بخشی از مقاله
قابليت اطمينان / پايايي
فهرست:
كارآئي و اثربخشي كيفيت ؛ پيشران تعالي سازماني
هزينه يابي كيفيت
كنترل كيفيت فراگيري (tqc)
مهندسي قابليت اطمينان
توليد محصول بي عيب
مديريت كيفيت استراتژيك
جمع بندي موقت
نرم افزار ارزيابي قابليت اطمينان سيستم هاي قدرت ( RAP )
شاخصهاي قابليت اطمينان
بحث قابليت اطمينان در سازمانهاي ممتاز
آشنايي با نگهداري و تعميرات مبتني بر قابليت اطمينان(RCM)
كارگاه تعمير و نگهداري تجهيزات
منابع:
www.magiran.com
www.tabian.com
www.mohandesin.com
كارآئي و اثربخشي كيفيت ؛ پيشران تعالي سازماني
1- هزينه يابي كيفيت :
هدف اين مقوله بررسي و تجزيه و تحليل هزينه هاي كيفيت است به نحوي كه بتوان با تقبل يكسري هزينه هاي پيشگيرانه از تحميل هزينه هاي گزاف ناشي از بي كيفيتي جلوگيري نمود.
جوران معتقد بود كه هزينه هاي دستيابي به يك سطح كيفيت را مي توان به دو دسته هزينه هاي قابل اجتناب و هزينه هاي غيرقابل اجتناب تقسيم نمود. هزينه هاي غيرقابل اجتناب هزينه هاي بودند كه مربوط به پيشگيري ، بازرسي ، نمونه گيري و ... مي شوند .
هزينه هاي قابل اجتناب شامل هزينه هايي مي شوند كه به محصولات معيوب و شكست هاي محصول مرتبط مي شود شامل : ضايعات مواد ، نيروي كاري كه صرف دوباره كاري مي گردد، فرآيند شكايت و ضررهاي مالي ناشي از ناخوشنودي مشتريان .همانطور كه ملاحظه مي شود يك واحد مي تواند با تقبل هزينه هاي غيرقابل اجتناب از وقوع هزينه هاي قابل اجتناب جلوگيري نمايد .
2- كنترل كيفيت فراگيري (tqc)
مهمترين تاكيد اين مقوله براين موضوع است كه كيفيت يك وظيفه و مسئوليت همگاني است. آرماند فيگنبام در سال 1956 مطرح نمود كه براي تحقق كيفيت اثربخش ، كنترل كيفيت بايد از طراحي محصول آغاز شود و تا زمان تحويل به مشتري ادامه يابد
در غيراينصورت ممكن است اشتباهي در ابتداي فرآيند ( طراحي محصول جديد) موجب بروز اشكالات جدي در فرآيندهاي بعدي ، و از همه بدتر زمان تحويل به مشتري شود .
دراين دوران روشهاي آماري و نمونه گيري از اهميت خاص خود برخوردارند ولي سيستم كيفيت حالا علاوه بر كنترل توليد ، شامل توسعه محصولات جديد ، گزينش فروشندگان ، حمل و نقل و خدمات مشتريان نيز مي شود.هم فيگنبام و هم جوران معتقدند كه براي انجام اين مسئوليت ها يك شغل جديد به نام مهندسي كنترل كيفيت ضروري است كه وظيفه اين بخش عبارتست از مشاركت در طرح ريزي كيفيت ، هماهنگي فعاليهاي ساير دپارتمانها ، تدوين استانداردهاي كيفيت و فراهم كردن اندازه گيري هاي كيفيت . براي اعمال كنترل كيفيت فراگير ، بسياري از شركت ها ، ماتريسي به صورت نمايه شماره 1 ايجاد كرده اند كه وظيفه هر دپارتمان در تحقق كيفيت محصولات روشن و شفاف شده است :
نمايه شماره 1 :
3- مهندسي قابليت اطمينان :
قابليت اطمينان يعني احتمال عملكرد موثر محصول ( برآورده كردن يكسري كاركردهاي مشخص شده بدون شكست ) در يك دوره زماني مشخص ، تحت شرايط خاص . هدف اصلي اين بحث پيش بيني ميزان قابليت اطمينان به يك محصول و پس از آن بهبود قابليت اطمينان و كاهش نرخ شكست در طول زمان مي باشد . براي تحقق اين اهداف تكنيك ها متنوعي مورداستفاده قرار مي گيرد .
fmea : كه بطور نظام مند روشهاي يك توليد را كه مي تواند منجر به شكست شده مرور نموده و مبتني بر آنها طرحهاي جايگزين ارائه نمايد .
individual component analysis : كه احتمال شكست قطعات كليدي را محاسبه كرده و سپس تلاش مي كند تا ضعيف ترين حلقه ها را حذف كرده يا قوت بخشد .
redundancy : كه شامل استفاده از سيستم هاي موازي مي شود تا اطمينان حاصل شود كه به دليل وجود ذخاير پشتيبان ، هرگاه قطعه يا زير سيستم مهمي دچار شكست شد با مشكلي روبرو نشويم .
4- توليد محصول بي عيب :
توليد محصول بي عيب يعني انجام هر كاري به درستي در اولين مرتبه انجام . يكي از طرفداران اصلي اين موضوع كرازبي است كه ادعا مي“كند كيفيت كامل هم به لحاظ فني ممكن است و هم به لحاظ اقتصادي قابل تصور است .
• مديريت كيفيت استراتژيك :
اين تفكر از سالهاي 1970 ميلادي آغاز شد . سابقة آن به شركت hewlett-pakard برمي گردد . در اين شركت پس از اينكه مدير بخش سيستم هاي اطلاعاتي افشاء نمود كه تست 300000 قطعه چيپس هاي“كامپيوتري“( ram16k ) از سه توليد كننده ژاپني و آمريكائي در سال 1980 نشان داد كه نرخ شكست در چيپس هاي ژاپني صفر بود در حاليكه اين نسبت براي محصولات آمريكائي بين 11/0% و 19/0% بود و همين نرخ پس از 1000 ساعت استفاده به ترتيب براي محصولات ژاپني بين 010/0% و 019/0%“ و“براي“چيپس“هاي“آمريكائي“بين“/0%“و“/0% بود .
اين اختلاف شوك عجيبي به صنعت آمريكا وارد نمود. .]7- صفحه 23-21 [ مشابه اين اتفاق براي صنعت هاي لاستيك سازي ، ابزارسازي ، تلويزيون و...اتفاق افتادوشركت هاومديران آنهااحساس خطركردند.براي آنها كيفيت داراي ارزش واهميت ويژه اي شده بود زيرا شهرت شركت ها، سهم بازار وسود و ريسكشان اجازه ناديده گرفتن اين مقوله مهم را نمي داد .نگراني مديران ارشد در اين شرايط به نحوي بود كه قابل انتقال به سطوح پائين تر سازمان نبود . علت اصلي اين امر ، وفاداري وظيفه اي واحدهاي يرمجموعه بود .
حاصل تفكرات جهت حل اين مشكلات رويكرد“استراتژيك“به“كيفيت“بود . بدين ترتيب كيفيت بازتعريف شد ، زيرا توليد بي عيب آن طور كه تضمين كيفيت و كنترل كيفيت آماري تعريف مي كرد بسيار محدود بود .
راه حل اين بود كه كيفيت از ديدگاه و نقطه نظر مشتري تعريف شود . در اين حالت كيفيت به جاي استاندارهاي ثابت داخلي ، به طور مقايسه اي ( در قياس با رقبا ) تعريف گشت . در اين حالت مشتريان بودند كه نظر نهائي را در خصوص قابل قبول بودن محصول مي دادند نه بخشهاي داخلي . كيفيت با اين تعريف به يك سلاح رقابتي قوي تبديل شد ؛
تحقيقات بازاريابي اهميت ويژه اي پيدا نمود و نقش متخصصان كيفيت در سازمان بازتعريف شد . متخصصين كيفيت ، امروزه ، شباهت كمتري به گذشته دارند . آنها مدير هستند نه بازرس ؛ برنامه ريز هستند نه كنترلر ؛ نسبت به بازار حساس هستند همان طور كه به توليد حساسند ؛ فشار رقابتي بينششان را توسعه داده و مجبورشان ساخته تا كيفيت را با ساير نيازهاي كسب و كار پيوند دهند .
• جمع بندي موقت :
باتوجه به مطالب بيان شده مي توان اعصار كيفيت در آمريكا را به چهار مرحله بازرسي ، كنترل كيفيت آماري ، تضمين كيفيت و مديريت استراتژيك كيفيت تفكيك نمود كه بطور خلاصه ويژگي هاي هر دوره در نمايه شماره 2 گرد آمده است :
نرم افزار ارزيابي قابليت اطمينان سيستم هاي قدرت ( RAP )
بسته نرم افزاري RAP يك نرم افزار مناسب براي ارزيابي قابليت اطمينان در سيستمهاي قدرت الكتريكي مي باشد.
اين نرم افزار داراي توانائي محاسبه و ارزيابي قابليت اطمينان مركب (Composite System Reliability) و قابليت اطمينان پستها (Station reliability evaluation) مي باشد.
RAP از دو برنامه REOSTAT و CRUSE بترتيب براي محاسبه قابليت مركب سيستم و پستها تشكيل گرديده است. شكل (1) ساختار نرم افزار RAP و برنامه هاي تشكيل دهنده آنرا نشان ميدهد.
شكل (1) : ساختار نرم افزار RAP
برنامه (Composite Reliability Using State Enumeration) CRUSE
اين برنامه براي محاسبه قابليت اطمينان تركيبي سيستم هاي قدرت مي باشد. انديسهاي قابليت اطمينان محاسبه شده توسط اين برنامه براساس نتايج خروج اضطراري در بخش توليد و انتقال مي باشد. براي طراحي سيستم قدرت برنامه CRUSE ميتواند ارزيابي كمي و يگانه ائي از رفتار سيستم تهيه نمايد. همچنين ميتواند راه حلهاي گوناگوني را براي اصلاح وضعيتهاي اضطراري و غير عادي ممكن در سيستم محاسبه و ارائه نمايد و در نهايت ميتواند براي سيستم قدرت يك طرح بهينه ائي را تهيه نمايد.
با تركيب شاخصهاي اختصاصي هر يك از نقاط بار مي توان شاخصهاي كل سيستم را بدست آورد. بايد توجه داشت كه شاخصهاي اختصاصي نقاط بار و كل سيستم قابل جايگزيني با يكديگر نبوده بلكه مكمل يكديگر مي باشند. بعبارت ديگر هيچيك از اين دو دسته شاخصها نمي توانند بتنهائي تصوير روشني از وضعيت قابليت اطمينان كل سيستم ارائه نمايند.
برنامه ( Reliability Evalution of STATions ) REOSTAT
اين برنامه قابليت اطمينان پستها را براساس مدلسازي كليه عناصر مهم آن مانند بخشهاي شين، كليدها و ترانسفورماتورها محاسبه و تحليل مي نمايد. اين برنامه از عملكرد پستها يك ارزيابي كمي و يگانه ائي را جهت طراحي سيستم تهيه و ارائه ميدهد. همچنين ميتواند تركيب و آرايشهاي مختلفي را براي پست در نظر گرفته و هزينه طراحي را مينيمم نمايد.
حالتهاي كاري
• - Mode 1 - نرم افزار تنها قابليت اطمينان پستها را ارزيابي مي نمايد.
• - Mode 2 – نرم افزار اثر اختلالات پستها را بر قابليت اطمينان كل سيس
