بخشی از مقاله


گردشگری روستایی و توسعه پایدار
) با تاکید بر روستای سیمین ابرو شهرستان همدان)


چکیده :

امروزه گردشگری پایدار در بسیاری از کشورها ، به منزله نمادی از هویت فرهنگی و یکی از بخشهای مهم اقتصادی محسوب می گردد . سیاستگذاران توسعه در کشورهای جهان ، گردشگری را روشی مطمئن با چشم انداز روشن برای توسعه پایدار معرفی کرده اند . گردشگری روستایی به عنوان یکی از زیر بخشهای گردشگری ، علاوه بر حفظ ارزشها و باورها ، با ایجاد فرصتهای شغلی و کسب درآمد محلی و توسعه ساختارهای زیر بنایی امکان توسعه پایدار و یکپارچه روستایی را فراهم می سازد که می تواند نقش مهمی در کاهش فشارهای روحی و روانی شهرها و جلوگیری از مهاجرتهای بی رویه روستائیان به شهرها ایفا کند . از اینرو برنامه ریزی در جهت گسترش گردشگری بر پایه توسعه پایدار اقتصادی ، در راستای رشد و تعالی جامعه روستایی موثر می باشد . حال سوال این است که پتانسیل های توسعه گردشگری روستایی کدامند ؟ چه راهبردها و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری که منجر به توسعه روستای سیمین ابرو می شود ، وجود دارد ؟ به این منظور مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایی ، مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت و ضعف ، به ارائه استراتژی و راهبرد در گردشگری در روستای مورد نظر پرداخته است .

واژههای کلیدی توسعه روستایی ، گردشگری روستایی ، گردشگری پایدار ، توسعه اقتصادی .
|

-1 مقدمه:

روستا به عنوان یک مکان اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی ، زیستگاه جماعتی از مردم در خارج از محدوده شهرهاست که دارای هویت تاریخی ، جغرافیایی و فرهنگی مخصوص به خود می باشد .

برخورداری بافت و معماری روستایی از زیبایی اکولوژیکی ، استفاده از مصالح بومی ، هماهنگی با شرایط محیطی در استقرار بافت و ساخت و ساز مسکن ، قرار گرفتن روستاها در بستر طبیعی و برخورداری از مناظر و چشم اندازهای طبیعی ، مهمترین امتیازهای روستا محسوب می شود . این خاصیتهای محلی و جاذبه های سنتی ، زمینه مورد علاقه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی محسوب می گردد .

گردشگری :

توریسم واژه ای فرانسوی و از ریشه تور است . تور در زبان فرانسه معنای پیمودن و گردش کردن است که معنای فارسی آن گردشگری می باشد . گردشگری ، پدیده ای است کهن که در جوامع انسانی وجود داشته و طی مراحل مختلف تاریخی ، به موضع اقتصادی ، اجتماعی و صنعتی کنونی رسیده است .

گردشگری در نیمه دوم قرن 18 میلادی با گسترش شهرنشینی ، ارتقاء وسایل حمل و نقل ، گسترش خطوط راه آهن ، توسعه خطوط هوایی از سال 1345 به بعد ، تغییرات اجتماعی ، افزایش طبقه میانی اجتماع و اوقات فراغت بیشتر ، توسعه یافت . سیر و سیاحت در ایران از دیرباز رونق داشته است . آمد و شد خاور شناسان ، وجود کاروانسراها ، چاپارخانه های قدیمی و راههای گسترده در دوره هخامنشیان دلیلی بر این مدعاست .
گردشگری ( توریسم ) روستایی :

کمیسیون جامعه اروپا در سال 1986 ، توریسم روستایی را اینطور تعریف می کند : توریسم روستایی تنها شامل گردشگری کشاورزی نیست ، بلکه همه فعالیتهای گردشگری در مناطق روستایی را شامل می شود . توریسم روستایی یک اصطلاح جامعی است که در بر دارنده مفاهیم گوناگونی مانند گردشگری در طبیعت ( اکوتوریسم ) ، گردشگری کشاورزی ( اگرو توریسم ) ، گردشگری تاریخی ، فرهنگی ، هنری و ... می باشد . به دلیل اشکال متعدد و متنوع ، ارائه تعریفی جامع و کامل از آن دشوار است . بخش عمده ای از صنعت توریسم را گردشگری روستایی تشکیل می دهد که سهم عمده ای در اقتصاد مناطق روستایی دارد و منبع مهمی برای اشتغال نیروی غیر ماهر و کسانی که کارهای پاره وقت را ترجیح می دهند ، به ویژه زنان و مهاجران فقیر روستایی می باشد که می تواند به طور قابل توجهی به توانمند سازی زنان و کاهش فقر آنها کمک کند . این اشتغال می تواند در بخشهای مرتبط با گردشگری مانند : صنایع دستی ، خدمات اقامتی و رفاهی و کشاورزی انجام شود .

جاذبه های توریسم روستایی :

مهمترین و اصلی ترین جاذبه گردشگری روستایی بطور سنتی ، خود روستا می باشد .
عواملی که باعث جذب گردشگران به روستاها می شوند ، عبارتند از : شرایط طبیعی و مورفولوژیکی ، شیوه زندگی ، آداب و رسوم فرهنگی ، صنایع دستی و محلی ، جاذبه های بکر پیرامونی ، حیوانات اهلی و بومی ، حیات وحش و حیوانات غیر اهلی ، گیاهان خاص و کمیاب (گیاهان دارویی) ، آثار تاریخی و باستانی ، غذاهای محلی و سنتی ، فعالیتهای ورزشی (آبی ، هوایی , زمینی) .

یکی از جاذبه های مهم روستا معماری بومی و منظر مرموز آن است . از مهمترین عواملی که در شکل گیری منظر و ایجاد جاذبه برای روستاها موثرند ، عبارتند از :

- ترکیب مناسب و هماهنگی منظر سخت ( بخشهای مصنوع مانند خانه ها ، کوچه ها و ... ) با منظر نرم ( بستر طبیعی و پوشش گیاهی منطقه )

- هماهنگی و شباهت ساختمانهای روستا که در عین تنوع و تفاوت ، تابلوی موزونی را تصویر می کنند .

- استفاده از مصالح بوم آورد و قدرت ابتکار سازندگان ابنیه در به کارگیری این مصالح .
- بافت ارگانیک روستاها و تنوع پرسپکتیو برای عابرین در معابر پیچ در پیچ و گاه شیب دار .

- استفاده از ابعاد و مقیاس انسانی که در معماری روستایی به بهترین وجه دیده می شود .

- عدم وجود عنصر بیهوده و لغو در معماری روستایی و استفاده بهینه از هر چیز که در دسترس باشد .

- وجود تقارن و نظم هندسی در نما و حجم که هم در صحن و هم در نمای ساختمانها حک شده است .

تاریخچه گردشگری روستایی در جهان :

گردشگری پدیده ای است کهن که از دیر باز در جوامع انسانی وجود داشته است و به تدریج طی مراحل مختلف تاریخی به موضوعی فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و اکولوژیکی کنونی خود رسیده است . واژه گردشگری به قدمت تمدن می باشد . بررسی تاریخچه مزبور گویای این است که گردشگری همیشه با تجربه خوشایند همراه نبوده است . مردم متعلق به تمدنهای ماقبل تاریخ با این انگیزه مسافرت می کردند که بتوانند غذا به دست آورند ، از خطر دوری جویند یا به مناطقی که دارای آب و هوای مساعدتری است نقل مکان کنند . با افزایش مهارت و کسب فنون ، از دوره های بعد انسان با انگیزه تجارت و تبادل کالا مسافرت می کرد .
شروع بازدید از جوامع روستایی توسط شهروندان سایر مناطق جهان ، چندان مشخص نیست و می توان حدس زد که از زمان شکل گیری شهرها و گسترش تمدنهای بشری ، انسان به دلیل روابط اقتصادی و اجتماعی به انگیزه های مختلف ، همیشه در طول تاریخ ، گردشگری را تجربه کرده است .

در ایران سابقه گذران اوقات فراغت و تفریحات به زمان قاجاریه باز می گردد که خاص شاهان و طبقه دربار بود . اما در زمان حکومت پهلوی رشد بیشتری یافت . با این وجود شناسایی منابع گردشگری با تاخیر زیادی روبرو شد . اولین اقدام نظام یافته در تهیه فهرست منابع گرشگری ایران ، به عنوان بخشی از طرح جامع گردشگری توسط شرکت توریست کانسالت انجام شد و در گزارش فنی تحت عنوان " فهرست منابع موجود جهانگردی ، خط مشی ، الویت ها و تسهیلات " در سال 1353 ارائه گردید .

گسترش شهرنشینی و مهاجرت روستاییان به نقاط شهری از یک طرف و افزایش درآمد سرانه از سوی دیگر ، زمینه های اجتماعی و اقتصادی گردشگری داخلی نیز فراهم گردید . بدین ترتیب گردشگری در مناطق روستایی شکل گرفت و احداث خانه های دوم (ییلاقی) در مناطق خوش آب و هوای روستایی اطراف شهرهای بزرگ ، به خصوص پایتخت رونق گرفت . این روند با پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از مدتی توقف ، رشد چشمگیری داشت و علاوه بر حومه پایتخت ، در حال حاضر دره های دامنه جنوبی البرز از سمنان تا طالقان و شمال استان قزوین را در برگرفته است . دره های شمالی رشته کوه های البرز ، مناطق ساحلی دریای خزر در گلستان ، مازندران و گیلان ، دامنه های کوه های زاگرس در استان اصفهان ، اطراف سهند در آذربایجان شرقی ، اطراف قلعه شیر کوه در استان یزد و دره های ارتفاعات شمال خراسان ، در حوزه توسعه خانه های دوم قرار دارند .

گردشگری روستایی در ایران و همدان :

کشور ایران از نظر منابع طبیعی جزء 10 کشور برتر دنیا می باشد که می تواند از ثمرات گردشگری درکاهش مشکلات بیکاری و درآمد اقتصادی استفاده کند . اما با توجه به آمارهای موجود ایران ، از این فرصت بهره کافی را نبرده است . به طوریکه تنها در میان کشورهای اسلامی رتبه دهم را داراست . روستاهایی که در استان همدان واقع هستند و دارای جاذبه های گردشگری می باشند شامل روستای سیمین ابرو ، ورکانه ، خاکو ، حبشی و علیصدر می باشد .

جایگاه تاریخی همدان : همدان ، اولین پایتخت نخستین تشکیلات حکومتی در ایران بوده که آنرا هگمتانه می نامیدند . آثار مکشوفه از تپه باستانی هگمتانه ، کتیبه های گنج نامه و غار علیصدر و سرابها ، طبیعت بکر و ... آثاری از آن زمان می باشند . این آثار موجب شد تا در جلسه مورخ 1370/2/2 شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ، همدان به عنوان یکی از شش شهر تاریخی- فرهنگی کشور شناخته شود . کاوشهای باستان شناسی انجام شده در تپه گیان نهاوند ، وجود تپه باستانی باباکمال و مهاجرت حیقوق پیامبر به تویسرکان ( حدود 700 سال قبل از میلاد مسیح ) نیز حاکی از قدمت این شهر است .
درگردشگری روستایی ، باید از فراغت به عنوان یک روش برای رسیدن به توسعه روستایی استفاده کرد . کشاورزی اولین جنبه ای است که باید مورد توجه قرار گیرد . توریسم روستایی مزایایی برای کشاورزان فراهم می کند ، اما تنها تمرکز بر روی طبیعت و محیط ندارد بلکه برای جذب مشتری جهت یابی گردیده است و تلاشهایی برای تدارک یک خدمات خوب برای بازدید کنندگان صورت گرفته است .

در این راستا استان همدان با برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوانی که دارد یکی از قطبهای گردشگری ایران محسوب می شود
. طبیعت زیبا ، ارتفاعات و کوهها ، آثار باستانی ، آبشارها ، غار علیصدر و ... می تواند این استان را در ردیف پر درآمد ترین استانها از نظر جذب توریست قرار دهد . از طرفی بسیاری از این جاذبه ها در محیط روستاها قرار گرفته است که متاسفانه برنامه ریزی عملیاتی موثری در رابطه با این پدیده و راههای گسترش آن صورت نگرفته است . در این تحقیق سعی بر این می باشد که با بررسی تعاریف مربوط به گردشگری روستایی و انواع آن و تاکید بر استان همدان به ارائه راهکارهایی در جهت گسترش صنعت گردشگری بپردازد .
استان همدان به وسعت 19493 کیلومتر مربع ، شامل 9 شهرستان ، 27 شهر ، 23 بخش ، 72 دهستان و 1212 روستا می باشد که تعداد 1085 روستا دارای سکنه می باشد . (سالنامه آمار استان همدان سال (1385 شهرستان همدان یکی از شهرستانهای هشتگانه استان می باشد . همدان مرکز و بزرگترین شهر استان می باشد . مساحت این شهرستان 4118 کیلومتر مربع است که 19/3 درصد از مساحت استان را شامل می شود . شهرستان همدان دارای 5 شهر بنامهای همدان ، مریانج ، فامنین ، قهاوند و جورقان به مرکزیت شهر همدان و دارای 177 آبادی دارای سکنه و سه بخش و 12 دهستان می باشد . بخش مرکزی شامل 6 دهستان به نامهای هگمتانه ، گنبد ، سنگستان ، ابرو ، الوندکوه غربی و الوند کوه شرقی است .
بررسی تاریخی دوران تحول و تاثیرات متقابل آن بر روستا :

تاریخچه منطقه : شهر همدان دارای پیشینه بسیار قدیمی است . این شهر با نام هگمتانه پایتخت حکومت مادها شد که خود طایفه ای از قوم هندو ایرانی بودند که در نواحی شمال غربی ایران سکنی گزیدند . از همان دوران این شهر اهمیت بسیار یافت و همواره مورد توجه فرمانروایان و شاهان و در معرض هجوم و آسیب بود . جدای از هجومهای گاه و بیگاه اقوام متمدن و بدوی اطراف و اکناف این منطقه ، در جابجایی قدرت بین حکومتهای شاهنشاهی ایران هم موقعیت ممتازی داشته است . چنانکه پس از به قدرت رسیدن داریوش بزرگ به یکی از شهرهای مهم هخامنشی تبدیل شد . آثار به جا مانده از ابنیه اشکانی بویژه شیرسنگی نشان از اهمیت شهر در آن دوره دارد . در دوره ساسانی هم این منطقه از مناطق مهم اطراف بیستون به شمار می رفته تا درجه ای که آخرین مقاومت ساسانیان در برابر هجوم اعراب در این منطقه در هم شکست . سکونتگاههای پراکنده این محدوده قطعا متاثر از تحولات منطقه دستخوش دگرگونیهایی شده اند .

معرفی روستا ، تحولات و علل آن :

روستای کوهستانی سیمین از شهرستان همدان ، بخش مرکزی ، دهستان ابرو می باشد . این روستا دره ای سرد و خشک واقع در 10 کیلومتری جنوب خاور همدان است . در طول جغرافیایی 48 درجه و 35 دقیقه و عرض جغرافیایی 34 درجه و 41 دقیقه و در ارتفاع 2260 متری از سطح آبهای آزاد و در 4 کیلومتری روستای ابرو و 16 کیلومتری مرکز شهر همدان قرار گرفته است . در شمال شرقی قله کلاه قاضی از قلل الوند و در امتداد قله شاه نشین بزرگ قرار دارد . از این کوهها چشمه ساران متعددی سرچشمه می گیرد که روستای سیمین و سایر روستاهایی که در دامنه قرار گرفته اند را مشروب می سازد . به طور کلی این روستا در منطقه ای قرار گرفته که آب و هوای آن متأثر از توده های هوایی مدیترانه ای است که دارای زمستانهای سرد و طولانی و تابستانهای تقریباً خشک و گرمی است . متوسط بارندگی سالانه روستا نسبت به شهر همدان بیشتر و دوره سرمای آن پایدارتر است (متوسط بارندگی سالیانه 300 الی 500 میلیمتر) . براساس گزارش ایستگاه هواشناسی سداکباتان میانگین سالانه دما برای یک دوره 20 ساله 9/7 درجه ثبت گردیده است . میانگین حداکثرهای دمای گرمترین ماه (تیر) 32 درجه و میانگین حداقلهای دمای سردترین ماه (دی) -9/7 درجه می باشد . باد غالب منطقه از جهت جنوب غربی به شمال شرقی است و بادهای مطلوب تابستانی از جهت شرق و جنوب شرقی به شمال غربی می وزند .


|

زبان آنها فارسی با گویش لری است . دین آنها اسلام و مذهبشان شیعه است . کار و پیشه آنها کشاورزی ، دامداری ، باغداری ، پرورش زنبور عسل ، کارگری و قالیبافی است . کشت آنها آبی و دیمی و آب کشاورزی و آشامیدنی آنها از چشمه و رودخانه می باشد . فرآورده های آنها شامل گندم ، جو ، لوبیا ، نخود ، گردو ، زرد آلو ، بادام ، سیب درختی ، آلو سیاه ، سنجد ، چوب درختان صنوبر و بید است . گیاهان ختمی ، شیرین بیان ، خاکشیر ، بومادران ، کاسنی ، پونه ، گل گاو زبان و گون که کاربرد دارویی و صنعتی دارند . پوشش گیاهی برای چرای دام از رستنیهاست .

جانوران و پرندگان آنها شامل شغال ، گرگ ، روباه ، خرگوش ، کبک و تیهو است . این روستا دارای دبستان ، نهضت سواد آموزی ، مسجد ، امامزاده ، حمام و شورای ده است . مردم آبادی از کلیه تسهیلات استان همدان بهره می گیرند . ( فرهنگ جغرافیایی . (1385

روستای سیمین که به گفته اهالی و آثار به جای مانده که حاکی از دانش کهن خانه سازی و یکجانشینی است ، از جمله زیستگاههای کهن منطقه به شمار می رود . این روستا در دوره های مختلف بسته به شرایط جابجا شده است . جای نخستین در انتهای دره کلاه قاضی و نزدیک به این قله بوده است و سپس طی دوره های زمانی به پائین تر منتقل شده است . محل فعلی روستا به گفته اهالی قدمتی بیش از 300 سال دارد .ز ا آنجا که اجداد ساکنین این مناطق از طایفه لُر و اقوام آریا و سوار کار بوده اند قطعاً از آغاز ساکن دشتها و نواحی مسطح بوده اند . در جستجو برای یافتن علت سکونت در ارتفاعات فوق الذکر این علل قابل شمارش است : دین ، جنگ ، سرما ، اقوام بومی و ... . وجود معادن سنگ سیلیس در محدوده روستا که امروزه مورد بهره برداری هم قرار دارد ، بدلیل جلوه خاصی که در راهها و دامنه های اطراف روستا ایجاد می کند ، می تواند دلیل نام گذاری روستا شده باشد .

شناخت و بررسی ویژگیهای معماری در بافت و مسکن روستا :

- 1 شناخت و بررسی تغییرات و تحولات تاریخی روستای سیمین ابرو :

ایلات قراگوزلو که از ارتفاعات و مراتع این قسمت استفاده می کردند به طرفداری از صفویان برخاستند و پس از به قدرت رسیدن صفویه قدرت را در منطقه به دست گرفتند و اراضی همدان تحت اختیار ایشان درآمد . ایلات و عشایر در مسیرهای حرکت خود در مناطقی که قابل استراحت بود بتدریج امکاناتی ایجاد می کردند . آثار فونداسیون سنگی برای برپایی چادرها یا نگهداری چارپایان در مسیر حرکت ایلات وجود دارد . این نقاط بتدریج با علاقه مند شدن کوچ نشینان به محل و ماندگاری ، تبدیل به هسته های اولیه روستاهای منطقه شد . مناطق متعددی از این دست در طول دره کلاه قاضی یافت می شود که به این صورت مورد استفاده کوچ نشینان بوده است . چهار دوره سکونت و جابجایی در همین نقاط شکل گرفته است .

نخستین محل استقرار روستا که امروزه بنام دکان بازار یا دیدمان داش یا سنگ آسیاب خوانده می شود در فاصله تقریبا 6 کیلومتری محل فعلی روستا و در انتهای دره کلاه قاضی قرار داشته است . دومین محل بنام سیمین خرابه کمی پایین تر از محل قبلی و سومین محل بنام سیمین در کنار امام زاده عبدا... در فاصله 2 کیلومتری محل فعلی قرار دارد . آثار اندکی از سکونتگاههای پیشین باقی مانده است ، چرا که با توجه به دشواری تهیه سنگهای چهارتراش مورد استفاده در ساخت ابنیه برای ساکنین ، اغلب از همان مصالح سکونتگاه قبلی برای ساخت خانه های جدید استفاده می شد . روستا دارای قلعه دیدبانی برفراز یکی از تپه های جبهه مقابل دره و رو به روستا بوده است که به مرور زمان پس از بلا استفاده ماندن سنگهای آن برای ساخت و تعمیر خانه های روستا استفاده شده است . پیش از احداث راه آسفالته فعلی راههای مالرو که براساس تجارب ساکنین منطقه شکل گرفته بود مورد استفاده قرار می گرفت . این راه ها با توجه به شیب طبیعی زمین و محدودیت حرکت چارپایان و نیز قرارگیری در دامنه های آفتاب گیر و قابلیت استفاده در زمستان شکل گرفته بود . راه دسترسی روستای سیمین مسیر مالرو و بالادست روستا بود که از

|

روستای چشین به آنجلاس و از آنجا به سیمین می رسید . پس از متروک ماندن آنجلاس راه جدید از ابرو به سمت سیمین شکل گرفت . دسترسی روستای سیمین از راه مالرو از طریق مسیری است که از منبع آب و گورستان ده گذشته به محل حمام ، مسجد و آسیاب قدیمی می رسد و در ادامه بافت ارگانیک روستا را شکل می دهد . استقرار گورستان و سایر اماکن عمومی در مسیر ورودی روستا سنتی دیرینه است که در اغلب نقاط کشور دیده می شود . علت عدم انطباق دسترسی های داخلی بافت با ورودی فعلی روستا نیز همین مسئله است .
یکی از عوامل با اهمیت در انتخاب محل سکونت وجود آب است که در منطقه مورد مطالعه بصورت چشمه وجود دارد . محل استقرار فعلی روستا یکی از مظاهر عمده چشمه ها است . در کل روستا که مساحتی کمتر از 13 هزار متربع دارد تعداد 6 چشمه وجود دارد . شیب ملایم نسبی رو به جنوب ، وجود چشمه های متعدد و نزدیکی به جاده و رودخانه ، عواملی است که می تواند موجب شکل گیری اولیه روستا در این محل شده باشد . چنان که از چیدمان خانه ها و شکل دسترسی ها پیداست ، واحدهای همسایگی در اطراف چشمه ها شکل گرفته و با گسترش روستا به هم پیوسته شده اند . آب هر چشمه به وسیله جویهایی از زیر خانه ها به هر یک از منازل واحد همسایه وارد شده و نهایتا به بیـرون می رفته است . بافت متراکم فعلی در محدوده بافت قدیم در طی صدها سال بازسازی و نوسازی شده است . گسترش درونی این واحدهای همسایگی در یک محدوده معین به شکل فعلی در آمده است .

شکل شناسی بافت :

روستای سیمین دارای دو نوع بافت فشرده و پراکنده است . بافت فشرده که بافت قدیم روستا را نیز شامل می شود ، دارای دو محله بالا و پایین است . محله بالا که شامل مرکز محله مسجد و حمام قدیم است ، در قسمت شمالی و بالا دست قرار گرفته و ورودی روستا نیز از همین سمت است . محله پایین که دیرتر شکل گرفته است از محل چشمه مرکزی روستا به سمت جنوب شکل گرفته و شامل مرکز محله بقالی می باشد . بافت نوساز و پراکنده که بصورت خانه باغی می باشد از یک سو در امتداد مسیر مالرو بطرف پایین دره کلاه قاضی در جهت شمالی شرقی و از سوی دیگر در امتداد جاده اصلی به طرف همدان در جهت شمال غربی شکل گرفته است .

سـازمان فضـایی :

ساختار فضایی روستای سیمین ابرو در شکل اصلی خود پیش از تغییر محور ورودی مطابق سنت شکل گیری سکونتگاههای منطقه ، ترکیبی از ضرورتهای طبیعی و فرهنگی است . سلسله مراتب ورود به روستا را عبور از کنار مزار درگذشتگان ، که درخت صنوبر تناوری از دور محل آنرا مشخص می کند و رسیدن به فضای ورودی روستا با استقرار فضاهای عمومی و خدماتی نظیر مسجد و حمام و سپس آغاز شبکه راههای داخل بافت که به شکل ارگانیک در امتداد ورودی شکل گرفته تشکیل می دهد . در قسمت مرکزی ، تقاطع بافت مرکز محله با کاربریهای تجاری اطراف آن وجود دارد . امتداد شبکه راههای داخل روستا به باغات متراکم اطراف روستا وارد می شود که بلافاصله پس از اتمام بافت مسکونی آغاز می شود .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید