اســلامی، صرفا نتیجه قوانین فیزیکــی، خصوصیات اقلیمی ــرای این مهم، رویکردهای مختلفی که معماران مســلمان با آداب و رســوم و کارکردهای فیزیکی بناهای مربوط به آنهاست استناد به آموزه های اسلامی برای رمزپردازی در آثار خود مورد (Kuhnel, 1996 ,6) و نه توصیه ها و آموزه های هستی شناختی اســتفاده قرار می داده اند تبیین می شــوند تا مشخص شود که و معرفت شــناختی مکتب اســلام و فی الواقع، هیچ رابطه ای اسلام، حداقل در سطح راهبردهای نظری، نظام نشانه شناختی و بصریَ معینی را پایه ریزی نموده است. میان هنر اســلامی و اعتقادات اســلامی وجود نــدارد 1993 ,1)
را می توان ارائه نمود.« هدف مقاله، تبیین چگونگیَ رمزپردازی در معماری اســلامی اســت تا بتوان رویکردهــای مختلفی که معماران ســنتی برای رمزپردازی در آثار خود بهره میگرفتند را تحلیل نمود. البته خاطر نشــان می ســازد که طی این مقاله به تبیین تئوریک ایــن مهم پرداخته می شــود و کاربردی نمودنَ یافته های بنیادیَ این مقاله مجال دیگری را می طلبد.
نــوع اطلاعات مرتبط با موضوع این پژوهــش عمدتا بر پایه زمینههای تاریخی، تفســیری و به ویــژه کالبدی خواهد بود و اطلاعات لازم اغلب از طریق روشــهای مبتنی بر مطالعات اســنادی و کتابخانه ای گردآوری شــده است. در بخش های تحلیلی مقالــه، ضمن بهره گیــری از روش تحلیل محتوای کیفی، از روش استدلال منطقی برای تحلیل و داوری دادهها استفاده شده است.
چارچوب نظری
و تمثیلــی راه دیگری نــدارد (نقــره کار، 1387، (478 که این به طور کلی، درک هر نوع ارتباطی در جهان پدیدارها مبتنی بر م لفه ی مهمی تحت عنوان »نشــانه« می باشد که این م لفه مهم نیز در پرتو تبیین گونههای مختلف نشانه میسر می باشد. ممکن اســت منشی کلامی، تصویری یا آوایی و یا بساوایی و نشانه های اعتباری، نشــانه هایی هستند که در آن، دلالت نظائر آن را به خود گیرد. پس واژه ها، تصاویر، ایما و اشارات، کننــده شــباهتی با مدلــول نــدارد (ضیمــران، 1383، (49 ژست ها و چیزها می توانند نشانه باشند .(Chandler,2007,2) و درواقــع میــان صــورت (دال) و معنایش(مدلــول) رابطــه در یــک دســته بندی کلــی می توان نشــانهها را به دو دســته ای قــراردادی برقــرار اســت (صفــوی، 1383، .(16 پــس اعتباری و تکوینی تقسیم نمود (پارسانیا، 1373، .(
15 تبیین نشــانه هایی همچون حروف الفبا، اعداد، چــراغ راهنمایی، این دو دســته نشانه و ویژگی های آنها در حوزه هنر و معماری پوشــیدن لباس مشــکی به نشــانه عزا و نظیر اینها که صرفا حائز اهمیتی مضاعف است زیرا هنر برای ورود به عرصه معنا مبتنی بر قرارداد هســتند نشــانه هایی اعتباری (سمبولیک) و محتوی جز رمزپردازی و آیه سازی و شیوه های نمادگرایانه ــمرده می شــوند (نقره کار و رئیســی، 1390، .(6 نشانه های تکوینی، آن دسته از نشانه ها هستند که رابطه دال گونــه دیگــر از نشــانه های تکوینی، نشــانه هــای نمایه ای و مدلول (صورت و معنا) در آنها وابســته به قرارداد و اعتباریات هســتند؛ نمایه ها آنهایی هستند که مناسبتَ دال و مدلول در مختلف نیست. این دسته از نشانه ها را می توان به دو دسته اصلی آنها از نوع رابطه علت و معلولی است (احمدی، همان، .(27
