بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
این نرم افزار محصول شرکت Design Explorer 99 SE است
که در صنعت بیشتر با نام
Protel شناخته شده است. این نرم افزار ابزاری حرفه ای برای طراحی فیبر مدار چاپی
میباشد.صنعت طراحی PCB در ایران بر پایه این نرم افزار استوار است و بیش از 99 درصد
شرکتها و کارخانجات و کارگاهها از این نرم افزار استفاده می کنند حتی اکثر شرکت های
فعال در زمینه صنعت الکترونیک مسلط بودن به این نرم افزار را جزو شرایط استخدام نیروی
کار خود قرار میدهند پس یادگیری این نرم افزار و طراحی به کمک آن جزو الزامات برای یک
دانشجوی برق یا کسی که در زمینه الکترونیک فعالیت می کند ، میباشد.
در این سری از آموزش نرم افزار پروتل سعی خواهیم کرد تا با بهره گیری از تصاویر گویا به
همراه توضیحات کافی به تمامی جزئیات و نکاتی که برای طراحی یک مدارچاپی به کمک
این نرم افزار نیاز است بپردازیم.
فرض ما بر این است که کاربر مورد نظر نرم افزار پروتل را بر روی سیستم خود نصب کرده
و نیز اقدام به کرک آن نموده است تا قفل نرم افزار باز شده و اجازه طراحی در آن داده شود
همچنین کاربر با اصطلاحات اولیه الکترونیک و تاحدودی با زبان انگلیسی آشنا است.
مراحل طراحی یک مدار چاپی به کمک پروتل به شرح زیر میباشد که بعداً به تفصیل درباره
هر مرحله صحبت خواهیم کرد:
01) ایجاد فضای کار و فایلهای موردنظر در پروتل
02) جستجو و انتخاب قطعات مدار مورد نظر از کتابخانه نرم افزار
03) چیدن قطعات مدار در داخل فضای طراحی
04) وصل کردن قطعات به یکدیگر با توجه به نقشه
05) ایجاد نت لیست از مدار مورد نظر ( اتصال اولیه و موقت بین قطعات )
06) انتخاب و تعیین تعداد لایه های مورد نیاز در مدار
07) مشخص نمودن محدوده و اندازه مدار و چیدن فوت پرینت قطعات در جاهای مناسب بورد
08) وصل کردن قطعات به یکدیگر با استفاده از ترک ها که به دو صورت دستی و اتوماتیک قابل اجراست
09) بازرسی نهایی مدار به منظور جلوگیری از بروز خطا و اشتباه
10) مشاهده سه بعدی مدار طراحی شده به منظور مجسم نمودن درستی جایگذاری قطعات
11) انتخاب لایه ها و پرینت گرفتن از طراحی نهایی
اسلاید 2 :
شرحي از كاربردهاي نرم افزار protel99 :
پروتل 99 يكي از چندين نرم افزار طراحي مدارات الكترونيكي است كه به نظر
بنده يكي از كاملترين اين نرم افزارها مي باشد . توسط اين نرم افزار مي توان
به صورت ساده و آسان يك طرح از پيش تعيين شده را به يك برد مدار چاپي
تبديل نمود . از جمله قابليت هاي اين نرم افزار طراحي در محيط شماتيك است
كه توسط اين قابليت ميتوانيد طرح خود را هر طوري كه مي خواهيد توسط
ابزارهاي موجود در اين محيط طراحي كنيد و توسط قابليتهاي ديگر پروتل 99
اين طرح شماتيك را به هر سند ديگري كه خواستيد تبديل كنيد مثلا
مي خواهيد كه طرح خود را به يك برد مدار چاپي تبديل كنيد بنابراين بايد از
قسمت pcb استفاده كرد و طرح شماتيك خود را به سند pcb انتقال داده و از
مزاياي pcb بهره مند شويد . يكي ديگر از مزاياي اين نرم افزار طراحي و
تعريف يك قطعه در اين نرم افزار مي باشد كه مي توانيد به طور دلخواه يك
قطعه را مثلا led را خود رسم كرده و در جايي كه لازم داريد استفاده كنيد.
يكي ديگر از قابليتهاي اين نرم افزار تست مدار است كه به شما در طراحي
نهايي بسيار كمك مي كند اين قابليت erc نام دارد كه صحت كار شما را تاييد
مي كند و يا در صورت اشكال در طراحي از لحاظ الكتريكي شما را متوجه
مي كند . از ديگر كاربردهاي اين نرم افزار كتابخانه هاي بسيار كامل آن است
كه توسط اين كتابخانه ها مي توانيد هر قطعه الكترونيكي كه مي خواهيد يافته
و آنرا در مدار استفاده كنيد. همچنين مي توانيد از اين نرم افزار به عنوان يك
ديتاشيت كامل هم بهره ببريد و يا از مثلهاي بسيار كامل آن استفاده كنيد در
ساخت اين نرم افزار آموزشي ما از طرحي از پيش تعيين شده به نام مدار
تبديل bcd به7segment استفاده كرده ايم كه اين مثال يكي از چندين مثال
جامع و كامل در محيط شماتيك مي باشد.
اسلاید 3 :
چگونگي ورود به محيط پروتل 99:
بعد از نصب نرم افزار آيكوني با نام پروتل 99 بر روي دسك تاپ مشاهده
مي كنيد دوبار رويش كليك كنيد تا وارد ديزاين اكسپرولل شويد . براي اينكه
ديتابيس را به محيط معرفي كنيد بايد از منوي فايل گزينه new را انتخاب كنيد
بعد از كليك بر روي اين گزينه پنجره اي تحت عنوان new dising بر روي
صفحه ظاهر مي شود كه داراي دو قسمت location&pasword است.
Location محل قرار گرفتن ديتابيس را روي سيستم شما مشخص مي كند و
پسورد روي لوكيشن شما كلمه عبور قرار مي دهد . حالا نام لوكيشن خود را
به دلخواه تغيير مي دهيم. محل قرار گرفتن لوكيشن توسط شما تعيين
ميشود. بعد از اين اعمال بر روي كليد ok كليك مي كنيد و وارد محيطي با
عنوان نوشته شده خود مي شويد. شما در اين قسمت مي توانيد سند هاي
شماتيك يا pcb ويا بقيه سندها را ذخيره كنيد. براي ورود به محيط شماتيك
كافي است بر روي منوي فايل رفته و گزينه newرا انتخاب كنيد . بعد از اين
كار تمام محيطهايي كه ميخواهيد به آنها دست رسي داشته باشيد نمايان
مي شود شماتيك را انتخاب كرده وكليد okرا فشار ميدهيد. بعد از اين كار
آيكوني تحت عنوان sheet.1 با پسوند sch ظاهر ميشود. كه اين نام قابل تغيير
ميباشد. حالا بر روي اين گزينه كليك كرده و وارد محيط شماتيك ميشويد.
اسلاید 4 :
تنظيمات اوليه براي محيط شماتيك:
بعد از اينكه صفحه شماتيك را باز كرديد دو نوع تولز بر روي صفحه مشاهده
ميكنيد. Drawingtools&wringtools با كشيدن اين دو به سمت راست يا چپ
صفحه ميتوانيد صفحه كار خود را خالي كنيد.
در سمت چپ صفحه دو قسمتexplorer&browse را مشاهده ميكنيد. در
قسمت browse ميتوانيد لايبرري ها را مشاهده كنيد. براي اضافه يا كم كردن
لايبرري كافي است تنها بر روي كليد add/remove كليك كنيد.
بعد از اين عمل شما لايبرري هاي موجود براي صفحه شماتيك را مشاهده
ميكنيد . به عنوان مثال اگر بخواهيم لايبرري هاي sime&space را انتخاب
نماييم بايد بر روي اين دو كليك كرده و آنها را توسط كليد add به قسمت
پايين اضافه نماييم سپس كليد ok را مي فشاريم. مشاهده مي كنيم كه در
قسمت لايبرري اين دو اضافه شده اند . حال اگر بخواهيم عناصر موجود در
هر يك از اين دو لايبرري را مشاهده كنيم بايد روي آن كليك كرده وعناصر
موجود در آن را در قسمت پايين مشاهده كنيم و با انتخاب قطعه مورد نظر و
فشار دادن كليد place ميتوانيم قطعه را به محيط وارد كنيم.
حال اگر بخواهيم ابعاد صفحه را كوچك يا بزرگ كنيم بايد بر روي صفحه
زرد يك بار كليك كرده و توسط كليدهاي pageup&pagedown بر روي
كيبورد صفحه را بزرگ يا كوچك كنيم.
از منوي design گزينه ابشن را انتخاب كرده تا پنجره اي با نام داكيومنت
ابشن ظاهر شود . كه داراي دو قسمت sheetoptiom براي كنترل بر روي قلمها
ابعاد صفحه و رنگ به كار ميرود و orientation نشان مي دهد طراحي شما بر
روي صفحه افقي قرار مي گيرد يا عمودي . در قسمت grids شما ميزان پرش
قطعات را بر روي صفحه مشخص مي كنيد . در قسمت استاندارد ابعاد صفحه
مشخص ميشود. كليد ok را فشار ميدهيم تا اعمال صورت گرفته اجرا شود.
اسلاید 5 :
نحوه استفاده از صفحه گسترده يا اسپريت شيت:
به منوي tools رفته وerc را انتخاب مي كنيم . تمام پيش فرضها قبول كرده و
كليد ok را فشار ميدهيم . ما بعد از اين كار ريپورتي از صفحه مشاهده
مي كنيم كه در آن اعلام شده كه هيچ خطايي در اين طرح وجود ندارد پس به
محيط شماتيك باز مي گرديم و كليه اعمال را save مي كنيم .
حالا به منوي edit رفته و export to spread را انتخاب مي كنيم . بر روي
پنجره باز شده بر روي next چند بار كليك كرده و تمام گزينه ها را به
صورت فعال قبول ميكنيم . در نهايت كليد finish را فشار مي دهيم تا اسپريت
شيت براي ما نشان داده شود در آنجا تمام قسمتهاي طراحي شده مثل
جانكشنها , نتلبلها, پارتها و غيره ديده ميشود. بعد از انجام اين كارها و اعمال
تغييرات از منوي فايل گزينه update را انتخاب مي كنيم و خارج ميشويم.
نحوه شبيه سازي و آناليز مدار:
قبل از اينكه طرح خود را به pcb تبديل كنيم بايد بدانيم كه طرح از لحاظ
الكتريكي درست كار مي كند يا نه به اين خاطر نياز به آناليز كردن طرح داريم.
پس وارد منويsimulate شده و گزينه setup را انتخاب مي كنيم و وارد
ميشويم. بعد از اعمال تغييرات منحني هايي نشان داده ميشود كه توسط آنها
به صحت كار خود پي ميبريد . حالا به محيط شماتيك باز گشته و تمام اعمال
را saveميكنيم.
اسلاید 6 :
نحوه تبديل سند شماتيك به pcb:
بعد از اينكه سند pcb شما تعريف شد و ابعاد برد مدار چاپي را هم تعيين
كرديد و سند شماتيك شما داراي فوت پرينت و تست يارسي هم بر روي آن
صورت گرفت حالا ميتوانيد تبديل شملتيك بهpcb را انجام دهيد.
از منويdesing گزينه update pcb را انتخاب ميكنيم. بعد از اين عمل دكمه هاي
execute&preview را مشاهده ميكنيد. كه براي ديدن خطاهاي احتمالي بايد اول
دكمه preview را كليك كنيد تا سند pcb شما از نظر داشتن خطاهاي احتمالي
چك شود .
كليد execute را فشار مي دهيم تا عمل تبديل صورت پذيرد .
ويرايش سند pcb:
ابتدا از منوي ديزاين گزينه رولز را انتخاب ميكنيم . در قسمت روتينگ تمام
قوانيني كه بايد بر روي طرح شما قرار گيرد مشخص ميشود.
به عنوان مثال:
1-كلرنس: كه فاصله بين پد و قسمت مسي را مشخص ميكند .
2- روتينگ كرنرز : كه نوسط آن گوشه هاي طرح در حالت auto roting
مشخص ميشود.
3- روتينگ لايرز: كه اگر بخواهيد برد شما يك لايه باشد بايد در قسمت تاپ
لاير گزينهnotused را انتخاب كنيد.
4- روتينگ پريوريتي يا الويت براي روتينگ
5- روتينگ توپلوژي: كه مسير بين نقاط را مشخص ميكند .
6- روتينگ ويا: فاصله بين سوراخ و مس اطراف آن را مشخص ميكند .
به قسمت manu facturing رفته و گزينه اول را براي نشان دادن گوشه هاي
مسير مسي انتخاب ميكنيم و مقادبر را تغيير مي دهيم.
Hollsise توسط اين ميتوانيد سوراخهاي روي برد را اندازه گذاري كنيد.
اسلاید 7 :
ويرايش سند pcb:
ابتدا از منوي ديزاين گزينه رولز را انتخاب ميكنيم . در قسمت روتينگ تمام
قوانيني كه بايد بر روي طرح شما قرار گيرد مشخص ميشود.
به عنوان مثال:
1-كلرنس: كه فاصله بين پد و قسمت مسي را مشخص ميكند .
2- روتينگ كرنرز : كه نوسط آن گوشه هاي طرح در حالت auto roting
مشخص ميشود.
3- روتينگ لايرز: كه اگر بخواهيد برد شما يك لايه باشد بايد در قسمت تاپ
لاير گزينهnotused را انتخاب كنيد.
4- روتينگ پريوريتي يا الويت براي روتينگ
5- روتينگ توپلوژي: كه مسير بين نقاط را مشخص ميكند .
6- روتينگ ويا: فاصله بين سوراخ و مس اطراف آن را مشخص ميكند .
به قسمت manu facturing رفته و گزينه اول را براي نشان دادن گوشه هاي
مسير مسي انتخاب ميكنيم و مقادبر را تغيير مي دهيم.
Hollsise توسط اين ميتوانيد سوراخهاي روي برد را اندازه گذاري كنيد.
