مقاله در مورد پلیمر

بخشی از مقاله

پلیمر

ریشه لغوی
واژه پلیمر از دو واژه یونانی Poly و Meros مشتق شده است و به معنی بسپار است.
مقدمه
بشر نخستین ، آموخته بود چگونه الیاف پروتئینی پشم و ابریشم و الیاف سلولزی پنبه وکتان را عمل آورد، رنگرزی کند و ببافد. بومیان جنوبی ازلاستیک طبیعی، برای ساختن اشیاء کشسان و پارچه‌های ضد آب استفاده می‌کردند. پلی کلروپرن، نخستین لاستیک سنتزی است که در آمریکا تهیه شد و گسترش یافت. پلی بوتادین ، نخستین کائوچوی سنتزی است که آلمانی‌ها به نام بونا- اس به مقدار کافی تهیه کردند. بوتیل کائوچو ، یکی از چهار لاستیک سنتزی است که اکنون به مقدار بیشتری تهیه و مصرف می‌شود.

تاریخچه
نخستین لاستیک مصنوعی ، سلولوئید است که از نیترو سلولز و کافور توسط "پارکر" در سال 1865 تهیه شد. ولی در سال 1930، عمل پلیمریزاسیون و الکلاسیون کشف شد و در صنعت بکار گرفته شد. در این دوران ، آمونیاک برای تولید مواد منفجره ، تولوئن برای TNT و بوتادین و استیرن برای تولید لاستیک مصنوعی به مقدار زیادی از نفت تولید شد.

سیر تحولی
استات سلولز در سال 1894 توسط "بران دکرس" سنتز شد و در سال 1905 توسط "میلس" کامل شد. در سال 1900، "رم" ، پلیمریزاسیون ترکیبات آکریلیک را آغاز کرد و در سال 1901، "اسمیت" نخستین فتالات گلسیرین (یا فتالات گلسیریل) را تهیه کرد. در اواسط قرن بیستم در آلمان ، "اشتودینگر" ، قانون مهم ساختار مولکولهای بزرگ را وضع کرد. در سال 1934، کارخانه (ICI) موفق به تهیه مولکولهای بزرگ پلی اتیلن شد.

"دوپن" بطور منظم در زمینه تراکم مواد بررسیهایی انجام دارد که در نتیجه ، به تهیه پلی آمیدها یعنی الیاف نایلون نایل شد و الیاف پلی آمید را از کاپرولاکتام تهیه کرد که به الیاف پرلون شهرت یافت.
نقش و تاثیر پلیمرها در زندگی
کاغذ ، چوب ، نایلون ، الیاف پلی استر ، ظروف ملامین ، الیاف پلی اتیلن ، اندود تفلون ظروف آشپزی ، نشاسته ، گوشت ، مو ، پشم ، ابریشم ، لاستیک اتومبیل و... ، ماکرومولکولهایی هستند که روزانه با آنها برخورد می‌کنیم.

مفاهیم مرتبط با شیمی پلیمر
در مورد پلیمرها با مفاهیمی همچون خواص فیزیکی و مکانیکی ، مکانیسم پلیمر شدن ، فرآورش پلیمرها روبرو هستیم.
خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها

در بر گیرنده مفاهیم زیر است:
مورفولوژی ، رئولوژی ، انحلال پذیری ، وزن مولکولی ، روشهای آزمودن ، روشهای شناسایی.
مکانیسم پلیمری شدن
از سه طریق زیر است:
پلیمرشدن تراکمی ، پلیمرشدن افزایشی ، کوپلیمرشدن.

فرآورش پلیمرها
در برگیرنده مباحث زیر است:
پر کننده‌ها ، توان دهنده‌ها ، نرم سازها ، پایدار کننده‌ها، عمل آورنده‌ها ، رنگ‌ها و غیره.
شاخه‌های شیمی مرتبط با شیمی پلیمر

شیمی پلیمر با مباحث زیر در ارتباط است:
• شیمی آلی
• شیمی آلی فلزی
• شیمی دارویی
• پتروشیمی
• صنایع نفت
چند کاربرد مهم پلیمرها
پلی آمید نایلون

برای تهیه الیاف ، طناب ، تسمه ، البسه ، پلاستیک صنعتی ، جایگزین فلز در ساخت غلتک یا تاقان ، بادامک ، دنده ، وسایل الکتریکی بکار می‌رود.

پلی استر
بصورت الیاف ، جهت تهیه انواع لباسها ، نخ لاستیک ، بصورت لایه برای تهیه نوار ضبط صوت و فیلم بکار می‌رود.

پلی اتیلن کم‌چگالی ، شاخه‌دار
بصورت لایه ورقه در صنایع بسته بندی ، کیسه پلاستیکی ، الیاف پارچه بافتنی ، بسته‌بندی غذای منجمد ، پرده ، پوشش پلاستیکی ، عایق ، سیم و کابل ، بطری بکار می‌رود.
پلی استیرل
برای تهیه رزینهای تبادل یونی ، انواع کوپلیمرها ، رزینهای ABC ، مواد اسفنجی ، وسایل نوری ، وسایل خانگی ، اسباب بازی ، مبلمان بکار می‌رود.

غير استاندارد بودن ظروف پليمري يكبار مصرف
شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه پس از خريد متوجه مي شويد مواد معطر يا خوراكي درون بسياري از بسته بندي هاي پلاستيكي مزه، طعم و بوي واقعي خود را ندارد. دكتر عبدالرسول اروميه اي عضو هيئت علمي پژوهشگاه پليمر و پتروشيمي و مديرعامل آزمايشگاه مشاور وزارت بهداشت در امر كنترل كيفي ظروف بسته بندي در گفتگو با خبرنگار ما علت اصلي بروز اين مشكلات را نوع پلاستيك بسته بندي مواد خوراكي بيان مي كند.

يكياز مشخصات ويژه پلاستيك در اذهان ما نفوذناپذير بودن آن است اما دكتر اروميه اي ميگويد هيچ نوع پلاستيكي وجود ندارد كه صددرصد نفوذناپذير باشد. وي با اشاره به ظروف پلاستيكي حاوي روغن مايع و نوشابه گازدار مي افزايد اين نوع بسته بندي كه از جنس PET مي باشد نفوذپذيري

بسيار كمي نسبت به گازها دارد به همين علت نوشابه هاي گازدار و روغن هاي مايع را درون اين نوع بسته بندي در معرض فروش مي گذارند. اما بايد توجه داشت كه نفوذپذيري اين بطري ها نسبت به گازها به تدريج افزايش مي يابد به طوري كه بعد از حدود 5/4 تا 6 ماه گاز نوشابه ها از آن خارج مي شود و يا با ورود تدريجي اكسيژن به داخل بطري روغن مايع و انجام عمل اكسيداسيون، طعم و بوي روغن مايع تغيير مي كند.

گهگاه ديده مي شود خانواده ها پس از خالي شدن بطري پلاستيكي نوشابه، از آن براي نگهداري آب، آب ليمو و سركه استفاده مي كنند، محقق پژوهشگاه پليمر در اين باره مي گويد اين بطري ها براي نگهداري مواد و مايعاتي كه حالت اسيدي يا بازي (قليايي) دارند، مناسب نيست. وي با اشاره به اين كه پليمرها يا مواد اوليه پلاستيك ها متشكل از زنجيره موكلولي بسيار بزرگي از هيدروژن و كربن هستند، اضافه مي كند گروه هاي كربوكسيلي و هيدروكسيلي اين بطري ها به مرور زمان با

تركيب شيميايي ماده خوراكي داخل بطري (مثل سركه و آبليمو) واكنش نشان مي دهند و باعث تغيير طعم و خواص ماده مذكور مي شوند و بنابراين از نظر بهداشتي مصرف اين ماده صحيح نيست.
عضو هيئت علمي پژوهشگاه پليمر استفاده از اين نوع بطري ها را براي آب و به ويژه آب معدني بي خطر مي داند اما تصريح مي كند چون آب هاي معمولي و شرب داراي املاح زيادي است ممكن است پس از مدتي املاح موجود با ظرف پليمري واكنش هاي شيميايي انجام دهد و سبب كدر شدن رنگ شفاف بطري شود كه در اين صورت مصرف اين ظروف پليمري براي نگهداشتن آب براي مدت طولاني مناسب نيست و غيربهداشتي محسوب مي شود.

دكتر اروميه اي در مورد تاثير شرايط محيطي بر اين بطري ها مي گويد: گرما واكنش بين محتويات بطري و جداره آن را افزايش مي دهد همچنين باعث انتقال تركيباتي از بدنه بطري به درون مواد داخل آن مي شود و در نتيجه تغيير خواص، افت كيفيت و يا فساد آن را به همراه دارد.
اين پژوهشگر حوزه پلاستيك و بسته بندي در ادامه مي افزايد: پلي استارين، نوع ديگري از پليمر است كه از آن در ساخت ليوان هاي يك بار مصرف شفاف يا ظروف غذايي فوم مانند استفاده مي شود. اين ظروف مناسب غذا يا نوشيدني هايي هستند كه حرارت آن پايين تر از 45 درجه سانتي گراد است، چون در دماهاي بالاتر از اين درجه حرارت، منومر استارين آزاد شده از ظرف وارد ماده نوشيدني يا خوراكي مي شود كه به شدت خطرناك است.

استارين يك ماده سرطان زاست و اثرات نامطلوبي بر مغز و كبد دارد. هر چند در حال حاضر وزارت بهداشت استفاده از اين ظروف را براي مواردي كه ذكر شد ممنوع اعلام كرده است ولي مشاهده مي شود كه توسط برخي از مصرف كنندگان نوشيدني هاي داغ و غذا در داخل اين نوع ظروف عرضه مي شود.

دكتر اروميه اي مي گويد: همچنين از پلي پروپيلن ظروف پلاستيكي سفيد رنگ و شكننده اي ساخته شده است كه تا دماي 80 درجه را مي تواند تحمل كند ولي در اين دما از ظروف مزبور نيز تركيبات منومري به نوشيدني يا غذاي گرم از جمله چاي مهاجرت مي كند كه هر چند مشكل بهداشتي ندارد ولي مي تواند روي طعم چاي و غذا تاثير بگذارد.

وي با تاكيد بر اين مسئله كه مواد غذايي و خوراكي مختلف بايد بسته بندي هاي متفاوتي داشته باشد مي گويد اين كار برعهده سازمان هاي زيرمجموعه وزارت بهداشت است كه متاسفانه گاهي مواقع نسبت به آن بي توجهي مي شود و ضرر و زيان حاصل از آن گريبانگير مردم مي شود. به عنوان مثال در بعضي مغازه ها و سوپرماركت ها براي نگهداري خيارشور، سركه، ترشي، آب غوره و آب ليمو از ظروف پلاستيكي نامناسبي استفاده مي شود. ظروف پلي اتيلن بادانستيه بالا پس از حدود 4 ماه تاثيرات نامطلوبي بر ماده خوراكي داخل شان مي گذارند. پديده مهاجرت (ورود تركيبات شيميايي از ظرف به ماده خوراكي)، جذب (جذب بعضي تركيبات ماده خوراكي توسط ظرف بسته بندي) و نفوذپذيري (نسبت به گازها) به تدريج افزايش مي يابد و كيفيت ماده غذايي را كاهش مي دهد.

دكتر اروميه اي با انتقاد از عرضه گلاب در ظروفپلي اتيلن با دانستيه بالا با مجوز وزارت بهداشت ميافزايد: اين ظروف داراي نفوذپذيري بالايي نسبت به گازها هستند و چون اسانس گلاب كمتر از 4 درصد است در طيحدود يك هفته تمام اسانس آن كه يك ماده فرار است تبخير و از ظرف خارج مي شود بنابراين گلاب ويژگي بسيار مهم خود يعني عطرش را از دست مي دهد و شهروندان تصور مي كنند گلاب مشكل دارد در حالي كه مسئله به نوع بسته بندي آن برمي گردد.

دكتر اروميه اي با اشاره به تحقيقات زياد بر روي بسته بندي هاي پلاستيكي در ايران مي گويد ما با انجام فرآيندهايي بر روي پاكت هاي پلاستيكي كه رنگ آنها كدر است توانسته ايم آن را به صورت كاملا شفاف و يا پلي پروپيلن شفاف در آوريم و بدين شكل كيفيت آنها را متحول كنيم همچنين براي اين كه اين نوع پلاستيك هاي شفاف قابليت چاپ پيدا كند آنها را طي مراحلي آميل دار كرده ايم. فيلم هاي (پلاستيك هايي با ضخامت كم) پلي پروپيلن و پلي اتيلن به خاطر خاصيت قطبي بودن غيرقابل چاپ و رنگ پذيري هستند و ما اكنون با افزودن موادي توانسته ايم آنها را رنگ پذير كنيم.

ساخت پلاستيك هاي خوراكي و زيست تخريب پذير از آب پنير و ذرت از جمله ديگر تحقيقات ما بوده است و ما موفق شده ايم فيلم هاي خوراكي زيست تخريب پذير از زئين ذرت و آب پنير تهيه كنيم. همچنين از پروتئين موجود در پوست حيوانات سخت پوست مثل ميگو كيتوزان به دست آوردهايم و درصدديم از مخلوط زئين با كيتوزان فيلم هاي خوراكي تهيه كنيم.

وي مي افزايد طبق مطالعاتي كه داشته ايم امكان ساخت نخ بخيه از آب پنير وجود دارد كه دربخش هاي ديگر پژوهشگاه بر روي آن كار مي شود.
گرما واكنش بين محتويات بطري وجداره آن را افزايش مي دهد و همچنين باعث انتقال تركيباتي از بدنه بطري به درون مواد داخل آن مي شود و در نتيجه تغيير خواص، افت كيفيت و يا فساد آن را به همراه دارد.
ظروف يك ‌بار مصرف، قاتلان خاموش
وقتي تشنه مي‌شويم و به آب سردكني مي‌رسيم، با ولع عجيبي ليوان يك‌بار مصرف حاضر و آماده را از جايگاه مخصوص آن برداشته، آن‌ را پر كرده و خود را سيرآب مي‌كنيم. وقتي گرسنه مي‌شويم و امكان دسترسي به بشقاب و قاشق و ديگر وسايل غذا خوردن نيست، به خوردن غذا در ظروف يك‌بار مصرف راضي شده و لذت هم مي‌بريم!

اما در شرايطي كه به نظر مي‌رسد استفاده از ظروف و ليوان‌هاي يك‌بار مصرف به امري اجتناب‌ناپذير در كشورمان تبديل شده، مي‌توان اين پرسش را مطرح كرد كه استفاده از اين ظروف چقدر مي‌تواند براي سلامتي انسان مضر باشد؟
در اين باره، عليرضا خاكي‌فيروز، مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران، در گفت‌وگو با ايسنا، به وجود سه هزار واحد مجاز و غيرمجاز توليد ظروف يك‌بار مصرف در كشور اشاره مي‌كند: كارهاي تحقيقاتي درباره مضرات استفاده از ظروف يك‌بار مصرف به ويژه روي دو نوع ظرف پلي استايرن و PVC انجام شده است. به اين دو نوع ظرف، مواد شيميايي زيادي مانند پايداركننده‌ها، روان‌كننده‌ها، نرم‌كننده‌ها، رنگ‌دانه‌ها، پركننده‌ها، مواد

ضدالكتريسيته، مواد مات‌كننده اضافه مي‌كنند كه همه اين مواد براي سلامتي انسان مضر هستند.
وي وجود منومر آزاد در ظروف‌ يك‌بار مصرف، نوع PVC را عامل خطرناكي براي سلامتي انسان‌ مي‌داند: مونومر در واقع يك واحد ساختار پليمر و مولكول اوليه پليمر است. همچنين در ظروف PVC وينيل كلرايد كه سمي بودن آن براي انسان به اثبات رسيده است، وجود دارد. ضمن آن‌كه مولكول اوليه پلي استايرن، استايرن است كه داراي حلقه آروماتيك بوده و اين حلقه‌ براي سلامتي انسان فوق‌العاده خطرناك است و در جهان نيز سرطان‌زا بودن آن به اثبات رسيده است. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد ظروف يك‌بار مصرف از نوع PVC و پلي‌استايرن بايد از چرخه بسته‌بندي مواد غذايي حذف شوند.

خاكي‌فيروز سرايت مواد سمي از ظروف يك‌بار مصرف به بدن انسان را محتمل مي‌داند: اين مواد به مرور زمان در بدن جمع مي‌شوند و بارها شده كه مي‌شنويم فردي به ظاهر سالم بوده، اما در عرض يك ماه از پاي در آمده است كه دليل اصلي آن نيز مي‌تواند گذشتن ميزان اين مواد در بدن انسان از سطح مجاز باشد.

وي همچنين درباره نشانه‌هاي تشخيص اين ظروف توضيح مي‌دهد: پشت ظروف‌ پلي استايرن علامت PS حك شده كه اين علامت براي ظروف PVC نيز همان علامت PVC است. هر دو نوع ظرف شفاف هستند. ظروف پلي‌استايرن خش‌پذير نيست و PVC هم اگر به آن نرم‌كننده نزنند، خش‌پذير نيست؛ ضمن‌ اين‌كه هر دو كاملا شكننده هستند. به PVC نيز اگر مواد نرم‌كننده نزنند، شكننده نخواهد بود. همچنين اگر ظروف PVC گرم شوند، در صورت تماس با فلزات به آن‌ها مي‌چسبند. هنگامي كه ظرف نوع PVC را در مقابل شعله آتش نگه مي‌داريم، با شعله زرد مي‌سوزد، اما وقتي كه شعله را دور مي‌كنيم، به خاطر اين‌كه ظروف PVC داراي كلر هستند، به سرعت آتش خاموش مي‌شود. در عوض پلي‌استايرن در هنگام سوختن با شعله دوده مي‌كند.

او درباره موارد مصرف ظروف يك‌بار مصرف PVC و پلي‌استايرن مي‌گويد: ظروف پلي‌استايرن در ليوان‌هاي آب، كارد، چنگال، قاشق و ظروف غذايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند؛ براي مثال در چلوكبابي‌ها ظروفي كه به صورت فوم هستند، نوعي پلي‌استايرن هستند كه به آن‌ها گاز هگزان مي‌زنند. اين گاز در دماي 160 درجه آزاد مي‌شود و دماي غذاي داخل ظرف نيز چون 200 درجه است، بنابراين اين گاز به همراه غذا به بدن انسان منتقل مي‌شود.
گفتني است، گاز هگزان عوارضي مانند سر درد را به همراه دارد.

مدير امور پژوهشي سلولزي و بسته‌بندي مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران درباره ظروف‌ يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي نيز توضيحاتي مي‌دهد: ظروف‌ يك‌بار مصرف PVC در بسته‌بندي مواد غذايي مانند گوشت مرغ و ماهي و بسته‌بندي كپسول‌هاي دارويي، آدامس و باتري به كار مي‌روند. بسته‌بندي با اين نوع ظروف در مورد مواد خشك زيان چنداني ندارد، اما براي مواد غذايي مرطوب امكان مهاجرت مونومر آزاد به داخل مواد غذايي و سپس بدن بسيار محتمل است.

اما خاكي‌فيروز به نكته جالبي نيز اشاره مي‌كند: ضرر ظروف يك‌بار مصرف پلي‌استايرن در هنگام مصرف مواد نوشيدني اسيدي و چرب مانند نوشابه و كاكائو، بسيار بيشتر از مصرف چاي داغ است. در شرايطي كه هنوز ضرر انواع ديگر ظروف يك‌بار مصرف مانند پلي‌اتيلن و پلي‌پروپلين به اثبات نرسيده است، در مورد ويژگي‌هاي آن‌ها مي‌توان گفت كه هر دوي اين نوع ظروف، مات بوده و به ترتيب علامت‌هاي PE و PP پشت آن‌ها حك شده است؛ شكننده نبوده و با شعله آبي و زرد مي‌سوزند و در هنگام سوختن چكه هم مي‌كنند.

وي در ادامه درباره دليل اصلي توليد اين مواد در كشور به‌رغم زيان‌بار بودن مصرف آن‌ها توضيح مي‌دهد: به اين دليل كه استاندارد ظروف يك‌بار مصرف اجباري نيست، واحدهاي توليدي مي‌توانند بدون مجوز به توليد اقدام كنند. در اين زمينه بايد تقاضاي اجباري شدن استاندارد ظروف يك‌بار مصرف به مؤسسه ارايه شود تا در اين مورد تصميم‌گيري شود، اما متأسفانه تاكنون هيچ تقاضايي نشده است.
همچنين لزوم همكاري ميان مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت در زمينه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف كاملا حس مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه استفاده از ظروف يك‌بار مصرف شيشه‌اي و كاغذي بهتر از ديگر انواع آن‌هاست، تصريح مي‌كند كه در دنيا استفاده از ظروف پلي‌استايرن و PVC منسوخ شده و بايد از رده خارج شوند.

روزنامه جام جم: در حالي كه استفاده از پلاستيك ها در بسته بندي انواع مواد غذايي در حال حاضر رو به فزوني است و گرايش مردم به سمت ظروف يك بار مصرف افزايش يافته، متخصصان و كارشناسان ذي ربط تاكيد مي كنند ظروف يك بار مصرف كه از منابع نفتي توليد مي شوند، براي سلامت بدن مضر است.

اين در حالي است كه موسسات بهداشتي در تمام دنيا استفاده از ظروف يك بار مصرف را به جاي استفاده از ظروف چند بار مصرف در مدارس، بيمارستان ها، رستوران ها و ادارات مفيد مي دانند.
اين گرايش روزافزون موجب شده در كشور ما به دليل ذات ارزان تكنولوژي تبديل مواد پلاستيكي و بازيافتي به ظروف يك بار مصرف، مراكزي در نقاط مختلف، انباري ها، زيرپله اي ها و... بدون نظارت سازمان هاي متولي شكل بگيرند و زباله هايپلاستيكي را به ظروف يك بار مصرف تبديل كند.

اين در حالي است كه معضل پراكنش زباله هاي پلاستيكي در جاي جاي كشور هم يكي از معضلات زيست محيطي است كه به گفته كارشناسان اينظروف تا چندين سال در خاك مي مانند و تخريب ناپذيرند.
از مشكل زيست محيطي ظروف يك بار مصرف پلاستيكي كه بگذريم، به گفته دكتر مهناز قمي، عضو هيات علمي دانشگاه كه دكتراي شيمي تجزيه دارد، تلاقي مواد غذايي با مواد پلاستيكي به ايمني، سلامت و حتي طعم غذا لطمه وارد مي كند.
دكتر قمي تاكيد مي كند: هنگامي كه غذاي داغ در ظروف پلاستيكي شفاف، رنگي و حتي فومي ريخته مي شود، بسياري از گونه هاي سمي پلاستيكي به داخل مواد غذايي رخنه مي كند و مواد سمي وارد غذا مي شود.
وي مي افزايد: برخلاف تصور ع

موم ظروف يك بار مصرف اسفنجي (فومي) مواد اسيدي را بيشتر به داخل خود مي كشد و اين ظروف بعد از ريختن مواد غذايي داغ، اسيدي و چرب به تدريج طي زمان دچار كاهش وزن مي شوند و در واقع مواد سمي به غذا وارد و سپس در بافت چربي بدن ذخيره مي شود و كم كم به يك ماده سرطان زا تبديل خواهد شد.
دكتر قمي تاكيد مي كند: مواد سمي تجمع يافته در بافت چربي بدن بتدريج موجب خستگي، عصبيت، بي خوابي، كم شدن پلاكت ها و گلوبين، غيرعادي شدن كروموزوم ها وشيوع انواع سرطان ها خواهد شد.

وي مي گويد: بتازگي اتفاق ديگري كه در توليد ظروف يك بار مصرف افتاده، رنگي كردن اين ظروف است كه علاوه بر انتقال مواد تشكيل دهنده پلاستيك، ساير مواد افزودني شيميايي را هم به داخل غذا وارد مي كند و اثرات سوء بيشتري بر سلامت مردم دارد.
استفاده از ظروف گياهي
دكتر مهناز قمي توصيه مي كند: گرچه ظروف يك بار مصرف گياهي كه عمدتا از نشاسته ذرت و گندم تهيه مي شوند، كمي گران تر هستند، اما مردم بايد براي سلامتي خود به سمت استفاده از اين گونه ظروف بروند.
وي مي افزايد: از آنجاكه ظروف زيست تخريب پذير قابليت تجزيه سريع در خاك را دارند، اين گونه مواد اثرات سوء زيست محيطي نيز ندارند.
به گفته وي از آنجا كه در ظروف يكبار مصرف گياهي بين ماده غذايي و ظرف برهم كنش وجود ندارد، بنابراين مي توان از آنها براي انواع غذاها و مايعات گرم و حتي روغني استفاده كرد.
دكتر قمي مي افزايد: درظروف يكبار مصرف گياهي به دليل ماهيت مواد تشكيل دهنده گياهي و عمدتا نشاسته مواد سمي شيميايي وارد غذا نمي شود و سلامت افراد را تهديد نمي كند، ضمن آن كه از آنجا كه اين ظروف در خاك و طي مدت حداكثر 6 ماه مانند برگ گياهان پوسيده مي شوند و به چرخه طبيعت برمي گردند، مشكلات يست محيطي پلاستيك ها را نيز ندارد.
توصيه وزارت بهداشت

وزارت بهداشت هم در راستاي تامين و حفظ و ارتقاي سلامت جامعه بر استفاده از ظروف يكبار مصرف گياهي كه داراي مجوز قانوني لازم از اين وزارتخانه است، تاكيد كرد.
به گزارش وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي، ظروف يكبار مصرف گياهي (بر پايه نشاسته ذرت) كه بتازگي در كشور توليد شده، هيچ مشكلي براي سلامتي استفاده كنندگان ايجاد نمي كند و به دليل طبيعي بودن پليمرهاي آن، زيست تجزيه پذير بوده و باعث تخريب محيط زيست نيز نمي شود.

وزارت بهداشت از وزارتخانه ها، سازمان ها و مراكز ذي ربط درخواست كرده است كه به منظور ارتقاي سطح سلامت جامعه ترتيبي اتخاذ كنند تا در تمامي مراكز طبخ، تهيه، عرضه و سرو مواد غذايي و آشاميدني از جمله سلف سرويس ها، رستوران ها، تالارها، پانسيون ها و آبدارخانه هاي ادارات از ظروف يك بار مصرف گياهي (بر پايه نشاسته ذرت) كه داراي مجوز قانوني نيز از اين وزارتخانه است، استفاده شود.
گفتني است، استفاده از ظروفيك بار مصرفي كه از مشتقات نفتي مي باشد، علاوه بر تهديد سلامتي استفاده كنندگان، به دليل تجزيه پذير نبودن، سال ها در محيط زيست باقي مي ماند و به عنوان يك آلاينده شيميايي به زنجيره غذايي انسان برمي گردد. اخيرا براي اولين بار در كشور استفاده از پليمرهاي زيست تجزيه پذير در خاورميانه و كشورمان شروع شده و با فعال شدن

شعبات آن در سراسر كشور، توليد انواع ظروف يك بار مصرف بر پايه گياهي آغاز شده است.
وزارت بهداشت، نيز به دليل مورد تاييد بودن اين ظروف، استفاده از آن را به عموم توصيه مي كند.
ذرت جاي پلاستيك را در ظروف يك بار مصرف ايران مي گيرد.
فناوري اطلاعات
با دستيابي ايران به فناوري ساخت ظروف گياهي به عنوان اولين كشور آسيا
تا پايان سال آينده، زير نظر وزارت بهداشت، بيش از نيمي از ظروف يك بار مصرف پلاستيكي سرطان زا در ايران با ظروف يك بار مصرف ساخته شده از پليمرهاي گياهي زيست تخريب پذير جايگزين مي شود.
دكتراميدرضا هاشمي، محقق و مجري پروژه با اعلام اين مطلب مي گويد: ظروف يك بار مصرف گياهي نه تنها عوارضي ندارد، بلكه پس از حداكثر ٦ماه نيز تجزيه مي شود. با دستيابي به فناوري ساخت اين ظروف، ايران پس از كشورهاي آمريكا، انگليس، آلمان و ايتاليا، پنجمين كشور جهان و اولين كشور آسيايي در كسب اين موفقيت و ورود به عرصه انقلاب سبز جهاني محسوب مي شود. به گفته دكتر هاشمي و به اذعان مقامات وزارت بهداشت، گزارش هاي متعدد علمي نشان داده است كه ظروف يك بار مصرف پلاستيكي معمول در ايران باعث ايجاد انواع سرطان ها و حتي انتقال مواد خطرناك از طريق ژن ها از نسلي به نسل ديگر مي شود ضمن اين كه ظروف ياد شده تا حدود ٣٠٠ سال نيز قابل تجزيه نمي باشد و در طبيعت باقي مي ماند. مهندس رضايي مسئول بخش بسته بندي وزارت بهداشت نيز با تقدير از دستاورد محققان ايراني مي گويد: وزارت بهداشت

نگهداري، حمل و بسته بندي غذا در ظروف پلاستيكي پلي استايرني را ممنوع اعلام كرده است زيرا استفاده از اين ظروف براي نگهداري مواد غذايي و نوشيدني هاي با دماي بالاي ٦٥ درجه سانتي گراد، سبب آزادشدن مواد خطرناك سرطان زا مي شود. به گفته وي، ايران متاسفانه جزو معدود كشورهاي جهان در استفاده بيش از حد از ظروف يك بار مصرف پلاستيكي پلي استايرني است كه اميدواريم به زودي اين ظروف جايگزين ظروف گياهي شود.دكتر اميدرضا هاشمي، مي گويد: فناوري استفاده از بيومرهاي گياهي (پليمرهاي زيستي گياهي) براي توليد ظروف يك بار مصرف توسط محققان ايراني بومي شده و با عنوان «سنتز و توليد انبوه پليمرهاي گياهي تهيه شده از نشاسته ذرت» به ثبت رسيده است. ما پس از ٣ سال مطالعه و تحقيق به اين فناوري

دست يافتيم و علاوه بر فرمولاسيون تركيبات و مواد لازم، ماشين آلات و تجهيزات مورد استفاده در اين بخش را نيز خود طراحي كرده ايم.به گفته هاشمي كه دوره دكتراي شيمي تجزيه خود را در دانشگاه تربيت مدرس گذرانده است، در سال ٨٥ بالغ بر ٥٧٠ هزار تن ظرف يك بار مصرف پلاستيكي (ساخته شده از پلي استايرن) مورد استفاده قرار گرفت. وي مي افزايد: باتوجه به مشكلات زيست محيطي ظروف پلاستيكي توليد شده از تركيبات نفتي از جمله باقي ماندن آن در

خاك به مدت ٣٠٠ سال و نيز مخاطراتي كه براي سلامت انسان به همراه دارد مانند سرطان زايي و حتي بروز تغييرات ژني كه به نسل هاي بعد نيز انتقال پيدا مي كند، ما تصميم گرفتيم همچون كشورهاي پيشرفته كه به سمت استفاده از مواد زيست تخريب پذير بي خطر براي انسان رفته اند، در اين راستا اقدام كنيم.كار روي پليمرهاي گياهي در جهان از سال ١٩٧٠ و در زمان بحران نفت آغاز شد، در آن زمان كشورهاي پيشرفته به فكر استفاده از موادي براي بسته بندي افتادند كه وابسته به نفت و مشتقات آن نباشد، بنابراين پليمرهاي گياهي ساخته شده با تركيباتي مانند

سيب زميني، ذرت و گندم مورد آزمايش قرار گرفت اين پليمرهاي هيدروكربني داراي خواص ضعيف پليمري است كه با تغيير و اصلاح آن ها مي توان به ويژگي هاي پليمرهاي نفتي رسيد. در حال حاضر در آ مريكا تمام رستوران هاي زنجيره اي معروف از ظروف بسته بندي گياهي استفاده مي كنند. بخش عمده كشورهاي اروپايي نيز ظروف يك بار مصرف گياهي را جايگزين ظروف بسته بندي حاصل از مشتقات نفتي كرده اند.شكل و ظاهر اين ظروف كاملا مشابه ظروف پلاستيكي است با

اين تفاوت كه زيست تخريب پذير است.دكتر هاشمي، در مورد ظروف يك بار مصرف پلاستيكي (پلي استايرن) مي گويد: پلي استايرن بيش از ٣٠٠ سال براي تجزيه و بازگشت به طبيعت زمان لازم دارد. از سوي ديگر تمام محققان به اين نتيجه رسيده اند كه استفاده از اين ظروف براي مواد غذايي گرم و داغ از نظر بهداشتي به هيچ عنوان مناسب نيست چون ظروف پلي استايرن هميشه مقداري استايرن آزاد در تركيبات پليمري خود دارد كه فوق العاده سمي و سرطان زاست. زماني كه ظرف استايرن با مواد غذايي گرم و داغ و به ويژه چرب تماس پيدا مي كند، استايرن آزاد آن وارد ماده غذايي مي شود. البته بايد توجه داشت كه آب جوش نيز باعث جدا شدن استايرن آزاد از ظرف و ورود آن به آب مي شود اما تماس اين ظروف با غذاي چرب و داغ باعث ورود تمامي استايرن هاي آزاد موجود در ظرف به ماده غذايي مي شود و افرادي كه به طور مستمر از غذاهاي درون اين ظروف استفاده مي كنند، دچار بيماري هاي خطرناكي از جمله سرطان مي شوند. انستيتو سرطان فرانسه ميزان سرطان زايي ظروف پلي استايرني را از درجه ٣ به درجه ٢ كاهش داده يعني آن ها را مواد خطرناك اعلام كرده است.به گفته اين محقق، ظروف يك بار مصرف فوم و غير فوم موجود در

كشور داراي استايرن آزاد است، بنابراين استفاده از اين ظروف، خطرات بسيار زيادي براي سلامتي انسان دارد.دكتر هاشمي مي افزايد: تجزيه ظروف يك بار مصرف گياهي براي بازگشت به طبيعت حداكثر ٦ ماه به طول مي انجامد كه پس از تجزيه نيز باعث حاصلخيزي خاك مي شود.از سوي ديگر در ظروف يك بار مصرف گياهي از آن جايي كه مواد اوليه به كار گرفته شده براي ساخت، طبيعي و گياهي است بنابراين حتي اگر غذا يا نوشيدني داغ در آن ريخته شود، هيچ مشكلي ايجاد نمي كند و عوارضي هم ندارد. مصرف كم انرژي براي ساخت ظروف يك بار مصرف گياهي از ديگر مزاياي

آن است كه باعث صرفه جويي در مصرف انرژي كشور مي شود.اين ظروف مورد تاييد وزارت بهداشت است و به همين دليل اين وزارت خانه در گام اول به سازمان ها و ادارات توصيه كرده است كه ظروف ساخته شده از پليمرهاي گياهي را جايگزين ظروف پلاستيكي كنند.استفاده از ظروف گياهي در سطح آمريكا و اروپا و حتي آسيا به سرعت در حال گسترش است و قرار است تمام ظروف بسته بندي و حتي كالاهاي تبليغاتي در المپيك ٢٠٠٨ چين كه «المپيك سبز» نام گرفته است، از پليمرهاي گياهي توليد شود. دكتر هاشمي با اشاره به اين موضوع مي گويد:در حال حاضر در ايران قيمت ظروف يك بار مصرف گياهي تقريبا به اندازه بهاي ظروف يك بار مصرف پلاستيكي است ولي در صورتي كه جامعه به سمت استفاده از اين ظروف گام بردارد بدون ترديد قيمت آ ن بسيار كاهش خواهد يافت.هر چند اين محصولات در كشورهاي اروپايي به دليل مزايايي كه دارد از ظروف پلاستيكي گران تر است.وي توضيح مي دهد: مواد تشكيل دهنده پليمرهاي گياهي در نقاط مختلف دنيا براساس فراواني مواد گياهي فرق مي كند. به طور مثال در اروپا از نشاسته سيب زميني و در آمريكا از نشاسته ذرت و در استراليا از نشاسته گندم استفاده مي شود. هر چند نشاسته سيب زميني از لحاظ پليمري داراي بيشترين خاصيت است اما ما در ايران از نشاسته ذرت استفاده مي كنيم چون توليد آن زياد است.دكتر هاشمي مي گويد: ما به همراه ديگر توليدكنندگان قصد داريم تا پايان سال ٨٧ نيمي از ظروف يك بار مصرف را با پليمرهاي گياهي جايگزين كنيم.وي در خصوص توليد محصولات ديگر از پليمرهاي گياهي اضافه مي كند: امروزه ديگر محدوديتي براي نوع كالا وجود ندارد و با پليمرهاي گياهي انواع قطعات و وسايل ساخته مي شود به طوري كه در اروپا حتي قطعه اي را كه براي كاشت توپ گلف در زمين قرار مي دهند، ديگر بيرون نمي آورند چون از پليمرهاي گياهي ساخته شده است و به سرعت مي پوسد. مثال ديگر كيسه هاي پلاستيكي بيمارستاني است كه دفن آن ها خطرناك مي باشد شايد بتوان گفت مهم ترين

منبع آلودگي در بيمارستان ها كيسه هاي پلاستيكي است كه براي انتقال لباس هاي بيماران و پزشكان به بخش لباسشويي بيمارستان استفاده مي شود. در حال حاضردر كشورهاي پيشرفته اين پلاستيك ها را با پليمرهاي گياهي توليد مي كنند وحلاليت آن را در آب افزايش مي دهند؛ به اين ترتيب كيسه ها را به همراه لباس داخل ماشين لباسشويي قرار مي دهند چون كيسه ها بعد از ١٠ دقيقه در آب جوش حل مي شود. ما توان توليد بسياري از وسايل را داريم چون به فناوري توليد اين محصولات دست يافته ايم و حتي مي توانيم روكش هاي دارويي، گياهي زيست تخريب پذير بسازيم كه با محاسبه ميزان و زمان لازم براي حلاليت كپسول دارو، به عنوان مثال دارو در روده

كوچك آزاد شود و تاثير خود را بگذارد. دكتر هاشمي مي افزايد: ما در مورد اسباب بازي ها هم تحقيقات زيادي كرده ايم.اسباب بازي وسيله اي است كه كودك با آن بسيار سر و كار دارد و حتي خردسالان آن را به دهان هم مي برند. با استفاده از پليمرهاي گياهي مي توان اسباب بازي هايي بي ضرر به جاي اسباب بازي هاي پلاستيكي ساخته شده از مواد نفتي توليد كرد.مهندس رضايي، مدير بخش بسته بندي وزارت بهداشت، مي گويد: وزارت بهداشت در خصوص استفاده از ظرف هاي يك بار مصرف پلاستيكي بخشنامه اي صادر كرده كه براساس آن نگهداري، بسته بندي و حمل انواع مواد غذايي در دماي بالاي ٦٥ درجه در اين ظرف ممنوع است، چون باعث آزاد شدن و ورود تركيبات خطرناك به غذا يا نوشيدني مي شود.مهندس رضايي مي افزايد:هم اكنون در كشورهاي خارجي مثل اروپا و آمريكا از ظروف يك بار مصرف كاغذي يا گياهي استفاده مي شود، چون منومراستايرن بسيار خطرناك است به ويژه كه در بسياري از سازمان ها و ادارات هر روز براي سرو غذا از اين ظروف استفاده مي شود.به گفته مهندس رضايي، اين موضوع يكي از افتخارات ملي ماست كه با وجود مانع تراشي هاي كشورهاي صاحب فناوري ساخت پليمرهاي گياهي، محققان داخلي به

اين فناوري دست پيدا كرده اند. وزارت بهداشت توصيه مي كند از ظروف يك بار مصرف گياهي برا

ي سرو غذا و نوشيدني داغ استفاده شود چون داراي پايه گياهي است و مشكلات و عوارض ناشي از ظروف پلاستيكي پلي استايرني را ندارد.در حال حاضر فقط يك كارخانه اين ظروف را توليد مي كند ولي تا پايان سال جاري تعداد توليدكنندگان به ٩ مجموعه مي رسد و تا خرداد ماه ٨٧ نيز ١٦ واحد توليدكننده اين ظروف در كشور راه اندازي مي شود.
بررسي روند بهبود كيفيت ظروف يكبار مصرف مورد استفاده در صنايع غذايي وايمني آنها
مقدمه و هدف: امروزه استفاده از ظروف يكبار مصرف بدلايل مختلف از قبيل سهولت در مصرف ،صرفه جويي در وقت ،رعايت مسايل بهداشتي و غيره بطور روز افزوني رو به افزايش است از

آنجايي كه بيشتر مواد بكار برده شده در ساخت اين ظروف از انواع پلي مري مي باشد در اين مطالعه سعي شده است انواع اين مواد ،همچنين مسايل مربوط به ايمني و كاربرد صحيح آنها در حد امكان مورد بررسي قرار گيرد بعلاوه روند صدور پروانه هاي بهداشتي در مورد اين ظروف از سال 82 الي 86 در استان اصفهان مورد مطالعه قرار مي گيرند

روش اجرا: در اين مطالعه واحد هايي معرفي شده توسط شركت پتروشيمي مورد بررسي قرار گرفته و مواد اوليه استفاده شده هم جنين روش ساخت ، ازمونهاي انجام گرفته بر روي اين ظروف و شرايط فني و بهداشتي اين واحد ها اين واحدها مطالعه گرديد. به علاوه معايب و مزاياي استفاده هر يك از اين پليمرها مورد مطالعه قرار گرفت
نتايج:
در اين مطالعه معلوم گرديد بيشترين انواع پلي مرهاي مصنوعي مورد مصرف در ظروف يكبار مصرف عبارتند از :

پلي اتيلن(PE) ،پلي پروپيلن PP) ،) ،پلي استيرن( PS) ،پلي اتيلن ترفتالات PET) ) به علاوه كار بري مناسب هر يك از اين پليمرها براي انواع مختلف فراور ده هاي غذايي با توجه به منابع موجود بيان گرديد.
بحث و نتيجه گيري:
به كار گيري شرايط مناسب فني و بهداشتي هنگام توليد اين فرآورده ها در اجراي مواد 7 و 8 و 9 قانون مواد خوردني ، آشاميدني ، آرايشي و بهداشتي مصوب 1346 و همچنين مفاد مواد 31 و 34 قانون تعزيرات حكومتي در امور بهداشتي و درماني مصوب 1367 مجمع تشخيص مصلحت توليد كنندگان ظروف مواد خوردني ، آشاميدني ، آرايشي و بهداشتي موظف به اخذ پروانه هاي بهداشتي از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي مي باشند .
همچنين مواد اوليه مصرفي در توليد ظروف مذكور لازم است داراي تأييديه هاي بهداشتي از اين وزارتخانه باشد .
انواع پلي مرهاي مصنوعي مورد مصرف در ظروف يكبار مصرف :
پلي اتيلنPE ،پلي پروپيلن PP ،پلي استيرن PS،پلي اتيلن ترفتالات PET ،پلي كربنات PC ،پلي آميد PA
خود پليمر ها به تنهايي خطر مسموميت ندارد و به دليل وزن مولكولي بالا عموماً خنثي بوده و قابل حل نمي باشند .

( درمواد غذايي ) ولي در فرآيند ساخت و توليد پليمر مواد جانبي ديگري نظير كاتاليزور ها وجود دارند كه ممكن است ذرات آنها به همراه پليمر وجود داشته باشد يا در صورت عدم تكميل پليمريزاسيون مونومرهاي اوليه با پليمر ساخته شده وارد محيط مصرف شود . بنابراين مسأله درجه خلوص پليمرها به عنوان مسأله مهمي بايد مورد توجه قرار گيرد .
 مواد افزودني :
اين ماد شامل نرم كننده ها ، پايدار كننده ها ، روان كننده ها ، ضد اكسنده ها و رنگدانه ها كه به منظور بهبود خواص پليمر به آن افزوده شده و البته با درصد ها دوزهاي معيني افزوده مي شوند . اين مواد ممكن است به همان صورت اوليه يا به فرم شيميايي تغيير شكل يافته به داخل مواد غذايي نفوذ كند . بدين ترتيب بايد ليستي به عنوان ليست حد مجاز مصرف براي پليمرها و افزودني ها در نظر گرفته شود كه در آن نوع پليمر و مشخصات آن كه براي استفاده در صنعت بسته بندي

مجاز است همچنين نوع و ميزان افزودني ها مجاز ليست شده باشد در تهيه ليست فرض بر اين است كه درجه حرارت مواد غذايي در تماس با مواد پلاستيكي از درجه انجماد تا درجه مناطق حاره قابل تغيير است و نوع ماده غذايي از نظر جامد خشك بودن همچنين آبكي بودن و چرب بودن و الكلي بودن مشخص مي باشد .
 در مورد پلاستيكها كه در تماس با مواد غذايي هستند اين حقيقت وجود دارد كه مقاديري از عناصر تشكيل دهنده آنها ( مونومرهاي پليمره نشده ، كاتاليزور و رنگدانه ها و افزودني ها ) به مواد غذايي مهاجرت كنند كه براي سلامتي انسان خطرناك مي باشد . در بررسي مضرات پلاستيكي بايد اولاً بررسي شود كدام نوع از اين عناصر سمي بوده و براي سلامت انسان خطرناك هستند ثانياً عناصري كه امكان نفوذ آنها به داخل مواد غذايي وجود دارد تا چه حد قادر به نفوذ هستند و نفوذ آنها تا چه حد براي سلامتي انسان خطرناك است .

اين ماد شامل نرم كننده ها ، پايدار كننده ها ، روان كننده ها ، ضد اكسنده ها و رنگدانه ها كه به منظور بهبود خواص پليمر به آن افزوده شده و البته با درصد ها دوزهاي معيني افزوده مي شوند . اين مواد ممكن است به همان صورت اوليه يا به فرم شيميايي تغيير شكل يافته به داخل مواد غذايي نفوذ كند . بدين ترتيب بايد ليستي به عنوان ليست حد مجاز مصرف براي پليمرها و افزودني ها در نظر گرفته شود كه در آن نوع پليمر و مشخصات آن كه براي استفاده در صنعت بسته بندي مجاز است همچنين نوع و ميزان افزودني ها مجاز ليست شده باشد در تهيه ليست فرض بر اين است كه درجه حرارت مواد غذايي در تماس با مواد پلاستيكي از درجه انجماد تا درجه مناطق حاره قابل تغيير است و نوع ماده غذايي از نظر جامد خشك بودن همچنين آبكي بودن و چرب بودن و الكلي بودن مشخص مي باشد

قابل توجه مصرف كنندگان :
مصرف كنندگان ظروف يكبار مصرف بايد به علامات اختصاري كه در كف ظروف حك شده است توجه كنند مانند PP يا PS و ... اين علائم نشان دهند اين است كه اولاً توليد كننده ظروف بد ينوسيله سعي در اطلاع رساني به مصرف كننده از نظر نوع كاربرد ظروف داشته است و ثانياً هر يك از اين علائم نشانگر نوع مصرف و كاربرد ظروف يكبار مصرف است .
روند صدور مجوزهاي بهداشتي جهت توليد كنندگان ظروف يكبار مصرف در معاونت غذا و دارو ازفقط 3 پروانه تاسيس درسال 82 به به ترتيب تعداد 31واحد داراي پروانه تاسيس 16واحد داراي پروانه بهره برداري و صدور 12پروانه ساخت از وزارت بهداشت در سال86 مي باشند.
در اين تحقيق به بررسي فعل و انفعالاتي كه ممكن است بين محصول و ماده بسته بندي صورت بگيرد كه اين فعل و انفعالاتي مي تواند در سه بخش عمده : مهاجرت ،جذب و نفوذ طبقه بندي كرد.
مزاياي استفاده از پلاستيكها
 1. در برابر تعداد زيادي از كالاهاي بسته بندي شده كه خاصيت اسيدي يا قليايي دارند مقاوم مي باشند .
 2. پلاستيكها به انرژي كمتري در توليد و شكل دهي نسبت به قوطي فلزي و بطري شيشه اي نياز دارند .
 3. داراي وزن مخصوص كم 9/0-5/1گرم برسانتيمتر مكعب و قيمت نسبتا پايين هستند.
 4.پلاستيكها از قابليت شكل پذيري بالايي در دستگاههاي اتوماتيك بسته بندي برخوردار هستند .
5. با افزودن موادي تحت عنوان مكمل ميتوان خصوصيات پلاستيك ها بهبود بخشيد.
 6 . پلاستيكها رنج وسيعي از خواص فيزيكي و ممانعت كنندگي مخصوص مواد غذايي را دارا هستند.
 7. پلاستيكها نسبت به ساير مواد اوليه طرح پذيرتر ميباشند

معايب پلاستيكها :
 مسئله بازيافت پلاستيكها
 در شرايط خاص كه با مواد غذايي در تماس هستند امكان دارد به مواد غذايي انتقال يابند .
انواع پلي مرهاي مصنوعي مورد مصرف در ظروف يكبار مصرف :
 پلي اتيلن با وزن مخصوص بالا HDPE
 پلي اتيلن با وزن مخصوص كم خطي LLDPE
 پلي پروپيلن PP
 پلي استيرن PS

 پلي اتيلن ترفتالات PET
 پلي كربنات PC
 پلي آميد PA
آزمايش مقدماتي تشخيص پلاستيكها :
 با حرارت دادن پلاستيكها زير شعله مي توان تا حدودي با ماهيت آنها پي برد در جدول زير رفتار پلاستيكها در اثر احتراق نشان داده شده است

انحلال پذيري پلاستيكها :
يك روش ساده براي تشخيص پلاستيكها ، انحلال پذيري آن است . با بررسي انحلال پذيري ماده در حلال هاي مختلف احتمالاً مي توان آن را با يك گروه از پلاستيكها تخصيص داد و طبيعتاً براي تشخيص كامل نمونه آزمايشات بيشتري مثلاً تعيين عناصر موجود آن لازم است . در جدول زير انحلال پذيري و نامحلولي در بعضي حلال ها ذكر شده است .
عناصر تشكيل دهند مصنوعات پليمري دو گروه هستند

پليمر ها :
 خود پليمر ها به تنهايي خطر مسموميت ندارد و به دليل وزن مولكولي بالا عموماً خنثي بوده و قابل حل نمي باشند . ( درمواد غذايي ) ولي در فرآيند ساخت و توليد پليمر مواد جانبي ديگري نظير كاتاليزور ها وجود دارند كه ممكن است ذرات آنها به همراه پليمر وجود داشته باشد يا در صورت عدم تكميل پليمريزاسيون مونومرهاي اوليه با پليمر ساخته شده وارد محيط مصرف شود . بنابراين مسأله درجه خلوص پليمرها به عنوان مسأله مهمي بايد مورد توجه قرار گيرد .

قابل توجه مصرف كنندگان
مصرف كنندگان ظروف يكبار مصرف بايد به علامات اختصاري كه در كف ظروف حك شده است توجه كنند مانند PP يا PS و ... اين علائم نشان دهند اين است كه اولاً توليد كننده ظروف بدينوسيله سعي در اطلاع رساني به مصرف كننده از نظر نوع كاربرد ظروف داشته است و ثانياً هر يك از اين علائم نشانگر نوع مصرف و كاربرد ظروف يكبار مصرف است .
هشدارهاي بهداشتي براي مصرف كنندگان
 بلعيدن و خوردن مواد پلي استايرني با علائم خاصي در اثر حادثه خورده شدن كه اين ماده مشاهده نشده است . استفاده از پلي استايرن كريستال براي توليد ليوان و ظروف يكبار مصرف فقط براي مواد غذايي در دماي معمولي توصيه مي شود . در دماي بالا منواستايرن باقي مانده درآن از آنها بيرون مي زند كه در دراز مدت بر روي سيستم اعصاب مركزي و گلبول قرمز تأثير سقي ميگذارد . استفاده از اين پلاستيك براي توليد قطعات پزشكي در در تماس با اعضاء و مايعات داخلي بدن قرار خواهند گرفت به هيچ وجه توصيه نمي شود . از گرم كردن مواد غذايي در ظروف پلي استايرن در مايكروفر خودداري شود .

پلاستيكهاي بسته بندي در صنايع غذايي
پلاستيكها از جمله پليمرهاي مصنوعي به حساب مي آيند، تحت دما و فشار پايين قابل ذوب و شكل پذيرهستند، مقاومت در برابر خوردگي ،عايق بودن، وزن كم و قيمت مناسب در دسترس قرار مي گيرند، بنابراين آنها را به عنوان جزء لاينفك زندگي بشر قرار داده است.
در طي چند دهه گذشته پيشرفت و تكامل بسته بندي با پلاستيكهاي گرمانرم براي غذاهاي آماده ،غذاهاي منجمد، لبنيات ،نوشابه ها ،نان و شكلات اهميت و ضرورت بيشتري پيداكرده است. فيلم هاي سلولزي اولين كاربرد پلاستيكها در صنعت بسته بندي بودند. بتدريج فيلم هاي پلاستيكي ديگر نظير پلي اتيلن مورد استفاده قرار گرفتند و بزودي مشخص گرديد كه فيلم هاي پلاستيكي ساده ، هميشه قادر به برآورده كردن تقاضاي رو به افزايش حفاظت بهتر و در نهايت دوام بيشتر مواد غذايي نيستند. به همين دليل تكنولوژي فيلم هاي مركب اهميت و تكامل بيشتري پيدا كرد.
انواع فيلم هاي پلاستيكي

1- فيلم هاي سلوفان
2- فيلم هاي پلي اولفين
3- پلي وينيل كلرايد
4- پلي وينيليدين كلرايد
5- پلي آميد(نايلون)
6- پلي اتيلن ترفتالات
7- اتيلن وينيل الكل
8- فيلم هاي پوشش داده شده با لايه آلومينيوم
9- فيلم هاي مركب اكسترود شده همزمان
فعل و انفعال مواد پلاستيكي بسته بندي
مهاجرت: انتقال تركيبات از سطح بسته بندي به محصول بسته بندي شده به واسطه واكنش فيزيكي يا شيميايي (پديده دو طرفه)
تركيباتي كه امكان مهاجرت دارند:
1- بقاياي فرآيند پليمريزاسيون مثل مونومرها ،اليگومرها و حلالها
2- ناخالصي هاي همراه ماده بسته بندي
3- كليه تركيبات مشتق شده از پليمر و افزودني هاي عمدي بكار رفته در فرآيند توليد به جهت بهبود خواص پليمرنظير پلاستي سايزرها،آنتي اكسيدانها،روان كننده، تركيبات رنگ دهنده و ضد اشعه ماوراءبنفش.

انواع مهاجرت از لحاظ ميزان مواد مهاجرت كننده (كلي يا ويژه)
4- جذب: جذب تركيبات ماده غذايي يا محيط اطراف توسط ماده بسته بندي مخصوصا بواسطه جذب مواد طعمي از غذا و افت كيفيت
5- كنترل شدت جذب:
6- عوامل مرتبط با پليمر :ويژگيهاي يك پلاستيك شاخص ترين فاكتورهاي كنترل كننده فرآيند جذب توسط آن مي باشد اين ويژگيها شامل طبيعت شيميايي ،شكل شناسي فرمولاسيون،فرآوري و حتي شرايط نگهداري و مصرف پليمر مي باشند.

7- عوامل مرتبط با تركيب جذب شونده :غلظت، قطبيت، حضور ساير تركيبات جذب كننده، اندازه و ساختار مولكولي تركيب.
8- عوامل خارجي: ساختار ماده غذايي، حرارت و رطوبت نسبي.