بخشی از مقاله
ﭼﮑﯿﺪه
ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﮐﻠﯽ اﻗﺘﺼﺎد ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ازﺟﻤﻠﻪ اﯾﺮان ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺮي و داﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺻﺤﯿﺢ و ﺑﺎ ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﯾﻊﺗﺮ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻬﻢ و ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ. آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﮔﺮدد و ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻋﻢ از اﻗﺘﺼﺎدي و ﻏﯿﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد ﻟﺬا ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺟﺮأت ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺸﯽ اﺳﺎﺳﯽ در ﭘﯿﺸﺒﺮد ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﻔﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي اﯾﺮان ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﭘﺮدازد. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از روش ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺟﺎﻣﻊ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدي در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري،ﺟﻤﻌﯿﺖ، اﺷﺘﻐﺎل، ﺑﻬﺮه وري و... ﺳﻬﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﻓﻖ ﻫﺎي روﺷﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ.
واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي: ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، اﺷﺘﻐﺎل، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري، روش ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ.
ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي: O1, E24, E22
ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزي اﺻﻼح رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي دراﯾﺮان اﻣﺮوز: ﺿﺮورت ﻫﺎ و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي(اﺑﺮﮐﻮه، اﯾﺮان، اﺳﻔﻨﺪ(1391
-1ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ در اﻗﺘﺼﺎد و اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، رﺷﺪ ﮐﻤﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﻣﺎ در ﮐﻨﺎر آن، ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﯿﺰ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺎم ﺑﺮد.
ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻣﻮﺿﻮع و اﺣﺎﻃﻪ ﺑﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و... ﻫﻤﻮاره از ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻄﺮح در ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ و درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي در ﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺪف ﺑﺴﯿﺎري از اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦﮐﻪ در ﻣﻘﻮﻟﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي درﺳﺖ ﯾﮏ ﮐﺸﻮر در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﻣﯽس ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﯿﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي آن ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ. در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ در ﻗﺎﻟﺐ روش ﭘﻮﯾﺎي ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺗﺨﺎذ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي درﺳﺖ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﺧﻮاﻧﺪ: ادﺑﯿﺎت ﻣﻮﺿﻮع، ﻣﺘﺪﻟﻮژي، ﻣﺮاﺣﻞ روش ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻋﻠﯽ و ﻣﻌﻠﻮﻟﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ، ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات
-2 ادﺑﯿﺎت ﻣﻮﺿﻮع
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ، و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﻣﻔﻬﻮم ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﻟﺬا ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬاري ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻘﺸﯽ اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻔﺎ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺴﯿﺎري در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ.
ﯾﻮﺳﻒ وﮐﯿﻠﯽ و ﻣﺤﺴﻦ اﻧﺼﺎري((1390 در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي ارزﯾﺎﺑﯽ روش ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ در ﮐﺸﻮر و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي آﯾﻨﺪه را اراﯾﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ارزﯾﺎﺑﯽ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮدي ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد اﺑﻬﺎم در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻮﺛﺮ در ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻋﻤﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﯾﺠﺎد ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. [ 1]
ﺣﻤﯿﺪرﺿﺎ ﻧﺎﯾﺒﯽ، رﺿﺎ اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ و ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ آزادﮔﺎن((1389 اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺑﻬﺮه وري ﮐﻞ ﻋﻮاﻣﻞ در اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺳﻮﻟﻮ را در دوره زﻣﺎﻧﯽ 1385-1370 اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ . ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﺷﺪت ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﺮ رﺷﺪ ﺑﻬﺮه وري ﮐﻞ ﻋﻮاﻣﻞ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر ﻋﺪم ﮐﺎراﯾﯽ در ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺑﻬﺮه وري ﮐﻞ ﻋﻮاﻣﻞ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.[ 2]
ﺣﻤﯿﺪ آﻣﺎده، ﻣﺮﺗﻀﯽ ﻗﺎﺿﯽ و زﻫﺮه ﻋﺒﺎﺳﯽ ﻓﺮ((1388 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺷﺘﻐﺎل در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان در ﯾﮏ ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮي ﺧﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﻗﻔﻪ ﺗﻮزﯾﻌﯽ((ARDLو اﻟﮕﻮي ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺧﻄﺎ (ECM) راﺑﻄﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت و ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﺣﺎﻣﻞﻫﺎي اﻧﺮژي و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺷﺘﻐﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮔﻮﯾﺎي آن اﺳﺖ ﮐﻪ راﺑﻄﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺼﺮف ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﻣﺼﺮف ﻧﻬﺎﯾﯽ اﻧﺮژي و رﺷﺪ ارزش اﻓﺰوده در ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺖ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺑﺮق و ارزش اﻓﺰوده در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزي وﺟﻮد دارد.[3]
ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزي اﺻﻼح رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي دراﯾﺮان اﻣﺮوز: ﺿﺮورت ﻫﺎ و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي(اﺑﺮﮐﻮه، اﯾﺮان، اﺳﻔﻨﺪ(1391
ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ اﻋﺮاﺑﯽ و ﮔﻠﻨﺎر ﺷﺠﺎﻋﯽ((1388 ﺑﺮآورد اﺛﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي- اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﯾﺮان را ﻃﯽ دوره زﻣﺎﻧﯽ-1368 1384 در ﯾﮏ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارداده اﻧﺪ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاري ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.[ 4]
ﺗﯿﻤﻮر ﻣﺤﻤﺪي و ﺣﺴﯿﻦ اﮐﺒﺮي ﻓﺮد (1387) اﺛﺮ ﺷﻮك ﻫﺎي ﺑﻬﺮه وري ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان را ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داده اﻧﺪ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﯿﻮه ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و داده ﻫﺎي ﺳﺮي زﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. دﺳﺘﺎورد اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﺷﻮﮐﻬﺎي ﻃﺮف ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﻧﺒﻮده و ﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺬرا ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺷﻮﮐﻬﺎي ﻃﺮف ﻋﺮﺿﻪ اﺛﺮ ﻣﻌﻨﺎ دار و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺠﻤﻌﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي دارد.[5]
ﺳﯿﺪ ﻋﺰﯾﺰ آرﻣﻦ و روح اﷲ زارع((1384 در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﻮدا و ﯾﺎﻣﺎﻣﻮﺗﻮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﻋﻠﯿﺖ ﮔﺮﻧﺠﺮي ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي در اﯾﺮان در ﺳﺎﻟﻬﺎي 1381 -1346 ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ. ﺣﺎﺻﻞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺮﮐﯽ ﺑﺮاي رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﺷﺪ. [6]
اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻣﻬﺪوي((1383 ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺧﺎرﺟﯽ در رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻧﻈﺮي و ﺗﺠﺮﺑﯽ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ. دﻻﻟﺖ ﺑﺮ آن دارد ﮐﻪ اﺛﺮ ورود ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﺮرﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي درﺣﺎل ازدﯾﺎد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺮرﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. [7]
ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ ﻧﻈﺮي((1382 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ واﺛﺮات رﺷﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻧﻘﺶ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب آن در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي- اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﯾﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﮐﻪ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن درﺻﺪ زاد و وﻟﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺟﻤﻠﻪ ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ زﯾﺎدي از درآﻣﺪ ﻣﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﯽﮔﺮدد.[8]
ﺳﯿﺪ اﺣﻤﺪ ﻏﺮوي ﻧﺨﺠﻮاﻧﯽ((1381 ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ درآﻣﺪﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ در ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﭘﺮدازد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن درآﻣﺪﻫﺎي ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارا ﺑﻮدن ﺳﻬﻢ ﻋﻤﺪه اي از درآﻣﺪ ﮐﺸﻮر ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.[9]
اﺳﮑﻮاﻟﯽ(2006) 1 ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ ﻋﻠﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﺑﺮق و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻋﻀﻮ اﭘﮏ ﻃﯽ دوره زﻣﺎﻧﯽ 1980 ﺗﺎ 2003 ﭘﺮداﺧﺘﻪ وياﺳﺖاز. آزﻣﻮن ﻋﻠّﯿﺖ ﺗﻮدا و ﯾﺎﻣﺎﻣﻮﺗﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﻋﻠّﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ.[10]
ﮔﻮش(2002) 2 در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺼﺮف ﺑﺮق و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي در ﻫﻨﺪ ﺑﺮاي دوره زﻣﺎﻧﯽ 1950 ﺗﺎ 1997 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺧﻮد رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺮداري (VAR) ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﻋﻠﯽ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺎ ﺧﺎﻟﺺ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻞ ﺑﺮق وﺟﻮد دارد.[11 ]
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﻧﮕﺎﻫﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺧﺼﻮص ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﺪول ﺷﻤﺎره1 ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ.
1 - Jan Squalli.
2 - Sajal Ghosh.
ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزي اﺻﻼح رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي دراﯾﺮان اﻣﺮوز: ﺿﺮورت ﻫﺎ و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮي(اﺑﺮﮐﻮه، اﯾﺮان، اﺳﻔﻨﺪ(1391
ﺟﺪول ﺷﻤﺎره.1 ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و اﺛﺮ آﻧﻬﺎ و روش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده
ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ اﺛﺮ اﺑﺰار
ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ +
ﺗﺴﻬﯿﻼت اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ اﻋﺮاﺑﯽ و ﮔﻠﻨﺎر ﺷﺠﺎﻋﯽ-1388 + ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﮐﯿﻔﯽ
ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ +
ﻣﺼﺮف ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺣﻤﯿﺪ آﻣﺎده، ﻣﺮﺗﻀﯽ ﻗﺎﺿﯽ و زﻫﺮه ﻋﺒﺎﺳﯽ + ARDL و ECM
ﻓﺮ-1388
ﺷﻮكﻫﺎي ﻃﺮف ﻋﺮﺿﻪ ﺗﯿﻤﻮر ﻣﺤﻤﺪي و ﺣﺴﯿﻦ اﮐﺒﺮي ﻓﺮد-1387 . ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ
ﺷﻮكﻫﺎي ﻃﺮف ﺗﻘﺎﺿﺎ +
ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺳﯿﺪ ﻋﺰﯾﺰ آرﻣﻦ و روح اﷲ زارع- 1384 + ﺗﻮدا و ﯾﺎﻣﺎﻣﻮﺗﻮ
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺧﺎرﺟﯽ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻣﻬﺪوي-1383 + ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻧﻈﺮي و
ﺗﺠﺮﺑﯽ
رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ ﻧﻈﺮي- 1382 - ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ
رﺷﺪ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﺳﯿﺪ اﺣﻤﺪ ﻏﺮوي ﻧﺨﺠﻮاﻧﯽ-1381 + ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ
درآﻣﺪ ﻧﻔﺘﯽ +
ﻣﺼﺮف ﺑﺮق ﮔﻮش-2002 + ﺧﻮد رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺮداري (VAR)
-2 ﻣﺘﺪوﻟﻮژي
ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ روﺷﯽ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺑﺮرﺳﯽ، ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي، ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي ﺑﺎ دراﯾﺖﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ درآﻣﯿﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ، ﺑﺴﺘﺮ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ درﺳﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد. ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ از روﺷﯽ ﻣﺪون و و ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه ﭘﯿﺮوي ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.
-4ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﯽ
