بخشی از مقاله
شنا
چكيده:
ورزش شنا به صورت مدرن آن، در ايران داراي قدمت زيادي نيست و در طي ساليان فعاليت اين رشتهي ورزشي، شناگران ايران به افتخار چنداني در عرصههاي مسابقات آسيايي و جهاني دست نيافتهاند.
با توجه به ا هميت ورزش خصوصاً در بين جوانان، شنا ورزشي مفرح و شاد است براي كساني كه از ورزشهاي معمولي خسته شدهاند و يا در فصل تابستان كه از گرماي هوا كلافه شدهاند بسيار جالب و پرانرژي و نشاط آور است.
مسافرت تابستاني به شهرهاي شمالي كشور و مناطق ديدني و سرسبز، اغلب با شنا كردن دريا و رودخانهها همراه است و بعضي از مردم نيز،استخرهاي شنا را به جهت تفريح و سپري نمودن اوقات فراغت انتخاب ميكنند. ولي روي هم رفته آنچه ورزش شنا را در سراسر دنيا زير پوشش قرار ميدهد اين است كه طيف وسيعي از اقشار مردم علاقهمند به ورزش و تحرك جسماني هستند. ولي شناگران بايد بهداشت و ايمني شنا را رعايت كنند به هشدارهاي مسئولين توجه كنند تا دچار آسيبديدگي يا خداي نكرده غرق شدن نشوند و از آن به عنوان يك ورزش لذت بخش استفاده كنند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 4
تاريخچهي شنا در جهان 6
تاريخچهي شنا در ايران 8
فوايد ورزش شنا 10
آموزش و تمرين 16
شنا در رقابتهاي المپيك 17
سالنهاي استخر 20
آسيبديدگي در شنا و روشهاي جلوگيري از آن 22
بهداشت شنا كردن 25
ناراحتيهاي زير آب 28
سن شروع آموزش شنا 28
روش تدريس شنا 30
موسيقي و شنا 31
ركوردهاي شنا در بازيهاي المپيك 32
ركوردهاي ملي شناسي ايران 34
منابع 36
مقدمه
ورزش شنا، ورزش فوقالعاده مفيدي است كه به دليل هوازي بودن در سوختن كالرهاي اضافي تأثير مطلوبي دارد، در كم كردن استرسها مؤثر است و خاصيت ماساژ دهندگي آب آرامش خاطر و تمدد اعصاب را به انسان بر ميگرداند.
اين ورزش به همهي كساني كه علاقهمند به بهبود وضعيت روحي و جسمي خود هستند توصيه ميشود بهتر است كه با شنا به عنوان يك ورزش و نه تفريح آشنا شويم، تاريخچه و قوانين آن را بدانيم و از آن به عنوان يك ورزش لذت بخش استفاده كنيم.
سال 87 را در پيش رو داريم، سالي كه قطعاً براي ورزش شنا، شيرجه و واترپلوي ايران همراه با موفقيتهايي خواهد بود چون براساس برنامههاي فدراسيون ميتوان اين گامهاي روبه جلو را ديد. ما در سال جديد علاوه بر سكوهاي آسيايي به دنبال جهاني شدن هم هستيم و ميخواهيم براي نخستين بار صاحب سهميهي ورودي المپيك در شنا شويم، چرا كه برخي شناگران ايراني ركوردهاي بسيار نزديك به ركودهاي ورودي المپيك را دارند.
به اميد اينكه شناي ايران در سال 86 و 87 رو به جلو حركت كند و بتواند از دروازههاي آسيايي عبور كند و خود را به عنوان يك قدرت بالقوه معرفي كند.
در اين تحقيق از منابع زيادي استفاده شده تا بتوان به صورت خوبي آن را ارائه داد. در ضمن لازم است كه در اينجا از مسئولين مدرسهي راهنمايي مفيد، خصوصاً دبيران محترم ورزش جناب آقاي مقيمي و جناب آقاي ملاپور و دبير راهنما جناب آقاي حيدري فروز تشكر و قدرداني كنيم. انشاا... كه در امر تعليم و تربيت آينده سازان اين جامعه موفق و مؤيد باشيد.
رضا صالحي سرشت – سيد محسن بشارت
بهترين سرگرمي مؤمن شنا کردن است . « پيامبر اکرم (ص)»
به فرزندان خود شناکردن و تيراندازي بياموزيد.«پيامبر اکرم(ص)»
تاريخچه
شواهد باستان شناسي نشان مي دهند كه قدمت شنا و شنا كردن به 2500 سال قبل از ميلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن هاي آشور و يونان و روم باستان باز مي گردد. آنچه از گذشته آموزش شنا مي دانيم بر اساس يافته هايي است كه از « حروف تصويري » هيروگليف مصريان به دست آورده ايم. يوناني هاي باستان و رومي ها شنا را جزو برنامه هاي مهم آموزش نظامي خود قرار داده بودند ، و مانند الفبا يكي از مواد درسي در آموزش مردان بوده است. شنا در شرق به قرن اول قبل از ميلاد باز مي گردد. ژاپن جايي است كه شواهد و مداركي از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمي حكومتي شنا به صورت اجباري در مدارس تدريس مي شد .
مسابقات سازمان يافته شنا در قرن 19 ميلادي قبل از ورود ژاپن به دنياي غرب شكل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشين اقيانوس آرام، به كودكان هنگامي كه به راه مي افتادند يا حتي پيش تر شنا مي آموختند. نشانه هايي از مسابقات گاه و بي گاه ميان مردم يونان باستان وجود دارد و همچنين يكي از بوكسورهاي معروف يونان شنا را به عنوان تمرين در برنامه ورزشي خود گنجانيده بود. رومي ها اولين استخرهاي شنا را بنا كردند و گفته مي شود كه در قرن اول پيش از مي
لاد « گي يس مي سي ينس » Gaiusmaecenas اولين استخر آب گرم را ساخت.
برخي عدم تمايل اروپائيان به شنا را در قرون وسطي ترس از گسترش و سرايت عفونت و بيماري هاي مسري مي دانند از طرفي شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد در سواحل بريتانياي كبير در اواخر قرن 17 ميلادي از شنا در آب به عنوان وسيله اي براي درمان استفاده مي شود. البت
ه تا پيش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفريح و ورزش در ميان مردم جايگاهي پيدا نكرد. زماني كه نخستين سازمان شنا در سال 1837 تأسيس شد در پايتخت بريتانيا يعني لندن ، 6 استخر سر پوشيده وجود داشت كه مجهز به تخته شيرجه بودند. در سال 1846 اولين مسابقه شنا در مسافت 440 يارد در استراليا بر پا شد كه بعد از آن هر ساله نيز به اجرا در آمد. باشگاه شناي « متروپوليتين » Metropolitan لندن در سال 1869 تأسيس شد كه بعدها به انجمن شناي غير حرفه اي تغيير نام پيدا كردكه در واقع هيئت رئيسه شناي غير حرفه اي بريتانيا بود. فدراسيون هاي ملي شنا در چندين كشور اروپايي در سال 1882 تا 1889 شكل گرفتند.
تاريخچه شنا در ايران
تاريخچه شنا به عنوان يك ورزش، در ايران، بسيار كوتاه است و به طور كلي هم اين رشته از ورزش به نسبت ديگر رشتهها در كشور ما چندان پيشرفتي حاصل نكرده است. در حالي كه به جهت موقعيت جغرافيايي ايران كه در شمال و جنوب كشور به دريا متصل است و هم به جهت تأكيدات مذهبي، ميبايستي اين ورزش را مورد توجه قرار ميدادند. در قديم،مكانهاي شبيه استخر سرپوشيده در حمامها ميساختند. به نام چاله حوض، اين چاله حوضها، كه حداكثر از 10 متر تجاوز نميكرد، براي شنا كردن و آب بازي بود. در اطراف چاله حوضها، سكوهايي به ارتفاع 2 و 3 متر وجود داشت كه از بالاي آن به درون آب ميپريدند و عملياتي مانند پشتك و وارو انجام ميدادند.. روشنايي چال حوضها از سوراخ كوچكي كه در سقف بود، تأمين ميشد. در اين گونه آبگيرهاي غير بهداشتي، هيچگونه مقرراتي وجود نداشت و هر كس ميتوانست قبل از استحمام يا پس از آن وارد چاله حوض شود و آب بازي و شنا (كه به معناي واقعي هم شنا نبود) بپردازد. تا سال 1314 در سراسر ايران حتي يك استخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه نظامي اقدسيه تهران يك استخر براي آموزش شنا به دانشجويان دانشكده افسري ساخته بودند.
در سال 1314، استخر ديگري در باغ فردوس شميران احداث شد كه به وزارت فرهنگ تعلق داشت. نخستين استخري كه براي استفاده ورزشكاران و تعليم اصول جديد شنا به آنها به وجود آمد، در سال 1314 در منظريه تهران بود كه يك مربي ورزش خارجي به نام «گيبسون» بر آن نظارت ميكرد. پايههاي ورزش شناي نوين در ايران از همان استخر منظريه گذاشته شد، اولين استخر شناي 50 متري تهران در سال 1319 در ورزشگاه امجديه (شهيد شيرودي) احداث گرديد. فدراسيون شنا در سال 1335 تأسيس شد و نصرت اله شاهمير به عنوان رئيس فدراسيون منص
وب گرديد.
در طي ساليان حضور ايران در رقابتهاي شنا تنها مقامهاي شاخص به دست آمده توسط ورزشكاران ايران، در شيرجه، واترپلو، مدل برنز تقي عسگري در مسابقهي شيرجه بازيهاي آسيايي و مدال طلاي تيم واترپلوي ايران در بازيهاي آسيايي سال 1974 تهران است.
در حال حاضر، استخرهاي خصوصي، آزاد يا دولتي بسياري در تهران و شهرهاي مختلف ايران هست و نوجوانان و جوانان، به ويژه در فصل تابستان، استقبال زيادي از ورزش شنا ميكنند.
مشخصات استخر
استخر محل خصوصي است براي شنا، شيرجه، و واترپلو كه در اندازههاي مختلف ساخته ميشود. ولي، استخرهايي كه در آنها مسابقات رسمي را برگزار ميكنند. بايد داراي مشخصاتي معين باشد. اين مشخصات از طرف فدراسيون بين المللي شناي آماتور، كه آن را فينا (FINA) ميخوانند به شرح زير تعيين شده است:
طول: 50 متر ، عرض : حداقل 21 متر
عمق : حداقل 80/1 چربي
تعداد خطوط: 8 خط (عرض هر خط 5/2 متر)
در استخرهايي كه ركورد گيري ميكنند، دماي آب بايد 22 تا 24 درجه سانتيگراد باشد.
لباس شنا
لباس مخصوص شنا يك شلوار كوتاه و چسبيده به بدن است كه بايد وزن آن بسيار كم باشد و آب را در خود نگه ندارد، طبق مقررات بين المللي، شلوار شنا هنگام مسابقات بينالمللي و ركودگيري، بايد از پارچهاي به رنگ تيره و به صورت يك تكه باشد.
در حال حاضر لباس شناگران را از پوست كوسهها درست ميكنند كه كل بدن را ميپوشاند.
فوايد شنا
مسافرت تابستاني به شهرهاي شمالي كشور و ديگر مناطق ديدني و سرسبز اغلب با شنا كردن در دريا و رودخانهها همراه است. بخشي از مردم نيز استخرهاي شنا را جهت تفريح و سپري نمودن اوقات فراغت انتخاب ميكنند. اين در حاليست كه عمدتاً ايمني و بهداشت را هنگام شنا كردن به عنوان دو نكته اساسي در بيشتر مواقع كمتر مورد توجه قرار ميدهند. بد نيست بدانيم شنا كردن در دريا خطرات و مشكلاتي را همه ساله جهت مسافران دريا به وجود مياورد. خطر غرق شدن در آب دريا صرفاً، مخصوص كساني كه آشنايي كمتري با فنون شنا كردن دارند نميباشد و ممكن است هر انسان بياحتياط و كم توجهي را تهديد كند. در زير سطح زيبا و ديدني استخر نيز، مواد شيميايي و بيولوژيكي فراواني وجود دارد كه ممكن است با اندكي غفلت متصديان و شناگران معضلات بهداشتي زيادي براي استفاده كنندگان به وجود آورد. عوامل محيطي، قارچ و جلبك، گازهاي شيميايي تشكيل شده در آب ، ميزان درجه حرارت آب و محيط استخر، دفعات تخليه، كيفيت اوليه آب، ميزان PH و كلر آزاد آب همگي از عوامل موثر بر بهداشت استخر است.
فوايد شنا:
آنچه ورزش شنا در سراسر دنيا زير پوشش قرار ميدهد، طيف وسيعي از اقشار مردم علاقمند به ورزش و تحريك جسماني ميباشد عدهاي از مردم به ورزش علاقمندند اما وقتي به ياد كوفتگي عضلاني ناشي از ورزش ميافتند، از انجام آن منصرف ميشوند و اصولاً علاقهاي به جنبش توأم با تعرق زياد و كوفتگي عضلاني ندارند. آنچه به اين افراد توصيه ميشود «ورزش در
آب» است چرا كه به دور از تعرق زياد ميتوانند نشاط و شادي ناشي از تحريك جسماني را به دست آورند. ورزش در آب را ميتوان به ورزشكاران و كساني كه در سطح بالايي از آمادگي جسماني هستند نيز توصيه كرد. همچنين براي كساني كه در فصل خارج از مسابقه، آمادگي خود را در سطح مطلوب حفظ ميكنند و يا اينكه بخواهند تمرينات اختصاصي براي افزاي
ش قدرت واستقامت عضلاني خود بسته به رشته ورزشي كه به آن ميپردازند انجام دهند.
شنا را ميتوان به كساني توصيه كرد كه پس از بهبودي نسبي از آسيب فيزيكي ممكن است تا مدتها از انجام ديگر تمرينات محروم شده چرا كه ا ز اين طريق ميتوانند دوره درمان را سريعتر پيش برده و بهبودي حاصل نمايند..
زنان باردار از جمله افرادي هستند كه همواره در جستجوي ورزشي ملايم و مطلوب باي گذران اين دوران ميباشند. هر چند كه بسياري از نرمشها و ورزشهاي سبك ويژه اين دوران از سوي متخصصين معرفي شده است ، اما آنچه به اين افراد در سراسر دنيا توصيه ميشود. ورزش در آب و انجام حركات ملايم در آن مي باشد. ورزش در آب علاوه بر آن كه شادي و نشاط بودن در آب را با خود دارد، سستي و كسلي ناشي از وزن زياد در اين دوران را به در كرده، ميتواند سبب بهبود وضعيت جسماني در اين قبيل افراد شود يك آمادگي جسماني خوب، مادر را در تحمل وزن رو به رشد جنين ياري داده، ميتواند با تقويت عضلات كمر و شكم، يك زايمان خوب و سالم را به ارمغان آورد. همچنين در دوران پس از زايمان، در برگشت عضلات به وضع اوليه قبل از زايمان بسيار موثر خواهد بود.
شنا براي كساني كه اضافه وزن دارند، ورزش فوق العاده مفيدي است چرا كه ا ين ورزش به دليل هوازي بودن در سوختن كالريهاي اضافي كه ميتواند منجر به اضافه وزن شود تأثير مطلوبي دارد. اين ورزش ميتواند تأثير عمده در كم كردن استرسها داشته باشد. خاصيت ماساژ دهندگي آب آرامش خاطر و تمدد اعصاب را به انسان بر ميگرداند. اين ورزش به همه كساني كه علاقه مند به بهبود وضعيت روحي و جسمي خود هستند. صرفنظر از سن ، سابقه آمادگي جسماني و يا بيماري كه دارند توصيه ميشود. آنچه در اين مورد به افرادي كه به نوعي مشكل پزشكي عمدهاي دارند. توصيه ميشود مشورت با پزشك و رعايت برخي توصيهها پيرامون عدم انجام حركات خطرناك در مورد هر بيماري است.
اين ورزش بيشتر قسمت بالاتنه را درگير فعاليت ميكند. ماهيچههاي كوچك بازوها در اثر ورزش شنا نسبت به ماهيچههاي بزرگتر پا بيشتر به حركت گرفته ميشوند.
تقويت عضلات و بهبود ظرفيت تنفسي، همچنين بالارفتن قدرت خون رساني قلب از ديگر فوايدي است كه ميتوان براي ورزش شنا ذكر كرد.
فوايد ورزش شنا
ورزش شنا يكي از محبوب ترين ورزشها در بين اقشار مختلف مردم است. فردي كه شنا مي كند، نه تنها از اين طريق احساس راحتي و نشاط مي كند بلكه در اثر شنا كردن قابليتهاي جسماني خود را از قبيل استقامت دستگاه گردش خون و تنفس، قدرت، سرعت و انعطاف پذيري مفا
صل شانه و مچ پا افزايش مي دهد. ورزش شنا ورزشي است كه از سن نوزادي تا سن كهنسالي ميتوان آنرا انجام داد و به طور كلي ورزشي است كه هيجان و اضطراب را كاهش داده، عضلات را قوي و محكم كرده و بدن را نرم و انعطاف پذير مي سازد و باعث مي شود كه فرد انرژيي بيشتري براي انجام كارهاي روزانه خود كسب كند.
تغييرات فيزيولوژيكي كه در اثر تمرينات استقامتي شنا در بدن بوجود مي آيد
تمرينات استقامتي به معني شناي مداوم در مسافتهاي طولاني مثل شناي 400 متر، 600 متر،800 متر،1400 متر و يا حتي مسافتهاي بيشتر مي باشد. يكي از امتيازهاي اين نوع تمرين اين است كه احتياج بدن را به دستگاه انتقال اكسيژن افزايش مي دهد و در نتيجه سبب تغييرات زير در بدن مي شود.
افزايش بازده قلب، كاهش ضربان قلب، افزايش كيفيت خون از نظر حمل مقدار بيشتري اكسيژن ذخيره شده مقدار بيشتري گليكوژن در جگر و ماهيچه ها و افزايش تعداد ميتوكندريها در تارهاي ماهيچه اي.
ماهيچه هايي كه در شنا بكار گرفته مي شوند
در زير اسامي بعضي از ماهيچه هاي اصلي كه در مرحله جلو بردن يك شناگر در حركتهاي شنا از آنها استفاده مي شود ذكر شده است:
1. ماهيچه هاي پائين برنده دست: ماهيچه پشتي بزرگ، ماهيچه سينه اي بزرگ ماهيچه گرد بزرگ و سرطويل، ماهيچه سه سربازويي. اين ماهيچه ها باعث تقويت كشش دست در داخل آب مي شوند.
2. ماهيچه هاي گرداننده داخلي دست: ماهيچه سينه اي بزرگ، ماهيچه پهن پشتي، ماهيچه گرد بزرگ و ماهيچه تحت كتفي اين ماهيچه ها قسمت بالايي دست را به طرف داخل ميچرخانند. قوي شدن اين ماهيچه ها از نظر نگه داشتن آرنج در بالا كه در مرحله اول كشش دست در هر چهار شنا مفيد است، ضرورت دارد.
تمرينات سرعتي شنا و تغييرات فيزيولوژيكي حاصل از آن
تمرينهايي با حداكثر سرعت و فعاليت در مسافتهاي كوتاه را تمرينهاي سرعتي گويند براي مثال 10 بار و هر بار 25 متر و يا 50 متر شنا با حداكثر سرعت.
اين نوع تمرينها سبب افزايش قدرت انقباض ماهيچه( به جهت افزايش هماهنگي ميان دستگاه عصبي يا ماهيچهاي) و همچنين افزايش قدرت و مقدارATP-PC ( آدنوزين تري فسفات و فس
فات كرآتين) در ماهيچه مي شود كه خود سبب ميشود كه قدرت شناگر براي انجام تمرينهاي سرعتي افزايش يابد.
آموزش و تمرين
براي نخستين بار برنامه هاي آموزشي شنا در قرن نوزدهم در بريتانياي كبير هم به منظور ورز
ش و هم در جهت گسترش نجات غريقي مورد استفاده قرار گرفتند. در ديگر نقاط اروپا نيز به تدريج از اين برنامه استفاده شد. در سال 1916 در كشور ايالات متحده آموزش شنا براي حرفه نجات غريقي تحت حمايت سازمان صليب سرخ آمريكا به اجرا در آمد. تمريناتي كه توسط شاخه هاي مختلف نيروهاي مسلح در طي جنگ هاي اول و دوم جهاني انجام گرفت ، در پيشرفت ورزش شنا تأثير به سزايي داشت. برپايي دوره هاي آموزش شنا كه تا حد آموزش به كودكان و خردسالان گسترش مي يافت توسط سازمان هاي اجتماعي،مدارس باز شد. تمرينات ابتدايي و ساده كه صرفاً در آن به شنا كردن تا حد ممكن تأكيد مي شد جاي خود را به تمرينات با فاصله و مكرر دادند. تمريني با فاصله متشكل از يك سري حركات شنا در مسافت هاي مساوي با وقت هاي استراحت برنامه ريزي شده . در تمرينات با فاصله آرام كه به منظور بالابردن ميزان استقامت شناگران است، زمان استراحت بيشتر از زمان شنا است. در تمرينات با فاصله سريع كه براي بالابردن سرعت شناگر مورد استفاده قرار مي گيرند به شناگر اجازه مي دهند كه بعد از شنا در زمان استراحت به وضعيت عادي تنفس و ضربان قلب خود باز گردد.
پافشاري زياد بر برگزاري مسابقات بين المللي منجر به ساخته شدن استخرهاي 50 متري شد. ديگر امكاناتي كه باعث پيشرفت شنا هم در تمرين و هم در عرصه نمايش گرديدند شامل آب روهاي موج گير ، خطوط نشان دهنده است كه براي جلوگيري از بي نظمي در جريان مسابقه فراهم شد. از ديگر امكانات دوربين هاي جديد براي مطالعه و بررسي حركات در زير آب ، ساعت هاي بزرگ كه براي شناگران قابل مشاهده بودند و بالاخره ابزار الكتريكي زمان بندي است. بدين ترتيب از سال 1972 تمام ركوردها تا صدم ثانيه ثبت گرديده اند.
شنا در رقابتهای المپیک
کرال سینه
انگلیسی ها اولین مردمانی بودند که در جامعه مدرنیته علاقه زیادی به ورزش داشتند و در تلاش بودند تا مهارتها و ورزشهای مختلف را به خوبی فرا گیرند.
ورزش مفرح شنا نیز جزو همین مهارتهایی است که بریتانیا ییها علاقه زیادی به آن نشان میدادند که این علاقه تا امروز هم ادامه داشته. از سال 1837 رقابتهای قهرمانی شنا در شهر لندن به طور منظم در شش استخر مجهز برای مسابقات و زیر نظر فدراسیون ملی شنا انگلستان انجام می شده .
به مرور زمان پس از آنکه این ورزش در میان مردم عادی جا افتاد، ورزشگاهها و استخرهای حرفه ای زیادی برای این ورزش ساخته شد. در سال 1880 در آغاز کار حرفه ای انجمن شنا نام "آکادمی آماتور های شنای بریتانیا" را روی آن گذاشتند که حدود 300 نفر عضو داشت.
در سال 1896 شنای مردان به طور رسمی به لیست رقابتهای المپیک ملحق شد که نخستین بار در دو قالب 100 متر و 1500 متر شنای آزاد برگزار شد. خیلی زود پس از این ماجرا و محبوبیت سر سام آور و وحشتناک شنا، قالبهای مختلفی از شنای آزاد به رشته های این ورزش اضافه شد مثل: شنای پروانه، شنای کرال سینه و کرال پشت و در نهایت شنای مختلط.