بخشی از مقاله

کودک آزاری و راهکاری مقابله با آن

در این پژوهش ضمن اشاره به مفهوم کودک آزاری از دیدگاه جوامع بین المللی و ارائه آمار جهانی و کشوری به آثار و تبعات ، علل بروز آن و نقش قوانین در پیش گیری این گونه آسیب های اجتماعی می پردازم .
تا بدین وسیله بتوانم گامی هر چند ناچیز در جهت پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت اسلامی را با توجه به آنچه که در دین مبین اسلام نسبت به تکریم کودک و محبت به او اشاره شده است بیان کنم .

گاهی شنیده می شود که می گویند " بچه باید کتک بخورد تا آدم شود " و بسیار نکته های دیگر که به وفوردر گفتگوهای مردم دیده می شود . این حکایت از رخنه کردن خشونت در فرهنگ کشور ما دارد .
در این زمینه برخی از موافقان می گویند تنبیه های جزئی مانند پشت دستش زدن آسیب چندانی به کودک نمی رساند و فقط به او گوشزد می کند که باید رفتارش را درست کند . اما کارشناسان می گویند که عرف بودن حتی یک تلنگر باعث می شود که رفتار سوء با کودکان جدی گرفته نشود و فقط رفتارهای شدیدتر از آن اگر شناسایی شود مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد . اما شناسایی سوء رفتارهای شدید و پیگیری آنها با دشواری های زیادی روبروست .


براساس همین گرایش نادرست فکری و تربیتی است که در ایران بیش از 50 درصد والدین در خانواده های ایرانی معتقدند که تنبیه به عنوان یک ابزار تربیتی برای کودک لازم است و 40 درصد والدین ایرانی نیز به تنبیه بدنی گرایش دارند .
که در این زمینه کتابهای زیادی نوشته شده است و همچنین مقالات و پژوهش های زیادی انجام پذیرفته است که در این جا از چند کتاب دراین پژوهش استفاده نمود ه ام را یاد می کنم .
سیف ، علی اکبر : روان شناسی پرورشی ، تهران ، انتشارات آگاه .
شعاری نژاد ، علی اکبر : فرهنگ علوم رفتاری ، تهران ، انتشارات امیر کبیر .
شریعتمداری ، علی : روانشناسی تربیتی ، تهران ، انتشارات امیر کبیر .
معتمدی ، زهرا ، رفتار با کودک ، تهران ، نشر لک لک .

 

کمتر کسی را می توان دید که در کودکی مورد آزار و اذیت این و ان قرار نگرفته و به نوعی تنبیه نشده باشد . کودکان همواره آسیب پذیر ترین اقشار جامعه هستند که به دلائل مختلف از جمله پایین بودن سن و نداشتن مهارتهای کافی قادر به حفاظت و حمایت کامل از خود نبوده و نیازمند حمایت بزرگسالان و به خصوص والدین خود هستند .
اینان انسان هایی هستند که اغلب با حقوق خود آشنا نیستند و نمی توانند در برابر انواع بدرفتاریها در خانواده از خود محافظت کنند .


این معضل بزرگ اجتماعی که از آن به عنوان کودک آزاری یاد می شود و در همه جوامع چه پیشرفته و چه در حال توسعه را در بر گرفته و آثار کوتاه مدت و بلند مدت متعددی را هم در شرایط فعلی و هم بر آینده او یعنی دوران بزرگسالی بر جای می گذارد ؛ اثراتی که گاه بسیار جبران ناپذیر است .


شامل :

مقدمه ی پژوهش
موضوع پژوهش
مسئله ی پژوهش


اهمیت و ضرورت موضوع
اهداف پژوهش
پیشینه ی پژوهش
کلید واژ ه ها
تعریف واژه ها و اصطلاحات
روش پژوهش
پرسشهای اصلی و فرعی


کودک آزاری این پدید ه ی اجتماعی از هر نوع که باشد چه جسمی عاطفی ، جنسی و یا بی توجهی نسبت به کودک در جوامع مختلف مذموم است و در بسیاری از کشورها ضمن اینکه جرم تلقی شده عواقب قانونی نیز برای آن در نظر گرفته شده است . این مسئله با توجه به جمعیت جوان کشورمان و نقشی که کودکان در سازندگی آینده کشورمان دارند از اهمیت شایانی برخوردار است و نیازمند اقدامی مجدانه است .


ایجاد نهادی که بتواند به عنوان متولی پی گیری حقوق کودکان باشد و رفع موانع قانونی و برخورد جدی با والدینی که کودک خود را مورد آزار و اذیت قرار می دهند ، آموزش خانواد ه ها نسبت به اخلاق دینی و آموزه های تربیتی اسلام و آگاهی از حقوق کودک از جمله راهکارهایی است که با اجرای آنها می توان با این پدیده شوم اجتماعی مقابله نمود .

مهمترین عاملی که باعث شد من این موضوع را انتخاب کنم و در این زمینه پژوهش و تحقیق کنم معضلی بود که همواره در محیط اطراف یعنی خانواده ی دانش آموزان و محیط آموزشگاه به وضوح می دیدم اهمیت و ضرورت حقوق کودکان بود که هر روزه توسط عده ای نادیده گرفته می شود و هر روز کودکانی در چهار دیواری خانه هایشان مورد شکنجه و آزار قرار می گیرند ، بی آنکه در جامعه انعکاسی یابد و یا مورد کوچکترین حمایت اجتماعی قرار گیرند .


در بسیاری از موارد زمانی که کودک مورد آزار قرار می گیرد خانه را ترک می کند و در این میان ممکن است مسائلی پیش آید که نتوان جبران کرد . بی شک یکی از تاثیرات کودک آزاری عواقبی است که در سنین بعدی کودک و بر ذهن او به عنوان عضوی در جامعه بر جای می ماند . کودکانی که مورد آزار قرار می گیرد در بزرگسالی همواره احساس خلاء ، ناامنی عاطفی و روانی خواهد کرد ، مسئولیت پذیریشان کم شده و معمولاً منزوی و مردم گریز ، نامهربان و پرخاشگر از آب در می آیند ؛ که اگر به این معضل رسیدگی نشود اینان همان جوانان عاصی و بزهکار ناخواسته آینده خواهند بود . زیرا کودکانی که آزار می بینند لاجرم خودئ آزار رسان می شوند .


به تعبیر دیگر کودکانی که در دوران طفولیت بی هیچ حمایت اجتماعی مورد آزار و اذیت عضوی از خانواده یا شخص خارج از خانواده قرار گرفته باشد ، نمی تواند در بزرگسالی به خدمت جامعه ای در آیند که رنج و آرامش کودکی آنها را نادیده گرفته است .

در این پژوهش ضمن بازگوی برخی از حقایق در مورد کودک آزاری و تنبیه کودکان می خواهم به طور اختصار ذهنیت برخی از اولیاء و معلمان را در جهت رسیدن به این اهداف سوق دهم .
1* روشن است که بدانیم کودک آزاری و تنبیه بدنی در صورت افراط آخرین و بی اثرترین نوع آگاهی دادن است که قطعاً آثار زیان بخش جسمی و روانی زیادی بر آن متربت است .
2* قدر مسلم این است که اصرار بر استفاده ی بی رویه و حساب نشده از تنبیه و خشونت و کودک آزاری در خانواده و مدرسه ، خاصه تحت لوای یک مدیریت ضعیف و نابخردانه ، نتایج زیان بخش و حتی فاجعه آمیزی در پی خواهد داشت : همچنان که در گذشته نیز این مسئله اتفاق افتاده است .
3* در زمان تنبیه و خشونت احساسات خود را کنترل کنیم به طوری که کودک احساس نکند برای انتقام گرفتن از او چنین می کنیم و یا از تنبیه او خوشحال هستیم و به عبارت دیگر ، در زمان تنبیه باید واقعاً نشان دهیم که کودک را دوست داریم .


4* بچه ها نیاز دارند گاهی اوقات نارضایتی را حس کنند و نتیجه ی کار خود را ارزیابی نمایند . اما اگر واکنش ما تا به آن حد باشد که کودک خود را به خاطر خطایش حقیر و بی ارزش بشماریم . ما زا قداست و شأن خود به عنوان پدر ، مادر یا معلم سوء استفاده کرده ایم و امکان آن را فراهم آورده ایم که به وسیله ی ایجاد یک احساس گناهکاری اغراق آمیز به همراه نفرت از خود در درون کودک ، تأثیر مهمی در تکامل شخصیت او داشته باشیم .


کودک . کودک آزاری . تنبیه . حقوق کودک . خشونت . آزار جسمی . آزار عاطفی . آزار جنسی . بی توجهی به کودک

تنبیه :
تنبیه در لغت ، یک مصدر متعدی از واژگان زبان عربی است و به معنی بیدار کردن و هوشیار ساختن می باشد .( معین) معادل آن در زبان فارسی ادب کردن ، گوشمال کردن و سرکوب کردن است .(رازی )
از منظر تربیتی ، تنبیه عبارت است از ارائه ی یک محرک آزار دهنده یا تنبیه کننده ( تقویت کننده ی منفی ) به دنبال یک رفتار نامطلوب ، برای کاهش دادن احتمال آن رفتار . ( شعاری نژاد )
کودک :


طبق تعریف پیمان نامه جهانی حقوق کودک ، افرادی کودک محسوب می شوند که زیر 18 سال سن داشته باشند . اما از نظر سازمان بهداشت جهانی انسان از بدو تولد تا سن 15 سالگی کودک نامیده می شود .

کودک آزاری :
کودک آزاری عبارت از هرگونه آسیب و یا تهدید سلامت جسم ، روان ، سعادت ، رفاه و بهزیستی کودک یا هرگونه کوتاهی و غفلت و انجام هر نوع عملی است که موجب آزار جسمی ، ذهنی ،

عاطفی و روانی کودک شده و به رشد سلامتش ضربه بزند . معمولاً کودکان بیمار ، نارس ، بدخلق ، بازیگوش و بهانه گیر و کودکانی که ناخواسته به دنیا می آیند در معرض آزار هستند . کودک آزاری به هر نوع بدرفتاری یا بی توجهی به کودک گفته می شود که مانع از رشد جسمی و روحی و شخصیتی او شود .

در این پژوهش و تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده نموده ام .
از دلائلی که از روش کتابخانه ای در پژوهش خود انتخاب نموده ام عبارتند از :
* در دسترس بودن منابع و اطلاعات واقعی و مفصل در کتابخانه ها و گزارشات اینترنتی و مقالات
* با این روش می توان به سهولت با خواندن چندین کتاب و منابع دیگر به یافته های علمی دیگران دست یافت و به شناسایی و بررسی انواع کودک آزاری و علل بروز آن راهکارهای مقابله با آن پرداخت .

1* تعریف کودک و کودک آزاری چیست ؟


2* انواع کودک آزاری را بیان کنید ؟
3* چه عواملی باعث بروز کودک آزاری می شود ؟
4* راههای مقابله با کودک آزاری چیست ؟
5* آثار و تبعات کودک آزاری را توضیح دهید ؟
6* از نظر قانون آزار و اذیت کودکان در چه میزان جرم محسوب می شود ؟


1* تنبیه و خشونت در فرهنگ مرئم ایران چه جایگاهی دارد ؟
2* قصور و کوتاهی در حق کودکان بر چند نوع است ؟
3* کودک در دین مبین اسلام چه جایگاهی دارد ؟
4* فقر و بیکاری تا چه میزان بر کودک آزاری تاثیر دارد ؟
5* آزار جنسی کودکان در جهان چه درصدی را نشان می دهد ؟
6* نقش آموزش و فرهنگ سازی در مقابله با کودک آزاری را بیان نمائید ؟

فصل اول


کودک :
طبق تعریف پیمان نامه جهانی حقوق کودک ، افرادی کودک محسوب می شوند که زیر 18 سال سن داشته باشند . اما از نظر سازمان بهداشت جهانی انسان از بدو تولد تا سن 15 سالگی کودک نامیده می شود .
کودک آزاری :


کودک آزاری از نظر این سازمان عبارت از هر گونه آسیب و یا تهدید سلامت جسم ، روان ، سعادت ، رفاه و بهزیستی کودک یا هرگونه کوتاهی و غفلت انجام هر نوع عملی است که موجب آزار جسمی ، ذهنی ، عاطفی و روانی کودک شده و به رشد و سلامتش ضربه بزند . معمولاً کودکان بیمار ، نارس ، بدخلق ، بازیگوش و بهانه گیر و کودکانی که ناخواسته به دنیا می آیند در معرض آزار هستند .


از نظر جامعه شناسان ، خانواده مانند سکه دو رویی است که روی مثبت آن پناهگاه و مأوایی است که درآن محبت ، امنیت و آرامش حکم فرماست و از فرد در مقابل مشکلات سخت و پرفشار زندگی روزمره حمایت و حفاظت می کند .
اعضای خانواده در هر شرایطی به یکدیگر عشق می ورزند ، از یکدیگر مراقبت می کنند . اما روی دیگر سکه تنش و ناسازگاری درون خانواده ، کشمکش ، خشونت و فرار است و قدرت به طور نامساوی بین والدین ، کودکان و همسران تقسیم شده که فرد غالب معمولاً مرد است . والدین صاحب اختیار فرزندانشان هستند و به خود حق م دهند تا برای تربیت فرزندانشان به هر شیوه ای که صلاح می دانند عمل کنند و در این را ه حتی از تنبیه های سخت جسمی و روانی نیز کوتاهی

نکنند . همچننی در بسیاری از موارد خانواده ها به دلیل اعتقادات مذهبی خود ، سعی می کنند رفتار کودک را به سمتی که خود قبول سوق دهند که در بسیاری از موارد کودک قبول نمی کند و این سبب اختلاف والدین با کودک و بروز مسأله کودک آزاری و خشونت علیه او می شود .
رواج و عادی بودن بسیاری از خشونت های کلامی نیز در بین گروه های مختلف اجتماعی گاهی به گونه ای است که سطح حساسیت به صفر رسیده و در نتیجه اعضای چنین گروه هایی خشونت های کلامی را اصلاً به رسمیت نمی شناسد . کما اینکه در بعضی از کشورها سوء استفاده جنسی از کودکان به عنوان یک مشکل شناخته نمی شود


در ایران نیز مردم معمولاً این مسائل را مخفی نگاه می دارند . مثلاً مواردی وجود دارد که مادر به خوبی ارتباط جنسی محارم با فرزندش اطلاع دارد اما برای حفظ آبرو به روی خود نمی آورد . بنابراین سوء استفاده جنسی از کودکان به علت طبیعت شنیعی که دارد اغلب پنهان می ماند و به علت سکوت کودک بسیار دیر آشکار می شود و درنتیجه اکثراً یافته ها و شواهد فیزیکی که موضوع را اثبات کنند وجود ندارد .
متأسفانه علیرغم تأکید فراوانی که در دین مبین اسلام نسبت به تکریم کودک و محبت به او شده است اما فقر فرهنگی و غفلت خانواده نسبت به اخلاق دینی و آموزه های تربیتی اسلامی و جهل و ناآگهی والدین از حقوق کودک آزار و اذیت کودکان همواره ادامه دارد .

به طور کلی آزار و شکنجه کودکان به چهار دسته تقسیم می شوند :
آزار جسمی : شامل کبود شدگی ، سوختگی خراشیدگی ، جراحت ، ورم و آثار کمربند ، دست و لگد ، چنگ و دندان و ناخن است . کودک آزاری جسمی و بدینی اولین نوع کودک آزاری است که بیشتر در خانواده های نیازمند و در معرض از هم پاشیدگی اتفاق می افتد . کار پیش از موعد کودکان در مزرعه و کارگاههای زیر زمینی و خیابانها پیش از 15 سالگی و نیز کودک ربایی که به

منظور انتقام گرفتن از والدین و یا باج خواهی مالی صورت می گیرد از مصادیق عمده کودک آزاری جسمی در تمام کشورهای جهان است . در موراد ی کودک آزار های جسمی منجر به مرگ می شود که اغلب در خانواده های از هم پاشیده و به دلیل اعتیاد و یا زندانی بودن یکی از والدین اتفاق می افتد .
آزار جنسی : شامل تجاوز به عنف و استثمار جنسی است . آزار جنسی یکی از راه های اشکال کودک محسوب می شود که متاسفانه سیر فزاینده و نگران کننده ای به ویژه در کودکان دختر دارد . نمایش رفتارهاری جنسی ، تجاوز و تماس و هرگونه بهره برداری از کودکان جهت کسب لذایذ و ارضای میل جنسی ، آزار جنسی محسوب می شود . در سراسر جهان بیش از 300 هزار دختر و پسر جوان به عنوان کودکان سرباز وجود دارد که بسیاری از کودکان در سن زیر 10 سال قرار دارند و در این میان اکثر دختران سرباز مورد سوء استفاده جنسی قرار می گیرند . در همین ارتباط ، یکی از سیاستهای به خصوص در جنگ بالکان وادار کردن دختران سرباز به بارداری و حفظ فرزند دشمن بود که بسیاری موارد به خودکشی این دختران منجر شد .
آزار عاطفی : شامل آزار روحی ، کلامی و آسیب ذهنی است که منجر به اختلال رفتاری ، شناختی ، عاطفی و یا فکری در کودک می شود . کودک آزاری روانی همانند فحش ، توهین ، تبعیض ،تحقیر ، سرزنش و خدشه دارد کردن شخصیت کودک است که علاوه بر خانواده های مشکل دار در خانواده های نسبتاً مرفه جامه نیز دیده می شود . متأسفانه بسیاری از والدین این موارد را کودک آزاری به شمار نمی آورند .


قصور در حق کودکان همان غفلت و بی توجهی همه جانبه به کودک است که او را از رشد و پیشرفت انسانی محروم می سازد .
قصور در حق کودکان بر سه نوع می تواند باشد :
قصور جسمی : شامل عدم مراقبت ،پزشکی ، گرسنگی و خواب آلودگی ، کثیف بودن و عدم پوشاک مناسب ، ضعف در مراقبت و شرایط ناسالم و غیر بهداشتی خانه می باشد . هر عمل که به علت غفلت موجب وارد آمدن آسیب جسمی به یک کودک شود از طرف افراد بالغ و به صورت صدمه به پوست و بافتهای سطحی سر ، بخشهای داخلی و سیستم استخوانی نمایان شود کودک آزاری جسمی نام می گیرد .


قصور آموزشی : همان باز داشتن کودکان از تحصیل به دلیل مشکلات اقتصادی است . یکی از مفاد پیمان نامه حقوق کودک بر تحصیل کودکان تأکید دارد و به همین دلیل ممانعت از تحصیل کودکان نیز فرعی کودک آزاری به شمار می رود . هم در قانون اساسی و هم در مفاد آیین نامه حقوق کودک آموزش کودکان تا سنینی اجباری است .


قصور عاطفی : شامل غفلت و بی توجهی به نیازهای روحی و عاطفی و شخصیتی کودکان و آفرینش و خلاقیت توسط نها است که آخرین مورد آن شایع ترین نوع کودک آزاری محسوب می شود .


کودک آزاری در تمام اقشار جامعه رخ می دهد و فقط شامل یک گروه خاص نمی شود و عوامل زیادی به این روند صعودی دامن می زند . یکی از عوارض کودک آزاری پرخاشگار شدن کودکان است . پرخاشگری رفتار کلامی است که با زور و اجبار علیه فرد اعمال می شود و از چند عامل به وجود می آید که یکی از آنها وضعیت شخصیتی و وجود اختلال روانی در افراد پرخاشگر است ، عامل دیگر شرایط اجتماعی است که ممکن است به صورت فقر یا تبعیض موجب ابراز پرخاشگری شود . اکثر افراد پرخاشگر که به عنوان کجرم در زندان ها محکومیت خود را می گذرانند مبتلایان به اختلال شخصیت اجتماعی هستند و این اختلال زمینه قبلی دارد . باید توجه داشت بی رحمی هایی که نسبت به کودکان می بینیم با توجه به ضربه های روحی و روانی که به آنها می زند خود را در جایی دیگر نشان می دهد . خشونت در جامعه عموماً ناشی از نهادینه شدن آن در خانواده است .

معمولاً والدین به صورت ناخودآگاه همان رفتاری را با فرزندان خود انجام می دهند که در دوران کودک شاهد آن بوده اند . اصولاً رفتارهای والدین جنبه آموزشی مستقیم هم دارد : برای نمونه پدری که با فرزندان خود با خشونت رفتار می کند معتقد است که یک پدر خوب باید آنقدر اقتدار داشته باشد که فرزندانش از او حساب ببرند و به این ترتیب به طور مستقیم ، خود را نمونه پرخاشگری برای فرزند قرار می دهد .
طبیعی است که خانواده در سلامت جامعه ، کاهش آسیب های اجتماعی و انتقال فرهنگ ملی و مذهبی به نسل آینده نقش به سزایی دارد . وقتی فقر و تنگدستی در خانوده های رسوخ پیدا می کند نباید توقع داشت که سلامت آن دچار خدشه نشود .


همچنین بی سرپرستی ، بیکاری و عدم درآمد ، کمرنگی ارزش های ملی و مذهبی ، اعتیاد ، طلاق ، عدم مهارت های کافی در خانواده به منظور برخورد با معضلات و آسیب های اجتماعی از جمله عواملی هستند که استحکام و دوام خانواده ایرانی را در معرض آسیب قرار می دهد .
از دیگر عوامل بروز کودک آزاری در میان خانواده ها می توان از فضای خشونت آمیز محیط زندگی ، انتظارهای غیر واقعی و نابجا از کودکان بدون توجه به توانایی های آنها ، برآورده نشدن آرزوهای دوران کودکی والدین و انتظار تحقق آنها از سوی فرزندان بد سرپرستی و طلاق ، ازدواج های مجدد ، و کیفیت نامطلوب زندگی ، بیماریهای روانی و عدم تعادل شخصیتی ، بروز رفتارهای شدید عصبی نظیر جنون آنی در والدین ، تجربه مورد آزار قرار گرفتن خود والدین در دوران کودکی ، خلائ های قانونی در رابطه با حقوق کودکان با زوج های جوان به دلیل عدم تجربه لازم در برخورد ، با کودکان ، غفلت از مسایل تربیتی و پرورشی در مدارس و معلولیت ها نام برد.


کودک آزاری اصلی ترین عاملی است که در فرار دختران تاثیر بسزایی دارد بیشترین نوع آزاری که بر دختران فراری وارد شده است طبق آمار شامل آزار جسمی ، روحی و روانی و آزار جنسی است .
در درجه ی دوم آزار عاطفی است که در قالب آزارهای کلامی و غیر کلامی مانند :
مسخره کردن ، تهدید به اخراج از خانه ، ناسزا گفتن ، تبعیض قائل شدن ، توجه زیاد سرپرست به تنبیه کودکان و ایراد گرفتن به طرز پوشش تجلی می کند .
آزارهای جسمی از طریق کتک خوردن برای هر خطایی در منزل ، به خاطر دیر آمدن به منزل

، کسب نمره پایین در درس ها و بسیاری از مسائل دیگر اعمال می شود . برخی رفتارهای خشونت آمیز انسان صرفاً به خاطر فقدان مهارت های زندگی از جمله حل مسأله ظهور می کنند .
شتابزداگی و تمابل روانشناختی به حل سریع مساله موجب می شود که توسل به خشونت به عنوان راه حلی که سریع به جواب می رسد مطلوبیت پیدا کند .
فقر ، میلیونها کودک را از سرپناه آموزش و دسترسی به اطلاعات محروم کرده است ، به طوریکه بیش از نیمی از کودکان جهان به واسطه فقر ، جنگ ، بیماری و ایدز از دوران کودکی مطلوبی بهرمند نبوده و میلیونها کودک نیز از حقوق خود محرومند .
بی شک در خانواده هایی که از سطح رفاهی و اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند ، وجود اخلالات شخصیتی و سابقه بیماری های روانی ، معلولیت های مغزی ، هوشی و یا بعضی بیماری های نظیر ابتلای والدین به برخی از بیماریهای روانی و اعتیاد و زندانی شدن یکی از والدین دلایل عمده افزایش کودک آزاری در جامعه است .


درصد قابل توجهی از کودک آزاری ها در خانواده هایی رخ می دهد که والدین به خصوص پدر به افسردگی و بیماری هایی حاد روانی و یا اعتیاد مبتلایند ، بطوریکه به هنگام فشار ناشی از مشکلات در یک لحظه کنترل خود را از دست داده و به ضرب و شتم کودک می پردازند که گاهی این مساله تا حد مرگ پیش می رود .


آنچه مسلم است علت کودک آزاری مشکلات اقتصادی از جمله بیکاری ، عدم ، مهارت ، اعتیاد ، فقر ، بیکاری ، تعلیم و تربیت نادرست ، افت اخلاق اجتماعی ، زندانی شدن در یک محیط و عدم امکانات و فضای تفریحی ، اختلالات روانی و مهاجرت خانواده ها ، اعتیاد و ناآگاهی والدین است .
آخرین بررسی های انجام شده حکایت ازآن دارد که کودک آزاری در ایران در خانواده های فقیر ، سخت گیر ، معتاد ، تک والدینی ، والدین ناتنی و والدینی که خود تجربه آزار دیدن در کودکی را داشته اند و نیز آنهایی که شغل خود را از دست داده اند بیشتر دیده می شود

.
همچنین حدود نیمی از تولدها در کشور ما ناخواسته است که این امر زمینه بروز کودک آزاری را افزایش می دهد ، همچنین افزایش جمعیت ، مهاجرت به شهرها و به تبع آن ناتوانی خانواده در تامین معاش نیز می تواند در بروز کودک آزاری نقش مهمی داشته باشد .
به نظر می رسد که فقر ، اعتیاد و شیوع اختلالهای روانی به عنوان سه عامل مهم و اساسی و موثر در کودک آزاری طی سالهای اخیر زمینه مساعدتری را برای آزار کودکان توسط والدین یا یکی از نزدیکان فراهم آورده است .
فقر و کودک آزاری همبستگی نسبتاً زیادی باهم دارند کودکانی که در خانواده های فقیر زندگی

می کنند به دلیل شرایط و محدودیتهای موجود از ایمنی کمتری نسبت به دیگر کودکان برخوردار هستند ، نیازهای بهداشتی ، تغذیه ای ، آموزشی و روانی آنها به خوبی برآورده نمی شود .
در ایران سوء تغذیه و عدم برخورداری کودکان از مراقبتهای کیفی در بسیاری از نقاط محروم کشور ، عدم برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی دختران و پسران ، میزان بالای ترک تحصیل دختران در مقطع ابتدایی ایران از مواردی است که می تواند مشمول کودک آزاری واقع شود .


شماری از کودکان بخصوص دختران چهار تا پنج ساله ایارن به علت مشکلات و مسائل اجتماعی و فرهنگی و کمبود زن مجبور به ترک تحصیل شده و بعلاوه تنبیه نیز هچنان در مدارس ایران جاری است .

یکی از انواع کودک آزاری ها تنبیه بدنی کودکان توسط والدین است . باورهای نادرست مبتنی بر این که (( بسیاری از افراد موفق جامعه در کودکی کتک خورده اند )) مانع از ردیابی عوارض گسترده این رفتار در میان کودکان و نوجوانان می شود که در آینده افراد بالغ جامعه خواهند بود .
متاسفانه معمول این است که وقتی بچه ها کم سن و سال هستند مادرها اغلب مبادرت به تنبیه بدنی آنها می کنند که این امر در آنها احساس ناامنی و طرد شدن ایجاد می کند و وقتی بزرگتر می شوند و به سنین نوجوانی می رسند ، غالباً از سوی پدرشان مورد تنبیه قرار می گیرند در

نتیجه آن ایجاد احساس حقارت آنهاست . در حالیکه تنبیه بدنی به هر شکلی و در هر سطحی آسیب رسان است . این آثار در موارد شدیدتر به دو صورت افراط و تفریط دیده می شود : فرد یا گوشه گیر و منزوی می شود یا پرخاشگر و خشن
روانشناسان و جامعه شناسان عموماً بر این عقیده هستند که اگر از تنبیه بدنی کودک برای تربیت فرزندان استفاده کنیم ، به آنها یاد می دهیم که از ما بترسند و در نهایت مشکلات روانی متعددی از جمله نفرت و خشم را در آنها نهادینه می کنیم .


در اکثر مواقع والدینی که کودکان خود را مورد آزار و اذیت قرار می دهند به طور ناخود آگاه ، به وسیله مکانیزم دفاعی همانند سازی خود را مانند فرد مهاجم کرده و با فرزندان خود به پرخاشگری می پردازند و به این تربیت ، احساس کمبودها و ناتوانیهای خویش در دوران کدکی را به صورت تنبیه و آزار کودک بروز می دهند

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید