بخشی از مقاله

بشر امروزي در دوره اي زندگي مي كند كه عصر ارتباطات ناميده مي شود. در اين دوره بيشترين فعاليت هاي بشري بر پايه ارتباطات و انتقال اطلاعات از طريق شبكه هايي كه تمام دنيا را به يكديگر متصل كرده بنا شده است. اين ارتباط در سطح وسيع خود شبكه جهاني اينترنت و در سطح كوچك تر خود شبكه هاي محلي هستند كه در ساختمان هاي كوچك و بزرگ از جمله مراكز اقتصادي و شركت ها گسترده شده اند. هدف از برقراري چنين ارتباطي دسترسي سريع به اطلاعات مورد نياز و انتقال آن است. اهميت اين ارتباط به قدري است كه در دانشگاه ها دوره اي به نام فناوري اطلاعات براي تربيت متخصصين آن برگزار مي شود. اين متخصصين براي هدايت و راهبري شبكه ها در ابتدا بايد با اصول و مقدمات طراحي و پياده سازي شبكه آشنا شوند.


در اين راستا در واحد كار اول با پاره اي از مفاهيم و اصول اوليه راه اندازي شبكه از قبيل آشناي با سيستم هاي انتقال ديجيتال، روش هاي انتقال اطلاعات، سرعت انتقال و توپولوژي هاي شبكه آشنا مي شويد.


فراگير پس از مطالعه اين واحد كار مي تواند قسمت فيزيكي يك شبكه اعم از نوع شبكه، نوع كابل آن و تجهيزات مورد نياز براي برقراري ارتباط بين كامپيوترهاي يك ساختمان را طراحي و پياده سازي كند.

1-1-    سيستم هاي انتقال ديجيتال
پس از اتصال فيزيكي دو كامپيوتر توسط كابل شبكه يا وسايل ارتباطي ديگر، مهم ترين مسأله نحوه برقراري ارتباط بين آنهاست. منظور از برقراري ارتباط اين است كه اطلاعات به چه ترتيبي ارسال شوند. مي توان اين پرسش ها را مطرح كرد كه آيا روش ارسال به صورت بيت به بيت و جداگانه باشد يا گروهي از اطلاعات با هم و به صورت گروهي ارسال شوند، يا اين كه آيا فرستنده آن ها را همانند يك ايستگاه فرستنده راديويي ارسال نمايد يا از روشي كه در مخابرات براي انتقال صوت به كار مي رود، استفاده شود.

جواب اين پرسش ها اين است كه اطلاعات در شبكه به صورت كدهاي دودويي ارسال مي شوند در سيستم دودويي فقط از دو كد صفر و يك استفاده مي شود كه در كامپيوتر مقصد از تركيب اين كدها، اعداد، حروف و كاراكترهاي ويژه به دست مي آيد. ارسال اطلاعات به صورت دودويي مي تواند به صورت parallel ( يا موازي) يا به صورت سريال ( پشت سر هم) انجام شود. در روش موازي تعدادي از بيت ها با هم و به صورت گروهي ارسال مي شوند ولي در روش سريال، بيت ها تك به تك و پشت سر هم ارسال مي شوند. نحوه ارسال به صورت موازي فقط يك شيوه دارد، در صورتي كه در ارسال سريال از دو روش ارسال هم زمان (synchronous) و غير هم زمان ( Asynchronoous) استفاده مي شود.

1-1-1-    ارسال موازي (parallel)
در اين روش، اطلاعات قبل از ارسال تبديل به كدهاي باينري شده و يك به يك ارسال مي شوند. براي مثال مي توان گفت كه اين عمل مانند اين است كه يك نامه را تبديل به حروف تشكيل دهنده آن كرده و حروف را يك به يك ارسال كنيم.


حال تعدادي كد باينري داريم كه مي خواهيم ارسال كنيم، اگر تعدادي از آن ها را تبديل به گروه كرده و با هم بفرستيم ارسال سريع تر انجام مي شود و اين چيزي است كه در ارسال موازي اتفاق مي افتد. در اين روش تعدادي كاراكتر از طريق چند خطي ارتباطي و به صورت هم زمان با هم ارسال مي شوند، اين خطوط مي توانند در دورون يك كابل شبكه يا يك شبكه بي سيم بنا شده باشند.
به صورت پيش فرض 8 خط براي ارسال موازي در نظر گرفته شده است يعني
مي توانيم حداكثر 8 كد را هم زمان ارسال كنيم.


2-1-1- ارسال سريال
در ارسال سريال، بيت ها به دنبال هم و به صورت سري انتقال مي يابند، به اين ترتيب كه بيت ها پشت سر هم قرار گرفته و يك رشته را مي سازند و اين رشته به كامپيوتر مقصد ارسال مي شود. در حين ارسال ممكن است عوامل مختلفي مثل نويز و هم شنوايي كه در همين واحد كار در مورد آن ها توضيح داده شده است، روي اطلاعات اثر گذاشته و آن ها را خراب كنند. براي كنترل بيت ها و كمك به ارسال عاري از اشكال، ابتدا و انتهاي بيت ها با يك سرس علامت به نام هاي بيت شروع و بيت پايان؟ مشخص مي شود كه در روش هاي مختلف ارسال سريال محل قرار گيري اين علامت ها و محتواي آن ها متفاوت است. ارسال سريال به دو روش امكان پذير است.


الف- ارسال سريال غير هم زمان
دليل نام گذاري اين روش به غير هم زمان اين است كه زمان بندي در هنگام ارسال اطلاعات مهم نيست و زمان بندي بين دو واحد فرستنده و گيرنده انجام مي شود.
در اين روش انتقال اطلاعات بر اساس الگوهاي ارسال و دريافت كه از قبل مشخص شده است. انجام مي شود و تا وقتي اين الگوها رعايت شوند ارسال بدون وقفه انجام مي پذيرد. در اين روش هر 8 بيت اطلاعات تبديل به يك رشته شده و قبل از هر رشته يك Start Bit و پس از هر رشته يك Stop Bit قرار مي گيرد. در صورتي كه هر كدام از بيت ها هنگام ارسال آسيب ببينند، آن بيت مشخص شده و دوباره ارسال مي شود. در ارسال غير هم زمان 25% از كل ظرفيت خط ارتباط صرف كنترل ترافيك شده و تنها از 75% ظرفيت براي انتقال اطلاعات استفاده مي شود.


توانايي كامپيوترها در ارسال و دريافت اطلاعات از نظر سرعت متفاوت است، بنابراين ممكن است يك كامپيوتر بتواند در واحد زمان، مقدار بيشتري اطلاعات به سمت كامپيوتر مقصد ارسال كند. بديهي است در چنين حالتي، كامپيوتر گيرنده كه با سرعت كمتري كار مي كند نمي تواند تمامي اطلاعات ارسال شده را دريافت نمايد، در نتيجه مقداري از اين اطلاعات در شبكه از بين مي رود، بنابراين در كامپيوترها عملي به نام كنترل ترافيك براي جلوگيري از بروز اين مشكل انجام مي شود. كامپيوترهايي كه در حال تبادل اطلاعات هستند، همواره سرعت ارسال و دريافت  را با هم چك كرده و در صورت لزوم سرعت ارسال را كم يا زياد مي كنند. در روش انتقال غير هم زمان هيچ زمان بندي براي ارسال يا دريافت صورت نمي گيرد و كنترل ترافيك به صورت لحظه اي انجام مي شود. به همين دليل در روش انتقال غير هم زمان 75% ظرفيت خط انتقال صرف كنترل ترافيك مي شود. منظور از ظرفيت خط انتقال همان پهناي باند است كه در همين واحد كار توضيح داده شده است.


ب- ارسال سريال هم زمان
در روش ارسال هم زمان همانند روش ارسال غير هم زمان اطلاعات ابتدا به كدهاي دودويي تبديل مي شوند، سپس تعدادي بيت كه حاوي اطلاعات ارسالي هستند در امتداد يكديگر قرار گرفته و يك رشته را تشكيل مي دهند، اين رشته ها همانند رشته هايي كه در روش ارسال غير هم زمان ساخته مي شوند، به وجود مي آيند، سپس تعدادي از آن ها به هم متصل شده و رشته طولاني تري را پديد مي آورند، پس از آن ابتدا و انتهاي اين رشته توسط بيت شروع و بيت پايان مشخص مي شود، در اين لحظه قبل از شروع ارسال، دو كامپيوتر توسط سيستم زمان بندي داخلي، خود را با هم هماهنگ مي كنند سپس كامپيوتر ارسال كننده، ارسال را شروع كرده و كامپيوتر گيرنده اطلاعات را دريافت مي كند. زمان ارسال يا دريافت اطلاعات توسط سيستم زمان بندي براي هر دو كامپيوتر مشخص مي شود، در نتيجه هيچ گاه كامپيوترها ارسال اطلاعات را هم زمان با يكديگر انجام نمي دهند و عمل انتقال اطلاعات به صورت نوبتي انجام مي شود.


در روش ارسال هم زمان علاوه بر استفاده از سيستم انتقال سريع تر، عمل كنترل ترافيك نيز انجام نمي شود و از تمام ظرفيت خط انتقال براي ارسال و دريافت استفاده مي شود، به همين دليل سرعت انتقال به مراتب بالاتر از روش غير هم زمان است.


2-1 جهت انتقال اطلاعات
بين واحد فرستنده و گيرنده هميشه اطلاعاتي در حال جابه جا شدن است كه در محيط هاي مختلف جهت آن متفاوت است. ارتباط بر اساس جهت هاي انتقال به سه گروه تقسيم مي شوند:
1-    يك طرفه
2-    دو طرفه غير هم زمان
3-     دو طرفه هم زمان


1-2-1 ارتباط يك طرفه
در اين روش يك فرستنده و يك گيرنده ثابت وجود دارد و هيچ گاه جاي اين دو عوض نمي شود. در روش يك طرفه، اطلاعات توسط فرستنده ارسال و توسط گيرنده دريافت مي شود. براي مثال مي توان به راديو يا تلويزيون اشاره كرد. در هر كدام از اين سيستم ها، اطلاعات توسط يك فرستنده راديويي يا تلويزيوني ارسال و توسط گيرنده كه همان دستگاه راديو يا تلويزيون است، دريافت مي شود و هيچ گاه جهت ارسال تغيير نمي كند. به اين روش ارسال يك طرفه مي گويند.


2-2-1 ارتباط دو طرفه غير هم زمان
در روش دو طرفه غير هم زمان ارسال دو طرفه ولي غير هم زمان است يعني دو واحد A و B نمي توانند هم زمان براي يكديگر اطلاعات ارسال كنند و اين كار بايد متناوب انجام شود. در واقع هنگامي كه واحد A در حال ارسال اطلاعات است، واحد B فقط بايد دريافت كننده باشد و برعكس. براي مثال مي توان به واكي- تاكي يا فرستنده- گيرنده هاي بي سيم اشاره كرد.


3-2-1 ارتباط دو طرفه هم زمان
در روش دو طرفه هم زمان هر دو واحد AوB مي توانند به صورت هم زمان فرستنده و گيرنده اطلاعات باشند. به طور مثال مي توان از طريق دو دستگاه تلفن بدون هيچ مشكلي به صورت هم زمان و دو طرفه ارتباط برقرار كرد. انتقال اطلاعات در تلفن، نمونه اي از انتقال اطلاعات به صورت دو طرفه هم زمان است.


3-1 سيگنال هاي اطلاعات
مفهومي را كه به انتقال اطلاعات از نقطه اي به نقطه ديگر و هم چنين يكسري از پالس ها در كامپيوتر اشاره مي كند، سيگنال مي نامند. امواج راديويي و ويديويي نمونه اي از اين سيگنال ها هستند. شبيه  يك موج هستند كه در زمان هاي مختلف مقادير مختلفي دارند يعني از زمان شروع موج به جلو، در هر لحظه اين موج مقدار متفاوتي با لحظه قبلي دارد. اين موج را معمولاً به طوري كه در شكل 3-1 (الف) مي بينيد روي بردار نمايش مي دهند. محور عمودي نمايانگر مقدار عددي موج و محور افقي نمايانگر زمان است.


صداي شخصي كه در حال صحبت كردن است، نمونه اي از يك سيگنال آنالوگ مي باشد، به اين صورت كه صدا به صورت ممتد توليد شده و بلندي صدا دائماً در حال تغيير است.
 در مقابل سيگنال ديجيتال فقط دو حالت دارد بدين مفهوم كه ارزش عددي سيگنال ديجيتال صفر يا يك است، يعني در واحدهاي زماني مختلف فقط دو ارزش عددي متفاوت داريم. اگر بخواهيم مثالي براي يك سيگنال ديجيتال بياوريم، مي توانيم به يك لامپ اشاره كنيم كه فقط دو وضعيت خاموش يا روشن دارد. اين موج را روي بردار به صورتي كه در شكل 3-1 (ب) نمايش داده شده است، مي بينيد.


1-3-1 سيگنال هاي Periodicو Aperiodic
هر دو نوع سيگنال هاي آنالوگ و ديجيتال به دو فرم Periodicو Aperiodic به كار مي روند.
الف- سيگنال هاي Periodic
اگر الگو يا همان شكل سيگنال ها در فاصله هاي زماني مشخص تكرار شود، به آن سيگنال Periodic مي گويند در سيگنال ها اگر يك الگو كامل شود و در آستانه تكرار قرار گيرد، به آن يك Cycle مي گويند. يك period يا دوره، به مقدار زماني مي گويند كه يك چرخه يا Cycle در آن اتفاق مي افتد.
ب- سيگنال هاي  Aperiodic
سيگنال هاي  Aperiodic الگو و شكل مشخصي ندارند و الگوهاي آن در فاصله هاي زماني غير قابلا پيش بيني تكرار مي شوند.


4-1 پهناي باند
يكي از مسايلي كه به هنگام طراحي و راه اندازي شبكه همواره مورد توجه قرار مي گيرد و از درجه اهميت بالايي برخوردار است، پهناي باند مي باشد. پهناي باند به طور كلي تعريف است كه براي سيستم هاي انتقال آنالوگ استفاده مي شود. هر سيستم انتقال آنالوگ توانايي محدودي در انتقال امواج دارد، بدين صورت كه پايين ترين و بالاترين فركانسي كه يك رسانه بري انتقال اطلاعات استفاده مي كند، مشخص است، به طور مثال پايين ترين فركان Hz 300 و بالاترين فركانس Hz 3300 است. واحد سنجش فركانس هرتز مي باشد. حد فاصل اين دو فركانس يعني فاصله بين پايين ترين و بالاترين عدد، پهناي باند رسانه ناميده مي شود رسانه اي با مشخصات ذكر شده فقط قادر به ارسال سيگنال هاي است كه در محدوده بين 300 و 3300 هرتز قرار گرفته باشند. در واقع پهناي باند، ظرفيت انتقال اطلاعات توسط رسانه است.


در سيستم هاي انتقال ديجيتال، ظرفيت انتقال اطلاعات با واحد بيت در ثانيه سنجيده مي شود. براي مثال مي توان به پهناي باند يك مودم اشاره نمود. از مودم k56 اين است كه پهناي باند آن 56000 بيت در ثانيه مي باشد.


از عوامل مؤثر در پهناي باند، طول، قطر و جنس كابل است. طول كابل با پهناي باند نسبت معكوس و قطر كابل با پهناي باند نسبت مستقيم دارد يعني هر چه طول كابل  بيشتر شود، پهناي باند كمتر شده و هر چه قطر كابل بيشتر شود، پهناي باند نيز بيشتر مي شود.
براي انتقال اطلاعات به دو روش از پهناي باند استفاده مي شود. اين دو روش عبارتند از:


1-    تك باند
2-     باند پهن


در روش تك باند از تمام پهناي باند براي ارسال يا دريافت اطلاعات استفاده مي شود، به اين معني كه تك باند در هر لحظه فقط مي تواند يك سيگنال را از خود عبور دهد، در نتيجه ارسال نوبتي مي شود و اطلاعات پشت سر هم و به صورت سري ارسال مي شوند. به اين نوع شبكه تك باند گفته مي شود روش انتقال تك باند دليل به وجود آمذدن مفهوم packet است. از اين روش در شبكه هاي محلي استفاده مي شود. در روش تك باند براي ارسال و دريافت اطلاعات به دو رشته كابل نياز است كه يكي از كابل ها وظيفه ارسال اطلاعات را به عهده دارد و كابل ديگر دريافت اطلاعات را انجام مي دهد. سيستم انتقال ديجيتال نيز از روش تك باند استفاده مي كند.


روش ديگر انتقال، انتقال باند پهن است. در سيستم انتقال باند پهن، اطلاعات به صورت آنالوگ ارسال مي شوند. به اين ترتيب باند پهن مي تواند از يك كابل، يك يا چند سيگنال را به طور همزمان عبور دهد. هر سيگنال به صورت جداگانه ارسال مي شود و تداخلي بين سيگنال هاي متفاوت به وجود نمي آيد. از اين روش در شبكه تلويزيوني كابلي استفاده مي شود. در شبكه هاي محلي اين روش كاربردي ندارد ولي در شبكه هاي WAN همواره مورد توجه است.


5-1 نويز
از جمله مشكلاتي كه در شبكه به وجود مي آيد، نويز است. نويز عامل مخربي است كه شكل سيگنال ها را تغيير مي دهد و باعث بروز اختلال مي شود.
عوامل مختلفي باعث به وجود آمدن نويز مي شوند. تعدادي از اين عوامل عبارتند از: حرارت، القا و هم شنوايي.


حرارت
نويزهايي كه در اثر حرارت ايجاد مي شوند، بدين گونه عمل مي كنند كه حرارت باعث مي شود الكترون ها در جهات نا مشخص شروع به حركت نمايند، اين حركت گاهي با سيگنالها هم جهت شده و اندازه و شكل آنها را كه همان الگوي سيگنال هاست، تغيير مي دهد.

القا
نويزهاي القايي نويزهايي هستند كه موتورهاي مكانيكي مثل موتور ماشين يا وسايل الكتريكي مانند موتورهاي الكتريكي وسايل خانگي توليد مي كنند، اين وسايل شبيه يك آنتن فرستنده عمل مي كنند و مي توانند نويز را ارسال كنند و كابل شبكه، شبيه يك آنتن گيرنده نويزهاي ارسال شده را دريافت مي كند.


هم شنوايي
هم شنوايي اثر ميدان هاي مغناطيسي يك كابل بر كابل مجاور خود است. نويزهايي كه كابل هاي برق فشار قوي يا رعد و برق ايجاد مي كنند نيز از انواع نويزهاي القايي محسوب مي شوند.


6-1سرعت انتقال اطلاعات
به مقدار اطلاعاتي كه در واحد زمان توسط تجهيزات شبكه ارسال مي شود، سرعت انتقال اطلاعات مي گويند و واحد اندازه گيري آن bps است. سرعت انتقال اطلاعات در وسايل مختلف متفاوت است.
به طور مثال كارت هاي شبكه با سرعت Mbps 10 توانايي انتقال 10 مگابيت در ثانيه را دارند و كارت هاي Mbps 100 مي توانند در ثانيه 100 مگابيت اطلاعات به مقصد ارسال كنند. سرعت انتقال اطلاعات با پهناي باند ارتباط مستقيم دارد، هر چه پهناي باند بيشتر شود سرعت انتقال اطلاعات نيز بيشتر مي شود و برعكس.
نكته: پهناي باند، ظرفيت انتقال يك رسانه يا كابل سات. در صورتي كه سرعت انتقال. سرعت ارسال اطلاعات در واحد زمان است.


7-1 مفهوم شبكه
شبكه از تعدادي كامپيوتر تشكيل شده است كه توسط يك رسانه مانند كابل هاي شبكه با همديگر در ارتباط بوده و منابع خود را از همين طريق در دسترس يكديگر
مي گذارند.


رسانه وسيله اي است كه ارتباط كامپيوترها را با يكديگر برقرار مي كند، به طور مثال
مي توان از كابل شبكه با يك فرستنده و گيرنده بي سيم به عنوان رسانه نام برد بنابراين براي داشتن شبكه حداقل به دو كامپيوتر نياز داريم كه با يك رسانه به يكديگر متصل شده باشند. همان طور كه اشاره شد، هدف از ايجاد شبكه به اشتراك گذاشتن منابع است. به طور كلي منابعي كه در شبكه وجود دارد و مورد استفاده قرار مي گيرد به دو گروه تقسيم مي شوند كه عبارتند از:
•    منابع فيزيكي
•     منابع منطقي


منابع فيزيكي عبارتند از منابعي كه به صورت سخت افزاري وجود داشته و در اختيار كاربر قرار مي گيرد. به طور مثال براي منابع فيزيكي مي توان به چاپگر، اسكنر و مودم اشاره كرد.
 منابع منطقي منابعي هستند كه به صورت نرم افزاري در اختيار كاربر قرار مي گيرند. انواع بانك هاي اطلاعاتي و فايل هاي ذخيره شده در يك كامپيوتر از انواع منابع طبيعي هستند. به طور خلاصه با وجود موارد زير يك شبكه را راه اندازي مي كنيم:


•    نياز به اشتراك گذاشتن منابع
•     وسيله اي براي انتقال اطلاعات ( رسانه يا كابل شبكه)
•     قوانيني براي برقراري ارتباط كامپيوتر


8-1 دلايل استفاده از شبكه
فرض كنيد كه در شركتي مشغول فعاليت هستيد. در اين شركت تعدادي كامپيوتر وجود دارد كه اپراتورها از آن استفاده مي كنند و يكي از اين كامپيوترها مجهز به چاپگر ليزري است، در صورتي كه هر كدام از اين اپراتورها بخواهند  متني را چاپ كنند، ابتدا بايد فايل متني خود را روي فلاپي ديسك كپي كرده و سپس ديسكت را درون فلاپي ديسك درايو كامپيوتري كه مجهز به چاپگر ليزري است، قرار دهند و متن را چاپ نمايند.

در اين شرايط انتقال دستي فايل ها به كامپيوتري كه به چاپگر مجهز است و هم چنين تعداد فايل هايي كه اپراتور ها قصد چاپ كردن آنها را دارند، باعث مي شود كه مدت زمان چاپ فايل هاي مورد نظر طولاني شود. براي رفع اين مشكل مي توانيم شبكه اي ايجاد و كامپيوترها را به اين شبكه متصل نماييم، به اين ترتيب هر كدام از اپراتورها از طريق شبكه اقدام به چاپ فايل متني خود مي كنند.در روش جديد ضمن اين كه سرعت انتقال فايل ها به كامپيوتري كه امكانات چاپ را در اختيار دارد بيشتر مي شود، در صورتي كه چند فايل براي چاپ شدن ارسال شود، كامپيوتر آن ها را در صف چاپ قرار داده و به نوبت چاپ مي كند. راه حل ديگر برطرف سازي اين مشكل، خريد چاپگر براي اپراتورهاي ديگر است كه اين روش هزينه زيادي را در پي خواهد داشت. پس در اين مورد يا موارد مشابه، با نصب شبكه در خريد تجهيزات صرفه جويي نموده و هم چنين سرعت انتقال اطلاعات از كامپيوتري به كامپيوتر ديگر را افزايش مي دهيم.

از مزاياي نصب شبكه مي توان به افزايش سرعت انتقال اطلاعات، مديريت متمركز توسط مدير شبكه، امنيت بيشتر اطلاعات و صرفه جويي در خريد تجهيزات براي كامپيوترها اشاره كرد.
يكي از معايب شبكه، قطع شدن ارتباط كامپيوترهاست در صورتي كه تجهيزات اصلي شبكه مانند هاب كه در ادامه توضيح داده خواهد شد، دچار مشكل شوند، كل شبكه از كار افتاده و ارتباط تمامي كامپيوترهاي متصل به اين دستگاه قطع مي شود. هم چنين در صورت قطعي كابل شبكه هر كامپيوتر، ارتباط آن نيز با شبكه مختل
مي شود. از ديگر معايب شبكه پرداخت هزينه هاي نگهداري آن است، به هر حال مزاياي بسيار برپاسازي شبكه باعث مي شود تا از معايب آن صرف نظر شود.
از دلايل اصلي استفاده از شبكه مي توان به اين موارد اشاره كرد:


•    كاهش هزينه ها از طريق اشتراك منابع
•     صرفه جويي در وقت
•     حذف محدوديت هاي جغرافيايي
•    افزايش امنيت


1-8-1 كاهش هزينه ها از طريق اشتراك منابع
كساني كه در ضمن كار از كامپيوتر استفاده مي كنند همواره به دنبال روشي براي كاستن هزينه هاي خود بوده و هستند. راه اندازي و نصب شبكه، اين افراد را تا حدودي به خواسته خود يعني كاهش هزينه ها نزديك مي كند، چرا كه يكي از توانايي هاي شبكه به اشتراك گذاشتن امكانات و منابع است. به عنوان مثال با استفاده از شبكه، ديگر نيازي به خريد چاپگر براي كليه كامپيوترها نيست بلكه مي توان يك دستگاه چاپگر تهيه كرده و آن را روي يكي از كامپيوترهاي متصل به شبكه نصب كرد و سپس از طريق شبكه با ديگر كاربران به اشتراك گذاشت. با استفاده از اين روش تمامي كاربران شبكه مي توانند از اين چاپگر استفاده كنند.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید