مقاله بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

بخشی از مقاله

بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

چکیده:

پیشرفت تحصیلی و رشد و پرورش دانش آموزان یکی از مهمترین دغدغه هاي نظام آموزش و پرورش در هر کشوري است.از دیرباز مساله از بین بردن افت تحصیلی و افزایش پیشرفت تحصیلی مورد بحث و تفحص متخصصان تعلیم و تربیت بوده و همواره در پی آن پیشنهادات، راهکارها و سیاست هایی به همین منظور وجود داشته تا بتواند جلوي این معضل فرهنگی را گرفته و استفاده بهینه از امکانات مالی و منابع محدود کشور به عمل آید تا شاید براي همیشه این مشکل اساسی آموزش زدوده شود و دیگر شاهد حیف و میل شدن بیهوده بودجه هاي نظام آموزشی خود نباشیم.بنا براین با توجه به اهمیت این موضوع،هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود.براي رسیدن به این هدف از روش کتابخانه اي و علمی مروري استفاده گردید.نتایج بررسی ها نشان داد که عوامل گوناگونی بر یشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارند و رشد و پیشرفت آنان را تحت تاثیر قرار می دهند.برخی از مهمترین این عوامل عبارتند:هوش دانش آموز،انگیزش ،خانواده،مدرسه،تجربه معلم،مشاور،کتاب ها و منابع درسی مختلف که در دسترس دانش آموزان قرار می گیرند.با توجه به نتایج به دست آمده در پایان راه کارهایی جهت بهبود عملکرد داش آموزان و رشد و پیشرفت آنان ارائه گردید.

کلمات کلیدي:دانش اموزان،پیشرفت تحصیلی،مدرسه،خانواده

١

مقدمه:

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مقاطع مختلف رشد جسمی ، روانی و اجتماعی نیازمند دارا بودن نگرش مثبت به رشته تحصیلی و انگیزه هاي قوي است نگرش. به رشته تحصیلی ظاهراً یک امر فردي محسوب می شود . این تصور وجود دارد که هر دانش آموزي باتوجه به شخصیت خود و تمایلات و علاقه مندي و خصوصیاتش ، داراي برخی نگرش ها می باشد در صورتی که نگرش تحصیلی از دیدگاه علم روان شناسی ، اجتماعی و جامعه شناسی علاوه برفردي بودنش داراي بعد اجتماعی گسترده از جمله محیط ، اطرافیان ، پدر و مادر و معلم سایر افراد گروه هایی که دانش آموز با آن ها به نحوي برخورد دارند که در ایجاد و پرورش و تحکیم نگرش هاي مثبت یا منفی به رشته تحصیلی وي مؤثرند.(بسانت،(1995

پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص هاي مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است و تمام کوششها در این نظام درواقع تلاش برا یجامعه عمل پوشاندن بدینامر تلقی می شود. به طور اعم کل جامعه و به طور اخص نظام آموزش و پرورش نسبت به سرنوشت کودکان، رشد و تکامل موفقیت آمیز آنان جایگاه آنها در جامعه علاقه مند و نگران است و انتظار دارد دانش اموزان در جوانب گوناگون، اعم از ابعاد شناختی و کسب مهارت و تواناییها و نیز در ابعاد عاطفی و شخصیتی، آنچنان که باید پیشرفت و تعالی یابند(پورشافعی، .(1370

بدون شک در دنیاي پیشرفته امروزي یکی از علایم موفقیت فرد، پیشرفت تحصیلی می باشد که بدون آن توسعه و ترقی هیچ کشوري امکان پذیر نخواهد بود. ترقی هر کشوري رابطه مستقیم با پیشرفت علوم و دانش و تکنولوژي آن کشور دارد و پیشرفت علمی نیز حاصل نمی شود مگر اینکه افراد خلاق تربیت شده باشند، پیشرفت تحصیلی ضمن اینکه در توسعه و آبادانی کشور مؤثر است در سطوح عالی منجر به یافتن شغل و موقعیت مناسب و در نتیجه درآمد کافی می شود. دانش آموزان و دانشجویان که از موقعیتهاي تحصیلی برخوردارند، خانواده و جامعه با دیده ي احترام به آنان می نگرند. در جامعه با روحیه و نشاط بیشتري حضور خواهند یافت و در کنار اینها از هزینه هاي گزافی که از افت تحصیلی برآموزش و پرورش تحمیل می شود، کاسته خواهند شد. دستیابی به بهره وري و بهبود کیفیت نظام آموزشی را می توان اثر گذار ترین عامل در توسعه کشور ها دانست. تجارب کشورهاي پیشرفته اي چون ژاپن در زمینه توسعه همه جانبه نیز حکایت از سرمایه گذاري بر روي منابع آموزشی و انسانی دارد. در راستاي دستیابی به این اهداف بهبود کیفیت موقعیت تحصیلی از جمله اهداف اساسی برنامه هاي آموزشی است. در حالی که امروزه افت تحصیلی یکی از نگرانی هاي خانواده ها و دست اندرکاران تعلیم و تربیت است. از جمله موضوعات مورد علاقه صاحب نظران علوم تربیتی یافتن شرایط و امکانات لازم و موثر در جهت تحصیلی موفق و پیشرفت تحصیلی است. اما عدم موفقیت در تحصیل زمینه ساز مشکلات فردي و اجتماعی و انحراف از دستیابی به اهداف سیستم آموزش است. محققین عوامل مختلفی را در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخیل دانسته اند. اما با توجه به تفاوت هاي فرهنگی و تغییرات سریع عوامل در طول زمان نمی توان به عنوان یک قانون عمومی و کلی، علل خاصی را براي جوامع مطرح نمود. زیرا قوانین بافت فرهنگی و نسبت جامعه، نگرش مردم به تحصیلات، سطح درآمد والدین و غیره، همه از عواملی هستند که به طور اخص در یک جامعه بر شکست یا موفقیت تحصیلی تأثیر می گذارند. منابع موجود نشان می دهد که آموزش به طور کلی تحت تأثیر پنج عامل فراگیر آموزش گر، برنامه، تجهیزات و محیط آموزشی است که هر یک از عوامل مذکور داراي ویژگی هایی است که می توانند در پیشرفت تحصیلی و یادگیري تأثیرات متفاوتی داشته باشند(سیف، 1368، .(549

هر فرد جهت ورود به اجتماع و در نتیجه رویارویی با موقعیت هاي گوناگون و افراد مختلف (از نظر فرهنگی، اقتصادي) به پاره اي از ابزار مجهز شده است، این ابزارهاي فردي را می توان ساختارهاي روانی فرد دانست که می توانند او را در مقابله با

٢

رویدادهاي زندگی یاري رسانند، این ساختارهاي روانی به طور متقابل تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند خانواده، اجتماع، گروه همسالان و غیره قرار دارد از سویی آنان را تحت تأثیر قرار می دهد. به همین دلیل محققان همواره به تأثیرات این مولفه هاي روانی بر جنبه هاي گوناگون زندگی افراد توجه بسیاري کرده اند که از این میان به تأثیر این مؤلفه ها بر عملکرد شغلی، تحصیلی و اجتماعی اشاره کرد (ویلسون، روهلز، سیمپسون ، 2007 به نقل از صاحب .(1389

در این میان پیشرفت تحصیلی بیشتر از سایر متغیرها مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است. زیرا به نظر می رسد آنچه می تواند یک فرد، خانواده در نهایت یک کشور را در مسیر پیشرفت، بیش از همه یاري دهد، بهره مندي از افرادي است که نه تنها داراي سلامت روانی مناسبی هستند، بلکه در امر آموزش نیز تحصیلات خود را با موفقیت پشت سر گذاشته اند، آگاهی از جنبه هاي روانی دانش آموزان می تواند همانند یک ابزار کمک آموزشی قدرتمند عمل کند. براي نمونه فهمیدن این نکته که دانش آموز در شرایطی خاص چگونه رفتار می کند، می تواند منجر به افزایش تأثیرگذاري ابزارهاي آموزشی و همچنین روش هاي آموزشی معلم و سیستم آموزشی و پرورش و در نهایت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گردد( ادري،2006 ،(71

پیشرفت تحصیلی از جمله موضوعاتی است که از ابعاد تربیتی، روان شناسی،به آن بسیار پرداخته شده است . یافتـههـاي تحقیقات متعـدد نـشان داده اســت پیــشرفت تحصیلی نــه تنــها از ســاختارهاي دانــش و فراینــدهاي پــردازش اطلاعــات تــأثﲑ مــیپــذیرد بلکــه بــه عوامــل انگیزشــی از جمله باورهــا، نگــرشهــا و ارزشهــا نیــز مربــوط مــیشــود (بــسانت، .(1995

سالهاي متمادي است که محققان و پژوهشگران تعلیم و تربیت و روانشناسان اجتماعی، مطالعات فراوانی در مورد عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام داده اند. پیشرفت موضوعی است که به خصوص در حال حاضر نیز مورد توجه تمامی کشورهاي جهان بوده است، و هر ساله مقدار زیادي از بودجه جوامع صرف تحصیل کودکان و نوجوانان می شود و پژوهشهاي زیادي به بررسی عوامل مختلفی که می تواند بر پیشرفت تحصیلی تأثیر داشته باشد، عواملی مانند: خانواده، محیط زندگی، مدرسه و برنامه هاي آموزشی اختصاص یافته است(مجیدیان، .(1384

پیشرفت تحصیلی و مسایل مربوط به آن یکی از دغدغه هاي اصلی نظام آموزش و پرورش کشورهاست چرا که مسئولین و تصمیم گیرندگان سیاسی، اقتصادي، فرهنگی و اجتماعی در سراسردنیا توسعه و پیشرفت جامعه شناسان را در توسعه و پیشرفت نظام آموزشی می دانند و این توسعه و پیشرفت از طریق پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدرسه و کلاس درس عملیاتی می گردد. منظور از اضطراب نوعی حالت هیجانی و ناخوشایند و مهم است که با پریشانی، هراس، تپش قلب، تعریق و سردرد بی قراري و تکرار ادرار همراه است. هنگامی که فرد نسبت به کار آمدي ، توانایی و استعداد خود در شرایط انسان دچار نگرانی و تردید می شود می توان از اضطراب شب امتحان سخن گفت(کاویانی و همکاران (1370 در انسان طبیعی و مطلوب است و موجب افزایش تلاش و تکاپو می شود، اما اگر از حد اعتدال تجاوز کند موجب کاهش پیشرفت تحصیلی خواهد شد. سارامون و دیوید من اضطراب امتحان را اینگونه تعریف می کنند: نوعی خود اشتغالی ذهنی است که با تخود کم انگاري و تردید درباره توانایی هاي خود بروز پیدا کرده و اکثرا به ارزیابی شناختی منفی، عدم تمرکز حواس، واکنشهاي جهانی نامطلوب و افت تحصیلی منجر می گردد.

٣

یکی از عوامل موثر بر کیفیت روانی انسان و خصوصیات عاطفی وي چگونگی قضاوت او در مورد خودش می باشد. رفتار جدید، شخصی، محیط و رفتا فرد به طور تعاملی عمل می نمایند تا رفتارهاي بعدي را تعیین نمایند بنا بر نظریه بندورا((1991 به نقل از امرابیان((1383 خودکارآمدي تحت تأثیر عوامل زیر قرار می گیرد.

مطالعه در زمینهي نگرش به رشته تحصیلی و نقـش آن در پیشرفت تحصیلی با تحقیقات ایکن آغـاز شـــد(ایکـــن و درگـــر،.(1961 یافتههاي این پژوهش نشان داد که نگـرش به رشته تحصیلی سازهاي مشتمل بر چند بعد شـامل لـذت بردن از درگیر شـدن در تکـالیف - چـه درتجارب تحصیلی و چه در زنـدگی روزمـره - باورهـاي فرد در مورد ارزش و اهمیت درس و میـزان تـرس از رویاروئی با موقعیتهایی است که مستلزم بـهآمارگیري آن درس اند(ایکـن و درگر، .(1961

پژوهش هاي زیادي، نشان می دهد که عملکرد تحصیلی دانش آموزان و فعالیتهاي مرتبط با آن در دوره ي آموزش مدرسه اي از پیشرفت چندانی برخوردار نیست. دانش آموزانمستعد ازتوانایی هاي خود به خوبی استفاده نمی کنند، دانش آموزان اکثراً روحیه ي علمی و انگیزه ي کافی ندارند و از امکانات آموزشی، استفاده مطلوب و مناسب صورت نمی گیرد و معمولاً به جاي توجه به ارتقاي سطح علمی خود به ارتقاي سطح تحصیلی(اخد مدارج بالاتر) می اندیشند(نظري کتولی، (1384با توجه به نقش تعیین کننده نگرش تحصیلی دانش آموزان در عملکرد و موفقیت تحصیلی آنان، ضرورت دارد مسئله نگرش به عنوان عاملی موثر بر موفقیت تحصیلی مد نظر قرار گیرد. همچنین این امر سبب می شود که مشاوران در امر مشاوره تحصیلی و شغلی دانش آموزان بهتر و آگاهانه تر عمل کنند. به علاوه دانش آموزان براي انتخاب رشته تحصیلی در اواخر دوره راهنمایی و اوایل دوره دبیرستان آگاهانه تر و با توجه به تواناییها و علایق خود رشته اي را بر گزینند. و با این اقدام از شکل گیري نگرش منفی در موقعیت هاي تحصیلی جلوگیري به عمل می آید و نگرش مثبت به یک پدیده می تواند نسبت میزان فعالیت و تلاش دانش آموز را در آن امر تحت تأثیر قرار دهد و او را به انجام وظایف و مسئولیتهاي خود در قبال آن وادار نماید، در صورتی که نگرش منفی عکس این امر را بوجود می آورد. یعنی فرد به دلیل عدم رضایت از کار و فعالیت مورد نظر از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کند. بنابراین دانش آموز وقتی فعال است که نسبت به رشته تحصیلی خود نگرشی مثبت داشته باشد(گلدارد، ترجمه

حسینیان، ..(1374

اهمیت و ضررورت پژوهش

امروزه پیشرفت تحصیلی دانشآموزان به عنوان یک شاخص مهم براي ارزیابی نظامهاي آموزشی مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این، پیشرفت تحصیلی همواره براي معلمان، دانشآموزان، والدین، نظریهپردازان، و محققان تربیتی نیز حائز اهمیت بوده است. براي مثال، پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان یکی از مهمترین ملاكهاي ارزیابی عملکرد معلمان محسوب میشود. براي دانشآموزان نیز معدل تحصیلی معرف تواناییهاي علمی آنها براي ورود به دنیاي کار و اشتغال و مقاطع تحصیلی بالاتر است. شاید به علت همین اهمیت باشد که نظریهپردازان تربیتی بسیاري از پژوهشهاي خود را بر شناخت عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی متمرکز کرده اند. از جمله عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی میتوان از عوامل نگرش می توان یاد کرد. بطور کلی در کشور ما افت تحصیلی یکی از مشکلات کنونی نظام آموزش و پرورش است که همه ساله دهها میلیارد ریال بودجه کشور را به هدر می دهد. یافته هاي آماري از مدارس کشور نشان دهنده آن است که افت تحصیلی به صورت مردودي، ترك تحصیلی زودرس و یا اشکال دیگر آن مقادیر زیادي از منابع مالی ملی و استعدادهاي انسانی جامعه را تلف می کند. بنابراین عدم توجه به علل افت تحصیلی و پیشگیري از آن نه تنها خسارت اقتصادي زیادي را به جامعه و کشور وارد میکند، بلکه باعث افزایش میزان بیکاري ها در آینده شده و سرمایه فرهنگی نیز از بین می رود به نظر می رسد که بهترین راه شناسایی عوامل

۴

افت تحصیل براي جلوگیري از بروز آن استبنا. براین در این پِوهش بر آنیم تا به بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی بپردازیم.

پیشرفت تحصیلی:

مورد پیشرفت تحصیلی تعاریف گوناگونی وجود دارد که به شرح آن می پردازیم: پیشرفت تحصیلی عبارت است از موفقیت دانش آموزان در یک یا چند موضوع درسی(مثل: درك، فهم خواندن یا محاسبه عددي)، چنین پیشرفتهایی توسط آزمودنهاي میزان شده تحصیلی اندازه گیري می شود. همچنین این اصطلاح بر پیشرفت فرد در کلاس، آنطور که در کار مدرسه ارزیابی می شود دلالت دارد(ماهر، 1376، به نقل از دو دانگه، .(1376

پیشرفت تحصیلی به جلوه اي(نمایی) از جایگاه تحصیلی دانشآموزان اشاره دارد که این جلوه ممکن است بیانگر نمره اي براي یک دوره، میانگین نمرات در دوره اي مربوط به یک موضوع یا میانگین نمرات دوره هاي مختلف باشد. براي پیشرفت تحصیلی می توان ملاك هاي گوناگون را در نظر گرفت که مشهورترین آنها میانگین نمرات کلاي می باشد.(پالسون، 1994، به نقل از مهرافروز، .(1387 پیشرفت تحصیلی عبارت است از "مسئول نهایی فرآیند یادگیري فعال که با کمک آموزش فعالیتهاي تربیتی انجام می گیرد."(گیج و برلاینر، 1374؛ به نقل از مهدیان، (1385 همچنین، "سرعتی که دانش آموز در تکمیل پایه ها و درجات گوناگون دارد و بر حسب مقدار پیش افتادگی و سرعت یا عقب ماندگی وي اندازه گیري می شود. (بیابانگرد ،.(1378

از پیشرفت تحصیلی به عناون یکی از شاخص هاي پیشرفت در نظام آموزش و پرورش مفهوم »انجام تکالیف و موفقیت دانش اموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص« یا »موفقیت دانش آموزان در امر یادگیري مطالب درسی« استفاده می شودوجه. مخاف ان اُفت تحصیلی است که یکی از معضلات نظام آموزشی می باشد که بهشیوه هاي گوناگون همچون عدم موفقیت دانش آموزان در دست یابی به هدف هاي مقاطع تحصیلی مربوطه، مردودي و تکرار پایه هاي تحصیلی، ترك تحصیل زودرس، بیکاري و بلاتکلیفی خود را نشان می دهد(پورشافعی، (1370 باقري((1376 نیل به اهداف آموزشی را با اصطلاح پیشرفت تحصیلی بیان می کند.

به طور کلی عواملی که بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارند را می توان به سه دسته تقسیم کرد:

الف. عوامل فیزیولوژیکی: این عوامل شامل متغیرهاي بدنی و فیزیکی یاد گیرنده از جمله سوء تغذیه و سلامت جسمانی می شود.

ب. عوامل روانشناختی: این عوامل شامل متغیرهاي روانشناختی از جمله هوش، استعداد، خلاقیت خودپنداره، عزت نفس، نگرش نسبت به مسایل آموزشی، انگیزه پیشرفت، مکان کنترل و ویژگی هاي شخصی دیگر می شود.

پ. عوامل محیطی: این عوامل در برگیرنده متغیرهاي بیرونی شامل پایگاه اقتصادي و اجتماعی (درآمد، تحصیلات، محل زندگی) متغیرهاي مربوط به خانواده (تعداد افراد خانوار، سبک فرزند پروري والدین، ارزشهاي فرهنگی خانواده) و متغیرهاي مربوط به محیط مدرسه (شرایط مدرسه، مدیریت مدرسه، نگرش ویژگی هاي معلمان، فرهنگ و جو سازمانی مدرسه) می شود (راجرز،(1982

۵

هوش و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی:

یکی از ویژگی هاي ورودي کلی دانش آموز که براي همه دروس آموزشگاهی مدنظر قرار گرفته است، هوش کلی است. محققان با توجه به فرهنگ ها و میزان پیشرفت جوامع مختلف ملاك هاي مختلفی درباره موفقیت مطرح می کنند و مهارت هاي متفاوتی را معرف هوش می دانند. مثلا جامعه آمریکا بر توانایی هاي هوشی در زبان و ریاضی تاکید دارد، بنابراین کودکان و بزرگسالانی که این مهارت را دارا هستند، با هوش ترین شناخته می شوند. بینه در تعریف هوش به قضاوت درست اشاره دارد; روان شناسان دیگر هوش را توانایی فکر انتزاعی، توانایی یادگیري، قدرت حل مساله یا توانایی سازگاري با موقعیت هاي جدید می دانند. کسلر، هوش را به عنوان استعداد شخصی براي درك جهان و برآورد ساختن انتظارات آن تعریف می کند(حیدري،(1375 پیاژه می گوید:»هوش فعالیتی است که از فرد سر می زند و دائما در حال تغییر است« وي هوش را به عنوان کیفیتی نسبتا ثابت و قابل اندازه گیري، قبول ندارد و در این باره می گوید: من هوش را نه براساس ملا کی ایستا، که دیگران تعریف کرده اند، بلکه از لحاظ این که در حال تکامل است و سیر تکامل خود را طی می کند تعریف می کنم و هوش را به صورت تعادل یابی تعریف می کنم که تمام ساخت هاي شناختی یا طرح واره ها به سوي آن هدایت می شنود« لا وین در تحقیقی که به میزان همبستگی بین هوش و پیشرفت دروس مختلف پرداخته است، به این نتیجه رسیده است که میزان همبستگی بین آنها((+10 +50 درصد است. البته ممکن است که این مقدار در دوره هاي دبیرستان و دانشگاه کاهش پیدا کند. (بدري مقدم،(1364

انگیزش و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی:

به کرات دیده شده است که دانش آموزانی وجود داشته اند که از لحاظ توانایی و استعداد یادگیري بسیار شبیه هم بوده اما در پیشرفت تحصیلی تفاوت هاي زیادي با هم داشته اند این جنبه از رفتار آدمی به حوزه انگیزش مربوط می شود. انگیزش به حالت هاي درونی ارگانیسم که موجب هدایت رفتار او به سوي نوعی هدف می شود، اشاره می کند. بنابراین، انگیزش، عامل فعال ساز رفتار انسان است و از جمله عواملی است که می تواند در میزان پیشرفت تحصیلی تاثیر به سزایی داشته باشد. انگیزه پیشرفت باعث می گردد که کار دشوار با موفقیت به انجام برسد و همچنین باعث تسلط یافتن، دستکاري کردن و انتظام بخشیدن اشیا، آدم ها و افکار می گردد. »پژوهش هاي انجام گرفته حاکی از آنند که افراد داراي انگیزش پیشرفت زیاد در انجام کارها از جمله یادگیري بر افرادي که از این انگیزه بی بهره اند، پیشی می گیرند.« روانشناسان و محققان تربیتی، تحقیقات زیادي در رابطه با انگیزش و پیشرفت تحصیلی انجام داده اند که در اینجا به تعداد معدودي از آنان اشاره اي خواهد شد. رینگنس (1965) در مطالعه اي به بررسی تفاوت هاي پیشرفت میان دانش آموزان داراي هوشبهر یکسان پرداخت. وي در این مطالعه 30 دانش آموز پسر کلاس نهم که داراي هوشبهر 120 یا بالاتر و داراي میانگین درسی در حدود 15 یا بالاتر بودند مورد مطالعه قرار داد. این گروه دانش آموزان از لحاظ پیشرفت افرادي (بیش آموز) بودند و همچنین گروهی دیگر از دانش آموزان (کم آموز) که از لحاظ هوشبهر، جنسیت، سن، مدرسه و حجم درس ها، با گروه اول مشابه بودند ولی میانگین درسی آنها 12 یا کمتر بود، انتخاب کرد. رینگنس با استفاده از پرسش نامه هاي مختلف انگیزش و مصاحبه، به تعیین میزان انگیزش هر دو گروه اقدام نمود. معلوم شد که دانش آموزان بیش آموز در مقایسه با دانش آموزان کم آموز به منظور یادگیري، انگیزه بیشتري براي ایجاد ارتباط و طرح دوستی با همکلاسی خود، داشتند(حیدري،.(1375