بخشی از مقاله
خلاصه مقاله:
با شتاب گرفتن فرایند خصوصی سازي و حضور شرکتهاي پیمانکاري درمجموعه صنعت برق اعم از شرکتهاي برق منطقـه اي، مدیریت تولید و توزیع نیروي برق و همچنین حضور مشاورین مختلف در اجراي پروژه ها، باعث به وجود آمـدن مـدیریت غیـر
متمرکز دراین صنعت شده است .یکی از مقوله هاي بسیار مهم در ارتباطـات درون سـازمانی وبـرون سـازمانی صـنعت بـرق، تعاملات لازم درزمینه کاهش ضایعات وتدوام خدمت رسانی بـا کـاهش و کنتـرل حـوادث از طریـق افـزایش ضـریب ایمنـی
درصنعت می باشد. دراین مقاله ضمن برشمردن دلایل اهمیت مدیریت ایمنی پیمانکاران، نقـش کارفرمـا (صـنعت بـرق) در ایجاد و تقویت ساختارهاي ایمنی درشرکتهاي پیمانکاري تشریح گردیده وشرح وظایف ایمنـی کارفرمـا ، پیمانکـار ومشـاورین براساس مستندات قانونی وحقوقی ، ارائه شاخصهاي ارزیابی ونحوه امتیاز دهی ایمنـی بـه فعالیـت هـاي بخـش پیمانکـاري تشریح شده است . روشهاي پیشنهاد شده درمقاله صرف نظـر از اداي وظیفـه اخلاقـی و قـانونی کارفرمـا در خصـوص حفـظ وصیانت از نیروي هاي متخصص درصنعت ، نقش موثري درایجاد یک ساختار مـدیریت ایمنـی پویـا جهـت مـدیریت وکنتـرل خسارات وضایعات داشته و با ایجاد بستري قانونی و نظام مند موجب افـزایش فرهنـگ ایمنـی درحلقـه هـاي اجرایـی صـنعت برق(کارفرما- مشاور- پیمانکار) گردیده و خدمت رسانی مدوام و با کیفیت را به عموم ذینفعان امکان پذیر می سازد.
درتدوین وظایف و مسئولیتهاي پیشنهاد شده، نظرات مشاورین وپیمانکاران در این زمینـه اخـذ و بـا در نظـر گـرفتن الزامـات قانونی و هماهنگی درخصوص مسائل حقوقی و قضایی، جمع بندي نهایی انجام شده است.
١
مقدمه
بی شک یک از عوامل انتقال و ارتقاء فناوري ملی ، ایجاد وحمایت از بنگاههاي خصوصی و خصوصی سازي مـی باشـد.صـنعت برق یکی از مهمترین و پیچیدهترین صنایع میباشد که مبحث خصوص سـازي و واگـذاري عملیـات اجرایـی آن بـه بخشـهاي پیمانکاري از اهداف کلان و استراتژیک دولت و وزارت نیرو و در راستاي تقویت و آماده سازي شرکتهاي پیمانکاري جهت ورود به این صنعت می باشد. تشکیل شرکتها توزیع با ساختار خصوصی و همچنین فراخوان از بخشـهاي خصوصـی جهـت سـرمایه گذاري دراین صنعت که بهره برداري از نیروگاههاي بخش خصوص به نوعی قدم اول در این زمینه می باشـد. بنـا بـر این با توج به سیاستهاي خصوصی اسزي و توجه به اصل چهل وچهار ، حضور پیمانکاران و مشاورین درحوزه عملیاتی صـنعت برق درحال حاضر و در آینده اجتناب ناپذیر است . لذا باعنایت به الزامـات قـانونی ، اخلاقـی واقتصـادي در حفـظ وصـیانت از نیروي هاي متخصص و تاسیسات گرانبهاي صنعت بر ق با تنوع ویژگیهاي سهیم در آن ایجـاب مـینمایـد در زمینـه ایمنـی کارکنان و تأسیسات و تجهیزات از مقررات خاص برخوردار گردد، دلایل لزوم توجه به ایمنی پیمانکاران:
از جمله دلایلی که لزوم تدوین یک ساختار مدیریت ایمنی1 را مشخص می سازد عبارتند از:
- شتاب گرفتن روند برون سپاري فعالیتهاي اجرایی( احداث-تعمیر ونگهداري و...)
- مدیریت غیر متمرکز و مدیریت اشخاص حقیقی وحقوقی غیر دولتی
- تعدد شرکتهاي پیمانکاري و ارتباطات ایمنی زیاد آنها
- مشکلات قانونی و اختیارات محدود
- مسئولیت قانونی و اخلاقی شرکت درقبال حوادث بخش پیمانکاري
- لزوم کنترل خسارات وافزایش کمیت وکیفیت خدمات
- ابهام در شرح وظایف ومسئولیت کارفرما ، مشاور وپیمانکار در مقوله ایمنی
بنابراین لازم است مدیران صنعت با تکیـه بـر ارزشـهاي ذیـل تـامین سـلامت کارکنان،پیمانکـاران و..و همچنـین حفاظـت از تاسیسات را از اولویتهاي خود قرار دهند :
-1 اعتقاد به استفاده بهینه از منابع،کاهش ضایعات،حفظ محیط زیست وارتقاء ایمنی وبهداشت
-2 اعتقاد به حفظ وصیانت از کلیه منابع وسرمایه هاي انسانی و اقتصادي صنعت برق
-3 اعتقاد و التزام اخلاقی درجهت تامین بالاترین استانداردهاي ایمنی ذینفعان2
safety management -1
٢ - ذینفعان صنعت برق شامل جامعه- مشترآین-آارآنان- پیمانکاران- تامین آنندگان -مشاورین وسهام داران می باشند
٢
-4 تعهد به پرورش و افزایش توانمندي ایمنی درکلیه ذینفعان اهداف خرد وکلان در مدیریت ایمنی پیمانکاران3
هدف از تهیه و تدوین نظامنامه مدیریت ایمنی پیمانکاران، کاهش حوادث دربخش پیمانکاري و همچنین حفاظت تأسیسـات و تجهیزات از حوادث احتمالی و بروز خسارت ، ایجاد محیط سالم جهت کارکنان وپیمانکاران میباشد.
اهداف کلان :
-1 کاهش میزان حوادث و صدمات انسانی با تاکید بر سرمایه هاي انسانی به عنوان ارزشمند ترین سرمایه صنعت -2 کاهش حوادث وکنترل خسارت به منابع اقتصادي ودارایی هاي صنعت -3 تقویت فرهنگ ایمنی4 و افزایش دانـش ایمنـی کارکنـان وپیمانکاران -4 تقویت ساختار ایمنی شرکتهاي پیمانکار طرف قراداد با نگاه کاهش ضـایعات و سـود دهـی مناسـب
-5 نظام مند نمودن روابط ایمنی بین پیمانکاران وکارفرما -6 کاهش مشکلات حقوق و قضایی ناشی از وقوع حوادث
اهداف خرد
-1 انتخاب پیمانکار متناسب با معیار هاي کار ایمن -2 تشریح مسئولیتهاي پیمانکار در قرارداد مربوطه (دستورالعمل ایمنـی پیمانکاران) 3 -آموزش کافی کارکنان کارفرما ، پیمانکـار و مشـاورین(نـاظر) -4 سرپرسـتی و ممیـزي ایمنی مناسب -5 سیستم گزارش دهی موثر -6 ارزیابی عملکردها تشکیلات:
در اجراي اصول ایمنی ، تشکیلاتی که بتواند مجري کلیه اهداف ایمنی و بهداشت کار باشد ضروري است. در این زمینـه بایـد تشکیلات و ساختاري که خط مشی اجرائی آن به صورت مسئولیتهاو وظایف در ابعاد همه جانبه مشخص شـده و طـرفین بـا شرح وظایف ایمنی خود آشنا و موظف به پیروي از آن باشند ، تدوین گردد . دراین ساختار تشکیلاتی شرح وظـایف کارفرمـا، ناظرین(مشاور ) و پیمانکار مشخص می گردد.
نتایج عملکرد ضعیف ایمنی پیمانکاران :
-1 افزایش قیمت مناقصه (به دلیل وقوع حوادث و تحمیل هزینه به پیمانکار)
-2 تاخیر در انجام پروژه ها (اتلاف وقت ناشی از نقص ایمنی ووقوع حوادث)
-3 پیامدهاي فرهنگی- روانی و اجتماعی حوادث بر جامعه وسازمان
٣ safety contractor management - ٤ safety culture -
٣
نتایج برنامه ایمنی موفق پیمانکاران :
-1 هزینه هاي کارفرما و پیمانکار کاهش می یابد.
-2 حوادث کمتري به وقوع می پیوندد .
-3کیفیت خدمات افزایش پیدا می کند.
-4 اختلافات حقوقی کارفرما و پیمانکار به حداقل می رسد.
-5 پیمانکار در یک محیط کار ایمن و مناسب مشغول به کار می شود.
-6تصویر اذهان عمومی به نفع کارفرما و پیمانکار تغییر می کند.
-7آسیب هاي فردي وآسیب به تجهیزات کاهش می یابد.
-8 بهره وري در مجموعه پیمانکاري افزایش یافته و از طریق کاهش ضایعات سود بیشتري حاصل می شود.
-9با کاهش هزینه هاي عملیاتی و سوابق ایمنی خوب ، پیمانکار بالقوه می توانـد در عرصـه بـازار رقابـت وموفقیـت بیشـتري داشته باشد.
راههاي دستیابی به عملکردهاي پیشرفته و ایمن پیمانکار :
-1 انتخاب دقیق پیمانکار
-2 تشریح مسئولیتهاي پیمانکار در قرارداد مربوطه (دستورالعمل ایمنی پیمانکاران)
-3آموزش کافی کارکنان شرکت و پیمانکار
-4سرپرستی و ممیزي ایمنی مناسب
-5 سیستم گزارش دهی موثر و مدون ("گزراش حوادث- شبه حوادث وخود اظهاري ایمنی )
6 -ارزیابی عملکردهاي ایمنی پیمانکار توسط ناظر(ضمیمه شماره (3
-7الگو ساختن از شرکت هایی که عملکرد ایمنی مناسب دارد.(اعلام نتایج ارزیابی ایمنی پیمانکار توسط ناظر)
٤
مسئولیتها :
-1 بر طبق آنچه در قرارداد بین شرکت و پیمانکار آورده می شود، پیمانکار مسئولیت اولیه را به منظور تـامین ایمنـی فعالیـت هاي روتین وغیر روتین خود را به عهده می گیرد.
