مقاله در مورد فرش ترکیه

بخشی از مقاله

فرش ترکیه

شرايط اقليمي :
تركيه كشوري آسيايي اروپايي كه 578/814 كيلومتر مربع وسعت دارد( مساحت آن نصف مساحت ايران است) و سي و پنجمين كشور جهان محسوب مي شود. تركيه در خاورميانه و شمال عربي ايران واقع شده و شامل شبه جزيره آسيايي صغير (آسيا) و تراس شرقي در شبه جزيره بالكان (اروپا) است كه توسط تنگه هاي داردانل و بسفر و درياي مرمره از هم جدا شده اند. سه درصد خاك تركيه در اروپا و بقيه در آسيا قرار گرفته و به همين دليل از گذشته به آن آسياي صغير
مي گويند.

تركيه سرزميني كوهستاني بوده و دو همسايه اروپايي و شش همسايه آسيايي دارد. از شمال با كشورهاي مشترك الحنافع، در شرق با ايران و عراق، در جنوب با سوريه و در قسمت غربي با يونان و بلغارستان مرز مشترك دارد.
شهرهاي مهم تركيه عبارتند از: آنكارا، بندر استانبول، بندر ازمير، آدانابا، بورسابا، اسكي شهر، آدرنه، سيواس، ارزنجان، ارزروم.
جمعيت تركيه: مطابق با آمارژوئيه 2004 جمعيت اين كشور 918، 893، 68 نفر است.
ترك ها:80 - 76% ، كردها: 20 – 14% ، اعراب 8/1% ، پناهندگان3/1% ، اقليت هاي مسيحيان و كليميان 2% .

زبان رسمي: زبان رسمي تركي است كه يكي از قديمي ترين زبانهاي دنيا به شمار مي رود. اما زبان هاي كردي، عربي، ارمني، يوناني نيز تكلم مي شود.
دين: در سال 1924 ميلادي دين رسمي جامعه اسلام تعيين شد. ولي در سال 1928 با جدايي دين از سياست، تركيه كشوري با دين و حكومت لائيك ( تفكيك دين از سياست ) معرض گرديده است.
بنابر آمار 98% مسلمانان و 2% مسيحيان و كليميان و ديگر اديان تشكيل مي دهند. بيشترمسلمانان تركيه سني مذهب هستند كه شامل فرقه هاي حنفي و شافعي ها هستند كه حنفي ها بزرگترين گروه

 كمتر در مناطق شرقي تركيه كه اكثرا نيز كرد هستند ساكن مي باشند.
خلاصه تاريخ تركيه:
هيتي ها اولين گروه از ساكنين اين منطقه بوده اند كه حكومت پادشاهي را تشكيل دادند. هيتي ها داراي تمدن درخشاني بودند سنگ نوشته هاي زيادي از آنها باقي مانده است.
اقوام ليدي نيز در اين منطقه سكونت داشته اند. ليدي ها قومي صنعت گر بودند كه به ويژه در رنگرزي شهرت بسيار داشتند. كوروش پادشاه ايران آخرين پادشاه ليدي را شكست داد و اين سرزمين مدتها ضميمه امپراطوري ايران گرديد. اقوام متعدد هند و اروپايي و ديگر اقوام همچون يوناني ها، تركمن ها، ارمنها، كردها و عرب ها و خلاصه بسياري از اقوام مختلف با فرهنگ
و صنايع بومي خود كوهستان هاي آناتولي را مورد تعرض قرار داده و يا به اين منطقه مهاجرت
كرده اند. و براي مدتي حتي كوتاه بر ساختار سياسي، اقتصادي و هنري آن سرزمين تاثير گذاشته اند. بسياري از اين اقوام داراي تمدن هاي بسيار درخشان تري نسبت به ساكنان اوليه آن بوده اند.
كه اغلب داراي هنر و صنعت پيشرفته قالي بافي نيز بوده اند. بنابراين بسياري از نقوش
و طرح هاي موجود در فرش هاي تركي از تداخل نگاره ها و نقوش هنرهاي مختلف اقوام مهاجم
يا مهاجر به وجود آمده است. از طرفي نمي توان تاثير پذيري تركها را از ه

نر قالي بافي ايران ناديده گرفت و يا در انتقال هنر قالي بافي از ايران به تركيه ترديد كرد.
تاريخچه فرش بافي تركيه:
قبل از وجود تركيه در آناتولي، روم شرقي فرش هاي نرم با بافت مسطح و داراي نقش گل دار را مي بافته اند، البته آن تكنيك خيلي دقيقي كه آنها استفاده مي كرده اند يك معما باقي ماند. اين سوال كه آيا قاليچه ها سفت بوده اند و يا اينكه صرفا نرم بوده اند مربوط به گره ها و برش بافته ها است.
تركيه يكي از مناطقي است كه در هنر قالي بافي داراي پيشينه است. تركيه با ايران و قفقاز كه از نظر هنر قالي بافي در جهان جايگاه ويژه اي دارند، همسايه است. پس مشاهده تاثير قالي بافي ايران و نقوش متنوع قفقاز در فرش تركيه طبيعي است.

در حدود هفت قرن قبل بود كه اروپائيان علاقه خود را نسبت به فرش هاي شرقي ابراز كردند. تركيه اولين كشور پاسخگو به سليقه اروپائيان براي اين پوشش دهنده ي نرم و باشكوه و جلال بوده درقرن شانزدهم و زماني كه قاليچه هاي ايراني به طور عمده براي همه نا شناخته بودند، فرشهاي تركيه اي، در بين خانه هاي اشراف زادگان، اثاثيه اي نو ظهور بوده مجموعه شناخته شده يking
henry v و پسرش كه مالك جين هايي از فرش هاي تركيه اي هستند در برگيرنده همين مسئله است. اين فرشها داراي منگوله هايي با جذابيت كم نظير، با ظرافت و طراحي كمتر و دقت رنگ كمتري نسبت به نوع ايراني هستند و اغلب آنها داراي طراحي مبهم و معما گونه هستند، كه گفته
مي شده است آنها از يك سيستم باستاني سمبليك استفاده مي كرده اند.
با توجه به ادبيات روم شرقي، يونان و آمريكايي ها، در آسياي صغير حتي قبل از ظهور مسيح فرش بافته مي شده است. اگر چه قديمي ترين نوع شناخته ي شده آن به هفتصد سال قبل بر مي گردد، كه در آن زمان منطقه تحت تصرف تركها بوده است.
فرش تركيه از گذشته تا به امروز گرايش انكار نا پذيري به نقوش هندسي دارد. شايد يكي از اين دلايل نفوذ طرح هاي اقوام بيابان گردي باشد كه اين منطقه را مورد تهاجم قرار داده اند. و به اعتقاد برخي نيز شايد اين امر متاثر از اعتقادات و مذهب تركان باشد. چرا كه اغلب ترك ها سني مذهب

هستند و بر اساس اعتقادات مذهبي خود مجاز به به نمايش تصوير انسان و حيوانات و ساير اشكال طبيعي و زنده در فرش نبوده اند. اما ايرانيان در اين امر محدوديتي نداشتند و به همين دليل برخي از فرش هاي نفيس بافته شده در آسياي صغير، در اثر مراودات و سكونت گاههاي ميان ايرانيان و تركان و برگرفته از هنر ايراني است و طرح هاي گردان و ملهم از طبيعت، از نشانه هاي آن
مي باشد. معرض و طبقه بندي فرش تركيه به علت خصوصيات خاص آن و از همه مهمتر گرايش

بيش از اندازه به فرش هاي هندسي كاري بسيار سخت است. اصولا كاربرد كلمه نقوش استليزه نيز در مورد بسياري از نقوش آن بايد با احتياط صورت گيرد. زيرا كه هويت اصلي بسياري از
نگاره ها براي ما مهم است. به اين ترتيب نمي توان نقوش فعلي را استليزه يا تجديد يافته نقوش و حتي اشكال اشكال حقيقي دانست. در واقع كاربرد نماد ( سمبول ) و موارد مشابه نيز براي طرحهاي فرش تركيه تا حدودي بايد با احتياط همراه باشد. زيرا اصولا سمبوليسم نيز به آن مفهومي كه در فرش هاي چين و تركستان وجود داشته و دارد، در اين منطقه رايج نبوده و نيست.
فرش هاي قديمي تركيه:
قديمي ترين فرشهاي تركيه از قرن 13 تا 17 ميلادي را مي توان به سه گروه تقسيم نمود.

الف) قالي هاي قرن سيزده ميلادي يا قالي هاي سلجوقي.
قديمي ترين نمونه هاي شناخته شده فرش تركيه شامل چهار فرش و دو قطعه پاره فرش است. احتمال داده مي شود كه اين فرش ها در زمان حكومت سلطان علا الدين( 1236- 1219 ميلادي ) براي مسجد قوينه بافته شده اند. قدر سلم اين قاليها مربوط به زمان سلاجقه روم است كه حكومت آنان در قوينه، در قرن پانزدهم ميلادي توسط تركان عثماني ساقط شد. نقوش اين فرش ها كاملا هندسي است و در حاشيه دو قطعه از آنها نوشته هايي شبيه به خطوط كوفي وجود دارد. رنگ هاي استفاده شده در اين فرش ها نيز عمدتا آبي، قرمز و زرد مي باشد. اين قالي ها كه به قالي هاي قوينه شهرت يافته اند، قديمي ترين قاليهاي بافت تركيه مي باشند كه گره قيوردس يا همان گره تركي در آنها به كار رفته است. اين فرش ها در موزه اوقاف استانبول نگهداري مي شوند.

ب) فرش هاي قرون 14 و 15 ميلادي يا فرش هاي حيوان و پرنده دار:
در نقاشي هاي ايتاليايي قرون 14 و 15، تصوير فرش هايي ديده مي شود كه روي آنها تصاوير حيوانات و پرندگان با خطوط هندسي در كادرهايي مستطيلي شكل يا هشت ضلعي كشيده شده است. اين فرش ها در ايتاليا مورد توجه بوده و از طريق شهرهاي ونيز و جنوا از آسياي صغير وارد ايتاليا مي شدند. از اين فرشها تنها سه نمونه باقي مانده است كه همگي داراي گره تركي هستند . قديمي ترين آنها قطعه ايست كه در منطقه فسطاط مصر پيدا شده و متعلق به قرن

چهاردهم ميلادي بوده و هم اكنون درموزه متروپوليتن نيويورك نگهداري مي شود و احتمال داده مي شود بافت تركيه باشد. اين سه فرش داراي نقوش تزئيني هستند كه از شكل يك پرنده به رنگ نارنجي، سبز و قرمز در داخل هشت گوشهاي سبز و آبي تشكيل يافته است. فرش هاي ديگر كه با تصوير پرنده در داخل مناطق جداگانه كشيده شده و مانند كاشي كف اتاق مي باشد، در نقاشي هاي قرن چهاردهم ديده
مي شود. از جمله اين نقاشيها يكي با نام « ازدواج عذرا » كار نيكولودابواوناكورسو در گالري ملي لندن و ديگري نقاشي بشارت تولد مسيح بر ديوار كليساي « سانتيسيما آنونزيانا » در شهر

فلورانس ايتاليا است.
در موزه تاريخي استكهلم نيز يك قطعه فرش از اين نوع وجود دارد كه متعلق به قرن 15 ميلادي است. اين فرش كه در كليساي ماربي پيدا شده و به همين نام نيز شهرت يافته است، دو منطقه كاملا مشخص به صورت هشت ضلعي دارد كه داخل آنها تصوير پرندگان رو به رو با اسلوب هندسي كشيده شده و بين آنها درخت نخل ترسيم شده است. نظير همين فرش با تفاوت در تصوير حيوانهاي آن ، در موزه برلين موجود است. در اين فرش كه بار هم مانند فرش ماربي از دو منطقه هشت گوش تشكيل شده، در داخل هر منطقه تصوير جنگ بين اژدها و پرنده عنقا ترسيم شده است كه احتمالا از هنر چين اقتباس شده است.

ج) فرش هاي قرون 15،16و17 ميلادي
بسياري از فرش هايي كه از قرون سيزدهم ميلادي به بعد توسط تجار ايتاليايي و ونيزي به كشورهاي اروپاي غربي فرستاده شدند، مورد توجه نقاشان اروپايي قرار گرفتند و زيبايي و جلوه بعضي از طرح هاي هندسي اين قالي ها الهام بخش آنها شد. نقاشاني همچون يان وان ايك، مملينك، مابوزه، موراني، گيرلاندو، آندره سولاريو، ويليام لاركين، رافائل دلگاربو و بالاخره دو تن از معروفترين آنها به نامهاي لورنز و لوتو و هانس هولاين. مخصوصا اين دو نقاش آخري از طرح هاي اين قالي ها در كارهاي خود استفاده كرده اند. بعدها و حتي امروز نيز به نام آنها شهرت يافته است. طرح هايي با نام «لوتو» و «هولباين». فرشهايي طراحي شده از نقاشي هاي هنرمندان، امروزه معيار مناسبي براي تعيين فرش هاي كهنه تركيه و طبقه بندي آنها مي باشد. و كار شناسايي

قاليهاي آن سرزمين را آسان تر نموده است. از قرن 17 ميلادي به بعد مي توان طرح هاي مختلفي را براي فرش تركيه برشمرد كه هر يك از آنها داراي ويژگي هاي خاص خود مي باشند. اما همانطوري كه قبلا گفته شد اغلب فرش هاي مناسب تركيه با اسلوب هندسي طراحي شده و تفكيك آنها تنها از روي برخي ويژگي هاي بافت مناطق توليد شده ميسر مي باشد.
اصطلاحات رايج در فرش بافي تركيه:
1- قالي هاي بافت كارگاه هاي سلطاني (شاهي) 2- قالي هاي داراي نقش هندسي معروف به قالي هاي دمشقي 3- فرش هاي ترانسيلو اينايي 4- قالي هاي كريولي/ كريوليي 5- هلباين ريزگل
6- قالي هاي مملينگ گل 7- قالي هاي چرخدار 8- قالي كيهول يا بيليتي 9- فرش هاي قبيله اي 10- فرش هاي دهكده اي 11- قاليچه هاي سلجوقي 12- فرش هايي با نقش حيواني

13- فرش هاي عثماني 14- فرش هاي Holbain 15- فرش هاي para-Mamluk (نيمه مملوك) 16- قايچه هاي منسوخ (كهنه) 17- فرش هاي گلدار 18- نمونه هاي درباري
19- قاليچه هاي نماز درباري عثماني 20- ushakهاي ستاره اي 21- قاليچه هاي نماز ushak 22- قاليچه هاي selendi 23- قاليچه هاي snyrna 24- قاليچه هاي قيوردز 25- قاليچه هاي karapinor 26- فرش هاي محرابي تركيه
توضيح چند مورد از اصطلاحات:
هلباين ريز گل: بدون شك اوشاك يكي از مهمترين مراكز توليد اين فرش ها بود. طرح آن
( يك ستاره هشت پر است كه در يك هشت ضلعي قرار گرفته. اين هشت ضلعي ها كه سر تا سر متن فرش به طور منظم پراكنده اند در اطراف آنها خطوط شبيه به اسليمي، يك هشت ضلعي ايجاد مي كند كه گره هاي شبيه به عدد 5 فارسي در اين هشت ضلعي ديده مي شود.
قالي هاي مملينگ گل: گروهي ديگري از قالي هاي تقريبا همزمان با كريولي كه از رديف هاي ترنج كوچك ( چنگك دار ) تشكيل شده است كه از قرن پانزده ميلادي هانس مملينگ آنها را به تصوير كشيده و اين نقش به مملينگ گل شهرت يافته، اين نقوش منحصرا مختص قالي هاي تركي نبوده و مشخص شده كه اصالتا مختص تركمن ها و يا قفقازي هاست.

فرش هاي محرابي تركيه:
تعريف قالي محرابي: قالي محرابي عبارت است از قالي كوچكي1×30/ا متر آماده شده است. براي محيا كردن مكان پاك شرعي كه از هر مسلمان معتقدي طبق شعاعر مذهبي اش درخواست شده است. تا در آنجا براي عبادت به خاك بيفتد در عمل هر قالي كه تميز باشد مي تواند براي عبادت به كار برود. اما اندازه سجاده اي كه در ابتدا بنا گذاشته شده بود راهنمايي شده، براي ايجاد طرح مخصوص كه مناسب اين منظور باشد.
نخستين قالي هاي محرابي در قرن 16 ميلادي مي باشند كه در شهر اوش

اك اين قالي ها بافته شده است و تقريبا در تمامي مراكز عمده توليد فرش كه جمعيت مسلمان را دارند فرش هايي در اندازه هاي كوچك براي استفاده به هنگام انجام فرايض ديني روزانه ( نماز) توليد مي شوند. مراكزي چون كولا، قيوردز(گيوردس)، برگاما، ملاس، موجور، قوينه، لاديك و پاندرما بافته مي شود.
اندازه هاي مخصوصي از اين قالي ها را در ايران جانماز و در تركيه (نمازليق) و اعراب به آنها سجاده مي گويند.
قالي هاي محرابي بسته به محل توليد اندازه هاي متفاوت دارند.
در بعضي از آن مناطق، اينگونه قاليچه ها در اندازه هاي كوچك 100×80 سانتي متر ودر مناطق ديگري گاه در اندازه هاي 150تا 125 سانتي متري عرض و 130 تا 180 سانتي متري طول توليد مي شوند.البته مشهورترين نمونه قاليچه هاي محرابي تركيه مربوط به مناطق قيوردز، كولا و لاديك مي باشند. قيوردز در فاصله 200 سانتي متري شمال شرقي از ميرواقع و نام خود را به گروه تركي داده است. قاليچه هاي محرابي بافت قيودز از لحاظ كيفيت بافت مرغوب تر از توليدات مناطق كولا و لاديك مي باشند. اين قاليچه ها به سبب مورد استفاده خواص آنها طرح و نقش خاصي نيز دارند.

طرح و نقش اين قاليچه ها شامل يك محراب است كه طاق آن از هر دو پهلو ( طرف) روي يك يا دو ستون قرار دارد و قنديلي به شكل گلدان از راس آن آويزان شده است. البته در برخي از نمونه ها قنديل تبديل به گلداني پر از گل شده و با زنجير از سقف محراب آويزان است. در برخي ديگر از نمونه ها چند شاخه گل از سقف محراب آويزان است. رنگ زمينه اغلب قرمز يا آبي است. زمينه محراب گاه با نقش هاي از گل يا برگ هاي هندسي پر شده است. محل ايستادن نماز گذاران در بعضي از نمونه ها توسط يك يا دو اسليمي مشخص شده است. در حاشيه برخي از قاليچه هاي

بافت قيوردز دعاهايي به زبان تركي مخلوط با كلمات و عبارات فارسي بافته شده است. به همين دليل اغلب بافت اين نوع قاليچه ها را به فرش بافان ايراني ساكن آناتولي نسبت مي دهد.
طرح و نقش قالي هاي محرابي در طول سالها دست خوش تغيير و تحول شده اما محراب همچنان به عنوان عنصر اصلي طرح باقي مانده است. قاليچه هاي محرابي داراي زمينه ساده در قسمت محراب دو ستون و يا يك قنديل آويزان از وسط محراب هستند. كه در قالي هاي قديمي محرابي قيوردز قسمت اعظم زمينه را محراب پر كرده كه رنگ آن اغلب سورمه اي، قرمز يا لاكي، كرم
( استخواني) است. در اين فرش ها پود از جنس پشم تاب نخورده و يك لا است كه اغلب به رنگ قرمز است. فرش هاي محرابي ملاس داراي رنگ هاي گرم با زيبايي استليزه شده و نقش هاي هندسي و يا رنگ هاي مثل كهرباي روشن، قرمز اخراني، خاكستري تيره، اكر و زرد متمايل به سبز هستند( رنگ هاي زرد متمايل به سبز در منطقه اي، مخصوصا در ملاس استفاده مي شود) بافندگان هندي نيز هم اكنون طرح هاي ملاس را توليد مي كنند.

فرش هاي پرزبلند تركيه: فرش هاي پرز بلند آناتولي مركزي به ويژه در نواحي اطراف كارا و آبروك بسيار متداول است. رنگ هاي طبيعي و روشن، طرح هاي ساده و پرزهاي نرم گبه از ويژگي آنهاست.
هر كدام از كشورها نامهاي مختلفي براي چنين بافتها دارند مثلا :
در قفقاز( زاكاتالا )، ازبكستان ( جالكهير) و در تركيه ( تولو) كه به معني پوست خرس مي باشد.
مشخصه بافتهاي تولو: گره نا منظم بلند مي باشد. كه يادآور اين نكته است كه اين نوع بافته هاي قديمي و همچنين ابتدائي ترين بافته هايي است كه تا به حال شناخته شده و وجود داشته است. پشمهاي طبيعي همراه با رنگ هاي روشن و ثابت در كنار يكديگر قرار گرفته و همراه با گره متراكم فرش هاي اينچنين ايجاد كرده است. تا در بسياري از كشورهاي آسيايي مورد توجه قرار گيرد.
ماده اصلي در واقع پشم گوسفند است كه از رنگ هاي متنوع از جمله رنگ عاج طبيعي و يا

چيزهاي ديگر تيره مي شوند. نه تنها پشم گوسفند را مي توان در اين نسوج بافت بلكه پشم بز كه اليافي زخيم تر و محكم تر است هم ديده مي شود اما به عنوان الياف ساختاري به ويژه براي محكم نگاه داشتن چله ها، نيز از ابريشم هاي بيشتر و پشم هاي بلند تر در پرز استفاده مي شود.
عاج روشن، قهوه اي، خاكستري استفاده مي شود. نوع گره قرينه دار است كه با عنوان گره جوفتي نيز مي گويند بدون هيچ طرح و نقشه اي.
مناطق مهم فرش بافي تركيه در سه دهه اخير:
1- اوشاك 2-لاديك 3- ميلاس 4- قيوردز 5- برگاما 6- كولا
آناتولي غربي: استانبول، هركه، برگاما، پاندرما، بورساناازمير، مگري، ملاس، ادشاك، اسپارتا.
آناتولي مركزي: لاديك، قوينه، كيسري، نيده

.
آناتولي شرقي: ارزروم، يوروك، سيواس.
شهر ازمير به توليد فرش هايي براي صدور به غرب مشهور است.
و در شهرهاي اوشاك، كولا، ملاس، لاديك، پاندرما، برگاما، قيوردز، قوينه از طرح هاي محرابي مي بافدند. فرش معروف لاديك در شهري به نام لاديك واقع در شمال كينا در قلب آناتولي توليد
مي شود و قسمت اعظم درآمد در اين منطقه از طريق دامداري حيوانات، كشاورزي و توليدات فرش مي باشد.
كينا و لاديك قديمي ترين شهرهايي هستند كه در آنها توليدات فرش وجود داشت. و هنرمندان ايراني و عرب براي تجربه كردن اين صنعت و هنر به آنجا روي مي آورند. فرش ها از جنس پشم هستند رنگ هاي روشن و داشتن 250000 گره در متر مربع از ويژگي هاي آن به شمار مي رود.
مواد اوليه:

شامل پنبه، پشم، ابريشم:
پنبه: تركيه در توليد پنبه نيز جايگاه ويژه اي را در سطح جهان به عهده دارد. محصول پنبه در مناطق اژه، مديترانه، جنوب شرقي، آناتولي مركزي توليد مي شود. پنبه بعد از گندم مهمترين محصول كشاورزي تركيه محسوب مي شود.
پشم: تركيه از صادركنندگان قديمي پشم شمرده مي شود ولي آمار تجارت خارجي اين كشور در سالهاي اخير حكايت از فزوني واردات بر صادرات اين ماده دارد. در سال 1280 تركيه حدود 6هزار تن انواع پشم و نخ پشمي وارد كرده تنها حدود ⅓ آن يعني 2هزا تن صادرات داشته است.
ميزان توليد پشم در همين سال برابر 60هزار تن پشم نشسته و يا 33هزار تن پشم شسته بوده است. در گليم و قالي استفاده از كتان براي چله معمول تر و مرسوم تر مي باشد و براي پود استفاده از پشم مرسوم است. زيرا در چله مواد مصرفي بايد قدرت كشش لازم را داشته باشند تا بر اثر كششي كه به نخ چله وارد مي شود، پاره نشود و كتان اين نقش را به راحتي ايفا مي كند، در صورتي كه پشم قدرت كمتري دارد و كمتر فرشي است كه تار آن از پشم باشد. در فرشها براي پود كلفت و نازك از كتان استفاده مي شود.

ابريشم: ابريشم هم به صورت طبيعي و هم به صورت مصنوعي مورد اشتفاده قرار مي گيرد. ابريشم مصنوعي به هيچ وجه كيفيت ابريشم طبيعي را ندارد ولي از نظر ظاهر كاملا به هم شبيه هستند. استفاده از الياف ابريشم مصنوعي در قاليهايي با تار كتان رواج دارد. بهترين ابريشم در منطقه بورسا توليد مي شود. مرغوبترين ابريشم، ابريشمي است كه از هر قسمت اول پيله بدست
مي آيد. آمار دقيقي از توليد ابريشم دراين كشور نداريم ولي تركيه از توليد كنندگان معروف فرشهاي ابريشمي است. و در اين زمينه فرش هاي مرغوبي توليد مي كند كه اغلب قيمت آنها از فرش هاي ابريشمي ايران بيشتر است. در سال 1980اين كشور بيش از 11هزار متر مربع فرش ابريشمي به بازارهاي آلمان، انگلستان و فرانسه صادر كرده است و از آنجا كه تركيه از صادركنندگان بزرگ فرش هاي ابريشمي است و ابريشم جز اقلام وارداتي آن نيست مي توان تصور كرد كه از نظر تامي

ن داخلي اين ماده كمبودي ندارد.
طرح: فرش هاي تركيه اسلوب اصلي نقش آنها بر پايه طرح هاي هندسي و شكسته قرار دارد و سري ديگري از طرحها از نقوش گردان و گل و برگ هاي طبيعي مي باشد. طرحها و تصاويري از حيوانات و انسان در برخي از فرش هاي نفيس بافته شده در آسياي صغير، در اثر مراودات و سكونت گاههايي ميان ايرانيان و تركان و برگرفته از هنر ايراني است و طرح هاي گردان و ملهم از طبيعت، از نشانه هاي آن مي باشد. و گرفته شده از طرح هاي ايراني است. و طرح هاي محرابي نيز و طرح هاي قديمي و لا ينفك فرش هاي تركيه و نگارهايي مانند برگهاي نخل و لاله و زنبق و برگ هاي شعله اي و گلهاي گرد هشت پر نيز از تزئينات رايج در فرش ها است.

رنگبندي : رنگ سلط بر قاليچه هاي تركي شامل رنگ اوليه قرمز روناسي و زرد و رنگ ثانويه آبي و ديگر رنگ ها است. به ندرت مجموع رنگ هاي به كار رفته در فرش هاي تركي به 10 رنگ مي رسد و قاليچه هاي آناتولي داراي وسعت رنگ كمتري نسبت به فرش هاي ايراني داشتند.

رنگ هاي مورد مصرف براي بافت فرش در تركيه بيشتر از گياهان، ريشه و پوست درختان تهيه مي شود. براي تهيه رنگ آبي از گياه نيل و رنگ هاي قرمز، صورتي، نارنجي، بنفش را از روناس بدست مي آوردند. قرمز دانه كه رنگ قرمز مايل به آبي از آن بدست مي آيد. و يك نوع قرمز ديگر از گياه مادررد بدست مي آيد كه در غرب و مركز آناتولي رشد ميكند. آلبالويي يك رنگ وارداتي است كه قيمت قاليچه را گران مي كند و در نتيجه از آن خيلي كم استفاده مي شده است. فرش هاي بافته شده قبل از18.40. رنگ زرد از به هم پيوستن سماق، زعفران، پوست پياز و انار بدست مي آوردند و بعضي اوقات از باقي مانده هاي انگور استفاده مي كنند. براي رنگ زرد روشن از گل داوودي و

باكترون( اين گياه تنها در تركيه پرورش داده مي شود و از تركيب آن با زاج سفيد براي زرد پررنگ استفاده مي شود.) رنگ قهوه اي و سبز از پوست گردو. البته در برخي موارد براي بدست آوردن رنگ سبز 2بار غوطه ور سازي انجام مي دادند ابتدا در زرد و سپس در آبي و آن را رنگي گران مي دانستند كه در فرش هاي لوكس به كار مي رفت. رنگ سياه و قرمز پررنگ از پوست انار، استفاده مي شود. و براي رنگرزي در فرش هاي ماشيني از گياه سوپرج استفاده
مي شود كه اين گياه هم تنها در تركيه به عمل مي آيد.
اولين رنگ جوهري در سال 1856 استفاده شد. Alas ، اولين رنگ جوهري بود كه رنگي مثل بنفش يا قرمز مايل به آبي بود.

« رنگبندي فرش هاي تركيه به سه دسته تقسيم مي شود»
1- غالب قاليچه هاي غرب تركيه آبي و قرمز هستند و رنگ هاي بژ و زرد نقش دوم را ايفا
مي كنند. شرق تركيه از رنگ هاي بنفش و نخودي استفاده مي كنند و داراي زمينه تيره تري نيز مي باشند. قهوه اي و قرمز و آبي كم استفاده مي كنند. البته لازم به ذكر است كه رنگ سفيد نيز در قالي هاي شرق تركيه نيز استفاده مي شود. در ناحيه مركزي بيشتر از رنگ زرد و پرتقالي و بنفش استفاده مي كنند.