بخشی از مقاله


کاربرد اولتراسونیک در تکنولوژی فرآورده های لبنی
چکیده:
تکنیک اولتراسونیک یک روش تجزیه ای و کنترلی جدیدی در عملیات فرآیند صنایع غذایی می باشد. این تکنولوژی در صنایع غذایی عملیات های کنترل کیفیت غذاها، کنترل فرآیند، هموژنیزاسیون، تمیز کردن، استریلیزاسیون و....را انجام می دهد. معایب این روش تولید رادیکالهای آزاد در غذا و همچنین ایجاد طعم نامطلوب در برخی آبمیوه ها و غذاهای چرب برجسته ترین مزیت این روش غیر مخرب بودن و وقت گیر نبودن آن است. یکی از کاربردهای مهم فراصوت، در صنایع لبنی است که کاربرد عمده این روش در غیر فعال کردن میکروارگانیسم ها، هموژنیزاسیون، تمیزسازی، غیر فعال کردن آنزیم ها، استریلیزاسیون، پاستوریزاسیون، تغییرات ویسکوزیته، تولید شیر کم لاکتوز با رهاسازی بتاگالاکتوزیداز داخلی سلول و هموژنیزاسیون می باشد. اثر اصلی فراصوت بر روی میکروارگانیسم ها به خاطر فشارهای متناوب سریع فیزیکی است و این کار در صورتی تاثیر بیشتری دارد که فراصوت همراه روشهای دیگری مثل ترکیب با فشار و گرما به کار رود که"مونو ترمو سونیکیشن"نامیده میشود.اساس کار هموژنیزه کردن التراسونیک حفره زایی(کاویتاسیون)است که باعث کوچک شدن گویچه های چربی میشود. استفاده از امواج فراصوت در فرایند غشایی میکروفیلتراسیون شیر، با کاهش فیلتر کیک و جلوگیری از گرفتگی، سبب بهبود و ادامه فرایند بدون نیاز به اجرای عملیات CIP و توقف شده و اجازه می دهد حجم شیر بیشتری در یک سیکل فرایند شود. از امواج اولتراسوند در بررسی نحوه رسیدن پنیر، ضایعات ساختمان و بررسی حفرات توخالی در پنیر استفاده می شود.
واژه های کلیدی: فراصوت، اولتراسونیک، فرآیندهای غیر تخریبی،فناوری های نوین.

-1 مقدمه:
تا به امروز، استفاده از گرما شایع ترین روش برای فرآوری مواد غذایی است که این به دلیل توانایی آن در نابودی میکروارگانیسم ها و غیر فعال کردن آنزیم ها است. با این حا ل، فرآیند حرارتی به خصوص تحت شرایط شدید ممکن است منجر به تغییرات شیمیایی و فیزیکی و آسیب به خواص حسی و کاهش محتوا و دسترسی زیستی به برخی از مواد مغذی است. به این دلیل، صنایع
غذایی به طور مداوم در جستجوی فن آوری های ملایم مانند فرآیند فشار بالا، میدان های پالسی الکتریکی و مغناطیسی و غیره است تا نه تنها مواد غذایی با کیفیت بالا و ویژگی هایی مشابه غذاهای تازه بلکه مواد غذایی با ویژگی های بهبود یافته و یا حتی ویژگی های جدید حاصل شود .[3] در میان فن آوری های نوظهور، فرآیند اولتراسوند در چند سال گذشته توجه خاصی را به خود جلب کرده است، به خصوص زمانی که این فرآیند با فشار خفیف و یا درجه حرارت همراه باشد. علاوه بر این، تعدادی از برنامه های کاربردی اولتراسوند وجود دارد که مربوط به نگهداری مواد غذایی نیست، مانند قابلیت اصلاح بافت و تغییر ویسکوزیته، امولسیفیکاسیون، استخراج و کاربردهای می باشد.[3]

-2 تاریخچه:
به معنی صوت یا صدا گرفته شده است.در سال sound 1927 به معنی مافوق و نیزultra از لفظ لاتین Ultrasoundکلمه یک مقاله تحت عنوان "اثرات شیمیایی امواج صوتی با فرکانس بالا:بررسی مقدماتی" منتشر شد که پیشرفت هایی از کاربرد قدرت فراصوت برای استفاده در طیف وسیعی از فرآیندها از جمله اموسیفیکاسیون و تمیز کردن سطوح را بیان می کرد. در سال 1960 ×استفاده از فراصوت در محصولات فرآوری شده به خوبی پذیرفته شد و پیشرفت در این زمینه هنوز ادامه دارد[1]

-3 اولتراسونیک روشی برای نگهداری مواد غذایی:
نگهداری موادغذایی را می توان به عنوان روشی جهت افزایش مدت زمان نگهداری مواد خام و غذاهای فرآوری شده برای مدت زمان طولانی تر از مدت معمولی فساد آنها(بدون دخات انسان)تعریف کرد.این روش به عنوان رقابتی بین فرآیندهای مختلف فیزیکی،شیمیایی و بیوشیمیایی در نظر گرفته میشود.همچنین افزایش مدت زمان نگهداری بستگی به رشد و توسعه جمعیت های مختف میکروبی دارد که گاهی اوقات می توانند مفید باشند اما معمولا برای حفظ خواص مطلوب مواد غذایی مضر است.[1]

-4 اصول تکنولوژی اولتراسوند در غذا:

تکنولوژی اولتراسوند بر اساس امواج مکانیکی در فرکانس های بالاتر از آستانه شنوایی انسان است. این امواج یا در داخل بافت یک ماده و یا بر روی سطح آن با سرعتی که جزء ویژگی های ذاتی موج و ماده ای که موج از طریق آن منتشر می شود، انتقال می یابد. اولتراسوند می تواند به فرکانس های مختلف تقسیم شود. [3] تا سالهای اخیر اکثر برنامه های کاربردی اولتراسوند در تکنولوژی مواد غذایی شامل تجزیه و تحلیل غیر مخرب به خصوص برای ارزیابی کیفی محصولات بوده است چنین برنامه های کاربردی از فرکانس های بالا ( 100 مگاهرتز تا1 کیلوهرتز) و قدرت کم (به طور معمول کمتر از 1 وات در سانتی متر مربع) استفاده می کنند. اولتراسوند با شدت کم اغلب به عنوان یک روش تحلیلی استفاده شود که به ارائه اطلاعات در مورد خواص فیزیکوشیمیایی مواد غذایی از قبیل استحکام، رسیدگی، درصد قند ، اسیدیته و غیره م یپردازد. بر خلاف این، در اولتراسوند با فرکانس پایین ( 100 تا 16 کیلوهرتز) از توا ن های بسیار بزرگ (به طور معمول در محدوده 10 تا 100 وات بر سانتی متر مربع) استفاده می شود که موجب تغییر خواص فیزیکی یا شیمیایی مواد غذایی می شود. [3] استفاده از امواج فراصوت در فرایند پاستوریزاسیون و استرلیزاسیون مواد غذایی سبب افزایش کیفیت و بهبود محتوای مواد غذایی مغذی محصولات فرایند شده با این روش می شود. البته به دلیل این که فراصوت به تنهایی جهت تخریب و نابودی میکروارگانیسم ها، مؤثر نیست به صورت فرایندهای ترکیبی با دما( ترموسونیک) فشار (مانوسونیک ) یا هر دو (مانوترموسونیک ) استفاده می شود. [2]

همچنین امواج فراصوت در تشدید واکنش های اکسیداسیون، اصلاح گوشت، اصلاح کریستالیزاسیون، استخراج، آب گیری، هواگیری، جلوگیری از ایجاد کف در صنعت، فعال یا غیر فعال نمودن آنزیم ها، کاهش اندازه ذرات، تغییر در ویسکوزیته مواد غذایی، آسیاب کردن، اختلاط های پر سرعت، فیلتراسیون و تخمیر به کار گرفته میشود. امواج فراصوت از طریق فرایند کاویتاسیون به تشکیل امولسیون کمک می کنند .این فرایند با تخریب حباب ها در حد فاصل مرزی دو مایع اتفاق می افتد که سبب اختلاط بسیار شدید دو مایع و ایجاد قطرات بسیار کوچک شده و در نتیجه ایجاد یک امولسیون پایدار میکنند .فرایند امولسیون سازی به کمک امواج فراصوت با انرژی کم قابل انجام است. [2]

مقایسه امولسیون سازی با استفاده از امواج فراصوت و بدون آن

فراصوت مزایای اساسی نسبت به سایر روش های تجزیه ای و تکنیک های مورد استفاده برای کنترل عملیات فرایند مواد غذایی دارد، زیرا در حالیکه بسیاری از این روشها تخریبی و وقت گیر بوده و نیاز به نیروی کار زیاد و آماده کردن مقادیر زیادی نمونه و هم چنین وجود سیستم هائی که نور را از خود عبور می دهند دارند، این روش نیازی به آماده سازی نمونه نداشته، دقیق ونسبتاً ارزان است و می تواند به سرعت ( کمتر از یک ثانیه ) به طور غیر تخریبی در طی فرآیند مواد غذایی در تعیین ویژگی ها و کیفیت مواد غذایی نیز به کاربرده شود. در نتیجه انتظار می رود در آینده فراصوت به عنوان یک ابزار اصلی تحقیق در تهیه اطلاعاتی راجع به رابطه بین خواص فیزیکو شیمیایی مواد غذایی با ویژگی های ملکولی ساختمانی آنها و نیز به منظور بررسی مداوم و بهتر کیفیت و خواص مواد غذایی در طی تولید و نگهداری کاربرد فزاینده ای داشته باشد. [2]

اثرات اولتراسوند در سیستم های مایع عمدتا مربوط به پدیده کاویتاسیون است. اولتراسوند از طریق یک سری فرآیندهای فشرده سازی و حجیم شدن ناشی از امواج بر روی مولکول های محیط انتشار می یابد .درقدرت های بالا، چرخه حجیم شدن ممکن است بر نیروهای جاذبه مولکولهای مایع غلبه کرده و حباب های کاویتاسیون از هسته گاز موجود در مایع را تشکیل دهند. این حبا بها، در سراسر مایع توزیع شده و در طی چند چرخه تا اندازه بحرانی بزرگ شده و ناپایدار می شوند و در نهایت متلاشی خواهند شد. انفجار حباب ها منجر به تجمع انرژی در نقاط گرم و ایجاد حرارت ( 5000 کالری) و فشار بیش از حد ( 1000 اتمسفر) خواهد شد، که به نوبه خود امواج انرژی برشی بسیار بالا و جریان اغتشاشی در منطقه کا ویتاسیون ایجاد می کند. ترکیبی از این عوامل ( فشار، حرارت و تلاطم) دارای اثرات مختلفی بر سیستم تحت این امواج است. انرژی، توان همراه با ویسکوزیته محیط، کشش سطحی، فشار بخار، ماهیت و غلظت گاز حل شده ، حضور ذرات جامد و دما و فشار تیمار میزان کاویتاسیون را مشخص می کند. از اثرات مهم دیگر این است که مولکول های آب شکسته شده و تولید رادیکال های آزاد و بسیار واکنش پذیر م یکنند که ممکن است با مولکول های دیگر واکنش داده و موجب تغییر آن ها شوند .این طیف گسترده از مکانیسم ها در اولتراسوند ممکن است تاثیرات فیزیکی و شیمیایی مختلفی ایجاد کرده و دارای برنامه های کاربردی بالقوه در صنعت مواد غذایی باشد[3]

-5 ساختار مکانیکی دستگاه اولترا سونیک:
سه ویژگی مهم این امواج عبارت است از، سرعت انتشار موج فراصوت در یک ماده ، وسعتی که موج ضعیف می شود و مقاوت ظاهری آکوستیک. مواد با دانسیته کمتر یا مقاومت بیشتر به تغییر شکل، سرعت پخش فراصوت بالاتری را نشان می دهند. موج فراصوت پخش شده در میان یک ماده، دامنه اش کاهش پیدا می کند که اصطلاحاً موج ضعیف( میرا ) می شود. دلایل اصلی میرا شدن موج جذب و پراکنش می باشد. جذب به علت مکانیزم هایی است که باعث می شود قسمتی از انرژی فراصوت ذخیره شده به فرم های دیگر تبدیل گردد و سرانجام به گرما تبدیل شود و پراکنش زمانی رخ می دهد که موج با یک ناپیوستگی (مثلاً ذرات، ترک یا فضای خالی) مواجه شود و بیشتر در مواد هتروژن اهمیت دارد. مقاومت ظاهری صوت تعیین کننده نسبت یک موج بازتاب شده از مرز بین دو ماده می باشد. شکل 2 بازتاب و عبور یک موج بازتاب شده را از مرز بین یک ماده نشان می دهد. 6]،3 و[7

-6 تاثیرات مکانیکی اولتراسونیک: [1]
کریستاله شدن چربیها،قندها،و.. . خارج کردن گازها
تخریب کف ها استخراج طعم دهنده ها
فیلتراسیون و خشک کردن منجمد کردن مخلوط کردن و هموژنیزه کردن

رسوب پودرهای معلق در هوا نازک سازی گوشت
تاثیرات شیمیایی و بیوشیمیایی اولتراسونیک: [1]
عملکرد باکتری ها اصلاح رشد سلول های زنده ضدعفونی کردن تجهیزات

-7 برخی از مهمترین کاربردهای اولتراسونیک در صنایع غذایی
presence / absence detection -7-1
وجود یا عدم وجود یک ماده در میان یک جفت مبدل یا بین یک مبدل و یک صفحه رفراکتومتر را می توان با اندازه گیری دامنه موج الکتریکی تعیین کرد. در صورتیکه مادهای وجود داشته باشد دامنه موج الکتریکی کاهش خواهد یافت. این تکنیک برای شمارش تعداد موادی که از یک نقطه مشخص بر روی نوار نقاله عبور می کنند مفید است. در صورتیکه سرعت نوار نقاله مشخص باشد اندازه اشیاء را نیز می توان تعیین کرد 1]. و [4
اولتراسوند می تواند برای تشخیص وجود یا عدم وجود یک ماده در قوطی، لوله، تانک و غیره نیز بکار برده شود. مبدل اولتراسونیک بر روی بخش خارجی دیواره آنها قرار داده شده و دامنه یک اکوی منعکس از قسمت داخلی دیواره اندازه گیری می شود این دامنه بستگی به مقاومت صوتی ماده موجود در تانک دارد. در صورتی که ماده ای در ظرف وجود نداشته باشد (امپدانس صوتی کم) دامنه اکوی دریافتی بیشتر از حالتی خواهد شد که ماده ای وجود داشته باشد .این نوع سنسور می تواند برای تعیین اینکه آیا میزان مایع موجود در تانک پایین تر یا بالاتر از حد بحرانی شده است یا نه، و برای تعیین وجود بقای ماده در لوله بکار برده شود و مخصوصاً در رابطه با وسایل و ظروفی که مشاهده داخل آنها امکان پذیر نیست مفید می باشد. مزیت این روش نسبت به سایر روش های تجارتی این است که در این جا تنها لازم است به یک طرف ظرف یا ماده مورد آزمایش دسترسی داشته باشیم [2].

-7-2 تعیین ضخامت
یک مبدل اولتراسونیک در یک طرف ماده قرار گرفته و مدت زمانی که یک پالس عرض ماده را طی کرده و بر می گردد اندازه گیری می شود. در صورتیکه سرعت اولتراسوند در ماده مشخص باشد، مسافت طی شده با استفاده از d=ct 2محاسبه می شود. اولتراسوند

مخصوصاً در رابطه با تعیین ویژگی های موادی که دسترسی به آنها با روش های مرسوم مشکل است، مانند تعیین ضخامت لوله در صورتی که فقط دسترسی به قسمت بیرونی لوله امکان پذیر است مفید می باشد. هم چنین برای اندازه گیری ضخامت لایه های مخصوص در سیستم های چند لایه نیز می تواند بکاربرده شود. تعیین ضخامت لایه های چربی و گوشت بی چربی دربافت حیوانی مشهورترین کاربرد اولتراسوند در صنایع غذایی در حال حاضر است و تعدادی دستگاه تجارتی برای درجه بندی کیفیت گوشت وجود دارد. این کاربرد بر اساس اندازه گیری فواصل زمانی بین پالس های اولتراسونیک منعکس شده از مرزهای میان لایه های چربی، بافت گوشت بی چربی و استخوان است مزیت این تکنیک ارزان بودن نسبی آن، کاربرد آسان آن و پیش بینی کیفیت گوشت حیوانات زنده می باشد . سایر نمونه های تعیین ضخامت شامل تعیین سطح و وجود و یا عدم وجود مایع در تانکها، تعیین میزان مایع موجود در کنسرو، تعیین ضخامت پوشش های فرآورده های قنادی مانند ضخامت لایه شکلات در شیرینی جات و تعیین پوسته تخم مرغ می باشند. [1]
-7-3 تشخیص ماده خارجی مواد خارجی نامطلوب مانند قطعات فلز، شیشه، چوب، پلاستیک و غیره ممکن
است سبب آلودگی مواد غذایی در طی فرایند گردند. بسیاری از مواد غذایی از لحاظ نوری مات هستند و بنابراین روشهائی که از نور استفاده می کنند، نمی توانند کاربرد داشته باشند. در صورتیکه پالس اولتراسونیک در داخل یک نمونه منتشر گردد، از هر مانعی که سد راه آن قرار یردگ منعکس شده و سبب تفاوت نسبتاً زیادی در مقاومت صوتی بین غذا و ماده خارجی می شود. موادی نظیر شیشه، فلز و چوب که گاهی به داخل ماده غذایی راه می یابد مقاومتهای صوتی بزرگتری نسبت به سایر اجزاء غذایی دارند و بنابراین می توانند به آسانی توسط اولتراسوند مشخص شوند . فاصله ماده خارجی از سطح قوطی با اندازه گیری زمان پالس های اولتراسونیک منعکس شده از ماده خارجی و دیواره قوطی تعیین می شود .
d2=d1.t2/t1
با حرکت یک مبدل اولتراسونیک در اطراف نمونه، امکان تعیین اندازه و محل قرار گرفتن ماده خارجی و حتی محل بافت چربی در گوشت وجود دارد. این تکنیک یک مثال ساده از تکنیک های تصویر نگاری بکار برده شده برای تعیین سلامتی و تعیین جنس جنین در رحم می باشد [4].
-7-4امولسیو ن کنندگی / هموژنیزاسیون:
امولسیفیکاسیون اولتراسونیک در ابتدا با کاویتاسیون شروع می شود که حبا ب ها در و یا نزدیک بین سطوح روغن آب فرو پاشیده می شوند و باعث اختلال و هم زدن م یگردد که در نتیجه امولسیون های بسیار ریز تشکیل می شود. امولسیون های تولید شده با فراصوت پایدارتر هستند. نیاز به حداقل یا عدم نیاز به سورفاکتانت دارند و اندازه کمتر از میکرون و توزیع اندازه به شدت محدود دارند .[3] سس مایونز یک مورد جالب توجه است، چون رنگ سفید عالی آن به وضوح نشان دهنده امولسیون خوب به دست آمده توسط امواج فراصوت است. به تازگی استفاده از این سیستم ها در صنایع غذایی، در فرآیند خط تولید آب میوه، سس مایونز و سس گوجه فرنگی رایج شده است. علاوه بر این، اولتراسوند همچنین می تواند یک اثر تثبیت کنندگی در امولسیون روغن در آب ایجاد کند که این با افزایش پایداری قسمت چربی است . محققانی در سال 2006امولسیون پایدار روغن پالم و کمپلکس آلژینات و بتا لاکتوگلوبین را در 4 pH و 5 تولید کردند چون شدت بالای تیمار اولتراسوند قادر به کاهش خروج قطرات از این امولسیون بود .[3] با وجود مزایای آشکار امواج فراصوت به عنوان یک تکنولوژی مقرون به صرفه در تشکیل امولسیون و راه اندازی آسان آن خطوط تولیدی موجود در صنایع غذایی، پژوهش های آینده باید با هدف افزایش عمق نفوذ کاویتاسیون در مایع با اطمینان از ایجاد امولسیون بهتر انجام شوند. از سوی دیگر ، امکان استفاده از اولتراسوند برای جداسازی امولسیون ، به دو بخش آبی و فاز روغنی نیز وجود دارد. علاوه بر نیرویی که اولتراسوند برای تجمع قطرات اعمال م یکند، اثرات جانبی مختلفی در نمونه های امولسیون ایجاد خواهد کرد.

-7-5اندازه گیری فلوریت
اندازه گیری فلوریت مواد در لوله ها در طی فرآیند، در بسیاری از کارخانجات غذائی حائز اهمیت است. انواع مختلفی از سنسورهای اولتراسونیک در دسترس هستند که می توانند برای اندازه گیری فلوریت (سرعت جریان) مایعات بکار برده شوند. فلومترهای اولتراسونیک ظرفیت تعیین فلوریت های در حدود چند متر در ثانیه در سیستم هائی که ابعاد آنها کمتر از mm1 است (مانند جریان خون در سیاهرگها) تا بیشتر از) km1 جریان آب در رودخانه ها) را دارند 2]. و [6

-7-6اندازه گیری درجه حرارت
خواص اولتراسونیک مواد نسبت به حرارت حساس می باشند و بهمین دلیل اولتراسوند را می توان در رابطه با اندازه گیری درجه حرارت نیز بکار برد. ترمومترهای اولتراسونیک از یک ماده استوانهای شکل تشکیل شده اند که یک ماده دیگر با امپدانس صوتی متفاوت به انتهای آن متصل شده است قسمتی از یک پالس اولتراسونیک انتشار یافته در طول استوانه منعکس شده و قسمت دیگر آن در مرز میان دو ماده عبور می کند. قسمت انعکاس یافته به سمت مولد بر می گردد در حالیکه قسمتی که عبور کرده، قبل از برگشت به مبدل؛ از میان قطعه نهایی عبور می کند. اختلاف در مدت زمان (t) بین دو اکو زمانی است که طول می کشد تا پالس دو بار طول قطعه نهائی (d) را طی کند. این زمان بستگی به سرعت اولتراسونیک ماده قطعه نهائی و طول آن دارد که هر دو با تغییر درجه حرارت، تغییر می کنند . سنسورهای اولتراسوند در مواقعی که کاربرد سنسورهای مرسوم حرارتی براحتی امکان پذیر نیست مانند اندازه گیری درجه حرارت در محیطهای مایکروویو یا در محیطهای با درجه حرارت بالا، مفید هستند [3].

-7-7 تغییرات در ویسکوزیته و بافت:
تأثیر امواج فراصوت در ویسکوزیته مواد غذایی، هم به صورت کاهشی و هم افزایشی دیده شده که این تأثیرات می توانند دائمی یا موقت باشند. در سیالات تیکسوتروپیک امواج فراصوت سبب کاهش ویسکوزیته می شوند که این تأثیر در توان های کم امواج فراصوت، بر ویسکوزیته موقتی می باشد اما چنانچه انرژی کافی وجود داشته باشد وزن مولکولی کاهش یافته و در پی آن کاهش ویسکوزیته دائمی است. تأثیر امواج فراصوت بر افزایش ویسکوزیته، در پوره سبزیجات مانند پوره گوجه فرنگی دیده شده است که علت آن، افزایش نفوذ رطوبت به شبکه فیبری ماده غذایی و در نتیجه افزایش ویسکوزیته آن می باشد. [2] بسته به شدت اولتراسوند،تغییر ویسکوزیته مواد غذایی می موقت یا دائمی باشد. کاویتاسیون، برش ایجاد می کند که در مورد سیالات تیکسوتروپیک باعث کاهش موقت ویسکوزیته می شود. اگر انرژی کافی اعمال شود، وزن مولکولی ممکن است کاهش یابد که منجر به کاهش دائمی ویسکوزیته می شود .[3] کنترل ویسکوزیته سیستم های غذایی با فراصوت یکی از فرآیندهای امیدوارکننده است. ارز ش های فراصوت در این مورد شامل موارد زیر است: (1 فرآیند نیاز به هیچ ماده شیمیایی و افزودنی ندارد(2 فرآیند م یتواند ساده و سریع باشدکه به معنی کم هزینه بودن است. (3فرآیند تغییرات زیادی در ساختار شیمیایی ایجاد نمی کند. در دانه های نشاسته ذرت تیمارشده با اولتراسوند کاهش ویسکوزیته مشاهده شد؛ که این اثر به تخریب ناشی از برش جزئی پیوندهای گلیکوزیدی نسبت داده شد که منجر به کاهش وزن مولکولی مولکول های نشاسته می شود با این حا ل ، حالت عکس نیز امکان پذیر است. در برخی از پوره های گیاهی، تیمار اولتراسوند باعث افزایش ویسکوزیته پوره گوجه فرنگی م یشود .[3] شیخ الاسلا م یو همکاران (1388) با استفاده از امواج فراصوت پروتئاز موجود در گندم سن زده را تجزیه کرده و موجب حفظ خصوصیات رئولوژیکی خمیر شدند.

on-line sensors -7-8
از ویژگی های این سنسورها توانائی آنها در اندازه گیری سریع، دقیق و غیر تخریبی مواد است. هم چنین این سنسورها بهداشتی بوده هزینه نسبتاً پایینی دارند و می توانند فشارها و درجه حرارت های بکار رفته حین تولید و تمیز کردن مواد غذائی را تحمل نمایند. به علاوه مجهز به یک بطرا کامپیوتری می باشند تا اطلاعات بتوانند مستقیماً توسط یک واحد کنترل فرآیند مورد استفاده

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید