بخشی از مقاله

موانع صادرات مركبات

مقدمه
كاهش درآمدهاي حاصل از صدور نفت و نوسانات شديد آن ،افزايش جمعيت كشور،كاهش قدرت خريد درآمدهاي نفتي در نتيجه بر هم خوردن رابطه مبادله به نفع كشورهاي صنعتي و پيشرفته در راه تجارت با كشورهاي جهان سوم و از همه مهمتر پايان پذير بودن منابع طبيعي و از جمله نفت،بايد زنگ خطر را براي ما و خصوصاً براي برنامه ريزان و سياست گذاران اقتصادي كشور به صدا در آورده و ما را به اين باور رسانده باشد كه توسعه صادرات غير نفتي و رهايي يافتن از اقتصاد تك محصولي متكي به درآمدهاي نفتي ،ضرورتي اجتناب ناپذير است.


امروزه توسعه صادرات غير نفتي تنها به افزايش در آمدهاي ارزي از طريق صدور انواع كالاهاي ساخته شده و خدمات محدود نمي شود بلكه توسعه صادرات نقش مهمتري را به عنوان يك استراتژي رشد و توسعه اقتصادي بر عهده دارد.در اجراي استراتژي توسعه صادرات بخش هاي مختلف اقتصادي شامل:صنعت،معدن،خدمات،بهداشت،كشاورزي و غيره مورد توجه قرار مي گيرد.


با توجه به اين نكته كه كشورمان به دليل شرايط خاص اقليمي و جغرافيايي جزو معدود كشورهاي دنيا است كه قابليت هاي بالايي در توليد محصولات كشاورزي داراست و از نظر تنوع توليدات در بخش باغداري و محصولات باغي سومين كشور دنيا پس از كشورهاي چين(تركيه و آمريكا)مي باشد.مي توان بعنوان بخشي از استراتژي توسعه صادرات كشور به بخش كشاورزي و باغداري معطوف شد و با توليد انواع محصولات كشاورزي و باغي علاوه بر تأمين نيازهاي داخلي،به صدور اين محصولات و در آمدهاي ارزي حاصل از آن
چشم داشت.

تعريف موضوع
موضوعي كه در اين تحقيق مورد بررسي قرار خواهد گرفت(بررسي موانع صادرات مركبات كشور و ارايه راه كارهايي براي افزايش صادرات آنها)مي باشد.
كشور ما سرزمين پهناوريست كه از شرايط آب و هوايي و اقليمي بسيار متنوعي برخوردار است.همين شرايط آب و هواي و اقليمي متنوع زمينه بسيار مساعدي را براي توليد انواع و اقسام محصولات كشاورزي فراهم آورده است.


بخشي از اين توليدات به مصرف داخلي مي رسد و بخش قابل توجهي از آن نيز قابل صدور به ساير كشورها ي دنيا است.مركبات نيز بدليل همين شرايط مساعد آب و هوايي و خاك مناسب در اغلب نقاط كشور،بويژه ،شمال و جنوب كشور قابل كشت و پرورش و ذكر اين نكته ضروري است كه توليد فعلي مركبات كشور در صدي است كه مقدار قابل توجهي از آن قابل صدور است و هم اينكه به دليل استعداد فراوان كشور در توليد اين محصولات ،مي توان با افزايش سطح زير كشت و در نتيجه توليد آن به افزايش صادرات آن اميدوار بود.پس با توجه به ظرفيت موجود صادرات اين محصولات مي توان مقدار قابل توجهي از وارد سيستم اقتصادي كشور با توجه به اينكه در برنامه هاي اقتصادي دولت براي صادرات محصولات غير نفتي اهميت خاصي قائلند. لذا بررسي و تفحص پيرامون اين موضوع مي تواند راهگشا باشد.

 

اهميت تحقيق :
اين تحقيق اگر انجام شود چه اهميتي دارد؟
صادرات فعاليتي پيچيده بوده و داراي ظرافت هاي خاص خويش است .توسعه صادرات امري آسان نيست .براي فروش بيشتر كالا به خريداران خارجي شرايط و عوامل مساعد بسياري لازم است.


مركبات يكي از انواع محصولات كشاورزي است كه جزء اقلام صادراتي كشور قرار دارد.براي ارائه خدمات بهتر بايستي موانعي بر سر راه صادرات مركبات وجود دارد شناسايي و راهكارهايي مناسب ارائه شود تا اينكه بين ظرفيت صادراتي اين محصول و حجم صادرات آن توازن برقرار شود.
با توجه به تحقيقاتي كه در اين زمينه انجام شد،مشاهده شده است كه كشورهايي كه توليد بسيار پايين تري نسبت به كشور ما دارند، چندين برابر صادرات مركبات دارند. لذا ضرورت پرداختن به اين موضوع پيدا كردن موانعي كه پيش روي ماست بسيار اهميت دارد.
هدف از انتخاب موضوع


مركبات يكي از انواع محصولات كشاورزي است كه در سال هاي اخير جزو اقلام صادراتي كشور قرار گرفته است .با توجه به اينكه ظرفيت صادراتي اين محصول بسيار بيشتر از حجم فعلي صادرات آن است اين تحقيق بدنبال اين است كه موانع موجود صادرات مركبات را شناسايي و معرفي كند.
قلمرو مكاني تحقيق


از نظر مكاني مراكز عمده توليد و صدور مركبات در جهان و از جمله كشورمان مورد بررسي قرار گرفته و همچنين كشورهاي عمده مقصد صادرات مركبات در جهان خصوصاً كشورهاي عربي حوزه خليج فارس ،كشورهاي واقع در آسياي ميانه ، اروپا، ژاپن و چين.
قلمرو زماني تحقيق


در اين زمينه موضوع مورد بحث و آمار و ارقام توليد و صادرات،طي سالهاي 1357 تا 1382 مورد بررسي قرار مي گيرد.
محدوديت هاي تحقيق


- مساله كمبود و منابع و ماخذ در ارتباط با موضوع مورد بحث.
- نبودن سيستم اطلاعاتي منسجم و مدون.
- عدم همكاري صادر كنندگان.
فرضيات تحقيق


موضوع مورد مطالعه از طريق فرضيات زير دنبال مي شود.
فرضيه اول: بين وجود تسهيلات مناسب نگهداري با افزايش صادرات رابطه معنا دار مثبت وجود دارد.
فرضيه دوم: بين بسته بندي مناسب با افزايش صادرات رابطه معنا داري وجود دارد.
فرضيه سوم: بين سيستم حمل و نقل مناسب با افزايش صادرات رابطه معنا دار
وجود دارد.


فرضيه چهارم: بين بازاريابي خارجي صحيح با افزايش صادرات رابطه معنا دار
وجود دارد.
واژه ها و اصطلاحات


بسته بندي(Packaging) : كليه فعاليتهايي است كه براي طراحي و توليد ظرف يا لفاف يا بسته بندي يك كالا صورت مي گيرد.
بازاريابي: فرآيند برنامه ريزي و تحقيق يك ايده(Conception)، قيمت گذاري، تبليغات (Promotion) و توزيع كالا،خدمات و يا عقايد و انديشه ها (Ideas) است به نحوي كه مبادله اي ايجاد نمايد كه اهداف فردي و سازماني توسط اين مبادله ارضاء شود.


بازار يابي بين المللي: عبارتست از اجراي يك يا چند مورد از فعاليتهاي بازار يابي از اين سو به آنسوي مرزهاي ملي يك كشور.
انبار : به محل يا فضايي گفته مي شود كه بر اساس يك سيستم طبقه بندي صحيح ،
مواد اوليه كه كالاي نيم ساخته ،محصول ساخته شده و يا فرآورده هاي مختلف صنعتي بازرگاني در آن نگهداري شود
حمل و نقل : عبارت است از سيستمي كه با حداقل هزينه جريان مواد در داخل واحد توليدي طوري برقرار نمايد كه مطلوبيت مكاني لازم طبق نقشه استقرار حاصل شود.
واريته:گونه،نوع،قسم،واحد رده بندي در گياهان .


سورتينگ: جداسازي،درجه بندي،طبقه بندي.جداسازي درجات مختلف يك محصول كه براي هر محصول ويژگيهاي كيفي همان محصول ملاك طبقه بندي خواهد بود.
عمده فروش(Whole Saler): موسساتي هستند كه عمده فعاليتهاي آنان بر عمده فروشي استوار است.
مشتري يابي(Prospecting) : مرحله اي از فرآيند فروش كالا است كه در آن فروشنده مشتريان بالقوه واجد شرايط را شناسايي مي كند
بازار هدف(Targef market) : گروهي از خريداران هستند با نيازها يا خصوصيات مشترك كه شركت به خدمت كردن به آنها همت مي گمارد


بخش اول
2-1 - ساير مطالعات انجام شده
تحقيقات و سمينارهاي انجام شده و مقالات ارائه شده ،اغلب در ارتباط با كاشت و توليد مركبات بوده و به امر صادرات و بازاريابي مركبات كمتر پرداخته شده است.
در 15 شهريورماه 1373 ،سميناري تحت عنوان بازاريابي و توسعه صادرات مركبات ايران در دانشگاه مازندران برگزار شده كه در اين سمينار علاوه بر جنبه هاي كشاورزي مركبات به امر صادرات و بازاريابي آن نيز پرداخته شده است.


اما جامع ترين تحقيقي كه تاكنون در ارتباط با تجارت مركبات انجام شده در كتابي تحت عنوان «بازار جهاني مركبات و كيوي» در سال 1375 منتشر شده است.
بخش اعظم اين كتاب به صادرات و واردات مركبات اختصاص يافته و بطور مفصل در مورد تجارت مركبات بحث شده است.
همچنين در همايش شناخت استعدادهاي بازرگاني ،اقتصادي استان مازندران كه در تاريخ 21/2/76 برگزار شد.مقاله اي در ارتباط با مزيت نسبي مركبات استان مازندران جهت صدور به كشورهاي آسياي مركزي ارائه شده است.


2-2- تاريخچه مركبات
منشأ مركبات در اصل در نواحي حاره و معتدله بوده و اين گياه توسط مردم چين از مدتها قبل شناخته و كشت مي شده است.چين مبدأ اوليه پرتقال بصورت وحشي و شمال هندوستان مبدأ اصلي انواع نارنگي و ليمو شمرده مي شوند.پيدايش بذر بعضي از مركبات نظير نارنج و بالنگ در بين النهرين و زمان كشت آنها را به هزاره چهارم قبل از ميلاد منتسب مي كنند.در اين حدود سيصد سال قبل از ميلاد در مناطق گرمسيري استان خوزستان خصوصاً در شوش و شوشتر كشت شده است.چندين قرن بعد اعراب پرتقال و ليمو ترش و نارنج را به آفريقا ،اسپانيا و چند كشور همجوار ديگر برده اند و در قرن شانزدهم ميلادي پرتقال به اروپا معرفي و كشت شد.


در سال 1492 كريستف كلمب در دومين سفر خود بذرهاي مركبات (پرتقال -ليمو نارنج- نارنگي)را به آمريكا برد و در محلي كه اكنون هائيتي ناميده مي شود كشت نمود و در سال 1590مركبات در برزيل كاشته شد و به اين ترتيب مركبات در دنياي امروز توسعه
يافته است.
در ايران مركبات بومي وجود نداشته و اعراب با فتوحاتي كه نمودند،بزرگترين انتشار مركبات بودند و هنگام حمله به ايران مركبات را نيز به ايران آوردند.پس از اعراب پرتقالي ها انواع مركبات را به ايران آورده و در مناطق جنوبي كشور كشت نموده و تدريجاً در شمال نيز كاشته شد.در قرون هفده و هيجده در اثر رابطه ايران با روسيه از طريق درياي سياه مركبات بيشتري به ايران آورده شد.
مركبات از خانواده Ruta Cease است كه بيش از يك هزار گونه آن تاكنون شناخته شده است.در قرن 18 با بروز بيماري پوسيدگي طوقه در ايتاليا ،پيوند مركبات بر روي نارنج و ساير پايه هاي مقاوم بر بيماري قارچي كموز،رسوم گرديد كه بتدريج با بروز اين بيماري در ساير كشورهاي مركبات خيز دنيا اين شيوه ،رواج يافت.از جمله در ايران كه در سال 1297 با از بين رفتن اولين گروه درختان پرتقال عمل پيوند مركبات نيز آغاز شد.در سال 1309 ارقام اصلاح شده و تجاري مركبات وارد كشور شد و در شمال ايران مخصوصاً رامسر كاشته شد كه عبارت بودند از:پرتقال تامسون ، ناول ، خوني ، بروهن، شاموطي،والينا و نارنگي هاي انشو،گلمانتين، و انواع گريپ فروت و نارنج.


بروز سرما و يخبندان شديد در سال 1342 و 1347 سبب شد كه كليه ارقام خارجي به جز سه رقم نارنگي انشو،گلمانتين و پرتقال تامسون ناول از بين رفت و از آن تاريخ به بعد اين سه رقم به عنوان ارقام انتخابي و اصلي در شمال كشور،مورد ازدياد قرار گرفت كه البته بعدها دو رقم ديگر نارنگي «ايشي كوآ»و سوجي ياما نيز در برنامه ازدياد قرار داده شدند.
2-3 - مشخصات كلي مركبات


موفقيت مركبات در كشور: مركبات از محصولات كشاورزيي است كه توسط سازمان هاي بين المللي و جزو محصولات غذايي با قيمت بالا تقسيم بندي شده و كشش قيمتي تقاضاي آنها معمولاً بالاست.روند تجارت اين محصولات فزاينده است.دلايل اين ا مر تغيير الگوي تغذيه در نتيجه بالا رفتن درآمد سرانه،رشد شهرنشيني و درك اهميت سلامتي ،تغيير الگوي تغذيه همراه با پيشرفت تكنولوژي در صنايع غذايي و نيز محدود شدن عوامل بازدارنده تجارت كه با انجام مذاكرات دور اروگوئه و تشكيل سازمان جهاني (WTO)(World trad organization) شدت بيشتري گرفت.


گريپ فروت و ليمو شيرين و برخي واريته هاي پرتقال نتيجه مطلوب تري نسبت به شمال كشور نشان مي دهند.
2-4 - بررسي وضعيت سطح زير كشت توليد مركبات كشور


استان مازندران با حدود 4/37 درصد سطح بارور،بيشترين سطح توليد مركبات كشور را داراست. استان فارس، مناطق جيرفت و كهنوج ، استانهاي هرمزگان و كرمان بترتيب 7/20،8/14،2/13،2/5 مقام هاي دوم تا پنجم را به خود اختصاص دادهاند.استانها و مناطق مذكور جمعاً 3/91 درصد از سطح درختان بارور كشور را دارا هستند و 7/8 % باقيمانده به ساير استانها تعلق دارد.كمترين سطح زير كشت بارور مركبات با پنج هكتار به استان ايلام تعلق دارد. بيشترين ميزان توليد مركبات در استان مازندران با6/38 درصد كل توليد كشور
مي باشد. استانهاي فارس، جيرفت،كهنوج و هرمزگان به ترتيب با8/25 ،9/13،13 درصد رتبه ها ي دوم تا چهارم را به خود اختصاص داده اند.
كشورهاي توليد كننده عمده


بخش اعظم اضافه برداشت محصول مركبات در جهان طي سالهاي 1990 تا 1998 مرهون توسعه كشت مركبات در كشورهاي در حال توسعه بويژه برزيل،چين،ايران هند،كوبا و مصر بوده است.


شرايط آب و هوايي مناسب،در كنار افزايش درختان پربازده و قيمتهاي نسبتاً مناسب مركبات در بازارهاي جهاني از عوامل مهم و ازدياد محصول كشورهاي مذكور بوده است.با آنكه در بيش از يكصد كشور جهان انواع متفاوتي از گونه هاي مركبات بعمل مي آيد اما شش كشور برزيل،ايلات متحده آمريكا،چين،اسپانيا،ايتاليا و مكزيك در سال 1994 بيش از 8/60 درصد از توليد جهاني مركبات را به خود اختصاص داده اند.


در سال 1994 ايالات متحده آمريكا با 4/15%و چين با 3/9% از توليد جهان دومين و سومين توليد كننده عمده مركبات در جهان بوده اند .در سال 1994سهم ايران از توليد جهاني 2/3%بوده است.در طي سالهاي 94-81 نرخ رشدسالانه توليد مركبات در ايران 13% بوده كه پس از كشور چين بالاترين نرخ رشد توليد جهاني را دارا بوده است.در سال 1998 كشورهاي برزيل،ايالات متحده و مكزيك بزرگترين توليد كنندگان پرتقال و چين ،اسپانيا ، ژاپن بزرگترين توليدكنندگان نارنگي در جهان بوده اند.همچنين در ا ين سال كشورهاي مكزيك،هندوستان و ايران بزرگترين توليد كننده ليمو در جهان بوده اند.


برزيل بزرگترين كشور توليد كننده مركبات در جهان است.مصون بودن از آفت يخ زدگي كه مشكل اساسي توليد كنندگان مركبات در نيم كره شمالي است از مزاياي كشت مركبات در برزيل است.ايالات متحده دومين توليد كننده عمده مركبات در جهان است.چين اكنون سومين كشور توليد كننده عمده مركبات در جهان است.كشور مكزيك بزرگترين توليد كننده ليمو و چهارمين توليد كننده عمده مركبات در جهان است.
اسپانيا پنجمين توليد كننده عمده در جهان و دومين توليد كننده در نيمكره
شمالي است.


2-5 - تجارت جهاني مركبات
تجارت جهاني مركبات از دو بخش اصلي واردات و صادرات تشكيل مي شود :
الف ـ واردات جهاني مركبات :


كشورهاي آلمان،فرانسه،انگلستان،هلند،كانادا و ژاپن مهمترين واردكنندگان مركبات در سطح جهان به شمار مي روند.مهمترين خريداران مركبات را كشورهايي تشكيل مي دهند كه امكان توليد آنرا در داخل ندارند و درآمد سرانه بالا و توجه روز افزون به استانداردهاي تغذيه مناسب،امكان مصرف ميوه هاي وارداتي را براي آنها عليرغم قيمت بالاي آن فراهم ساخته است.
در سال 1998 كشور آلمان بزرگترين وارد كننده مركبات در جهان بوده است و بعد فرانسه و انگلستان روسيه،ژاپن.
ب ـ صادرات جهاني مركبات :


تجارت مركبات عمدتاً در داد و ستد انواع پرتقال،نارنگي و ليمو خلاصه مي شود و ساير اقلام مركبات نقش چنداني در مبادلات بين المللي ايفا نمي كنند .كشورهاي اسپانيا ، ايالات متحده آمريكا،مراكش،يونان ،فلسطين،آفريقاي جنوبي و ... عمده ترين صادر كنندگان مركبات تازه جهان محسوب مي شوند.
با گسترش صنايع تبديلي و راه يابي ميوه هاي با اندازه متوسط به اين صنايع و سهولت مصرف انواع فرآورده هاي تبديلي به جاي مركبات تازه ،سهم صادرات مركبات به صورت تازه نسبت به سالهاي دهه هفتاد به كمتر از نصف تنزل پيدا كرده است.


2-6 ـ تاريخچه صادرات ميوه و تره بار در ايران :
صادرات محصولات كشاورزي و برخي گياهان دارويي و صنعتي از دير باز در ايران متداول بوده است. كوروش و داريوش پادشاهان هخامنشي در لشكركشي هايشان گياهان دارويي را جهت مبادله با خود مي بردند.در كتاب«نزهت القلوب»حمدالله مستوفي نيز صدور خربزه گرگان و اصفهان به هندوستان سخن به ميان آمده است . شواهد بسياري از مبادلات تجاري محصولات كشاورزي ايران با ساير كشورها وجود دارد.در مورد تاريخچه صادرات ميوه و تره بار ايران،روايت بسياري شده است و تاريخ مشخص صادرات ميوه و تره بار ايران را چهار قرن ذكر

كرده اند.امروزه بعضي از شركتهاي صادركننده ميوه،مدعي سابقه پنجاه ساله در صادرات ميوه هستند.ميزان فعاليتي كه در زمينه صادرات ميوه از سال 1362 به بعد در ايران انجام شده بيشتر از آن مقداري است كه طي چهار قرن اخير در اين زمينه انجام شده است.در سالهاي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ، در پي روانه شدن دلارهاي نفتي افزايش قدرت خريد جوامع شهري و پيدايش روحيه مصرف گرايي ،واردات انواع ميوه و تره بار و در رأس آنها مركبات ،روند صعودي را طي مي كرد.در آن سالها كشور ما به عرصه شركتهاي چند مليتي صادر كننده مركبات بويژه شركتهاي آمريكايي و رژيم اشغالگر قدس تبديل شده بود.
2-7 - مقدار صادرات انواع مركبات از سال 1360 تا 1382
سال صادرات (واحد تن)
1360 21
1361 -
1362 4
1363 64


1364 750
1365 1154
1366 1058
1367 1666
1368 1425


1369 3272
1370 8077
1371 18865
1372 5784
1373 64499


1374 5/48894
1375 58461
1376 72964
1377 681/7477


1378 023/3549
1379 505/3758
1380 06/6571
1381 837/5568
1382 359/305 (بهار)
آمار نامه كشاورزي ـ اداره كل آمار و اطلاعات وزارت كشاورزي
2-8 - فرآيند صادرات مركبات:


فرآيند صادرات مركبات در حقيقت يك زنجيره متصل به هم و طولاني مي باشد كه مركبات اين مسير طولاني را از مرحله توليد تا مرحله بازار فروش طي مي كند.چنانچه در مسير اين فرآيند در هر مرحله اي نارسايي يا مشكلي بوجود آيد كل فرآيند آسيب پذير خواهد بود.اين فرآيند به دو بخش:مراحل قبل از صدور و مراحل صدور تقسيم بندي مي شود.جهت بررسي مسايل و مشكلات صادرات مركبات و بطور كلي صادرات ميوه آشنايي اجمالي اين فرآيند ضرورت دارد.در اين قسمت مراحل و اقدامات لازم براي انجام صادرات ميوه و تره بار ارائه مي شود و مركبات هم كه يكي از اقلام بسيار مهم ميوه و تره بار كشور از هر دو جنبه توليد و صدور مي باشد نيز مشمول اين فرآيند قرار مي گيرد.


2-9 - مراحل قبل از صدور:
1- بازاريابي و ايجاد ارتباط با خريداران خارجي.
2- دريافت سهميه صادراتي از وزارت بازرگاني براي برخي از اقلام ميوه.
3- خريد ميوه و يا ترتيب تهيه آن كه علي الاصول بايد مستقيماً از باغات و مزارع
فراهم شود.
4- تهيه وسايل بسته بندي شامل كارتن،جعبه توري،پوشال ،پاكت و غيره.
5- تهيه آرم،برچسب و نوشتجات ضروري روي بسته ها.
مراحل صدور


ـ رزرو جا براي وسيله نقليه
ـ تهيه محصول
ـ شستشو،ضد عفوني،درجه بندي و بسته بندي
ـ دريافت گواهي استاندارد
ـ حمل به گمركات
ـ دريافت گواهي بهداشت
ـ انجام تشريفات گمركي


ـ دريافت گواهي مبدأ
ـ دريافت بارنامه حمل
ـ بارگيري در هواپيما


ـ پرواز
ـ بازديد كارشناس قرنطينه نباتي كشورهاي مقصد
ـ انجام تشريفات گمركي
ـ حمل از فرودگاه به شهر مقصد در كشور مربوطه يا كشورهاي اطراف
ـ فروش در ميادين ميوه و تره بار
ـ حمل از ميادين به مراكز خرده فروشي


2-10 - مراحل اداري صادرات مركبات
اين مراحل عبارتند از:
1-دريافت سهميه صادراتي
2- دريافت اعتبار صادراتي
3-گواهي استاندارد گواهي بهداشت
4- نرخ گذاري كالاهاي صادراتي
5- پيمان ارزي


6- تشريفات گمركي(داخل كشور)
7-گواهي مبدأ

بخش دوم:
2-11 - نگهداري و انبار
تعريف انبار
انبار محل نگهداري مواد اوليه براي ساخت محصولات ،كالاي نيمه ساخته(در جريان ساخت)،محصول ساخته شده ، مواد و لوازم مصرفي ،قطعات يدكي ماشين آلات ،ابزار آلات و اجناس اسقاط است كه بر اساس يك سيستم صحيح طبقه بندي مي شوند.
انبارها بسته به نوع محصول مورد نظر كه در آن نگهداري مي شود متفاوتند.
نياز به انبار كردن محصولات در كليه مراحل مختلف بازاريابي محسوس است.تقاضا براي مواد ذخيره شده نقش اصلي را در ميزان نگهداري آن در انبار ايفا مي كند.مهمترين علت نگهداري كالا اين است كه عرضه فعلي بيش از توليد مورد انتظار در دوره آينده باشد.


طبيعت مركبات و بطور كلي ميوه به گونه اي است كه حتماً بايد در جاي خنك و يا در انبارهايي نگهداري شود كه مجهز به سيستم سردخانه و يخچال هستند،چون در غيراينصورت عمر بسيار كوتاهي خواهند داشت.
همچنين در نحوه چيدن بسته هاي محتوي ميوه در داخل انبار به گونه اي باشد كه فضاي خالي،بين بسته ها وجود داشته باشد تا با حركت جريان هواي سرد و خنك از پوسيدگي ميوه جلوگيري شود.


عدم وجود تسهيلات نگهداري مناسب در كشور ما يكي از مشكلات اساسي مي باشد.
در مرحله پس از برداشت محصول لازم است بلافاصله در مكاني مناسب كه از لحاظ درجه حرارت و تمام شرايط محيطي در موقعيت ويژه قرار دارد نگهداري مي شوند.
براي حفظ سلامت مركبات بايد آنها را در انبارهاي مجهز به سردخانه نگهداري كرد.
بسته بندي


امروزه بسته بندي بيش از هر موضوع ديگري براي يك صادر كننده موفق اهميت دارد و اهميت آن براي بازارهاي خارجي به مراتب از بازارهاي داخلي بيشتر است .به همين دليل براي بسته بندي اصول و قواعدي تنظيم شده كه هر فروشنده بطور كلي و صادر كننده بطور اخص جهت موفقيت خود بايستي به آنها توجه كند.
واژه بسته بندي در نگاه نخست سهولت حمل و ظاهر كالاها را به ذهن مي آورد .اما در حال حاضر با توجه به گوناگوني كالاها ،سليقه مصرف كنندگان و ... صنايع بسته بندي وظايف گسترده اي را پيش رو دارد.


2-12-1 - تعريف بسته بندي
بسته بندي عبارت است از محافظتي كه سلامت كالاي محتوي خود را از مرحله توليد تا مرحله مصرف حفظ نمايد.اساسي ترين هدف بسته بندي فراهم كردن سالم ترين و اقتصادي ترين طريقه تحويل كالا از نقطه توليد به آخرين مصرف كننده مي باشد.بنابراين بسته بندي به عنوان يك عامل قوي و موثر در مسير طولاني توليد ،توزيع و بازاريابي عمل مي كند.
هدف اوليه بسته بندي محصولات حفاظت آنها در مقابل صدمات فيزيكي،شيميايي و بيولوژيكي است.
كارشناسان ،بسته بندي را بازاريابي خاموش به شمار مي آورند.(10)به باور آنها ظاهر مناسب يك كالا بهترين تبليغ براي بدست آوردن بازار است.ظاهري مناسب كه به همراه كيفيت مناسب خود كالا بازاري مطمئن براي كالاهاي صادراتي ايجاد خواهد كرد.


امروزه بسته بندي به عنوان يك صنعت در دنيا مطرح شده است.
متاسفانه در جامعه ما مفهوم «صنعت بسته بندي» بطور شايسته جا نيفتاده است.در سطح دنيا كشورهاي صنعتي پيشرفته ،به بسته بندي به عنوان يك صنعت نگاه مي كند.
در جامعه ما از بسته بندي به عنوان عاملي براي پيشبرد فروش به ويژه در بسته بنديهاي صادراتي استفاده مي شود.تصور ما براين است كه وقتي مي گوييم:
« بسته بندي صادراتي » يعني زرق و برق آن بايد بيشتر باشد . در حاليكه بسته بندي صادراتي به دلايلي بايد متفاوت باشد.اين تفاوت دلايلي كاملاً تكنيكي و تاكتيكي دارد.زماني كه صحبت از صادرات مي كنيم به بعد مسافتي كه كالاهاي صادراتي مي بايست طي كند توجه كنيم.پس دور بودن مقصد خود باعث مي شود كه تغييراتي روي نوع مواد ، نوع سيستم تكنولوژي و يا سيستم حمل و نقل انجام شود.يك كالا ممكن است به گونه اي طراحي شود كه درصد كيلومتر اول نقطه ضعف خود را نشان ندهد اما در صد كيلومتر دوم دچار حادثه يا عارضه شود.چنانچه ممكن است همه مردم بدوند ولي زير 10 ثانيه دويدن را جايزه مي دهند و اگر دو استقامت باشد توانمندي استقامت مهم است نه سرعت اوليه.


مساله تعداد دفعات جابجايي كالا است .ممكن است كالايي تا جابه جا نشده است اثرات غير مناسب فني را نشان ندهد اما در جابجايي لطمه ببيند.پس اين دو پارامتر ،پارامترهاي تكنيكي و تاكتيكي هستند.


در ا رتباط با بسته بنديهاي صادراتي كه خارج از محيط فرهنگي خود بايد عرضه شود.بايد يك تعريف از فرهنگ داشته باشيم .فرهنگ مجموعه اي است از ارزشها ،اعتبارات آداب و رسوم ،سنن،باورها،اعتقادات،انتظارات و قدرتها و حتي خرافات.تمامي اين موارد روي سيستم تصميم گيري شما براي صادرات تأثير دارد.
در مورد صادرات چهار نكته كلي وجود دارد كه بايد رعايت شود :


اولين مساله اين است ،صادرات مطابق با استانداردها و مقررات باشد.
دومين نكته،جلب توجه خريدارن است چون بسته بندي اولين نقطه تماس است پس زيبا شناسي دخالت دارد،زيبايي در فرهنگ هاي مختلف معاني گوناگوني دارد و در مورد رنگها نيز همينطور است.رنگ زرد در آسياي جنوب شرقي رنگ مطلوبي به حساب نمي آيد يا در آمريكاي لاتين رنگ ارغواني كشش چنداني ندارد.به عبارتي طرح ها و رنگها زبان مخابره دارند پس براي صادرات بايد با توجه به زيبا شناسي به اين نكته توجه كرد كه در كشور هدف زيبايي چگونه تعريف شده است.


نكته ديگر اين است كه بايد بسته بندي هاي ما با خواست و نيازهاي بازار مورد نظر تطابق داشته باشد.امروزه در اروپا با وجودي كه يكي از شاخص هاي قدرت خريد سرانه بوده و قدرت خريد آنها بالاتر از كشور ما است مي بينيم كه كالاها در ابعاد و بسته بنديهاي كوچكتر نيز وجود دارد.آيا اين بخاطر فقر يا نخريدن است؟
جواب منفي بوده و عوامل متفاوتي در پاسخ به اين پرسش مطرح مي شود ،اول امنيت اقتصادي موجود در جوامع آنها است كه همراه با حضور مستمر كالا در بازارها است.بنابراين خريدار به اندازه ظرفيت خود خريد مي كند و نيازي به انبار كردن براي مصرف آتي وجود ندارد.دليل ديگر اين است كه در روند زندگي آنها مكانيزم تعاريف وجود ندارد و كالاها حالت استفاده شخصي دارد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید