بخشی از مقاله
ارزيابي ريسک مخاطرات در صنعت آسفالت
چکيده
در طول ساليان گذشته تغييرات قابل توجهي در مواد، فرآيندها و نوع فعاليتها در صنايع صورت گرفته است . تعداد مواد و محصولات شيميايي و کارخانجات شيميايي بزرگ افزايش يافته و به طبع آن تعداد افراد شاغل در اين صنايع و جمعيتهاي ساکن در اطراف اين صنايع که در معرض خطرات آنها هستند بيشتر شده است . صنعت آسفالت از جمله صنايعي است که انواعي از مخاطرات ايمني ، بهداشتي و ريسک محيطي را به همراه دارد. اين صنعت با توجه به شرايط و محتواي کار با انواعي از ريسک هاي دستگاهي ، انساني و محيطي مواجهه برخوردار است . لذا براي کنترل ريسک و به حداقل رساندن پيامدهاي ناشي از شرايط و اعمال ناايمن نياز به مديريت ريسک است . در مديريت ريسک ، شناسايي ، ارزيابي و در نهايت کنترل ريسک انجام مي گيرد. هدف از انجام اين مطالعه بررسي ريسک هاي صنعت آسفالت با استفاده از تکنيک هاي شناسايي خطر و ارزيابي مخاطرات و ريسک مي باشد.
کليد واژه : آسفالت ، ايمني ، ريسک ، مديريت ريسک
١- مقدمه
در طول سال گذشته تغييرات قابل توجهي در مواد، فرآيندها و نوع فعاليتها در صنايع صورت گرفته است . تعداد مواد و محصولات شيميايي و کارخانجات شيميايي بزرگ افزايش يافته و به طبع آن تعداد افراد شاغل در اين صنايع و جمعيتهاي ساکن در اطراف اين صنايع که در معرض خطرات آنها هستند بيشتر شده است . اثرات و پيآمدهاي محيطي و اجتماعي حوادث شيميايي در اين صنايع موجب شده که از نظر عموم اين صنايع بعنوان يکي از خطرناک ترين صنايع محسوب شود[١]. تعيين دقيق هزينه حوادث در صنايع شيميايي کار بسيار دشواري است . هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم اين حوادث بسيار سنگين است . لذا با توجه به اين مسائل تلاش صنايع شيميايي براي پيشگيري از ضرر و زيان منطقي به نظر مي رسد.
بروز حوادث در فرآيندهاي شيميايي که به بروز فجايع انساني و محيطي مي انجامد متخصصين را بر اين داشته که براي برآورد فرکانس و پيآمد اينگونه حوادث به رهيافتهاي احتمال گرا روي آورند بدينوسيله ميتوان قبل از بروز حادثه جهت کنترل فرکانس و شدت آن برنامه ريزي کرد. صنعت آسفالت نيز از جمله صنايعي است که انواعي از مخاطرات ايمني ، بهداشتي و ريسک محيطي را به همراه دارد[٢]. اين صنعت با توجه به شرايط و محتواي کار با انواعي از ريسک هاي دستگاهي ، انساني و محيطي مواجهه است . لذا براي کنترل ريسک و به حداقل رساندن پيامدهاي ناشي از شرايط و اعمال ناايمن نياز به مديريت ريسک است . در مديريت ريسک ، شناسايي ، ارزيابي و در نهايت کنترل ريسک انجام مي گيرد[٣]. هدف از انجام اين مطالعه بررسي ريسک هاي صنعت آسفالت است .
٢- روش کار
متدولوژي مطالعه براي مديريت ريسک مبتني بر مراحل زير است :
.1 انجام ارزيابي ايمني شغل با محوريت ارزيابي مخاطره ، ريسک و ايمني يعني استفاده از تکنيک هاي (Job Hazard Analysis(JHA ، (Job Risk Analysis(JRA و(Job Safety Analysis(JSA .
.2 انجام مديريت ريسک
٢-١ - تجزيه و تحليل ايمني شغلي (Job safety Analysis)
تجزيه و تحليل ايمني شغل عبارتست [٤] از بررسي سيستماتيک يک شغل بمنظور شناسايي خطرات بالقوه ، ارزيابي سطح ريسک و شناسايي روش کنترلي مناسب براي کنترل ريسک حوادث شناسايي شده بعبارت ديگر فرآيند تعريف شغل بر حسب ماموريتها و وظايف تشکيل دهنده و دانش و مهارتهاي لازم براي اجراي آن . هدف از گرد آوري و نگارش شناسنامه شغلي ، شناسايي کليه خطرات ناشي از فعاليت هاي مختلف با توجه به مشخصات شغلي ، شرح و محدوده وظايف محوله بوده و با توجه به ارزيابي کلي خطرات و ريسکهاي موجود در هر فعاليت به تدوين دستورالعملهاي اجرايي ، آموزشهاي لازم در جهت کاهش ريسکها و تهيه و توزيع لوازم حفاظت فردي مناسب در جهت نيل به اهداف ايمني و بهداشت صنعتي است که در قالب يک برنامه منظم گردآوري ميگردد. لذا اهداف اين گردشکار به قرار ذيل مي باشد:
١- شناسايي و ارزيابي ريسکهاي موجود هر فعاليت
٢- تدوين دستورالعملهاي اجرايي ايمني و بهداشت صنعتي و تعيين نوع و نحوه آموزشها و لوازم حفاظت فردي مناسب در هر فعاليت مي باشد.
براي انجام JSA مراحل زير انجام مي گيرد:
.1 شغل مورد نظر جهت آناليز انتخاب مي شود.
.2 شغل به مراحل اصلي تشکيل دهنده اش شکسته مي شود.
.3 خطرات احتمالي را شناسايي مي شود.
.4 توصيه و توسعه موازين حفاظتي تدوين مي شود.
2-2 مدیریت ریسک
در مدیریت ریسک پیش بینی ، شناسایی ، ارزیابی ، اندازه گیری ، ارزشیابی ، کنترل و ارزیابی اثر بخشی برنامه های کنترلی ریسک انجام میگیرد . قالب مدیریت ریسک ، شناسایی کامل و مفصل مخاطرات و ریسک هاست چرا که اگر شناسایی به شکل درست و مفصل انجام نگیرد دیگر مراحل ارزیابی به خوبی شکل نمیگیرد .
