بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
عنوان واحد:فرآیند آموزش به بیمار
عنوان درس:درمان سرطان
اسلاید 3 :
اهداف کلی
اهداف :
در پایان ارائه از دانشجویان انتظار میرود:
تعریف اولیه بیماری , شناخت مختصری از روشهای تشخیص ، عوامل ایجاد ، روشهای درمانی در درمان بیماری سرطان را بدانند و بیان کنند.
نقش پرستاران را در آموزش سلامتی و روند درمان سرطان ارائه دهند .
نقش جراحی ، شیمی درمانی ، پرتو درمانی ، ژن درمانی و حراردت درمانی را در کنترل و بهبود بیماری سرطان را توضیح دهند .
اسلاید 6 :
شرح کلی
سرطان:
سرطان یک فرایند بیماری است که باتغییرشکل سلولها به وسیله جهش ژنتیکی آغاز میشود.در این وضعیت سلولهای غیرطبیعی با تولیدمثل غیرجنسی شروع به تکثیر غیرعادی کرده و سیگنال های تنظیم رشدسلول را نادیده میگیرند.
روش های تشخیص:
روش های درمانی:
جراحی
پرتودرمانی
ژن درمانی
شیمی درمانی
حرارت درمانی
عوامل ایجاد:
ویروس و باکتریها
عوامل فیزیکی و مواد شیمیایی
عوامل ژنتیکی و خانوادگی
عوامل تغذیه ای و هورمونها
تعیین وجود و گسترش تومور
تعیین وجود انتشار(متاستاز)به بافتهای دیگر
ارزیابی عملکرد ارگانهای درگیر و غیردرگیرباسرطان
تعریف
روشهای تشخیص
عوامل ایجاد
روشهای درمانی
اسلاید 7 :
درمان سرطان
روش های درمانی :
شیوه درمانی که در بیماران مبتلا به سرطان پیشنهاد میشود براساس اهداف درمانی هرنوع خاص از سرطان درجه بندی و مرحله بندی متفاوت است.
حیطه اهداف درمانی شامل:درمان،کنترل،تسکین
درمان تا هنگامی که تشخیص سرطان قطعی نشود شروع نمیشود.
جراحی
پرتودرمانی
ژن درمانی
شیمی درمانی
حرارت درمانی
اسلاید 8 :
1) جراحی:
جراحی تشخیصی(Biopsy )
روش شکافتن: غالبا از راه آندوسکوپی
برش دادن:غالبا از راه آندوسکوپی
برداشت سوزنی: حداقل صدمه به بافتهای اطراف
اسلاید 9 :
بیوپسی از طریق شکافتن :به خاطر راحتی دسترسی به تومورهای پوستی پستان ،قسمت های فوقانی و تحتانی مجاری گوارشی و قسمت فوقانی دستگاه تنفسی بیشتر استفاده می گردد .
نمونه برداری برشی: هنگامی انجام می شود که تومور آنقدر بزرگ است که نمیتوان آن را به طور کامل خارج نمود
بیوپسی سوزنی :زمانی به کار می رود که توده مشکوک به راحتی در دسترس باشد مثل برخی تومورها در پستان ،تیروئید، ریه، کبد و کلیه این نمونهبرداری به صورت سرپایی انجام میشود و بسیار سریع به نسبت ارزان از نظر اجرایی ساده است و غالباً با بی حسی موضعی انجام می شود غالباً از اشعه ایکس و سونوگرافی تصویربرداری بازتاب مغناطیسی برای کمک به پیدا کردن منطقه مشکوک و راهنمایی برای جاگذاری سوزن استفاده می شود
اسلاید 10 :
روش شکافتن
برش دادن
برداشت سوزنی
اسلاید 11 :
جراحی پیش گیرنده:
جراحی پیشگیرنده به خارج کردن بافت ها یا ارگان های غیر حیاتی گفته می شود که احتمال رشد سرطانی در سلول های آن زیاد است در مورد انتخاب جراحی پیشگیرنده باید به وجود تاریخچه خانوادگی و استعداد ژنتیکی احتمال وجود خطر یا فواید آن ، توانایی تشخیص سرطان در مراحل اولیه توجه کرد
جراحی تسکینی:
جراحی تسکینی هنگامی که درمان قطع امکان پذیر نیست .
هدف :مداخلات جراحی، کاهش علائم ،راحت شدن بیمار تا حد امکان ارتقای کیفیت زندگی بیمار و خانواده وی می باشد .
جراحی تسکینی تلاش برای کاهش عوارض سرطان مانند ایجاد زخم ،انسداد خونریزی در تراوش های بدخیم است.
اسلاید 12 :
تدابیر پرستاری جراحی:
بیمار قبل از عمل جراحی نیازمند مراقبت های کلی میباشد .
مراقبت ها در هر فرد مرتبط با سن،ارگان آسیبدیده ،نواقص تغذیه ای ومسائل فرهنگی می باشد .
بررسی بیمار از نظر اختلالات ایمنی نیز ضروری است پرستار قبل از عمل، ارزیابی کامل از تمام مواردی که حین و بعد از عمل جراحی ممکن است اتفاق بیفتد انجام میدهد.
هنگامی که از پرستار در مورد نتیجه تست های تشخیصی و رویه های جراحی پرسیده می شود اطلاعاتی که پرستار می دهد باید در راستای اطلاعات پزشک باشد.
پس از جراحی پرستار واکنش بیمار را به عمل جراحی بررسی کرده و از نظر عوارض جانبی احتمالی مانند عفونت خونریزی ،ترومبوز وریدی، عدم تعادل مایعات و غیره بیمار را کنترل می کند .
برنامه ریزی ترخیص پیگیری مراقبت در منزل و درمان های مورد لزوم باید در اولین فرصت آغاز شود
اسلاید 13 :
2) پرتو درمانی
دونوع اشعه یونیزان وجود دارد :1) اشعه الکترومغناطیسی 2) اشعه ناشی از ذرات
انواع پرتودرمانی:
خارجی(تله تراپی)
داخلی(براکی تراپی)
سیستمیک
سطحی یا تماس
بیش از 60درصد بیماران سرطانی برای درمان از روش پرتودرمانی استفاده میکنند.
اسلاید 14 :
اجرای پرتو درمانی:
پرتو درمانی بر اساس منبع اشعه مورد استفاده, محل تومور و نوع سلول های سرطانی هدف از راه های متفاوتی انجام می شود.
پرتودرمانی خارجی :
شایع ترین شکل پرتو درمانی, پرتو درمانی خارجی است انرژی مورد استفاده در این روش از یک شتاب گر خطی و منبع مرکزی مواد رادیو اکتیو مانند چاقوی گاما تولید میشود
پرتودرمانی داخلی:
در این روش منبع تشعشع که در یک پوشش نگهدارنده کوچک پیچیده شده در داخل تومور یا بسیار نزدیک به آن قرار میگیرد و Implant یا ماده کاشتنی نامیده میشود. مواد کاشتنی ممکن است در شکلهای مختلف مانند سیمهای کوچک ، تیوبهای پلاستیکی ( کاتترها ) ribbans ( رشتهای ) کپسول یا به شکل دانهای وجود داشته باشد . مواد کاشتنی مستقیماً در داخل بدن گذاشته میشوند
اسلاید 15 :
اجرای پرتو درمانی:
رادیوتراپی سیستمیک( پزشکی هستهای ):
در این روش از مواد رادیواکتیو مانند I131 Strontium89. به صورت خوراکی یا تزریقی استفاده میشود . این روش درمانی گاهی اوقات برای درمان سرطان تیروئید استفاده میشود . محققان در حال بررسی موادی هستند که بتواند برای درمان دیگر انواع سرطان استفاده شود .
اسلاید 16 :
تدابیر پرستاری پرتو درمانی:
در پرتو درمانی ملاقات کنندگان و پرسنل باید زمان محدودی در اتاق بیمار باشند تا احتمال خطر در معرض اشعه قرار گرفتن کاهش یابد
پرستار باید وضعیت پوست و مخاط دهان را در براکی تراپی داخل حفره ای با دوز بالا بررسی کنند
اگر علائم سیستمیک مانند ضعف و خستگی وجود داشته باشد پرستار باید به بیمار توضیح دهد که این علائم در نتیجه درمان است و ناشی از تخریب بافتی و پیشرفت بیماری نیست.
اسلاید 17 :
پرتو درمانی ممکن است برای درمان کامل برخی از انواع سرطانها مانند کارسینومای تیروئید ،سرطان های موضعی سر گردن و دهانه رحم استفاده شود .
از رادیوتراپی برای کنترل تومور استفاده می شود
پرتو درمانی پیشگیرنده برای جلوگیری از گسترش سرطان اولیه به نقاط دور دست بدن استفاده می شود مانند پرتودرمانی مغز برای پیشگیری از نفوذ سرطان خون و سرطان ریه به مغز استخوان و بافت نرم به کار می رود
خطرناک ترین آسیب پرتو درمانی ایجاد تغییر در مولکولDNAسلول های بافت می شود میزان تابش به حساسیت بافت هدف به تابش اشعه، اندازه تومور ،تحمل بافتهای سالم اطراف تومور و نیز ساختار بالینی سلولهای مجاور تومور هدف بستگی دارد
نکات:
اسلاید 18 :
3) ژن درمانی
رویکردهایی برای اصلاح نقایص ژنتیکی میباشد.همچنین به کاربردن ژنها برای تخریب سلولهای سرطانی یا کمک به ژنهای دفاع کننده از بدن میباشد.
سه رویکرد کلی:
ذرمان مستقیم تومور
ایمنی درمانی فعال
ایمنی درمانی انتخابی
اسلاید 19 :
ژن درماني براي إصلاح نقايص ژنتيك يا تخريب سلول هاي سرطاني يا كمك به ايمني بدن استفاده ميشود.
درمان مستقيم تومور:با ژن درماني سبب خودكشي ژني سلول هاي سرطاني و از بين رفتن آن ميشود در این روش تعیین ژنی که فایده بیشتر داشته باشد دشوار است.
أيمني درماني فعال:در اين روش ژن براي تحريك سيستم ايمني در جهت توليد ضد تومورها استفاده ميشود.
ايمني درماني انتخابي:تجويز لنفوسيت هاي تغيير شكل يافته ژنتيك براي نابودي تومور است.
در اين روشها پرستار بايد نياز هاي آموزشي و حمايتي بيمار را شناسايي و براي آن برنامه ريزي كند چون تحريك سيستم ايمني يك چالش است
اسلاید 20 :
4)شیمی درمانی:
هدف آن تخریب سلول های سرطانی است در این روش سلولها کاملا تخریب نشده وبقیه مراحل تخریب توسط سیستم ایمنی انجام می شود
نکات :
سلولهای درحال تقسیم به موادشیمیایی حساس هستند.
داروهای شیمی درمانی در فواصل زمانی منظم استفاده میشوند.
داروهای شیمی درمانی میتوانند در عملکرد چرخه سلولی اختلال ایجاد کنند یا اینکه بدون ایجاد دخالت در چرخه سلول کار آن را متوقف سازند .
برای درمان بیماریهای سیستمیک استفاده میشود و برای معالجه اختلالهای موضعی همراه با جراحی و پرتو درمانی بکارمیرود.
به علت استفراغ و بي اشتهايي ناشئ از شيمي درماني اختلال در تغذيه و آب و الكتروليت ايجاد ميشود.پس پرستار بايد وضعيت تغذيه و آب و الكتروليت بيمار را كنترل كند و او را به مصرف غذا و مايعات تشويق كند.
