بخشی از مقاله
کف پا
فاصله بين بخش داخلي کف پا با زمين، قوس کف پا نام دارد.
کاهش ارتفاع اين قوس را صافي کف پا مي گويندکه به دنبال آن کف پا در تماس با زمين قرار مي گيرد. صافي کف پا شايع ترين دفورميته پا است.
در نوزادان و کودکان نوپا اين قوس هنوز کامل نشده است و در طي دوران کودکي و بلوغ تکامل مي يابد.
ساختارهاي آناتوميک پا طوري تنظيم شده اند که به قدر کافي سفت و محکم باشند تا بتوانند وزن بدن را در يک زمان معين تحمل کنند و در عين حال انعطاف پذير باشند تا با فرورفتگي و برجستگيهاي زمين انطباق يابند و عمل جذب ضربه را انجام دهند.
علائم و عوارض:
الف)فقدان قوس طولي کف پا در وضعيت ايستاده
ب)پا درد، زانو درد، التهاب تاندون آشيل و نيام کف پايي
پ)انحراف بيش ازحد پاشنه ازخط مرکزي
ت)ممکن است مشکلاتي مثل هالوکس والگوس، چکشي شدن بند اول انگشتان، پينه، ميخچه، درد ساق، درد مچ و دردهاي شديد پاشنه را ايجاد کنند.
ث)تحقيقات نشان مي دهد که %95 افرادي که نياز به تعويض کامل مفصل زانو پيدا مي کنند و %90 بيماراني که تحت عمل جراحي تعويض کامل مفصل ران قرار مي گيرند دچار صافي کف پا بوده اند.
ج)راستاي غلط و نادرست استخوانهاي ضعيف و شکننده ي کف پا که به دنبال صافي کف پا ايجاد مي شود، ممکن است منجر به دردهاي آرتروزي، بي ثباتي ليگاماني و التهاب تاندوني شود.
انواع صافي کف پا:
الف-نوع مادرزادي
ب -نوع اکتسابي
نوع مادرزادي
کودک با صافي پا به دنيا مي آيد يا هنگام تولد براي آن مستعد است. اين نوع صافي کف پا بدون علامت و انعطاف پذير است.
منظور از انعطاف پذير بودن آن است که قوس کف پا تا قبل از اعمال وزن روي پا وجود دارد.
نوع اکتسابي
اين نوع با مرور زمان، و نه در هنگام تولد، ايجاد مي شود و به عوامل مختلفي چون نوع کفش کودک، وضعيت نشستن و خوابيدن او، جبران ناهنجاريهاي موجود در ساق و بالاتر، و گاهي پارگي ليگامان ها و تاندون هاي پا بستگي دارد.
ممکن است صافي کف پا فرايندي براي جبران
سفت بودن تاندون آشيل باشد. به دنبال سفتي تاندون آشيل پا حالت پلانتار فلکشن پيدا مي کند. حتي ميزان کم پلانتار فلکشن هم موجب مي شود، پاي آن سمت بلند تر از طرف سالم به نظر برسد. بنابراين بدن سعي مي کند اين مشکل را با مسطح کردن قوس کف پا جبران کند تا بلندتر به نظر رسيدن پاي مبتلا را پوشش دهد.
شايعترين دليل صافي اکتسابي کف پا اختلال عملکرد تاندون تيبيال خلفي به عنوان تاندون اصلي محافظ قوس پا است. با اعمال مکرر نيرو روي اين تاندون، مشکل تشديد مي شود. به موازات رشد جسمي ليگامانها و عضلات ضعيف شده، تمام وظايف مربوط به محافظت از قوس پا را به اين تاندون واگذار مي کنند.
اين تاندون نمي تواند براي مدت طولاني تمام وزن را تحمل کند و به تدريج از پاي در مي آيد و به مسطح شدن قوس منجر مي شود. در چنين مواردي صافي کف پا همراه با دردي است که به پشت مچ منتشر مي شود و فرضيه ي اختلال عمل تاندون تيبيال خلفي را تاييد مي کند.
تشخيص:
هر فردي با انجام چند تست ساده مي تواند به وضعيت قوس پاي خود پي ببرد.
الف - تست تصوير کف پا
از استخر که بيرون مي آئيد، به رد پاي خود روي کفپوش نگاه کنيد. يک خط باريک بخش جلوي پا را به پاشنه اتصال مي دهد. اگر کف پا صاف باشد عرض اين خط در ناحيه ي وسط پا با جلوي پا برابر است. اگر قوس پا نرمال باشد، عرض خط در وسط يا تقريبا نصف بخش جلويي است. اگر ارتفاع قوس زياد باشد، فقط يک خط باريک بخش جلويي پا را به پاشنه اتصال مي دهد. تصوير هر دو پاي فرد بايد برابر و يکسان باشد.
ب - بررسي کفش ها:
کفش ها را روي يک ميز مسطح قرار دهيد و از پشت و در سطح چشمتان به آنها نگاه کنيد. کفشها بايد به طور يکنواخت و يکسان ساييده شود. صافي کف پا موجب مي شود که کفش در سمت داخل به خصوص در ناحيه ي پاشنه بيشتر سايش پيدا کند. همچنين رويه ي کفش در قسمت داخل به سمت کف کفش انحراف پيداکند.
اگر درد منحصر به يک پا است، براي تشخيص صاف بودن کف پا مي توانيد از دو تست در منزل
استفاده کنيد:
ج- تست نوک انگشتان:
در حالي که صاف ايستاده ايد نوک انگشتان دستها را روي ديوار مقابل قرار دهيد و روي نوک انگشتان يک پاي خود بايستيد.اگر نتوانيد اين کار را انجام دهيد احتمالا کف همان پا صاف مي باشد.
د- تست تعداد انگشتان:
طوري بايستيد که پشت شما به آينه باشد. به طور نرمال از پشت فقط بايد انگشت چهارم و گاهي سوم ديده شود.
اگر همراه با صافي پا درد هم وجود داشته باشد يا با ايستادن روي انگشتان هم قوسي ديده نشود، عکس راديوگرافي جهت تشخيص علت ضروري است.
درمان غير جراحي:
سوال مهم اين است که آيا صافي کف پا را بايد درمان نمود يا خير؟ صاف به نظر رسيدن پاي کودک توجه بسياري ازوالدين را جلب مي کند. در بيشتر موارد پا کاملا نرمال است. به طور طبيعي يک بالشتک چربي در کف پاي نوزادان وجود دارد که باعث مي شود پا صاف به نظر برسد. به همين دليل بعضي ازمتخصصان معتقدند که کف پاي صاف تاسن بلوغ طبيعي است. اگر صافي کف پا مشکل ساز باشد معمولا تا 6 تا 12 سالگي دردناک نمي شود که البته اين سن براي درمان غير جراحي خيلي دير است.
درمان غير جراحي نوع مادرزادي:
اگر نوع انعطاف پذير به موقع تشخيص داده شود با شيوه هاي غير جراحي به راحتي درمان مي شود، اگر چه اين نوع صافي کف پا بدون علامت است. درمان کودک با انواع کفي، کفش يا بريس آغاز مي شود. دليل شروع درمان اين است که استخوانهاي کودکان نرم و درحال رشد هستند و احتمال انحراف استخوانها وجود دارد. همچنين
ليگامانهاي نگهدارنده ي استخوانها انعطاف پذير هستند. اگر هيچ وسيله يي پا را در وضعيت صحيح نگه ندارد، ممکن است استخوانها به صورت غيرطبيعي رشد کنند و منجر به مشکلاتي در آينده شوند.
