده 190 قانون تجارت، شركت تعاوني توليد شركتي است كه بين عده اي از ارباب حِرِف تشكيل

مي شود و شركا مشاغل خود را براي توليد و فروش اشياء به كار مي برند.

م191 ق-ت اگر در شركت توليد يك عده از شركاء در خدمت دائمي شركت نبوده يا از اهل حرفه كه

موضوع عمليات شركت است نباشند لا اقل دو ثلث اعضاء اداره كننده شركت بايد از شركايي انتخاب

شوند كه حرفه آنها موضوع عمليات شركت است.

مقاصد شركت تعاوني به شرح زير است

1- فروش اجناس لازمه براي مصارف زندگاني اعم از اينكه اجناس مذكور را شركا ايجاد كرده يا

خريده باشند .

2-تقسيم نفع و ضرر بين شركا به نسبت خريد هر يك از آنهاست.

ماده اول قانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلامي ايران كه به تصويب مجلس شوراي اسلا مي رسيد.

اهداف بخش تعاوني سيستم اقتصادي ايران و شركت هاي تعاوني را به شرح زير معرفي مي كند:

1-ايجاد و تامين شرايط و امكانات كار براي همه به منظور رسيدن به اشتغال كامل.

2-قرار دادن وسايل كار در اختيار كساني كه قادر به كارند ولي وسايل كار ندارند.

3-پيش گيري از تمركز و تداول ثروت در دست افراد و گروههاي خاص به منظور تحقق عدالت اجتماعي.

4-جلو گيري از كارفرماي مطلق شدن دولت.

5-قرار گرفتن مديريت و سرمايه و منافع حاصله در اختيار نيروي كار و تشويق بهره برداري مستقيم از

حاصل كار خود.

6-پيش گيري از انحصار ، احتكار، تورم و اضرار به غير.

7-توسعه و تحكيم مشاركت و تعاون عمومي بين همه مردم.

3-4-انواع شركت هاي تعاوني

شركت تعاوني دو نوع است : 1-شركت تعاوني توليد

2-شركت تعاوني مصرف

1-3-4-تعاوني توليد:تعاوني توليد، شامل تعاوني هايي است كه در امور مربوط به كشاورزي، دامداري

دامپروري،پرورش و صيد ماهي،شيلات، صنعت، معدن ،عمران شهري و روستايي و عشايري ونظاير

اين ها فعاليت مي نمايند.تعاونيهاي توليد در كليه اولويت ها و حمايت هاي مربوط به تعاوني ها حق تقدم

دارند. در تعاوني هاي توليد، عضو بايد در تعاوني ،به كار اشتغال داشته باشد.

2-3-4-تعاوني توزيع: تعاوني هاي توزيع عبارتند از تعاوني هايي كه نياز مشاغل توليدي و يا مصرف

كننده گان عضو خود را در چهار چوب مصالح عمومي و به منظور كاهش هزينه ها و قيمت ها تامين

مي نمايند.

تعاوني هاي توزيع مربوط به تامين كالا و مسكن و ساير نيازمنديهاي روستايي ها و عشاير و كارگران

و كارمندان از نظر گرفتن سهميه كالا و حمايت دولتي و بانكي و ساير حمايت هاي مربوط به امور تهيه

و توزيع اولويت دارند.

4-4-عضويت در تعاوني

عضويت در تعاوني ، مخصوص اشخاص حقيقي است و اعضا بايد حايز شرايط زير باشند:

1-تابعيت جمهوري اسلامي ايران

2-عدم ممنوعيت قانوني و حجر و ورشكستگي به تقصير

3-عدم سابقه ارتشا، اختلاس و كلاهبرداري

4-در خواست كتبي عضويت و تعهد رعايت مقررات اساس نامهًُ تعاوني

5-عدم عضويت در تعاوني مشابه

مسئوليت هاي مالي اعضا در شركت هاي تعاوني محدود به ميزان سهم آنان است مگر آنكه در اساس

نامه ترتيب ديگري ذكر شده باشد.خروج عضو از تعاوني اختياري است و نمي توان آن را منع كرد.

و اعضاء بايد حداقل شش ماه قبل از استعفا مراتب را كتباً به اطلاع تعاوني برسانند.

5-4-اخراج از عضويت

در موارد زير ، عضو از شركت تعاوني اخراج مي شود:

1-از دست دادن هر يك از شرايط عضويت

2-عدم رعايت مقررات اساس نامه و ساير تعهدات قانوني پس از دو اخطار كتبي از سوي هيات مديره

به فاصله 15 روز و گذشتن 15 روز از تاريخ اخطار دوم با تصويب مجمع عمومي فوق العاده.

3-ارتكاب اعمالي كه موجب وارد آمدن زيان مادي به تعاوني شود و وي نتواند ظرف مدت يك سال

آن را جبران نمايد يا اعمالي كه به حيثيت و اعتبار تعاوني لطمه وارد كند يا اقدام به عملي كه با تعاوني

رقابتي نا سالم به وجود آورد.

تشخيص موارد فوق ، بنا به پيشنهاد هر يك از مديران و تصويب مجمع عمومي خواهد بود.

6-4-فوت اعضاي تعاوني

در صورت فوت اعضا و رثه وي واجد شرايط و ملتزم به رعايت مقررات تعاوني باشد، عضو تعاوني

شناخته مي شود ودر صورت تعدد ورا ث آنها بايد ما به التفاوت افزايش سهم ناشي از تعدد خود را به

تعاوني بپردازند. اما اگر كتباُ اعلام نمايند كه مايل به ادامهُ عضويت در تعاوني نيستند و يا هيچ كدام واجد

الشرايط نباشند عضويت لغو مي گردد.

7-4-سرمايه تعاوني ها

سرمايه تعاوني اموال و دارايي هايي است كه براي تاسيس تعاوني يا افزايش سرمايه قبلي در اختيار آن

قرار مي گيرد.

طبق قانون بخش تعاون هر تعاوني وقتي ثبت و تشكيل مي شود كه حداقل يك سوم سرمايه آن تاديه گردد

و مواردي كه بصورت نقدي و جنسي باشد تقويم و تسليم شده باشد. اعضاي تعاوني مكلف اند مبلغ

پرداخت نشدهُ سهم خود را ظرف مدت مقرر در اساس نامه تاديه نمايد.

8-4-ويژگي هاي شركت هاي تعاوني

با بررسي مواد قانون تجارت قانون تشكيل شركت هاي تعاوني و قانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري

اسلامي ويژگي هاي شركت هاي تعاوني به شرح زير مي باشد:

1-تعداد اعضاي شركت هاي تعاوني حداقل هفت نفر است .

2-سرمايه شركت تعاوني نامحدود و سهام آن با نام و مسئوليت هر عضو محدود به ميزان سهمي ست

كه از سرمايه شركت خريداري و يا تعهد نموده است.

3-انتقال سهام شركت تعاوني به غير عضو شركت مجاز نيست.

4-هر عضو صرفنظر از مالكيت هر تعداد سهم فقط داراي يك راي مي باشد.

9-4- تقسيم سود در شركتهاي تعاوني

تقسيم سود يا زيان ، در شركتهاي تعاوني، تابع مقررات خاص شركت هاي مذكور مي باشد . بموجب

قانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلامي ، سود خالص شركتها و اتحاديه هاي تعاوني در هر سال

مالي به ترتيب زير تقسيم مي شود.

1-از حداقل پنج درصد(5%) به بالا با تصويب مجمع عمومي بعنوان ذخيرهُ قانوني به حساب ذخيرهُ

قانوني منظور مي شود

2-حداكثر پنج درصد از سود خالص بعنوان اندوخته احتياطي به پيشنهاد هيات مديره و تصويب مجمع

عمومي بحساب مربوط منظور ميگردد و نحوه مصرف آن با تصويب مجمع عمومي است.

3-چهار در صد از سود خاص بعنوان حق تعاون و اموزش به صندوق تعاون واريز مي گردد.

4-در صدي از سود براي پاداش به اعضاء (شاغل در تعاوني)، كاركنان ، مديران و بازرسان ، به

پيشنهاد هيات مديره و تصويب مجمع عمومي تخصيص داده مي شود.

5-پس از كسر وجوه باقيمانده ، سود خالص به ترتيبي كه در اساس نامه و شرايط ضمن عقد پذيرفته

مي شود تقسيم ميگردد.

تذكر: در شركتهاي تعاوني توزيع ، پس از وضع كسور مقرر در قانون از سود خالص بخشي از سود

بعنوان مازاد بر گشتي و به نسبت ميزان معاملات اعضاء با شركت بين آنان تقسيم و سپس

بقيهُ سود بين كليهُ اعضاء به نسبت سهام آنان توزيع مي گردد.

5- شركت هاي سهامي

1-5-مقدمه

به موجب اصلاحي قانون تجارت ، مصوب 1347 « شركت سهامي شركتي است كه سرمايهُ آن به سهام

تقسيم شده و مسئوليت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمي سهام آنهاست» و طبق همين قانون « شركت

سهامي ، شركت بازرگاني محصوب مي شود ولو اينكه موضوع عمليات آن امور بازرگاني نباشد.»

در شركت سهامي عدهُ شركا نبايد از سه نفر كمتر باشد.

طبق قانون ياد شده ، حداقل ميزان سرمايه نيز يك ميليون ريال در شركت هاي سهامي خاص و پنج

ميليون ريال در شركت هاي سهامي عام مي باشد. بنابر اين ، مشخصات ويژه اين شركتها عبارتند از:

1- سرمايه به سهام متساوي تقسيم شده باشد.

2- مسئوليت دارندگان سهام فقط محدود به سهام آنهاست.

3- كليه عمليات شركت ، بازرگاني محسوب است.

4- عده شركا كمتر از سه نفر نخواهد بود.

5- سرمايه شركت از مبلغ معيني نبايد كمتر باشد.

2-5- تقسيم سرمايه به سهام

مسلم است شركت سهامي مانند ساير شركتها بايد داراي سرمايه باشد و اساس كار هر شركت تجارتي

سرمايه است. منتهي در اين قسم از شركت ها سرمايه بايد به قسمت هاي مساوي تقسيم شده باشد و هر

قسمت را« سهم» مي گويند.

3-5- مسئوليت دارندگان سهام

درشركتهاي سهامي ، سهامداران به ميزان سهام متعلق به خود ، مسئول هستند و زايد بر آن مسئوليتي

ندارند و اگر شركت به نحوهُ متضرر گردد كه علاوه برسرمايه، مبلغي هم بدهكار شود،صاحبان سهام

ملزم به پرداخت د يون شركت نخواهند بود. اگر شركتي كه سرمايه ا ن دوميليون ريال است ورشكست

شود به نحوه كه پانصد هزارريال با احتساب سرمايه كسري ايجاد شود ، طلب كاران حق مطالبه ازسهام

داران را نخواهند داشت زيرا شخصيت و اعتبار سهام داران ، به هيچ وجه در شركت دخالتي ندارد.

4-5-انواع شركت هاي سهامي

قانون تجارت ، شركت هاي سهامي را به دو نوع تقسيم نموده است :

1- شركت سهامي عام

2- شركت سهامي خاص

5-5- شركت سهامي عام: شركت سهامي عام شركتي است كه مؤسسان آن قسمتي از سرمايه شركت را

از طريق فروش سهام به مردم ، تامين مي كنند . به اين طريق كه آنان ، قبلاَ‏ٌ بيسست در صد سرمايه را

خودشان تعهد كرده، حداقل سي و پنج در صد مبلغ تعهد شده را در حسابي بنام « شركت درشرف تاسيس»

در يكي از بانكها سپرده گذاري مي كنند و سپس اظهار نامه اي به ضميمهُ طرح اساسنامه شركت طرح

اعلاميه پذيره نويسي سهام، به مراجع ثبت شركت ها تسليم مي نمايند .

شركت سهامي عام ، كامل ترين نوع شركت سهامي است كه براي انجام امور تجارتي و بازرگاني مهم

تشكيل مي شود كه سرمايهُ فردي كفاف آن را نمي دهد.