بخشی از مقاله
دانستني هاي در مورد ترمز Abs
موارد ايمني در كشورهاي توسعه‌يافته جهان از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است به طوري كه كوچك‌ترين خبري در خصوص ضعف ايمني خودرويي بر فروش آن تاثير فراواني دارد.
اما به نظر مي‌رسد با وجود اينكه آمار تصادفات، ايران را در رتبه دوم جدول جهاني قرار ميدهد خودروسازان و خريداران خودرو به اين موارد آشنايي يا توجه كمتري دارند.
سيستمهاي نوين ترمز مانند Abs، Esp و Ebd با افزايش پايداري و فرمان‌پذيري و... در زمان حادثه تا 40درصد از بروز تصادفات جلوگيري مي‌كند.
ولي متاسفانه بسياري از خودروهايي كه در كشورهاي ديگر تجهيزات ايمني مثل Abs و ايربگ توليد ميشوند از جمله ريو، در ايران براي كاهش هزينه‌هاي توليد حذف و فقط در صورت سفارش مشتري بر روي خودرو قرار ميگيرند.
ويژگي مهم خودروهاي مجهز به سيستم ترمز ضد قفل يا ضد لغزش معروف به Abs اين است كه از قفل شدن چرخها حتي هنگامي كه راننده پدال ترمز را تا انتها فشار ميدهد، جلوگيري مي‌كند و مانع از انحراف خودرو ميشود.
به اين ترتيب مي‌توان هنگام ترمزگيري خودرو را كنترل كرده و از موانع با اطمينان عبور كرد.
پيشرفت اين تكنولوژي به حدي رسيده است كه د
.
سيستم ترمزهاي هيدروليك و Abs
ترمزهاي هيدروليك از سيستمهاي مطمئن ترمز محسوب ميشود. اما اين سيستم در ابتدا داراي عيب‌هاي بزرگي بود. اگر هر گاه به دليلي، شكستگي جزئي در يكي از لوله‌هاي ترمزها به وجود مي‌آمد در اثر نشت مايع ترمز يا وارد شدن هوا در سيستم، تمام سيستم ترمز از حالت فعاليت خود بيرون آمده و خطرآفرين مي‌شد.
براي از ميان برداشتن اين عيب، خودروسازان و شركت‌هاي توليد‌كننده سيستمهاي ترمز مجبور به تقسيم كردن نيروي ترمز از طريق فشار هيدروليك به دو بخش شدند. يكي از اين بخش‌ها به چرخهاي جلو و ديگري به بخش‌هاي عقب فشار وارد مي‌آورد طراحي و توليد اين سيستم جديد بسيار مثبت بود، ولي به نظر مي‌رسيد آنچنان از خطرات احتمالي آن نمي‌كاست، چرا كه در اين صورت ايجاد شكستگي در لوله‌هاي ترمز جلو و قفل يا بلوكه‌كردن چرخهاي عقب، خودرو به شدت به دور خود چرخيده و از كنترل خارج مي‌شد.
اما سوئدي‌ها راه‌حل اين مشكل را پيدا كردند. كمپاني (ساب) Saab ترمزهاي هيدروليك دو كاناله به صورت ضربدري را طراحي و توليد كرد به اين صورت كه چرخ سمت راست جلو به همراه چرخ‌سمت چپ عقب از يك كانال و چرخ سمت چپ جلو به همراه چرخ سمت راست عقب از كانال ديگر تغذيه مي‌شدند.
ولي كمپاني‌‌هاي خودروسازي ولوو و بي‌ام‌و بر روي طرح نسبتا بهتري كار كردند به اين ترتيب كه با هر دو چرخ جلو هر كدام از يك كانال تغذيه مي‌شدند چرخهاي عقب نيز از كانال مستقلي بهره مي‌بردند. در اين صورت در اثر بروز اشكال يا شكستگي در يكي از لوله‌هاي هيدروليك چرخها تنها همان چرخ بود كه قابليت ترمزگيري را از دست مي‌داد و در كنترل خودرو اشكال عمده‌‌اي پيش نمي‌آمد اما سيستم ترمز در خودروها نيز در دنيا به سرعت ديگر بخش‌ها رشد داشت و خوشبختانه در حال حاضر ترمزهاي سه و چهاركاناله ضد بلوكه Abs در بيشتر خودروها به صورت استاندارد وجود دارد.
طرز كار ترمز Abs
ترمزهاي Abs در بيان ساده دستگاهي الكترونيكي هستند كه در هنگام ترمزگيري باكنترل فشار (قطع و وصل كردن فشار) هيدروليك در كسري از ثانيه ارتباط لنت را با ديسك يا كاسه برقرار و قطع مي‌كنند و تكرار سريع و مداوم اين عمل باعث از ميان رفتن حالت بلوكه كردن يا قفل كردن ترمزها ميشود.
اهميت اين گونه ترمزها نيز بيشتر در سطوح خيس و لغزنده يا ترمزگيري در سرعتهاي بالا بيشتر نمايان ميشود. در اين گونه موارد راننده از كنترل كامل بر روي وسائل نقليه خود برخوردار است و اما شايد بتوان گفت تنها نكته منفي در مورد ترمزهاي Abs صداي نسبتا شديد آنها در هنگام ترمزگيري بر روي سطوح بسيار لغزنده است.
اين صداي لرزان كه به درون كابين نفوذ مي‌كند و زير پدال ترمز حس و شنيده ميشود راننده‌اي را كه تجربه ترمزگيري در اين شرايط ندارد به اشتباه مي‌اندازد كه احتمالا قسمتي از سيستم ترمز خودرواش در حال خرد شدن است و به همين دليل راننده ممكن است به اشتباه از فشار پاي خود بر روي پدال ترمز بكاهد.
به تازگي استفاده از سيستمهاي كمكي و تقويت كننده الكترونيكي و مكانيكي نيز براي هر چه بهتر كردن فعاليت ترمزها بر روي انواع خودروهاي جديد به كار گرفته ميشود اين سيستم‌ها با وارد آوردن اندك فشاري به پدال ترمز فعال شده و بهترين نتيجه را در اختيار راننده قرار ميدهد.
ترمزگيري صحيح با Abs
در شرايط بحراني (مواجه شدن با موانع) فورا پدال كلاچ را گرفته و با تمام نيرو به طور مداوم روي پدال ترمز فشار دهيد.
در اين زمان Abs شروع به كار
كرده و شما قادر خواهيد بود خودروي خود را در مسير دلخواه هدايت كرده و از برخورد با موانع جلوگيري كنيد.
دو قانون مهم هنگام ترمزگيري با سيستم Abs
1 -فورا كلاچ را بگيريد و با تمام نيرو روي پدال ترمز به طور مداوم فشار دهيد.
2 -با وجود ترمزگيري كامل، خودرو را در مسير دلخواه هدايت كنيد.
لامپ هشدار دهنده Abs
از ويژگي‌هاي اصلي سيستم Abs اين است كه دايما خود را به صورت الكترونيكي كنترل مي‌كند.
روي صفحه نمايش دهنده‌ها مقابل راننده يك لامپ هشدار دهنده وجود دارد كه روي آن كلمه Anti-lock نوشته شده است.
هر گاه اشكالي در عملكرد سيستم Abs ايجاد شود اين لامپ روشن خواهد شد.
هنگام روشن شدن خودرو اين لامپ حدود چهار ثانيه روشن خواهد شد كه در اين زمان سيستم مشغول كنترل كردن خود است.
در صورت خاموش شدن لامپ سيستم عملكرد صحيح خود را داشته و در غير اين صورت روشن ماندن لامپ هشدار دهنده چه قبل از حركت و چه هنگام حركت خودرو راننده را از بروز اشكال آگاه خواهد كرد.
مزاياي سيستم Abs
سيستم ترمز مجهز به Abs قادر است وضعيت ايمن‌تري را براي خودرو ايجاد كند.
كاهش خط قرمز افزايش پايداري خودرو در جاده‌هاي لغزنده افزايش كنترل فرمان كاهش اثر شرايط متفاوت جاده بر روي لاستيك‌ها، كاهش مقدار لرزش لاستيك و سيستم تعليق در ترمز و پايداري خودرو در جاده‌هاي ناهمگن به هنگام ترمز شديد از فوايد اين سيستم است.
نكات ايمني
با اين كه سيستم Abs داراي ايمني بالايي است، ولي وجود آن در خودرو نبايد باعث سرپيچي راننده از رعايت مقررات رانندگي به خصوص سرعتهاي غيرمجاز، رعايت نكردن فاصله ايمني و سرعت مناسب در پيچ‌ها شود.
به عبارت ديگر بهره‌مندي از سيستمهاي ايمني به معناي ناديده گرفتن ايمني نيست.
انجام تغييرات شخصي در خودرو (مثلا ترمز، بدنه‌ها و يا چرخها) مي‌تواند بر عملكرد سيستم Abs تاثير منفي بگذارد.
با وجود اين در حال حاضر سيستم ترمز Abs مطمئن‌‌ترين ترمزي است كه تكنولوژي آن در صنعت خودروي ما وارد شده است و شايد روزي شاهد باشيم كه با بالا رفتن تقاضاي عمومي براي خودروهاي مجهز به ترمز Abs اعمال فشار از سوي راهنمايي و رانندگي ديگر خودرويي بدون ترمز Abs توليد و عرضه نشود.
سيستم ترمز ABS بهترين راه براي ايمن ساختن ترمز وسايل نقليه موتوري با سيستمهاي ترمز هيدروليکي است. اين سيستم حاصل عملکرد دقيق مهندسين و کارشناسان فني و تکنولوژي شرکت ماشين و ابزار استاندارد کره جنوبي به نام KSMT مي باشد
قبل از اينکه در مورد اين سيستم، توضيحات بيشتري دهيم، خوب است مختصري در رابطه با ترمز خودرو و سيستمهاي ايمني ترمز مطالبي را حضور شما عرض نماييم.
به طور کلي بيشتر خودروهاي داخلي به دليل سياست گذاريهاي خودروسازان داخلي و ارزانترشدن قيمت آن در بازار از امکانات اين خودروها مي کاهند. يکي از اين موارد نيز که مي توان از لزومات اصلي در خودرو تلقي کرد سيستم امنيت ترمز يا همان ABS مي باشد.
به طور مثال، خودرو پرايد را در نظر بگيريم. اين خودرو فاقد سيتم ABS مي باشد لذا در سرعت حدود 100 الي 120 کيلومتر در ساعت چنانچه ترمز انجام شود از محل ترمز، خودرو حدود 15 الي 20 متر جلوتر متوقف مي گردد که شما مي توانيد با آزمايشي ساده خط ترمز بجاي مانده بر روي آسفالت را اندازه گيري و صحت اين موضوع را تاييد نماييد. حال اين موضوع در برف وباران به دليل قفل شدن چرخ بيشتر خواهد شد و آمار تلفات و تصادفات به همين دليل افزايش مي يابد چرا که اصلي ترين بخش که ايمن سازي خودرو براي حفظ سرنشينان مي باشد، رعايت نشده است.
بيشتر خودروهاي مدرن امروزي داراي سيستم ABS مي باشند، بطوريکه حتي بسياري از کشورهاي دنيا، استفاده از خودروهاي بدون اين سيستم را ممنوع نموده اند.
در ايران نيز با توجه به آمار بسيار بالاي تصادف به دليل عدم ايمني ترمز، اين نوع سيستم در سال اخير توسط طرح ارسالي دولت به مجلس پيشنهاد و در حال تصويب مي باشد .
بررسي فني سيستم ترمز ABS
زمانيکه شما ترمز مي نماييد بافشار دادن بر روي پدال ترمز، روغن ترمز را به پشت لنت ترمز بر روي ديسک ،پمپ نموده و فشار حاصل از آن موجب مي شود که لنت و ديسک به هم چسبيده شوند و چرخهاي خودرو متوقف شوند.اما بدليل سرعت و حرکت چرخها لنت بر روي ديسک کشيده مي شود، در اين حالت با وجودترمز کردن شما خودرو تا مسافتي به حرکت خود ادامه مي دهد.
براي اينکه قدرت ترمز شما در اين حالت بيشتر شودراهي را به شما پيشنهاد ميکنيم.
شما مي توانيد در فاصله هاي زماني کوتاه از ترمز اول، پاي خود را از روي پدال ترمز برداشته و مجدداً ترمز کنيد. به طور ساده تر اينکه بجاي اينکه پدال ترمز را از ابتدا تا انتهاي متوقف شدن کامل خودرو پايين نگه داريد، چندين مرحله در اين فاصلة زماني ترمز نماييد. اين عمل باعث مي شودکه در هر بار ترمز کردن ،قدرت ترمز از بار قبل قوي تر شود، علاوه بر اينکه از سرخوردن خودرو نيز جلوگيري مي نمايد.در اين حالت فاصله يا خط ترمز شما کوتاه تر خواهد شد، اما به دليل استرس و فشار واردشده و دست پاچگي رانندة خودرو در سرعتهاي بالا، تمرکز راننده بر اين عمل کاهش مي يابد.
سيستم ترمز ABS اين عمل را در خودرو تسهيل مي نمايد به طوريکه با فشاردادن پدال ترمز دستگاه ABS بطور اتوماتيک ومنظم و خودکار روغن را به پشت ترمز پمپ کرده و اين عمل را تا زمانيکه شما پدال ترمز را نگه داشته ايد تکرار مي شود.
مزاياي استفاده از سيستم ABS
1 ) نصب سريع و آسان بر روي کلية خودروها اعم از سواري ها و وانت
2 ) توقف سريع با کاهش فواصل خط ترمز
3 ) بهبود کنترل فرمان
4 ) سهولت کار با پدال ترمز
5 ) عمر بيشتر مدار ترمز با فرسودگي و پارگي کمتر
6 ) کاهش تصادفات و جراحات و شکايات
نگه داشتن خودرو در مواقع اضطراري کار بسيار سختي است. سيستم ضد بلوکه همانند يک سيستم عصبي در اين گونه موارد وارد عمل ميشه. در حقيقت در سطوح لغزنده رانندگان حرفه اي هم نمي توانند بدون ترمز ABS مثل رانندگان آماتور با ترمزهاي ABS خودروي خود را متوقف کنند.
عملکرد ترمز ABS بسيار ساده است. وقتي شما روي يخ رانندگي ميکنيد اگر به آرامي ترمز کنيد بخوبي متوقف ميشويد. اگر ترمز شديد بگيريد ممکن است چندين متر ليز بخوريد ضمن اينکه کنترل
خودرو از دستانتان خارج ميشود .ممکن است با خودرو هاي ديگر تصادف کنيد. يکي از روشهايي که رانندگان ماهر استفاده ميکنند اين است که وقتي ترمز را روي يخ فشار ميدهند مواظب اين هستند که چرخها قفل نکنند بمحض اينکه اين عمل اتفاق افتاد لحظه اي پا را از روي ترمز بر ميدارند. سيستم ABS اين کار را براي شما بطور اتوماتيک انجام ميدهد. در نتيجه زمان توقف کوتاه تر ميشود و ديگر اينکه در هنگام ترمز شما توانائي هدايت ماشين بوسيله فرمان خودرو را داريد.
سيستم ABS از چهار قسمت اصلي تشکيل شده:
1- حسگرهاي سرعت
2- پمپ
3- سوپاپها
4- کنترلر
1- حسگرهاي سرعت: که کنترل سرعت چرخها را جهت بررسي اينکه آيا چرخ دارد قفل ميشود را بر عهده دارد
2- سوپاپها: که در مسير هر ترمز هر قرار دارد. و در سه وضعيت قرار ميگيرند و فشار ترمز را کنترل ميکنند. سوپاپها مستقيما بوسيله سيستم ABS کنترل ميشوند
3- پمپ: در صورتيکه سوپاپ فشار روي ترمز را کم کند پمپ نيروي اضافي را برميگرداند و هرگاه سوپاپ فشار روي ترمز را بخواهد افزايش دهد پمپ اين نيرو را بازيابي ميکند.
4- همان کامپيوتري است که روي خودورها نصب ميشود اين کامپيوتر همواره وضعيت سنسورهاي سرعت را پردازش و سوپاپها را کنترل ميکند.
(قابل توجه اونهايي که ميخوان رو ماشينهاي معمولي ترمزهاي ABS ي رو که تو روزنامه تبليغ ميکنن بندازن. اين ترمزها فقط حالت مکانيکي دارند و هوشمند عمل نمي کنند و در مواردي موجب خطرناکتر شدن کنترل خودرو ميشوند)
روش کار سيستم به اين طريق است:
سنسورها مداواما بوسيله کنترلر چک ميشوند در صورتيکه شتاب چرخش چرخها کاهش پيدا کند سيستم کنترل وضعيت سوپاپها را به حالت آماده در مياورد. اگر کنترلر ضريب اين کاهش شتاب را زياد ارزيابي کند و چرخها را در آستانه توقف کامل ببيند، سوپها رامي بندد تا فشار ترمز کمتر شود سپس بمحض اينکه احساس کرد شتاب چرخش چرخها زياد شده دوباره سوپاپها را باز ميکند. اينقدر اين کار را ادامه ميدهد تا يا راننده پا را از روي ترمز بردارد يا خودرو کاملا متوقف شود. اين عمل بسيار سريع انجام ميشود. در اين هنگام شما زير پايتان تپشهايي احساس خواهيد کرد.
اين تپشها بخاطر باز و بسته شدن سريع سوپاپهاست. بعضي از سيستم هاي ABS ميتوانند در هر ثانيه 15 بار اين سيکل را تکرار کنند.
