بخشی از مقاله


مدل ارزیابی الگوهاي شخصیتی و نقش آن در استقرار سیستم مدیریت تیمی
واژه هاي کلیدي

کار تیمی، روانشناسی ، ارزیابی الگوهاي شخصیتی، سیستم مدیریت تیمی


چکیده


از آن جایی که استفاده از نظام کار تیمی و گروهی در سازمان ها در حال افزایش می باشد، کارمندان دریافته اند براي اینکه بتوانند در کنار سایر اعضاي تیم مشغول به کار شوند، باید خود را با محیط کاري جدید هماهنگ نمایند. لذا مدیران به دنبال یافتن روش هایی براي سوق دادن تیم هاي جدید به سمت کار گروهی مفیدتر و موثرتر در یک واحد یا مجموعه می باشند. به وسیله سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتیPPAS 1

و نظریه TMS سیستم مدیریت تیمی2، اعضاي تیم قادر به درك الگوي شخصیتی بارز خود می شوند و به خوبی نیز الگوهاي شخصیتی بارز سایر اعضاي تیم را درمی یابند و این شناخت شجاعت لازم را براي درك تفاوت هاي فردي افراد در دریافت اطلاعات، شکل گیري عقاید و نحوه برقراري ارتباط با دیگران، فراهم می نماید. در این مقاله سعی شده است نحوه پیاده سازي موفق سیستم مدیریت تیمی بر اساس ویژگیهاي ذاتی افراد ، بوسیله کاربرد روش ارزیابی الگوهاي شخصیتی به اختصار ارائه شود. TMS سیستمی است که براساس ارزیابی الگوهاي متفاوت شخصیتی بنا شده است و از آنجاییکه همراه با این مقاله ، نرم افزار ارزیابی الگوهاي شخصیتی 3 DiSC نیز طراحی شده است، می توان از آن جهت شناسایی توانائیهاي بالقوه اشخاص متفاوت به منظور تشکیل تیمی موفق، کمک گرفت و ضعف هایی را که شاید هرکدام از اعضاء به تنهایی دارا هستند، به نقاط قوت تبدیل کرد.

اطلاعات به دست آمده از ارزیابی شخصیتی، به تیم هاي تازه تاسیس، امکان تشکیل یک تیم اجرایی هماهنگ تر و منسجم تر، که به جاي تمرکز بر تفاوتهاي فردي بر روي کار مورد نظر متمرکز می باشد، را می دهند.


مقدمه

امروزه بیشتر سازمانها روش کار گروهی را جایگزین روش کار سنتی کرده اند، روشی که بر پایه کار فردي استوار بود. این جایگزینی توسط سازمانها رو به افزایش است و لذا کارمندان بیشتري در سیستم کار گروهی وارد می شوند و انتظار می رود که آنان به شیوه اي موثر و مناسب و با همکاري لازم با دیگران کار کنند. عوامل متعددي در نهادینه کردن دیدگاه کار تیمی در سازمان لازم است:

1. سازمان به حمایت مقامهاي ارشد مدیریت از مفهوم کار تیمی نیاز دارد. اگر تیمها ازحمایت کل سازمان برخوردار نباشند مسلما شکست خواهند خورد. تیمها باید درون چارچوب و ساختار کلی سازمان برنامه ریزي گردند، زیرا کل سازمان به نحوي متاثر از تشکیل تیمها خواهد بود.

سازمان باید این مطلب را مد نظر داشته باشد که شکل گیري تیمها و اجراي نظام کار تیمی نیازمند زمان، صبر و حوصله می باشد و این سیستم را نباید به عنوان یک راه حل سریع براي حل تمام مشکلات سازمان دانست.

.2 در بسیاري از موقعیتها تیمها نیازمند تغییر فرهنگ سازمانی خود از مدیریت به مربیگري هستند و براي حفظ سیستم کار تیمی و خود گردانی تیم توسط اعضاي آن، مدیر باید به مربی تبدیل شود یعنی از قدرت اجرایی خود بکاهد. کاهش نفوذ قدرت، گاهی باعث ایجاد نگرانی در مربی می گردد، لذا لازم است به او آموزش دهیم که از روشهاي متداول قدیمی که نیاز چندانی به ادامه آنها وجود ندارد، دست بردارد.

فرد مسئول باید آموزش ببیند تا تیم را به سمت یکپارچگی و یکی شدن سوق دهد و اجازه دهد که خود تیم تک تک اعضایش را اداره نماید .
سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی و سیستم مدیریت تیمی بر پایه کارهاي روانشناسی آقاي کارل یونگ استوار می باشد.

اصول تئوري روانشناسی یونگ به شرح زیر می باشند:
الف - تجربیات و خاطرات گذشته فرد و انتظارات او ازآینده تاثیر زیادي بر روي شخصیت و نحوه رفتارش میگذارد.
ب - خصوصیات فردي افراد ایستا و ثابت نمی باشد، بلکه با زمان تغییر می کند.
ج - و در آخر ویژگی و شخصیت فردي افراد در برابر داده هاي بیرونی حساس می باشد. ]١[

3. براي موثر بودن فعالیت هاي تیمها، اهداف سازمان به طور اعم و همچنین اهداف هر کدام از تیمها بطور اخص باید آشکار و واضح باشد تا بدین وسیله چارچوب اختیارات تیمها در اخذ تصمیمات مشخص گردد. بدون اهداف مشخص، تیمها هرگز متوجه نخواهند شد که فعالیتهاي آنها چه ارتباطی با سایر تیمها و کل سازمان دارد. سرانجام اینکه طراحی واقعی یک تیم مسئولیت خطیري است که هم به عهده مدیریت و هم به عهده کارمندان است. تصمیماتی که بر عهده مدیر است شامل: تعداد اعضائ تیم و ترکیب آنها ، نحوه عضویت ، نحوه فعالیت، زمان، مکان و هزینه جلسات تیم می باشد. مدیریت باید تمام این فاکتورها را در نظر بگیرد، چرا که اگر این مراحل به خوبی طراحی نشود موجب بوجود آمدن تضاد در بین اعضا، کاهش بهره وري و موثر نبودن در کل سازمان می شود. همچنان که تیمها شکل میگیرند و افراد از نزدیک با یکدیگر کار می کنند، حالتهاي کاري متفاوت به طور همزمان در یک مکان جمع می شوند و ایجاد ناسازگاري بین افراد با شخصیت هاي متفاوت، تقریبا گریزناپذیر میشود. بنابراین لازم است مدیران از روشهاي ارزیابی گوناگونی کمک گیرند تا به کارمندان در جهت درك بهتر گونه هاي متفاوت شخصیتی و چگونگی همکاري موثرتر با یکدیگر کمک نمایند. سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی و سیستم مدیریت تیمی دو سیستم بسیار مشهوري هستند که به صورت گسترده اي جهت بررسی گونه هاي متفاوت شخصیتی اعضاء تیمها و ارجحیتهاي کاري به کار می روند. سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی و سیستم مدیریت تیمی براساس تحقیقات کارل یونگ بنا شده اند. ]٢[


اگر این تستها در محیطی با قابلیت پذیرش بالا که داراي ویژگیهاي متناسب با تستها هستند، اجرا شود، آنگاه سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی و سیستم مدیریت تیمی در جهت توضیح نقاط قوت و پیشرفت می توانند مفید واقع گردند، و میتوانند افراد تیم را از تمایلات رفتاري اعضاي دیگر، همچنین از تمایلات رفتاري خودشان مطلع سازند. سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی شانزده نوع متفاوت از الگوهاي شخصیتی را توضیح می دهد که همه در موارد متفاوت از آنها استفاده می کنند. این سیستم می تواند به درك میزان تفاوت افراد با یکدیگر در دریافت اطلاعات و همچنین درك چگونگی شکل گیري عقیده اي در ذهن سایر افراد و چگونگی برقراري ارتباط با آنها کمک می کند. ]٣[

این سیستم می تواند براي مدیران در اطمینان یافتن از اینکه تیم از ترکیب انواع الگوهاي شخصیتی مناسب براي تحقق هدف مورد نظر برخوردار است، مفید باشد و به اعضاي تیم کمک می کند تا از نقاط ضعف و قوت خود در هنگام ارائه یک کار گروهی اطلاع یابند. با افزایش آگاهی از تفاوت در الگوهاي شخصیتی، این سیستم میتواند از کشمکش و مشکلات ناشی از کمبود اطلاعات و سوءتفاهم جلوگیري کند. همانطور که قبلا اشاره شد نتایج سیستم ارزیابی الگوهاي شخصیتی ، شامل شانزده الگوي شخصیتی متفاوت می باشد و باید به کارمندان یادآوري کرد که هیچ یک از این الگوها کاملا درست و یا اشتباه نمی باشند و هر فردي ممکن است در هر زمانی از هر یک از آنها استفاده نماید و در شرایط مختلف یک و یا چند الگوي شخصیتی را برگزیند. ]۴[

-1 ویژگیهاي شخصیتی

ابتدا منبع فردي انرژي و چگونگی شرکت و سهیم شدن افراد در کار را مورد بررسی قرار می دهیم. براین اساس افراد به دو گروه درونگرا و برونگرا تقسیم می شوند: ]۵و۶[

ش-1-1 ویژگیهاي افراد برونگرا:

1. لذت بردن از صحبت کردن
2. جستجو براي مشارکت در کار با دیگران

3. صحبت با دیگران در مورد تجربیاتشان

4. ابراز عقیده به سهولت و راحتی

5. عملی کردن افکار و عقاید به جاي فکر کردن در مورد آنها

-2-1 ویژگیهاي افراد درونگرا:

1. فهم و دریافت مشکلات در ذهنشان
2. تمایل به فکر کردن به جاي عمل کردن

3. حفظ و نگهداري احساسات در درونشان

4. بیان و آشکار کردن اطلاعات شخصی به آهستگی و بندرت

5. نگهداري و حفظ انرژي به جاي مصرف کردن آن

در محیط تیمی افراد برونگرا بیشتر صحبت می کنند در حالیکه افراد درونگرا بیشتر در حال فکر کردن در مورد صحبتی که می خواهند بکنند هستند. در هنگام پرسیدن سوال فرد برونگرا دوست دارد که تمامی سلسله افکارش را از اول تا آخر بیان کند در حالیکه فرد درونگرا بیشتر علاقه مند به شنیدن مطلب پایانی و نهایی می باشد. لذا درونگراها به سمت گوش فرادادن به حرفهاي دیگران سوق داده می شوند و برونگراها به سمت بیان افکاري که در ذهن آنها میگذرد.


افراد درونگرا از قرار گرفتن در یک جمع بزرگ دچار اضطراب می شوند، در حالیکه افراد برونگرا فعال تر و پرانرژي تر می شوند. لذا یک فرد مسئول باید از این عکس العملهاي متفاوت آگاه باشد و به موقع آنها را تشویق کند تا آنها امکان شرکت و بروز شخصیت خود را در تیم بدست آورند. باید توجه داشت که فعالیت و درگیر شدن در امور تیمی در موفقیت تیم نقش کلیدي و اساسی دارد.

دومین الگوي شخصیتی شامل شخصیت حس گرا و شخصیت الهام گرا می باشد، این الگوها براساس نحوه ي ادراك افراد از نظرات و عقاید موجود در محیط اطرافشان بدین گونه تقسیم می شوند.

-3-1 ویژگیهاي افراد حس گرا:

براي مطلع شدن از محیط اطرافشان متکی به حواس پنجگانه خود هستند و داراي خصوصیات زیر هستند:
1. عملگرا هستند.

2. با امور ویژه و معین راحت هستند.( در صورت وجود ابهام احساس ناراحتی میکنند)

3. منطقی هستند.

4. با مسائل ناشناخته راحت نیستند.

5. تفکر مبتنی بر واقعیتهاي دریافتی بدون تجزیه و تحلیل اضافی دارند.

-4-1 ویژگیهاي گروه الهام گرا:

تمایل به درك عقاید و حقایق از طریق غریزه و حس آینده نگري دارند. و داراي خصوصیات زیر هستند:
1. اندیشه گرا هستند.

2. به جاي تفکر مبتنی بر واقعیتهاي دریافتی بدون تجزیه و تحلیل، داراي تفکر مبتنی برکشف شهود می باشند.

3. معتقد به غریزه یا حس ششم هستند.

4. سازنده ایده و نظر هستند.

5. به موضوعات به شیوه خلاق می نگرند و گاهی اوقات جزئیات را نادیده می گیرند.

وجود افراد الهام گرا از آن جایی که در دریافت عقاید دیگران مفید هستند و به دیگران کمک می کنند که تصورات بزرگی داشته باشند، دریک تیم با ارزش می باشند. و وجود افراد حس گرا نیز براي جمع آوري حقایق و عقاید در تیم و همچنین متعادل نمودن افراد الهام گرا ضروري می باشد. الهام گراها نسبت به حس گراها در مورد جزئیات روزمره داراي صبر و حوصله بیشتري هستند. لذا این دو گروه به خوبی می توانند کنار یکدیگر کار کنند و داراي نقش مکمل براي یکدیگر می باشند.

دو الگوي شخصیتی دیگر از لحاظ فکر کردن و احساس کردن تقسیم بندي میشود که این تقسیم بندي بر روي شیوه اي که افراد براي تصمیم گیري اتخاذ میکنند متمرکز شده است: متفکران و احساس گراها.

-5-1 ویژگیهاي متفکران:

از متفکران انتظار می رود که تصمیمات خودشان را براساس اصل علت و معلول اتخاذ نمایند. خصوصیات آنها به شرح ذیل می باشد:
1. قوانین و مراحل اجرایی استاندارد را ترجیح می دهند.

2. امور و مسائل را مرتب می کنند.

3. گاهی با مسائل به صورت مختصر و تجاري برخورد می کنند. بعد از این که تصمیم خود را گرفتند، بر تصمیم اتخاذ شده پافشاري می کنند.

4. خواهان رفتار منصفانه با همه هستند.


-6-1 ویژگیهاي افراد احساس گرا:

شخصیت احساس گرا همانطور که از اسم آن مشخص است، در تصمیم گیري ها متکی به احساسات می باشد. با ویژگیهاي شخصیتی ذیل:
1. به وجود توازن در دنیا توجه دارند.

2. با مسائل به صورت احساسی و از روي همدردي برخورد می کنند.

3. با توجه به ارزشهاي شخصی خودشان تصمیم می گیرند.

4. دوست دارند که احساس نیاز و ارزش نسبت به آنها وجود داشته باشند.

وجود افراد متفکر در تیم داراي اهمیت زیادي می باشد، زیرا آنها تیم را نسبت به اهداف و مسئولیتهاي تیم آگاه نگه می دارند و آن را در مسیر درست هدایت می کنند. افراد احساس گرا فقط در مورد رفع تضادها در محیط کاري و اینکه نتیجه تصمیمات آنها چه تاثیري بر مردم خواهد داشت، فکر می کنند. درهنگام کار گروهی، دو گروه متفکران و احساس گرایان می توانند با ایجاد تعادل میان آنچه که قرار است انجام شود و چگونگی انجام کارها بر اساس توانائیهاي تیمی و احساسی که نسبت به کار وجود دارد هدف و کار تیم را محقق سازند.

دو شخصیت دیگر، شخصیت قضاوت کننده و شخصیت متقاعد کننده می باشد. دو نوع آخر از ویژگیهاي شخصیتی بیانگر شیوه اي است که افراد براي سازمان دهی امور اطرافشان اتخاذ می نمایند.

-7-1 ویژگیهاي افراد قضاوت کننده:

این افراد رفتارهاي ذیل را از خود نشان می دهند:
1. برنامه ریزي براي محدودیتهاي زمانی.

2. بها دادن به برنامه زمان بندي شده و ترتیب کارها.

3. قابلیت انعطاف پذیري.

4. ترجیح می دهند که کاري را تمام کرده و بعد کار جدید را شروع کنند.

-8-1 ویژگیهاي افراد متقاعد کننده:

متقاعد کننده ها تمایلات زیر را از خود نشان می دهند:
1. قابلیت تطبیق.

2. توجهی به محدودیتهاي زمانی ندارند.

3. مهارتهاي ارتباطی وسیع و گسترده.

4. ترجیح می دهند تمامی احتمالات را بررسی و کشف نمایند.

افراد قضاوت کننده تمایل به نگهداري افراد تیم به صورت سازماندهی شده دارند. محدودیتهاي زمانی را در نظر میگیرند و متناسب با آن برنامه ریزي می کنند. در حالیکه افراد متقاعد کننده سعی می کنند که تیم با تغییرات منطبق شود، اموري با مسیرهاي غیر شفاف را ادامه دهند و با امور غیر منتظره به روشی آرام و از روي خونسردي برخورد نمایند. این دو گروه می توانند به طور موثر در تیم کار کنند. گروه قضاوت کننده سعی در انعطاف پذیري بیشتر دارند و متقاعد کننده ها سعی در انجام وظایفشان با هماهنگی کامل با تیم و بدون از دست دادن انعطاف پذیري دارند.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید