پاورپوینت تربیت

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

تربيت يك فرايند مستمر و پيوسته بوده كه هدف نهايي آن كمال وسعادت انسان است و اين كمال درمكتب ما همان قرب الهي است. و اهميت آن به اين خاطراست كه كودك مانند مومي دردست ماست و ما هم مي توانيم با تربيت درست اورا به انساني تبديل كنيم كه خليفه الله روي زمين باشد وهم به موجودي پست تر از حيوان تبديل شود ، تربيت انواع مختلفي داشته وعوامل زيادي درآن نقش دارند ومتناسب با توانايي هاي فرد مقابل مراحل مختلفي دارد

تعریف تربیت

اسلاید 2 :

از سه ديدگاه قابل بررسي است كه در همه ي آن ها براساس نيازهاي جسمي ، روحي ، عاطفي ، اجتماعي و…به دوره هاي مختلفي تقسيم مي شود. كه اين سه ديدگاه عبارتند از:
الف- در اين ديدگاه تربيت به مراحل زير تقسيم مي شود:
۱- دوران جنيني و كودكي : تا يازده سالگي
۲- دوران نوجواني :۱۱-۱۷ سالگي
۳- جواني : ۲۵-۱۸ سالگي
۴- كهولت و پيري

مراحل تربيت:

اسلاید 3 :

از دوديدگاه قابل بررسي است:

الف) تعمدي: تربيت ازاين ديدگاه بر دو نوع است:

تربيت عمدي: فرد يا افراد تربيت كننده شيوه ي خاصي ازتربيت را درباره ي فردي اعمال مي كنند وبراي تربيت خود طرح و برنامه اي دارند
تربيت غيرعمدي: اين نوع تربيت بدون اراده،طرح وبرنامه ي قبلي صورت مي گيرد يعني كودك همه ي كارهاي بزرگترها،دوستان و…را مي بيند و از آنها تقليد مي كند

ب) اخلاقي و رفتاري: تربيت از اين ديدگاه نيز بر دو نوع است:

۱) تربيت جنسي: در اين نوع تربيت درباره ي غريزه ي جنسي دو ديدگاه مطرح مي شود:

الف) غريزه ي جنسي مربوط به دوران بلوغ بوده و از اين دوران شروع مي شود.

ب)اين غريزه از ابتدا درنهاد كودك است وبا توجه به شرايط محيط زندگي كودك ممكن است دير يا زود خود را نشان دهد كه مصداق آن انحرافات جنسي نوجوانان نا بالغ است .

۲) تربيت مذهبي: همه ي كودكان زمان تولد پاك ومعصومند وخوب وبد را از پدر ومادر ياد مي گيرند.
نقش پدرومادر در تربيت مذهبي كودكان:

۱- خود به اصول و ارزش هاي دين و هر چيزي كه به كودك مي گويند باشند.

۲- تاكيد بر ادب ، نزاكت، نرم زباني و عدم

انواع تربيت:

اسلاید 4 :

الف) عوامل انساني شامل:

۱)خانواده كه خودشامل:
الف) مادر
ب) پدر
ج) خواهر و برادربزرگتر

۲)معلم وكاركنان مدرسه وشاگردان

۳)محيط واجتماع كه خود شامل:
الف) معاشران
ب) خويشان و بستگان
پ ) رهبران جامعه

ب)عوامل غيرانساني شامل:

۱) غذا و دارو
۲)عوامل جغرافيايي ،طبيعي ،شغلي و…
۱) خانواده:

عوامل موثردرتربيت

اسلاید 5 :

۱) معرفي وانتخاب الگو(از روش هاي قرآني):
كه تاكيددارد بايد الگوهاي مناسب و پسنديده اي انتخاب كرده وآن ها را به كودكان معرفي كرده وآن ها را وادار به تفكر درباره ي آن الگو بكنيم تا با تفكر و اختيار خود آن را انتخاب كند

۲) قصه گويي:
دراين روش نيز مي توان قصه هايي از زندگي ائمه ، بزرگان و گذشتگان براي كودك بيان كرده و او را وادار به تفكر درباره ي زندگي گذشتگان وپندها و عبرت هاي آن ها بكنيم.

۳)بزرگداشت كودك:
بايد همواره كودك را بزرگ داشته و با احترام با او برخورد كنيم تا احساس امنيت ، راحتي ، بزرگي ، شخصيت و اعتماد بنفس دراو تقويت شود

۴) انتخاب درست دوست:
بايد ويژگي هاي يك دوست خوب را به كودك خود با دلايل محكم و قانع كننده بيان كرده و او را در انتخاب دوست خوب و خيرخواه ياري كنيم

۵) پذيرفتن عذرخواهي كودك:
بايد در مواردي كه ديديم كودك از كار ناپسند خود پشيمان شده و معذرت خوهي مي كند ، عذرخواهي او را بپذيريم وپرخاشگري نكنيم چون با اين كار خود ، اين صفت نا پسند را به او ياد مي دهيم .
روش هاي عملي درتربيت:

اسلاید 6 :

آموزش و پرورش به عنوان نهادی با کارکرد های جامعه پذیری ، فرهنگ پذیری ، آموزش علوم وفنون ، با بهره گیری از مواریث دینی و فرهنگی در کنار یافته های علمی اندیشمندان و صاحبنظران بیشترین مسوولیت را در قبال ایجاد مهارتها و توانمندیها ، انتقال ارزشهای دینی و ملی به دانش آموزان بر عهده دارد . این نهاد به منظور رفع کاستی ها و خلا های موجود برنامه های درسی در طول یک دهه ی گذشته طرح ها و برنامه های متنوعی را در مدارس که به باور صاحبنظران و اندیشمندان ، دوره ی شکل گیری شخصیت و مناسبترین زمان برای ایجاد و تقویت ارزشهای اسلامی و مهارتهای لازم برای زندگی اسلامی است ، اجرا نموده است .

آموزش و پرورش باید به دنبال ایجاد زمینه جهت رشد فضائل اخلاقی و تقویت بینش و مهارت دانشمندان و رشد همه جانبه ی متناسب با آموزه های دینی و پویایی فرآیند یاددهی – یادگیری در جهت نهادینه کردن ارزشهای واقعی اسلامی باشد .

نقش آموزش و پرورش در تعلیم و تربیت

اسلاید 7 :

1- جنبه ی روحی 2- جنبه ی اجتماعی و تناسب با وضع زندگی محیط .

جنبه های تربیت :

اسلاید 8 :

اصول عمومی تربیت که در آن به همه ی جنبه ها توجه شود عبارتند از :

1- رشد قوای دماغی به موازات قوای جسمی
2- فرآگیری فن زندگی در اجتماع و سازگاری با محیط .
3- تامین قدرت اراده و قوت غرایز و عواطف
4- ارتباط با خانواده و اتکای به آن .

اصول عمومی تربیت :

اسلاید 9 :

این پیشنهادها عبارتند از 1- تعدیل سرمایه و کار و عدم تجمع ثروت . 2- بالا بردن ارزش انسانی و اخلاقیات 3- توجه به پرورش فرزند 4- ایجاد حکومتی خاص که منافع جامعه را بر منافع شخصی و طبقاتی و قبیله ای مقدم بدارد . 5- تبلیغ صحیح اعمال نیکو 6- بهبود نسل و سرشت افراد ، از راه اصلاح ازدواج ها . 7- صداقت بزرگتران خانواده و جامعه و مطابقت ظاهر و باطن .

اما برای اینکه تعلیم و تربیت بتواند به خوبی ارزشها ی اسلامی را در مدرسه و میان دانش آموزان اجرا کند باید به پیشنهادهای اسلام درباره ی تربیت توجه کند .

اسلاید 10 :

اصول کلی تربیت دینی که در تعلیم و تربیت مورد توجهند به شرح ذیل اند:
اصل اول :توجه به طبیعت کودک و رشد بدنی و فکری او و در نظر گرفتن قوانین روان شناسی .
اصل دوم : متوجه کردن کودک به مبدا و معاد و ایمان به خدا و روز جزا .
اصل سوم : استفاده از وسایل سمعی وبصری .
اصل چهارم :تحریک احساسات و عواطف دانش آموزان به سوی کمال و حق .
اصل پنجم : علاقه مند کردن فرآگیران به انجام فرایض و آداب دینی و مذهبی .
اصل ششم : تحول تمایلات
اصل هفتم : نظم عواطف .
اصول کلی تربیت دینی :

اسلاید 11 :

دستگاه آموزش و پرورش در هر کشوری جزو دستگاه های توسعه آفرین و تسهیل کننده ی مسیر تحول می باشند . در واقع بنیادی ترین مجموعه در بین عناصر یک نظام را دستگاه تعلیم و تربیتی آن نظام تشکیل می دهد . رشد و تعالی هر کشوری را می توان از میزان اهتمام و باورهای فکری و عملی آن کشور نسبت به آموزش و پرورش دریافت . در بین مولفه های تاثیر گذار آموزشی و پرورشی به معلمان و مربیان برجسته ترین و ذی نفوذترین عناصر می باشند .

برای معلمان قدرتهای چهارگانه ای عنوان داشته اند که عبارتند از :

1- قدرت علمی – تخصصی

2- قدرت شخصیتی

3- قدرت حقوقی: ( مجموعه قوانین و مقرراتی که به حمایت از معلم اشاره دارد ) .

4- قدرت اجتماعی معلم : (به پایگاه و جایگاه معلم درجامعه اشاره دارد ). از میان قدرتهای ذکر شده ، قدرت شخصیتی و رفتاری تاثیر عمیق تری دارد .حضر ت علی (ع) می فرماید : " هرکه خود را پیشوای مردم قرار دهد باید بیش از آموزش دیگران به آموزش خود بپردازد و به جای زبان بارفتار و روش زندگی اش به تربیت دیگران بپردازد .
نقش تربیتی معلم :

اسلاید 12 :

1. ویژگی تعارض مداری

در فضای دینی هر اقدامی متضمّن یک پاسخ مثبت فعال و یک پاسخ منفی فعال است. انجام هر عملی ما را ملزم به خودداری از بسیاری اعمال دیگر می کند. هرگز نمی توان بین خدا و شیطان، حق و باطل و صدق و کذب آشتی برقرار کرد. هر گزینشی مستلزم یک وازنش است. بنابراین نه تنها میل به خدا و تعالی فعالانه است، بلکه رهایی از شیطان و گمراهی نیز جدّی و فعالانه صورت می پذیرد.

یکی از موانع مهم در تربیت دینی، روحیه سازش پذیری و مداهنه با باطل و تلاش برای جمع بین حق و باطل و ایجاد آشتی میان آن دو است. ویژگی تعارض مداری در تربیت دینی متکفّل پرورش روحیه ای است که در مقام نظر همواره در صدد شفاف سازی جریان حق و انفکاک آن از بیراهه های باطل است و در مقام عمل و رفتار نیز ضمن فاصله گیری و انزجار عملی از باطل در صدد تقرّب به جریان حق و قرار گرفتن در قلمرو آن است. بنابراین، می توان اصول تربیت را بر اساس تعارض میان حق و باطل و شفافیّت این تقابل در حوزه نظر و رفتار تبیین کرد. تربیت دینی دو بال دارد؛ اقدام به انجام امر مثبت و مقاومت و مبارزه در برابر امر منفی. کلیه اصول استنتاج شده از دیدگاههای تربیتی امام علی(ع) دارای این ویژگی یعنی داشتن دو لبه متعارض است.
نگاهی کلی به اصول تربیت از دیدگاه امام علی(ع)

اسلاید 13 :

یکی از عامترین ویژگیهای حاکم بر اصول تربیت مشخصه خدامحوری است. این ویژگی جوهره اساسی رفتار و منش فرد دیندار را تشکیل می دهد و به عنوان مهمترین عامل در ایجاد تمایز تربیت دینی از دیگر حوزه های تربیتی مطرح می گردد. به طور مشخّص، مفهوم خدامحوری عبارت است از «جهت گیری کلیه اعمال و رفتارهای انسان به سوی ملاکها و معیارهای الهی». انعکاس این امر در فضای تربیت بیانگر ویژگی خدامحوری است. سریان ویژگی خدامحوری در اصول تربیت سبب جهت گیری اصول به سوی تعالی می شود. نگاه به انسان از هر روزنه ای غیر از روزنه الهی، حتی خِرَد و عقل، پیام آور نوعی مواجهه با او در زوایای محدود به جهان مادی و راهبری وی به گستره ای کاملاً متفاوت از خاستگاه الهی و ابدی است.

2. ویژگی خدامحوری

اسلاید 14 :

دین ناظر به کلیه جوانب زندگی انسان است و با نگرشی فراتر از رفع نیازهای موضعی و مادی، جهت دهنده بسیاری از خواستهای انسان در روند زندگی از حیث گزینش و نحوه عمل و مسیر آن می باشد. تربیت بر اساس چنین نگرشی مستلزم عدم انفکاک از متن زندگی است. بنابراین باید در جریان تربیت از اصول و معیارهایی استفاده شود که قابلیت انطباق بر مسیر عادی زندگی را داشته باشند و از قلمرو آن خارج نشوند. اصول تربیت هرگز سبب بروز فعالیتی در عرض فعالیت مرسوم در زندگی نمی شود، بلکه نشو و نما و انعکاس خود را از رهگذر زوایای مختلف زندگی عملی می سازد.

3. ویژگی زندگی مداری

اسلاید 15 :

1. اصل آخرت گرایی دنیاگریزی

رابطه دنیا و آخرت و نحوه مواجهه با هر یک از این دو در کلام امام علی(ع) نه تنها به طور مستقیم بیان شده است بلکه حضرت با آشکار ساختن ماهیت دنیا و آخرت و ارائه ویژگیهای آن دو و همچنین وضعیّت انسان در مواجهه با هر یک از آنها همواره در صدد بیان این نکته هستند که ما بدون توجه به جایگاهی که در آن واقع شده ایم و همچنین بدون توجه به جایگاهی که پس از مدتی نه چندان طولانی به آن منتقل خواهیم شد، نمی توانیم تضمینی برای نیل به تربیت و هدایت، و سعادت و رستگاری داشته باشیم. توجه همه جانبه به دنیاشناسی و آخرت شناسی و نحوه تعامل با آن دو، به صور مختلف در کلام امام علی(ع) مدّنظر قرار گرفته است. آنچه مهم است تبیین خط سیر تأثیر اصل آخرت گرایی و دنیاگریزی در روند تربیت از منظر امام(ع) است. شاید بتوان روند مزبور را چنین ترسیم کرد: الف) شناسایی دقیق دنیا و آخرت، ب) شناسایی ارتباط میان دنیا و آخرت، ج) نحوه تعامل با دنیا و آخرت.

اصول تربیت از دیدگاه امام علی (ع)

اسلاید 16 :

از منظر امام(ع) آرزو پدیده ای است که بستر شکل گیری آن نوعی جهالت به واقعیتهای وجودی و غفلت از محدودیتهای حاکم بر انسان است. از این رو، آرزو آفت اندیشه22 و سبب غفلت از واقعیتهایی است که انسان با آن مواجه است.

آرزوگرایی یعنی عدم توجه به محدودیتهای وجودی23 و نیز غفلت از واقعیت دنیا و دل بستن به آن و فراموشی آخرت.24 بنابراین آرزو منجر به فریب انسان و غوطه ور شدن وی در غفلت و جهالت می شود. آنچه انسان را از این وادی سرگردان نجات می دهد، اهتمام به عمل است. عملگرایی یعنی توجه و هوشیاری نسبت به وضعیت انسان، محدودیتهای او و ارتباط وی با دنیا و آخرت. عملگرایی مستلزم نوعی مسئولیت شناسی در فرد است که نافی هر نوع خیال گرایی و تن دادن به لذتهای موهوم است.

2. اصل عمل گرایی آرزو گریزی

اسلاید 17 :

تربیت که موضعی فعال در مواجهه با انسان دارد، دارای دو وجهه است؛ از یک طرف، روحیه عمل و اطاعت و اجتناب از خیال پردازی و دوری از عمل را در انسان تقویت می کند و از طرف دیگر، با ایجاد سازوکار برگشت پذیری (توبه) در صدد القای روحیه امیدواری جهت نیل به اهداف تربیت حتی با امکان گناه و خطا است.26 باید توجه داشت که روحیه امیدواری به طور فعال در صدد نفی هرگونه مشخصه یأس و ناامیدی است و از این رو، مستلزم نوعی یأس گریزی فعّالانه است که خود را در عمل نشان می دهد.27 توبه نمونه بارز دیگری از عمل است که نشانگر رسوخ روحیه امیدواری در فرد است.28 خداوند با افتتاح باب توبه و استغفار، زمینه بازگشت و امیدواری را فراهم آورده است.29

3. اصل امیدواری یأس گریزی

اسلاید 18 :

بنابراین تقوای مزبور با حرص و آز و هواپرستی و تن پروری مخالف است و به طور فعّال جلوی انسان را در پذیرش بی قید و شرط لذات مادی می گیرد. مسلما دین به مقتضای خود دارای دستوراتی است که به نوعی با روحیه لذت طلبی و رفاه زدگی در تعارض است و انجام دادن دستورهای دینی مستلزم استقامت و مقاومت در برابر بسیاری از خواهشهای نفسانی است.30 این مفهوم در بسیاری از کلمات امام علی(ع) در ارتباط با هدایت و موعظه اقشار مختلف مردم به چشم می خورد.

اهمیت این امر هنگامی نمایان تر می شود که اگر به تاریخ صدر اسلام توجه داشته باشیم، روحیه دنیاگرایی و اجتناب از مظاهر آخرت گرایی سبب بروز بسیاری از انحرافات در جهان اسلام در ابتدای حرکت و نهضت جهانی آن شد. زیرا پس از پیروزیهای چشمگیر مسلمانان و گسترش حکومت اسلامی امکانات رفاهی بیشتری نصیب آنان شد و آنان را به وادی رفاه زدگی و حرص و طمع برای جمع آوری ثروت سوق داد. آنچه در این میان حائز اهمیت است، رابطه پایداری با عاقبت اندیشی و انعکاس صداقت در مقام عمل از یک طرف و رابطه رفاه زدگی با آرزوپروری و دنیاگرایی از طرف دیگر است.

4. اصل پایداری پرهیز از رفاه زدگی

اسلاید 19 :

با نگاهی اجمالی به کلام امام(ع) در می یابیم که توجه ویژه ای به عوامل مزبور و اجتناب از عوامل غفلت زا شده است. این امر تا آنجا پیش رفته است که توجه به آن در تمام حالات و تک تک اعمال باید رعایت شود. عاقبت اندیشی و لزوم ترجیح فواید نهایی حتی به قیمت فروگذاری لذتهای آنی و مقطعی مستلزم آخرت اندیشی و انجام عمل و پرهیز از آرزو و خیال پروری است و بالعکس غفلت، متضمن دنیاگرایی و خیال پروری و اجتناب از هرگونه پایداری و شکیبایی است.

عوامل اساسی که شناخت و تأکید بر آن در پرورش بینش و ایجاد امکان بیشتر تعقل ورزی در دیدگاه امام علی(ع) بخصوص در نهج البلاغه به آن اشاره شده است، عبارتند از:

الف) اندیشه و آفات آن،31

ب) اندیشه و تعقل در آیات عذاب،32

ج) بینش و توجه به عوامل تقویت کننده آن33 (توجه به قرآن، سنت پیامبر(ص)، احادیث، تاریخ و آثار گذشتگان)،

د) موانع بینش34 (وابستگی ها و سمت گیریهای عاطفی، حجابهای مادی، فتنه های اجتماعی)،

ه ) آثار بینش و بصیرت35 (حرکت معقول و سنجیده، گرایش سالم، شهامت و خطرپذیری، زهد، استقبال از مشکلات، بدعت گریزی و قاطعیت)

و) آثار دوراندیشی امری که موجب تعادل و میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط می شود.36

5. اصل تعقل ورزی غفلت زدایی

اسلاید 20 :

یکی از موانع مهم در طریق تربیت و نیل به سعادت، خودمحوری و غرور و تکبر است. این ویژگی راه پذیرش هدایت را مسدود می کند و سبب ایجاد سدّی بین فرد و عوامل تربیتی می شود. عنصر تواضع در مناسبات تربیتی از نظر امام علی(ع) ضرورتی غیرقابل اجتناب است. اگر تواضع و فروتنی و پذیرش این که انسان برای کمال نیازمند غیر خود است و باید در برابر برنامه های او پذیرش داشته باشد، در وی نباشد، امکان تحقق فضای تربیت از بین می رود. از این رو، تواضع در برابر خدا به عنوان37 محوری ترین بخش تواضع مطرح می شود. این نوع تواضع، چهره کامل خود را در عبادت الهی نشان38 می دهد. اگر تواضع و فروتنی در برابر مردم نیز مطرح می شود، در راستای تواضع در برابر خداوند قابل توجیه است.

غرور و تکبر آفتی برای پندپذیری و رستگاری انسان محسوب می شود.39 محور تواضع نوعی نگاه به خود از زاویه قبول کاستیها و نقصانهای خویش و محور تکبّر فریفته شدن به امکانات خویش و خودبزرگ بینی است. خودپسندی به عنوان آفت عقل و ادراک، نگاه انسان را محدود به خویشتن می نماید و وی را از امکانات بیرون از خود محروم می کند.40 از این رو، تمام مظاهر غرور، نخوت و تکبر در قالب خود بزرگ بینی،41 خود برتربینی،42 خودپرستی،43 خودپسندی،44 خودستایی،45 خودمحوری،46 خودخواهی47 و خودنمایی48 مورد نهی قرار گرفته اند. تواضع در درون خود باعث شکوفایی عقل و خرد می شود، به نحوی که مرزهای آن به سوی دریافت امکانات برتر دیگر در خارج از وجود خویش گسترش می یابد.

6. اصل تواضع گرایی تکبرگریزی