بخشی از مقاله
پرورش گیاه
اقلام گياهي جهت كاشت
معمولاً به هنگام كاشت از نونهالها و نهالهاي بازكاشتي كه در نهالستان پرورش يافته‌اند استفاده مي‌كنند. در جنگلداري شهري امكان كاشت بذور در محل اصلي بسيار كم است، زيرا براي بقاء حداقل يك درخت در محل مورد نظر به تعداد زيادي بذر نياز است و خطرات بسياري بذر و نهال تازه جوانه‌زده را تهديد مي‌كنند و كنترل آنها در فضاي آزاد بسيار مشكل است. براي تهيه يك ذخيره نباتي رضايت بخش، مطمئنترين و آسانترين روش اين است كه آنها را در محيطهاي حفاظت شده
نهالستانها پرورش داده و سپس در محل كشت نماييم. يك مورد استثناء، توليد مثل طبيعي گونه‌هايي است كه به طور مكرر به ميزان بسيار زياد بذر توليد مي كنند مانند زبان گنجشك، افراي شبه چناري، غان و بيد اما به جز فضاهاي مجاور جنگلهاي موجود، گاهي اين درختان براي
جنگلكاري شهري نيز با ارزش هستند. (1)
برنامه ريزي از پيش
ارقام گياهي متنوعي را با اندازه‌هاي مختلف مي توان از نهالستانهاي تجارتي تهيه نمود. از آنجا كه تنها استفاده از يك گونه درخت براي كاشت در تمام مكانها مناسب نمي باشد تكيه بر يك رقم براي كاشت در همه مكانها احتمالاً اهداف متعدد جنگلداري شهري را تأمين نمي‌نمايد زيرا گياه به خوبي تثبيت نشده و رشد خوبي نخواهد داشت. براي ايجاد تناسب بين نوع نهال و نيازها بايد استثنائاتي قائل شد كه خود مستلزم طراحي دقيق مي‌باشد. همچنين زماني كه كاشت درختان كوچكتر و ارزانتر امكان پذير است، نبايد از درختان بزرگ و گرانقيمت استفاده نمود زيرا هزينه‌هاي سنگين و بيهوده‌اي در برخواهد داشت. از آنجا كه درختان را بايد به هنگام خواب آنها يعني در پاييز يا اوايل بهار كاشت (بهتر است از كاشت درختان در فاصله دي ماه تا نيمه بهمن پرهيز شود مگر آنكه هوا معتدل باشد) بهتر است كه براي تهيه نهال، در فصل تابستان و قبل از فرارسيدن فصل كاشت اقدام به سفارش نمود. اما دوره برنامه‌ريزي براي انتخاب گونه، نوع گياه، تعداد آنها و غيره بايد از اواخر بهار سال گذشته آغاز شده باشد. (1)
نوع نهال
چهار نوع بخصوص از انواع نهال بايد مورد توجه گيرند:
1-نهالهاي ريشه لخت: نهالهايي كه پس از درآوردن از بستر كاشت در نهالستان، با ريش
ه عريان منتقل مي‌شوند.
2- گياهاني كه درظرف پرورش داده شده‌اند: گياهاني كه توده‌اي از خاك به ريشه‌هايشان چسبيده و معمولاً در ظرف پرورش داده مي‌شوند.
3-نهالهايي كه توده‌اي از خاك همه ريشههاي آنها را در خود پوشانده است. اين گونه نهالها در زمين پرورش داده مي‌شوند، در حالي كه خاك به ريشه‌هايشان چسبيده از خاك خارج شده و مجموعه ريشه‌ها در گوني يا پوشش مشابه آن پيچيده مي‌شود.
4- جستها (قلمه و پاجوش): جستهاي گونه‌هايي مانند صنوبرها و بيدها در صورتي كه خاك قرار گيرند به سرعت ريشه مي‌دهند.(1)
گياهان با ريشه هاي برهنه
در فصل زمستان كه گياهان در خواب به سر مي‌برند مي‌توان آنها را به سلامت از نهالستان خارج نموده و به آرامي خاك را از ريشه آنها تكان داد و بسته‌بندي نمود. سپس آنها را با موفقيت در
مكان جديد جلوگيري نمود. همچنين مي‌توان بين خارج نمودن گياه از نهالستان و كاشت نهايي آنها در شرايط مناسب و خاص هفته‌ها فاصله ايجاد كرد بدون آن كه صدمه‌اي به گياه وارد شود.
معمولاً در بريتانيا به دلايل فوق و براي سهولت حمل، بسياري از درختان از بين گياها ريشه برهنه انتخاب مي‌شوند. به شرط آن كه چنين درختاني با دقت حمل شده و از خشك شدن آنها ممانعت به عمل آيد و زمان كاشت آنها نيز مناسب باشد استفاده از ارقام ريشه برهنه سالمتر و اقتصادي تر خواهد بود. به طور كلي استفاده از اين گونه نهالها بايد در درجه اول مطمح نظر واقع شود. (1)
گياهاني كه در ظروف پرورش داده مي‌شوند
گياهاني كه از مركز باغباني و نهالستانهاي بهبود محيط زيست خريداري مي‌شوند اغلب به منظور نمود بهتر و امكان كاشت در خارج از فصل، در ظرف نگهداري مي‌شوند. به هر ترتيب بايد توجه داشت كه اين گونه گياهان عموماً هيچ مزيت ديگري نداشته و حتي ممكن است موجب انجام حمل و نقل نامناسب و كاشت نادرست گردند.
ظرفها انواع متعددي دارند – مانند گلدانهاي رسي و پلي اتيلني، ظروف مقوايي، نمونه‌هاي پلاستيكي شكيل، طبق‌هايي كه براي آنها شكل خاصي از پيش در نظر گرفته شده و غيره. اما به بيان ساده همه آنها ظروفي هستند كه محيط كشت را براي نمو گياه نگهداري مي‌كنند. كليه ظروف را بايد قبل از كاشت از گياه جدا نمود زيرا حتي آنهاي كه حقيقتاً تجزيه مي‌شوند و طوري طراحي شده‌اند كه در خاك مي‌شكنند، از نمو ريشه ممانعت مي‌كنند. اندازه ظرف با توجه به اندازه نهايي گياهاني كه در آنها پرورش داده مي‌شوند بايد تعيين گردد.
گياهان بزرگ بايد حجم زيادي از خاك را به همراه داشته باشند و در نتيجه نيازمند ظروف بزرگ براي رويش مي‌باشند. (1)
گياهاني كه در ظروف پرورش داده مي‌شوند داراي چهار نكته منفي هستند:
1- گياهاني كه به مدت طولاني در ظرف پرورش داده مي‌شوند «اسير گلدان» مي‌گردند:
ريشههاي اين گياهان به دور ظرف پيچيده و آن را احاطه مي‌كنند و در نهايت هنگامي كه كاشته شدند تعداد ريشههاي روئيده شده بسيار كم خواهد بود.
2- براي حمل بسيار حجيم مي‌باشند زيرا خاك از نهالستان به محل كشت منتقل مي‌شود.
3- به علت آن كه گياهان در محيط كشت قرار دارند ممكن است از آنها غفلت شده يا مدت طولاني در ظرف نگه داشته شوند بنابراين ممكن است با تأخير كاشته شده و يا رشدي نامتعادل پيدا كنند (به عنوان مثال رشد زياد قسمتهاي هوايي بر روي ريشه‌اي محدود) كه هر دو حالت موجب كوتاه شدن عمر گياه مي‌گردد.
4- معمولاً از گياهاني با ريشه برهنه كه به اندازه آنها هستند بسيار گرانتر مي‌باشند.
تنها مزيتي كه گياهان پرورش يافته در ظروف دارند اين است كه در طول فصل رشد قابل كشت مي‌باشند اما اين امر در عمل مزتي به شمار نمي‌آيد. علي رغم وجود كلوخي از خاك در پيرامون ريشه احتمال زنده‌ماني اين گياهان از آنهايي كه در زمستان كاشته مي‌شوند كمتر بوده و معمولاً قيمت گياهان كاشته شده در ظروف از گياهاني با ريشه برهنه كه هم اندازه آنها مي‌باشند بيشتر است. (1)
نهالهايي كه ريشه آنها از خاك پوشيده شده است
تعداد زيادي از گياهان هميشه سبز و برخي از پهن گان بزرگ را مي‌توان به اين فرم به دست آورد. در اين حالت صدمات وارده به ريشه به حداقل مي‌رسد ولي براي حمل بسيار حجيم مي‌باشند. به همين دليل پوشش آنها به هنگام كاشت بايد حذف گردد. ريشههاي جديد اين گياهان نيز مانند گياهان پرورش يافته در ظرف به جاي تثبيت درون خاك محل كاشت بيشتر تمايل ذاتي به رويش در گلوله خاك دارند، به ويژه اگر خاك چندان مناسب نباشد.(1)
جستها (قلمه و پاجوشها)
صنوبرها و بيدها را مي‌توان با استفاده از پاجوشها كشت نمود. پاجوشها قطعات چوبي هستند كه معمولاً از شاخصه‌هاي نورستة يك يا دو ساله به طول 2 تا 3 متر و در عمق بيش از يك متر درون زمين قرار مي‌گيرند. در زمينهايي كه عمليات كشاورزي در آن به خوبي صورت گرفته است مي‌توان از جستهاي كوتاهتر، حدوداً به طول 25 سانتي‌متر استفاده نمود. هيچ‌گاه نبايد جستها را درون خاك فشار داد بلكه بايد آنها را درون حفره‌اي كه توسط ديلم ايجاد شده قرار داده و فضاي كوچك اطراف آن را با شن يا ماده نرم مشابه ديگري پر نمود. استفاده از جستهاذ روش ساده و كم‌هزينه‌اي براي تثبيت اين گونه درختان مي‌باشد. (1)
اندازه گياهان
در بسياري از جنگلكاري شهري به دليل اهميت زيبايي و اثر فوري بصري، كاشت امر مهمي
محسوب مي‌شود. در جنگلكاريهاي مرسوم تمام كوششها مي‌تواند در جهت رشد و بقاي مناسب گياه با كمترين هزينه هدايت شود. در جنگلكاري شهري، زيبايي نيز اغلب بايد به ساير معيارها اضافه شود و اين خود ايجاد مشكل ميكند.
گياهان بزرگ همچون نهالهاي حجمي دانه‌زا كه 3 تا 4 متر طول داشته و اثر بصري سريع را تأمين مي‌كنند نه تنها گران هستند بلكه سخت‌تر از سايرين مستقر شده و نمو مي‌كنند.
همچنان كه قبلاً نيز تأكيد شد، برنامه‌ريزي قبلي براي هر گونه توسعه‌اي مي‌تواند موجب سبك
باري در اين زمينه شود، به اين صورت كه نهالهاي كوچكتر را بسيار جلوتر از موقع در محل بكارند. اما در عمل، چنين وضعي چندان رخ نمي‌دهد و توسل به استفاده از نهالهاي بزرگ امري جاري و متداول است كه خود نتايج مأيوس كننده‌اي به بار مي‌آورد.
معمولاً كارگزاران نهالستانها، نهالها را در سه اندازه عمده تحويل مي‌دهند. هر چند كه هر دسته از اين اندازه‌ها داراي زير تقسيماتي مي‌باشند. (1)
نونهالها، نهالهاي بازكاشت شده و نهالهاي ريشه‌زده
اين گياهان درختان كوچكي هستند كه كمتر از 2/1 متر ارتفاع داشته و ممكن است سن آنها 3 تا 4 سال باشد. نونهالها، گياهاني هستند كه از محل كاشت بذرشان جابجا نشده‌اند (بستر نهالستان يا ظرف) در حالي كه نهالهاي بازكاشت شده همان طور كه از نامشان پيداست از يك بستر نهالستان به بستر ديگري انتقال يافته‌اند و هدف از اين عمل تسريع نمو ريشه مي‌باشد.
برخي اوقات به جاي انتقال فيزيكي نهالها، ريشه آنها را در بستر كاشت از زير قطع مي‌نمايد تا رشد قسمتهاي پاييني و ريشههاي جانبي تشديد شود.
در كل هر چه گياهان مدت بيشتري در نهالستان پرورش داده شوند گرانتر خواهند بود. قيمتها در سال 1989 به طور مثال بين 15 تا 50 پنس به ازاي هر درخت بود.
گياهان بازكاشت شده كه معمولاً به صورت 1+1 نشان داده مي‌شوند نهالهاي تجاري مورد مصرف در جنگكاريهاي مرسوم مي‌باشند. آنها گياهاني هستند كه براي جنگلكاريهاي بسيار عظيم با هدف كاشت گروه‌ها يا دسته‌هاي درختان توصيه مي‌شوند، زيرا اغلب با تيمار صحيح در
اولين سال كاشت به سرعت پا گرفته و رشد سريع خود را آغاز مي‌كنند. (1)
تركه‌ها
تركه‌ها گياهاني بلندتر، بين 2/1 و 5/1 متر بوده و معمولاً سن آنها 4 تا 5 سال يا بيشتر مي‌باشد. از آنجا كه شاخه‌ها، تمام طول ساقه را فرا مي‌گيرند مي‌توان آنها را تركه پردار ناميد. تركه‌ها به علت آن كه درختان بزرگتر و مسن‌تري هستند گرانتر بوده و به عنوان نمونه بين 1 تا 2 پوند قيمت دارند. استفاده از آنها بايد به كاشت يك رديفه در كنار ديوارها يا حصارهاي فلزي و گاهي اجتماعات كوچك گوشه پاركها و زمينها محدود گردد. در درختكاري دسته‌اي نهالكاري كه به منظور تداعي اثر جنگلها طراحي مي‌شوند بايد از گياهان بازكاشت شده استفاده نمود. (1)
نهالهاي بلند عاري از شاخه
گياهان بزرگي هستند كه به طور معمول به منظور ايجاد ساقه‌اي بدون شاخه به طو
ل 5/1 متر هرس شده ودر منتهي اليه ساقه داراي شاخه مي‌باشند. با توجه به گونه، اندازه و سن گياهان ممكن است 50 پوند قيمت داشته باشند. اما واضح است كه به علت اندازه‌شان اثر فوري خواهند داشت. حتي اگر حداكثر دقت به هنگام كاشت صورت گيرد به هر ترتيب گياهان تازه كاشته شده از اين گونه به ندرت 1 يا 2 سال اول سالم به نظر مي‌رسند. به طور نمونه برگها تمايل به كوچك شدن دارند و برخي از شاخه‌هاي تازه جوانه زده مي‌ميرند و تاج ضعيف به نظر مي‌رسد. آبياري كافي در سال اول در خاكهاي خشك اين مشكلات را تقليل مي‌دهد. اما در خاكهاي مرطوب، فشرده و بازهكشي ضعيف وضع را بدتر نموده و به طور آشكار هزينه را بالا مي‌برد. (1)
كاشت انبوه چنين درختاني، به عنوان مثال گروه‌هاي 10 تايي يا بيشتر توصيه نمي‌شود. استفاده اساسي از آنها بايد به صورت فاصله‌دار در خيابانها و بازارهاي خريد و فروش محدود گردد. به هر ترتيب استفاده آزمايشي از يك يا دو اصله از آنها در كنار ساير كاشتها براي نماسازي پاركها كه احتمال خرابكاري در آنها وجود دارد. با ارزش است. اما مانند ساير كشتها بايد تمام مراقبتهاي لازم براي اطمينان از تثبيت اين نوع گياهان گرانقيمت صورت گيرد.
درختان بزرگ نيز به اندازه درختان كوچك نيازمند مراقبت و توجه در طول دوران استقرار خود هستند.(1)
درختان نيمه بالغ
اين درختان بزرگ به طور استثنايي براي كاشتهاي انفرادي و بسيار خاث مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين درختان هيچ جايي در جنگلكاري شهري ندارند. (1)
مقايسه به كارگيري نهالها با اندازه‌هاي متفاوت
قيمت زياد درختان بزرگ به عنوان يك نكتة منفي بارز مود تأييد است. براي كاشت دير هنگام اين درختان بايد از تكنيك پرخرجي استفاده نمود كه نامناسب بودن آنها را براي استفاده گستده آشكار مي‌سازد. هيچ چيز بد منظره‌‌تر از نهالهاي بيمار و صدمه ديده‌اي كه توسط قلمه‌هاي زشت محافظت مي‌شوند، نيست همچنان كه چيزي لذت بخش‌تر از گروه نهالهاي جواني كه تنومند و متناسب با محيط تازه خود رشد يافته‌اند، نمي‌باشد. (1)
سه جنبه مهم درباره كيفيت درختان بايد مورد بررسي قرار گيرد:
1- بذر ياكولتيوار به كجا تعلق دارد؟ (منشأ)
2- آيا صدمات فيزيكي، شيميايي و بيماري يا آفات وجود دارد؟
3- آيا گياه تنومند است و بين شاخ و برگ و ريشههاي آن تناسب وجود دارد يا اينكه باريك و دراز است؟ (1)
منبع بذر
اطلاع از شكل و اندازه‌اي كه يك نهال جوان در آينده خواهد داشت حائز اهميت است. خصوصيات بسياري از گونه‌ها و كولتيوارهاي زينتي به وسيله قانون حقوق پرورش دهندگان نباتات. انجمن ملي حفاظت نباتات و باغها و مؤسسه تحقيقات باغباني تعيين شده است.
در مورد درختان جنگلي به جز بلوط و راش به چنين اطلاعات دقيقي نياز كمتري مي‌باشد و تنوع بيشتري را در مورد توسعه درخت در رابطه با طرز رشد، فرم ساقه و غيره مي‌توان انتظار داشت.
كارگزار يك نهالستان بايد درباره محلي كه بذرها يا قلمه‌ها از آنجا تهيه شده اطلاع داشته باشد.
شكل ظاهري
قضاوت درباره كيفيت نهال هميشه با توجه به ظاهر آن صورت مي‌گيرد. صدمات وارده به ريشه‌ها، شاخه‌هاي نورسته و جوانه‌ها. شواهد حاكي از رشد قارچها، حشرات آفت و وجود زخم در پوست تنه همه گوياي كيفيت نامطلوب و يا احتمالاً عدم سلامتي مي‌باشند. تعادل بين ريشه و شاخ و برگها بسيار مهم است و تمام گياهان بايد داراي مقدار زيادي ريشه باشند.
داشتن ريشه فراوان كاري مشكل اما داشتن ريشههاي بسيار كم، كاري آسان مي‌باشد. يك شاخه نورسته بزرگ يا بلند با ريشههاي ناقص تحت شرايط نهالستاني مناسب مي‌تواند حفظ گردد. اما تحت فشارهاي محيطي محل كاشت، رشد قسمت فوقاني تا قبل از نمو ريشههاي جديد كم و يا حتي ضعيف خواهد بود. به سبب وجود مشكل عدم تعادل بين ريشه و قسمت هوايي است كه هرس بيش از حد ريشه به هنگام درآوردن گياه از خاك و يا كاشت آن تا حدي رواج دارد.
گياهان بايد رشد معقول شاخه‌ها و برگها را كه اخيراً‌به وقوع پيوسته است، نشان دهند.
فشردگي جوانه‌ها در محور اصلي ساقه نشانه آن است كه نهالها رشد ضعيف يا محدودي در نهالستان داشته‌اند.
فرم تاج و شاخه درختان بزرگ بايد مورد توجه قرار گيرد. اغلب به منظور ايجاد حالت بوته‌اي مبادرت به قطع محور اصلي ساقه در تاج مي‌گردد. اما اين فرم با بسياري از مقاصد ما از جمله زماني كه گونههاي درختان بلند قامت مورد نظر مي‌باشد، مغايرت دارد. (1)
قطر يقه ريشه
اگر چه به طور معمول از ارتفاع براي دسته‌بندي درختان استفاده مي‌شود، اما بهترين معيار براي سنجش كيفيت، ضخامت يقه ريشه مي‌باشد. گياهان تنومند با يقه ريشه ضخيم ب
ه احتمال زياد پس از كاشت، ريشههاي جديد توليد مي‌كنند. براي يك گياه به ارتفاع 30 سانتي‌متر ، قطر مطلوب يقه ريشه، حداقل 5 ميلي‌متر مي‌باشد.(1)
سفارش و دريافت گياهان
زمان‌بندي
گياهان بايد در طول تابستان و قبل از تصميم به كاشت سفارش داده شوند و تاريخ تحويل آنها تا حد ممكن به زمان كاشت نزديك باشد. كارگزاران نهالستان معمولاً نهالهايي با ري
شه برهنه را در آذرماه از خاك خارج مي‌كنند. به هنگام سفارش، بازديد نهالستان به منظور بررسي بسترها و درخواست نهالهايي كه با كيفيت مطلوب پرورش داده شده‌اند مفيد خواهد بود. (1)
كميت
احتياط ايجاب مي‌نمايد كه در سفارش نهال به هر تعدادي به مقدار ده درصد اضافه بر نياز منظور دارند. اين عمل موجب مي‌شود كه بتوان در محل كاشت، اقدام به انتخاب نمود يا با احتساب تلفات به مقدار احتياج نهال در اختيار داشت. (1)
منابع
نهالستانهاي كمي وجود دارند كه دخرتان جنگلي توليد مي‌كنند. به همين علت تنوع گونههاي توليد شده در آنها محدود است، اما در كل، قيمت نهالهايي كه از آنها خريداري مي‌شود به علت مقياسهاي اقتصادي پايين مي‌باشد. نهالستانهاي متعددي طيف وسيعي از گونههاي زينتي با اندازه‌هاي متنوع توليد مي‌كنند. فهرست اين نهالستانها در راهنماي انجمن باغباني تجاري و روزنامه‌هاي مربوط به كشاورزي يافت مي‌شود. تعداد زيادي از اين نهالستانها در راهنماي محلي تلفن نيز تبيلغ مي‌نمايند.(1)
دريافت نهالها
نهالها بايد تحت شرايط خوب تحويل گرفته شوند. تعداد نهال و گونههاي آنها، كليه كيسه‌ها و ظرفهاي حاوي نهال بايد از نظر آسيب (شكستگي)، رشد قارچي، حشرات آفت و علائم خشكيدگي بررسي شوند. هر گونه نهال مشكوكي را با شكافتن پوست تنه آن (به وسيله ناخن شست) بررسي نماييد. اگر سبز يا سفيد مايل به سبز باشد هنوز زنده است. اگر سفيد شيري، قهوه‌اي يا مايل به قهوه‌اي باشد مرده و يا در حال مرگ است. اگر ظاهراً قابل ملاحظه‌اي (بيش از 5%) شرايط نامطلوب داشتند تمام محموله را برگردانيد. (1)
حمل و نقل گياهان
درختان جوان حساس بوده و به راحتي آسيب مي‌بينند. كاشت يك درخت آسيب ديده يا در حال خشك شدن كاري بيهوده است. اگر مي‌خواهيم گياهان را به طور سالم حفظ نماييم دو نياز آنها بايد تأمين شود:
1- خاك بايد مرطوب نگاهد داشته شود.
2- با درختان بايد با ظرافت رفتار نموده و با دقت حمل شوند. (1)
خشكيدگي
به محض آن كه ريشه ها در معرض خشكيدگي قرار مي‌گيرند. ريشههاي ظرفيتر از بين رفته و ريشههاي اصلي نيز در مدت چند ساعت از بين مي‌روند. نهالها را هميشه بايد رد سايه نگهداري نمود تا از بروز حرارت بيش از حد در درون پلاستيكها جلوگيري كرده و ريشه‌ها را در محيط مرطوب نگاه داشت. هنگامي كه گياهان را در كاميونهاي روباز جابه‌جا مي‌كنيم بايد ريشه‌ها را در كيسه‌هاي پلي‌اتيلني قرار داده و تمام بار را به وسيله يك برزنت مطمئن پوشش دهيم. (1)
صدمات فيزيكي
بروز هر گروه اتفاقي در طي حمل و نقل موجب آسيب گرديده و نرخ زنده‌ماني نهال را پس از كاشت كاهش مي‌دهد. بنابراين ضروري است كه گياهان را به هنگام بارگري به داخل كاميون پرتاب نكرده، كيسه‌ها روي يكديگر انباشته نشوند و به هنگام تخليه نيز نبايد آنها را از كاميون به اطراف افكند. (1)
استقرار و مراقبتهاي اوليه
پس از اطمينان از كيفيت مطلوب گياهان و به خوبي پيچيده شدن آنها و انتقال با دقت، مشكل بعدي نحوه اسقرار موفقت‌آميز آنها مي‌باشد. در اين هنگام درخت بيشترين توجه را دريافت ميكند. اما اين توجه اغلب در جهت خطا صورت گرفته و بيهوده است. معمولاً كليه زحمات و سرمايه‌ها در هنگام كاشت مصرف مي‌شوند. در صورتي كه بهتر است اين زحمات و سرمايه‌ها در طول اولين سالهاي بحراني استقرار گياه به كار روند. بايد متذكر ش كه اگر يك گياه كيفيت نامطلوبي داشته و يا به خوبي حمل نشده باشد، هزينه زيادي صرف كاشت آن خواهد شد و يا چنانچه آماده‌سازي مكان مناسب نباشد گياه رشد نخواهد نمود.(1)
روشهاي كاشت
انتخاب روش كاشت به اندازه گياه و محل بستگي دارد.
نهالكاري در شكاف
نهالهاي بازكاشت شده ريشه لخت را مي‌توان در شكاف يا شيار كه روشي رايج در كاشت نهالهاي جنگلي است غرس نمود. شكافهايي در خاك ايجاد و توسط بيل بازنگه داشته مي‌شوند و در ضمن آن ريشههاي درخت با دقت در آن قرار داده شده و به سمت پايين گسترده مي‌شوند شكاف را به اشكال مختلف مي‌توان ايجاد نمود. مانند شكاف به صورت بايد به خوبي در اطراف درخت محك
م شود تا يقه در سطح خاك قرار گيرد. شكافها در خاكهاي مستقيم به شكل L و يا به شكل T. در حالي كه درخت به آرامي به سمت بالا كشيده مي‌شود. شكاف رسي بر اثر خشكي هوا باز مي شوند به همين دليل اين روش براي اين نوع خاكها مناسب نيستند. اگر زمين برهنه نباشد مي‌توان شكاف را در زميني داراي پوشش ايجاد كرده و سپس براي كنترل علفهاي هرز اقدام نمود. شقوق ديگري هم وجود دارد. يكي آنكه نخست يك قسمت از چمن (مرغ) را به صورت مربعي برمي‌دارند و شكاف را در خاك عاري از گياه ايجاد مي‌كنند (نهالكاري بر زمين عريان) و يا آن را در داخل شكافي كه در روي مرغ ايجاد شده وارونه مي‌سازند (نهالكاري بر چمن يا مرغ) هر دو روش تا حدي به كنترل علفهاي هرز مي‌انجامد اما هيچكدام كافي نمي‌باشند. نهالكاري در چمن (مرغ) اين مزيت را دارد كه از نظر زهكشي جايگاه نهال وضع بهتري را تأمين ميكند. (1)
كاشت در چاله
نهالهاي بزرگتر و نيز نهالهاي گلداني بايد در چاله كاشته شوند. اندازه چاله به ميزان گستردگي سيستم ريشه بستگي دارد اما بايد توده ريشه را بدون آن كه خارجي‌ترين ريشه‌ها را خم كند در خود جاي دهد و زماني كه خاك را در اطراف گياه محكم مي‌كنيد يقه در سطح خاك قرار گيرد. نهالهاي گلداني را بايد از گلدانهايشان خارج نمود زيرا حتي ظروفي كه به طور بيولوژيكي تجزيه مي‌شوند نيز مي‌توانند از گسترش جانبي ريشه‌ها، جلوگيري نمايند. بايد از كاشت گياهاني كه داراي ريشههاي درهم پيچيده مي‌باشند امتناع ورزيد. ريشههاي كه در مجاروت لبه ها بوده‌اند بايد به آرامي باز شوند تا گسترش جانبي تحريك شود. درخت بايد ضمن قرار گرفتن در چاله به آرامي تكان داده شود تا ريشه‌ها به خوبي با خاك تماس يابند. (1)
اگر مي‌خواهيد به درخت قيم ببنيديد، بايد به منظور جلوگيري از صدمه به ريشه قبل از كاشت
درخت، قيم را درون چاله قرار دهيد. قيم بايد در سمت رو به باد درخت قرار گيرد.
بايد اطمينان حاصل نمود كه آب از چاله به آساني زهكشي مي‌شود و شرايط بي‌هوايي در داخل چاله به وجود مي‌آيد. مشكلاتي از اين گونه معمولاً در نتيجه آماده‌سازي نامناسب زمين حاصل مي‌شود.
محيط كشت
اگر خاك لايه فوقاني كه از چاله خارج مي‌شود از محيط كار حمل نشده و يا حاوي مواد نامطول نباشد براي پر نمودن مجدد چاله مناسب است اين امر موجب جلوگيري از بروز مشكلات ناشي
از ناهمگني مواد در حاشيه چاله مي‌شود. (1)
اصلاح كنندگان خاك
فشردگي و ساختمان نامطلوب خاك مشكلات رايج كاشت در شهرها مي‌باشند زيرا مانع جريان آب و هوا در خاك مي‌شوند. اين مشكلات بايد قبل از كاشت مورد توجه قرار گيرند. معمولاً استفاده از اصلاح كننده‌ها الزامي نمي‌باشد زيرا فقط خاك درون چاله را اصلاح كرده و موجب مي‌گردند ريشه‌ها به هنگام رسيدن به كناره‌هاي چاله با مشكلات نهفته‌اي روبرو شوند. چنين اصلاح
كننده‌هايي انواع متنوعي دارند كه امروزه در دسترس مي‌باشند و عبارتند از: تورب يا پيت كه در قديم استفاده مي‌شد يا كود دامي تاژلهاي پلي آكريميد و مشتقات خزه‌ها. (1)
1- مواد آلي
افزودن پيت يا ساير مواد آلي سنگين به خاكي كه بايد مجدداً به درون چاله ريخته شود امري رايج است. اين عمل موجب اصلاح ساختمان خاك و توانايي نگهداري آب در خاكهاي شني با زهكشي زياد مي‌شود اما شواهد تجربي نشان مي‌دهد كه هيچ گونه تأثير اندكي روي رشد و زنده‌ماني گياه حتي در مناطق داراي خواص فيزيكي ضعيف ندارد. استفاده از پيت يا ساير مواد آلي سنگين مي‌تواند موجب بروز مشكلاتي گردد.
الف: افزايش نگهداري آب مي‌تواند موجب نامناسبتر شدن ميزان هوا در خاكهاي رسي شود.
ب: تفاوت ميان خاكي كه مجدداً به درون چاله ريخته مي‌شود با خاك اطراف مي‌تواند موجب ظهور شكاف (سله) در هواي خشك گرديده و ريشه‌ها در معرض هوا قرار گيرند.
ج: جريان هوا به دورن خاك محدود مي‌گردد و اكيده شدن مواد آلي مي‌تواند موجب كاهش اكسيژن خاك قابل دسترس ريشههاي درخت گردد.
د: ضمن آنكه ميكروارگانيسم‌ها بر روي پيت اثر مي‌كنند نيتروژن را حذف كرده و خاك درون چاله با كمبود نيتروژن مواجه مي‌گردد.
هـ: زماني كه از كود مزرعه استفاده مي‌شود قارچ فيتوفتورا موجب آلودگي خاك مي‌گردد.
و: اسيديته (PH) زياد كمپوست قارچ خوراكي مي‌تواند به درختان جوان صدمه وارد كند. مواد آلي غير سنگين مانند پودر استخوان و خون خشك شده موجب مشكلات فوق نمي‌شوند و مي‌تو
انند به عنوان منابع غذايي كه به آرامي رها مي‌شوند عمل كنند.(1)
2- كودهاي غيرآلي
برخي از خاكهاي شهري از نظر مواد غذايي مورد نياز براي رشد درخت فقير مي‌باشند اما در كل نياز اندكي به كاربرد كودهاي مصنوعي است و زياده‌روي در مصرف ممكن است براي درخت و محيط زيست مضر و زيان آور باشد.
ريشههاي ظريف نهالهاي ريشه لخت در طي اولين فصل رويشي خود، پس از آسيبهاي وارده
طي نهال كني، تكثير مي‌يابند. ريشههاي كلفت نهال قادر نيستند مقدار زيادي از امواد غذايي را جذب كنند. نيتروژن آلي افزاوده شده به خاكي كه مجدداً وارد چاله مي‌شود احتمالاً قبل از اينكه ريشههاي موئين توليد و توانايي جذب را به دست آورند شسته مي‌شوند.
اطمينان از عدم وجود علفهاي هرز در اطراف درخت امري الزامي است زيرا علفهاي هرز براي به دست آوردن نيتروژن موجود در خاك رقابت مي‌كنند و از كودهاي افزوده شده، منفعت جسته، قويتر مي‌شوند و در نهايت موجب افزايش مشكلاتي ناشي از رطوبت مي‌گردند.
در مكانهاي عاري از علفهاي هرز استفاده از كودها به هنگام كاشت موجب تحريك رشد ساقه مي‌گردد اما بين نسبت ريشه و ساقه عدم تعادل ايجاد مي‌كنند كه حتي از عدم تعادل ريشه و ساقه ناشي از انتقال نيز شديدتر است. اين عمل مي‌تواند موجب سوزاندن ريشه شود. افزودن كودهاي غني از فسفر به خاكي كه مجدداً به درون چاله ريخته مي‌شود ممكن است حائز اهميت باشد زيرا فسفر به راحتي از خاك شسته نمي‌شود و مي‌تواند موجب تحريك رشد بيشتر ريشه گردد.
3- ژلهاي نگهدارنده آب
ژلهاي پلي آكريميد نگه دارنده آب كه مي‌توانند 300 برابر وزن خشك خود آب جذب كنند به م
نظور افزايش ظرفيت نگهداري آب خاك و در نتيجه كاهش هزينه‌هاي آبياري در باغباني استفاده مي‌شوند. هم اكنون اين موارد در كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. گرچه تأثير آنها بر روي بقاء و رشد درختان جوان به طور كامل آزمايش نشده است.
ژلها ممكن است از نظر تأمين يك منبع آب براي كمك به درخت طي دوره‌هاي خشكسالي حائز اهميت باشد اما استفاده از آنها بايد به عنوان يك هزينة اضافي مورد توجه قرار گيرد زيرا اگر آب يك عامل محدود كننده نباشد استفاده از آنها لزومي ندارد. اگر از ژلها استفاده مي‌شود حتماً بايد از دستور العمل سازنده آنها تبعيت نمود زيرا استفاده از مقادير زياد آنها موجب تورم بيش از حد خاك شده و موقعيت درخت را دورن چاله تغيير مي‌دهد. (1)
4- ساير اصلاح كننده‌ها
تعداد زيادي از ساير مواد موجود، از مشتقات خزه‌ها مي‌باشند. آنها مي‌توانند به عنوان يك منبع غني مواد غذايي عمل كنند اما كليه احتياطهاي لازم را براي ساير كودهاي آلي بايد رعايت نمود. محصولات حاصل از خزه‌ها مي‌توانند مقادير زيادي عنصر بور بوده كه ممكن است بهتر باشد به جاي مصرف اين گونه مواد به تهيه نهالهاي بهتر، آماده‌سازي دقيقتر رويشگاه، اصلاح خواص فيزيكي خاك و مراقبتهاي بعد از كاشت مبادرت شود.(1)
شرايط كاشت
قبل از سفارش گياهان در مورد زمان كاشت آنها تصميم گرفته مي‌شود. به هر ترتيب، احتمال دارد كه شرايط اقليمي متنوعي در طول فصل كاشت وجود داشته باشد. زمان كاشت را بايد به نحوي برگزيد كه اثرات نامساعد را بر روي درختان تازه كاشته شده به حداقل رساند. زماني كه خاك يخ زده بايد از كاشت امتناع ورزيد.
آبياري
ميزان رطوبت خاك در اغلب نقاط شهري بريتانيا كه در آن كشت صورت گرفته عامل محدود كننده براي رشد گياه محسوب نمي‌شود. گرچه ممكن است آب موجود در خاك، قابل دسترس گياه نباشد. آبياري، مصنوعي چاله‌ها يك عمل پرهزينه بوده و انجام آن فقط در شرايط بسيار نامطلوب مانند خشكسالي لازم است. اگر آبياري صورت مي‌گيرد حصول اطمينان از حداكثر تأثير آب الزامي مي‌باشد. در آبياري بادي از اشباع نمودن متناوب يك نقطه پرهيز شود و مرطوب نگه داشتن كل سيستم ريشه‌اي با استفاده از مقادير كافي آب در فواصل منظم هدف اصلي قرار گيرد. سيستم‌هاي آبياري زيرزميني اين مزيت را دارند كه از جريان آب در سطح زمين كه موجب فرسايش مي‌شود، جلوگيري مي‌نمايند.
نمي‌توان تأكيد نمود كه علفهاي هرز اطراف پايه درختان تازه كاشته شده موجب كمبود رطوبت در خاك مي‌شوند. كنترل علفهاي هرز اغلب نياز به آبياري را كاهش داده يا از بين مي‌برد.
استفاده از پوشش مالچ داراي دو مزيت جلوگيري از فعاليت علفهاي هرز و تبخير آب از سطح خاك مي‌باشد.
هرس ريشه‌ها و شاخه‌ها به هنگام كاشت
اگر نهال داراي كيفيتي مرغوب و تعادلي مناسب بين ريشه‌ها و شاخه‌هاي نورسته باشد نيازي به هرس قبل از كاشت نبوده و فقط قسمتهاي آسيب ديده را حذف مي‌كنيم. به هر ترتيب، بسياري معتقدند كه حذف بخشي از شاخه‌هاي تازه جوانه‌زده و در نتيجه كاهش بخش تعرق كننده، در اوايل فصل رشد به سود گياه مي‌باشد. اين مسئله در عمل و به هنگام هرس ثابت نشده است زيرا هرس نكردن، حذف نصف و يا تمام شاخه‌هاي گياه تيس به هنگام كاشت تفاوتي در بقا يا رشد اوليه آن ايجاد نمي‌كند. نكته مهم اين است كه اين روش يك راه‌حل عمومي براي تمام گي
اهان نامرغوب محسوب نمي‌شود. (1)
«كفبر كردن نهال» بريدن ساقه از نزديكي سطح زمين مي‌باشد كه از روش فوق شديدتر است. اين روش در مواردي كه درخت به شدت صدمه ديده يا فرم ناپسندي به خود گرفته داراي مزيتهايي مي‌باشد. زيرا گياه مي‌تواند يك ساقه مستقيم جديد توليد كند (گرچه بسياري از درختان جستهاي متعددي توليد مي‌كنند) و اين ساقه جديد معمولاً قويتر مي‌باشد.(1)
قيم زدن
هدف اصلي قيم زدن، حفظ نهالهاي بزرگ پس از كاشت، در طول مدتي است كه ريشه در مرحله تكثير به منظور استوار ماندن در زمين مي‌باشد. عدم تعادل بين نسبت ريشه و شاخه‌هاي تازه جوانه زده كه در اثر جابه‌جايي حاصل مي‌شود به تدريج جبران شده و گياه بايد استوار گردد. مدت زمان كافي براي تحقق اين امر (انجام اين عمل) به ميزان گستردگي ريشه به هنگام كاشت و سلامت عمومي درخت بستگي دارد اما بيش از 1-2 فصل رويشي نبايد به طول انجامد. عدم موفقيت درختان براي سلامت و حفظ خود پس از اين مدت ممكن است بيانگر عدم نموكافي ريشه در اثر فقير بودن خاك باشد. (1)
اعتقاد عمومي بر اين است كه استفاده از قيمتهاي بلند تا ارتفاع برابر تاج موجب كاهش صدمات فيزيكي ناشي از بادهاي سهمگين يا خرابكاري در درختان مي‌شود. به هر ترتيب، شواهد تجربي با اين تئوري تناقض دارد. درختاني كه طول قيم آنها تا ارتفاع بالايي از ساقه مي‌باشد رشد قطري كمتري در پايين محل اتصال (قيم به درخت) و رشد طولي بيشتري نسبت به درختان داراي قيم كوتاه يا بدون قيم دارند اين روش درخت غير استواري توليد ميكند، زيرا براي حفظ خود به قيم متكي مي‌باشد. اين نوع درختان بيشتر مستعد آسيب مي‌باشند، به ويژه در محلي كه به قيم متصل هستند. هر نوع فشار وارده بر روي درختان داراي قيم كوتاه يا بدون قيم مي‌تواند در طول بلندتري از ساقه پخش شود. برخي درختان مناطق پر باد با ايجاد ساقه‌هاي بالايي خميده مشكل خود را حل مي‌كنند. استفاده از نهالها كوچكتر بايد با توجه به اين شرايط صورت گيرد.
به محض نصب در محل، بايد از قيم و بستها به خوبي مراقبت شود. دو مشكل اساسي كه در نتيجه فقدان مراقبت حاصل مي‌شود خراشيدگي و خفگي مي‌باشد. اگر يك درخت با روش
نادرست به قيم بسته شود حركت درخت موجب سايش ساقه به قيم گرديده كه در نتيجه آن زخمي ايجاد شده و اين زخم مورد تهاجم عوامل بيماري‌زا قرار مي‌گيرد و بر اثر اين عامل درخت ضعيف شده و نسبت به شكستگي حساس مي‌گردد. اگر محل اتصال قيم با رشد درخت تنظيم نگردد، عاقبت به دور ساقه فشرده مي‌گردد و اين امر مي‌تواند منجر به تغييراتي در ساختمان سلولي ساقه در آن نقطه شده و آن را ضعيف نمايد. در نهايت بست، درخت را خفه نموده و تاج بالاي خود را از بين مي‌برد.
