بخشی از مقاله
در مقابل جاسوسي شبكه‌اي چه كار مي‌توان كرد؟ سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه تا چه اندازه اطلاعات از طريق منابع آشكار در دسترس مي‌باشد؟ كتابي در سال 1361 صفحه در سال 1991 توسط دو كارشناس ارشد اطلاعات نظامي چين با نام «منابع و روش‌هاي دستيابي به علوم و فنون منابع ملي و فن‌آوري اطلاعاتي» نوشته شد. نويسندگان اين كتاب واژه «اطلاعات» را اين گونه تعريف مي‌كنند «دانش جساس براي نفوذ در فنآوريهاي اساسي به آنها مي‌گويند كه حدود 80 درصد اطلاعات مورد نياز ارتش چين از طريق منابع آشكار به دست مي‌آيد و بيست درصد بقيه از طريق منابع طبقه‌بندي شده و سري مي‌باشد. از جمله منابع آشكار عبارتند از نشريات، گزارش كنفرانس‌ها و همايش‌ها و اطلاعات آشكار.
در اين تحقيق مي‌گوئيم كه چگونه اينترنت مي‌تواند يك منبع ارزشمند براي دست‌اندركاران جمع‌آوري اطلاعات تجاري به طريق مجاز و اخلاق باشد و چگونه اينترنت مي‌تواند مورد سوء استفاده افراد غيرمجاز قرار گيرد. فن‌آوري به ويژه ريزپردازنده‌ها، رايانه‌ها و شبكه‌هاي جهاني موتور محركه‌اي هستند كه با سرعتي وصف‌ناپذير ما را وارد عصر اطلاعات و دانشي شناخته شده كرده‌اند. اين نيرو همچنين يك نيروي محركه قوي براي اقتصاد جهاني است.
در سطح ملي، توضيح خواهيم داد كه چرا تكامل در شركتهاي فراملي يا مديريت مديران قدرتمند مي‌تواند هويت‌هاي شبه سياسي ايجاد كند كه به راحتي فراتر از قانوني‌هاي هر كشوري عمل مي‌كنند و خواهيم گفت كه چرا اين منطق باعث مي‌شود كه شركتي بزرگ فراملي به جاسوسي بپردازند. و گفته خواهد شد كه چگونه جاسوسي به عنوان دومين حرفه كهن جهان اينترنت را به خدمت خود گرفته است. تكامل جاسوسي از طريق شبكه‌هاي رايانه‌اي در فضاي جديد تجارت جهاني تشريح خواهد شد و سپس تفاوت ميان سه نوع جاسوسي تشريح مي‌شود. و اينكه چطور از طريق جاسوسي در شبكه‌هاي رايانه‌اي در قرن 21 به عنوان ابزاري براي حصول به برتري در قالب كشوري، تجاري يا نيروي نظامي اين سه نوع جاسوسي به سمت يكپارچگي به پيش مي‌رود و تمايز ميان آنها كمتر شده است.
اگر تعريف جامع‌تري از جاسوسي داشته باشيم. اين عمل 5 هدف عمده را دنبال مي‌كند كه عبارتند از: 1- دفاع از يك كشور. 2- كمك به شكست دشمن. 3- افزايش قدرت اقتصادي يك كشور يا يك مؤسسه تجاري. 4- افزايش سهم در بازار تجاري. 5- تصميم به در اختيار داشتن يا ادغام يك مؤسسه تجاري در مؤسسه ديگر. قرن 21 كه خيلي از بايگران عمده انتظار دارند كه عصر اطلاعات» يا «عصر فن‌آوري» باشد ممكن است در عوض «عصر جاسوسي از طريق شبكه‌هاي رايانه‌اي و عصر جاسوسي فن‌آوري باشد. چرا گروه‌هاي مثنوعي چون دولت ملي، نهادهاي مجري قانون فدرال، تروريست و غيره در زمينه شبكه‌هاي رايانه‌اي و اينترنت سرمايه‌گذاري عظيم كرده‌اند؟ دليل آن مشخص نيست: تمدن ما در حال گذارند مرحله اعتقاد راسخ به «اتم‌هاي» فيزيكي به مرحله شكوفايي داده‌هاي اطلاعاتي و الكترونيك است. لاجرم جاسوسي شبكه‌اي بيشتر رايج كرده است زيرا به قولي «ويلي ساتون» جاسوسان و ديگر خلافكاران «جايي مي‌روند كه پول در آنجاست».
«روندهاي محيطي در عصر اطلاعات جهاني»
«الگور» تعاون سابق رئيس‌جمهور آمريكا گفته بود كه: ما در شرف يك انقلاب هستيم كه مثل انقلاب صنعتي تأثير زيادي به اقتصاد خواهد داشت. به زودي شبكه‌هاي الكترونيكي اين امكان را براي مردم فراهم مي‌كنند كه مرزها و فاصله‌هاي زماني را بشكنند و از فوايد بازارها و فرصت‌هاي تجاري جهاني استفاده كنند كه امروز حتي تصورناپذير است.
«افول فولت- ملت و ظهور افراد»
زماني كه نگاهي به گذشته بشر مي‌افكنيم از دوره‌اي كه انسان‌ها در غار زندگي مي‌كردند تا به امروز، گاهي متوجه نيستيم كه نهادي كه ما آن را «دولت- ملت» مي‌ناميم تنها در دوره كوتاهي از تاريخ يعني 700 سال است كه هويت يافته است و به نظر مي‌رسد دولت- ملتها در حال از دست روان اهميت خود و افراد در مبارزه براي تثبيت جايگاه خود هستند صرف‌نظر از اينكه حاكميت كشورها يا حاكميت اشخاص غلبه يابد، تجارت به حيات خود ادامه خواهد داد.
فن‌آوري پيشرفته:
وقتي صحبت از فن‌آوري پيشرفته مي‌كنيم، منظور ما وسايل فني، تجهيزات، دستگاههاي پردازش اطلاعات و وسايل مخابراتي است كه براي مديريت و پشتيباني از نيازهاي شخصي، تجاري و نهادهاي دولتي استفاده مي‌شود. امروزه در بسياري از وسايل مخابراتي محلي، ملي و بين‌المللي از فن‌آوري پيشرفته استفاده مي‌شود.
پيدايش اينترنت:
ارتباط و اتصال ميان شبكه‌ةاي جاني كه در اواخر قرن بيستم تكامل يافت و به صورت اينترنت نمايان گرديد را مي‌توان «نظام اعصاب جهاني» براي انتقال اطلاعات حاوي حقايق، افكار و فرصتها «از هر نقطه به نقطه ديگر» توصيف كرد. اينترنت ماحصل طرحهايي است كه از طرف «آژانس طرح تحقيقات پيشرفته» آمريكا در دهه 1960 دنبال مي‌شد. اينترنت شايد يكي از تحولات هيجان‌انگيز آن دوره باشد. در اصل اين هدف دنبال مي‌شد كه براي تسهيل دسترسي به منابع پر هزينه رايانه‌اي اقدامي صورت گيرد و ارتباطات نظامي تقويت شود. بدين ترتيب اينترنت از 1988 تا به امروز روند سريع تكاملي خود را كه سابق بر اين، محدود به محافل علمي و نظامي مي‌شد طي كرده و وارد عرصه‌هايي چون تجارت الكترونيكي و ارتباطات رسانه‌اي تجاري شده است. اينترنت كه مي‌توان آن را شبكه منحول جهاني يا شبكه شبكه‌ةا توصيف كرد، بنياني را بوجود آورده است كه مي‌توان بازار تجارت جهاني (تجارت جهاني= واژه ديگري براي تجارت الكترونيكي است) را بر آن بنا نهاد. رايج‌ترين و عمومي‌ترين وسيله دسترسي به اينترنت «شبكه جهاني وب» است. مخترع «وب» هدف از ابداع آن را راهي براي سهيم شدن در اطلاعات مي‌دانست.
يك واقعيت مهم براي مديران،مسؤولين حفاظتي و مجريان قانون اين است كه شبكه جهاني اينترنت «وب» واقعاً جهاني است مرزهاي فيزيكي و نيز فاصله جغرافيايي در «دنياي سايبريك» تقريباً بي‌معني است. يك رايانه كه از نظر جغرافيايي در فاصله‌اي بسيار دور واقع است به راحتي مي‌تواند به مانند يك رايانه در محل مورد حماسه قرار گيرد. مديران شركتها و دواير دولتي و كارشناسان امنيتي و مجريان قانون بايد به خوبي اين مفهوم مهم را درك كنند.
شوك آينده:
با تقدير از كتاب «شوك آينده» تافلر، واكنش مردم و سازمانها نسبت به فضاي ثبت‌آور پيشرفت اينترنت پيچيده بوده است. گرچه برخي افراد و سازمانهاي حرفه‌اي در بهره‌گيري از ظرفيتهاي اين فن‌آوري جديد خيلي سريع و پيشگام بوده‌اند ولي برخي نيز به آهستگي وارد عرصه اينترنت شده‌اند و منتظرند ببينند كه در آينده چه اتفاقاتديگري در راه است. رشد سريع اينترنت سؤالاتي را مطرح مي‌كند و آن اين است كه تا چه اندازه يك جامعه مي‌تواند اين پديده را فراهم كند و سازمانها تا چه اندازه مي‌توانند در اين ظرف زماني فشرده از اين امكان بهره‌مند شوند. سرعت رشد فن‌آوري ارتباطات از طريق اينترنت يا ديگر فنآوريهاي جديد اين امكان را فراهم آورده است كه دسترسي به اطلاعات شركتها راحت‌تر صورت گيرد. اين امر بي‌سابقه است و اگر شرتكي از اين امكان محروم باشد، ممكن است خود ببيند. وسعت و حجم اطلاعات روي اينترنت نيز بي‌سابقه است و مي‌تواند تصميم‌سازي در اقداماتي كه بايد عليه رقبا صورت گيرد را راحت‌تر كند.
همچنين وقتي درصد رشد نيز بي‌سابقه است. به نسبتي كه اطلاعات بيشتري به اينترنت وارد مي‌شود و اين اطلاعات براي افراد بيشتري در دسترس قرار مي‌گيرد «تغييرات اساسي در نحوه ارتباط، تجارت و انديشه ما نسبت به دنيايي كه در آن زندگي مي‌كنم، بوجود مي‌آيد. در نتيجه، نحوه ارتكاب جرم رايانه‌اي و جاسوسي شبكه‌اي نيز دستخوش دگرگوني اساسي مي‌شود.
تأثيرات اينترنت چه بوده است؟
در امور تجاري، اينترنت به مثابه مقابله داود با جالوت است. يعني منافع و مزاياي اينترنت به قدري است كه برغم خسارات احتمالي نمي‌توان آن را ناديده گرفت. قبلاً فن‌آوري اطلاعات پيشرفته نيز منحصراً در اختيار دولت، ارتش، دانشگاهها و شركتهاي بزرگ بود. اما امروزه اين طور نيست. اكنون هر كسي كه بتواند يك كامپيوتر و نرم‌افزارهاي آن را خريداري كند، در واقع به بزرگ‌ترين رايانه دنيا يعني اينترنت متصل مي‌شود مشخص است كه عوامل جاسوسي شبكه‌اي، جاسوسان فني و ديگران كه فعاليت جنايي دارند نيز مي‌توانند به قدرتمندترين فن‌آوري اطلاعات دسترس داشته باشند. سؤال اين است كه آنها چگونه از اين ابزار استفاده مي‌كنند. همان‌طور كه ظرفيت اقدامات جاسوسي شبكه‌اي عليه سازمانها را در نظر مي‌گيريم، بايد ملتهاي آن را نيز مورد توجه قرار دهيم. همان فن‌آوري اطلاعات كه ما در مديريت سازمان خود استفاده مي‌كنيم، عوامل جاسوسي شبكه‌اي و جاسوسان فني زرنگ و هوشمند نيز مي‌توانند از همين فن‌آوري براي ضربه زدن به حكومتها، مؤسسات تجاري و ديگران استفاده كنند.
براي يككاربر كه از پست الكترونيكي استفاده مي‌كند، آنچه اهميت دارد سرعت و حجم مبادلات الكترونيكي است. به همين ترتيب، مديران و كارشناسان حفاظتي و مجري قانون نيز بايد متوجه ميزان خساراتي باشند كه ممكن است يك پيام اينترنتي به مؤسسات تجاري تجاري و نهادهاي حركتي وارد كند. يك مورد پست الكترونيكي مي‌تواند حاوي برنامه تجاري راهبردي يك سازمان يا رمز توليد يك محصول باشد و اين اسرار را مي‌توان در يك لحظه از يك سوي دنيا به سوي ديگر ارسال كرد.
چالش‌هاي جديد براي كارشناسان امنيتي و مجري قانون:
اينترنت چالش‌هاي جديدي فراروي كارشناسان امنيتي قرار داده است. مديران و كارشناسان بايد با فرهنگ لغت و واژه‌هاي متي مربوط به اينترنت آشنايي داشته باشند. اين مأموران همچنين بايد با تهديدهايي كه از ناحيه سارقين اينترنتي، كلاهبرداران، جاسوسان متي و تروريست‌ها وجود دارد و يك پديده كاملاً جديدي است، آشنا باشند.
طبق گزارش سال 1999 اف‌بي‌اي و مؤسسه امنيت رايانه‌اي، شركتهايي كه از ارتكاب جرم و اعمال خلاف در نظام‌هاي رايانه‌اي خود مطلع شده‌اند، حدود چهل درصد آنها اين موارد را به مراجع قانوني گزارش نكرده‌اند. دليل عمده آن اين است كه اين شركتها از اين گونه شكايت‌ها كه مي‌تواند با تبليغات منفي توأم شود واهمه دارند زيرا اينگونه تبليغات مي‌تواند آثار منفي بر مشتريان و شركاي تجاري داشته باشد. در ضمن سه انقلاب اساسي در حال وقوع است «انقلاب اقتصادي» انقلاب در فن‌آوري اطلاعات، انقلاب در امور نظامي). اين انقلابها در آينده پيش‌بيني پذير نيز ادامه خواهد يافت و تأثير به سزايي در شركتها و بازار جهاني خواهد داشت. آنچه كه در درجه اول براي شركتهاي تجاري مهم است انقلاب اقتصادي است زير اين انقلاب تعيين مي‌كند كه چگونه شركتها در بازار جهاني تجارت كنند.
در عين حال، فن‌آوري پيشرفته شتابان دارد. اكنون نه تنها شركتهاي جديد بلكه شركتها و مؤسسات تجاري قديمي نيز مايلند امور تجاري خود را از طريق اينترنت انجام دهند به همين خاطر، آسيب‌پذيري‌هاي تجاري از ناحيه عوامل جاسوسي شبكه‌اي و جاسوسان متي بيشتر شده است.
تجارت الكترونيكي:
تجارت الكترونيك واژه با آوازه جديد در عصر اطلاعات است. تجارت الكترونيكي اساساً استفاده از رايانه، وسايل ارتباطات مخابراتي و فنآوريهاي پيشرفته براي انجام معاملات تجاري و ارتباط ميان مؤسسات و نهادهاي تجاري است. اصطلاحاً به اين موضوع «تجارت الكترونيكي» گفته مي‌شود
چرا اينترنت ›موتور پيش‌برنده الكترونيكي» براي انجام امور تجاري به صورت الكترونيكي است؟ زيرا كه اينترنت جهاني است و قابليت توسعه هر چه بيشتر دارد و مي‌تواند در آينده خدمات تجاري را با كارآيي خدمات تجاري را با كارآيي بيشتر و هزينه كمتر به ميلياردها مشتري ارائه دهد. وزارت دفاع آمريكا از طريق اتوماسيون كردن تكميل 16 فرم كه بيشترين استفاده را دارد 2/1 ميليارد دلار (در يك دوره ده ساله) صرفه‌جويي كرده است.
استفاده از آدرس اينترنتي مشابه يا نزديك به هم، مشكلاتي را به وجود آورده است مثلاً اگر شما آدرس «Nasa. Gov» را وارد كنيد، وارد پايگاه اينترنتي سازمان قضايي آمريكا (ناسا) مي‌شويد و شما را از سفرهاي فضايي آمريكا به كره مريخ مطلع مي‌كند، در حالي كه اگر آدرس «Nasa. Com» را وارد كنيد ممكن است تبليغي را با تصويري از زنان بر هنر رؤيت كنيد.
جاسوسي چيست؟
در فرهنگ لغت و بشر، در تعريف واژه جاسوس آمده است: «جاسوسي عبارت از اقدام به جاسوسي يا استفاده از جاسوسي براي كسب اطلاعات از طرحها و فعاليتهاي ديگران به ويژه طرحها و فعاليتهاي يك كشور خارجي يا يك شركت رقيب است «فرهنگ لغت اينكارنا، واژه جاسوسي را اينگونه تعريف كرده است» استفاده از جاسوسي براي جمع‌آوري اطلاعات مسري».
تعريف جاسوسي نظامي:
تعريف عمومي جاسوسي نظامي عبارت از «جاسوسي يا استفاده از جاسوسي براي دستيابي به اطلاعات درباره طرحها و فعاليتهاي نظامي بويژه طرحها و فعاليتهاي نظامي يك دولت خارج است.
آسيب‌پذيري‌هاي جاسوسي و جاسوسي شبكه‌اي:
دلايل آسيب‌پذيري شركتها مي‌تواند از جمله موارد زير باشد:
عدم تشخيص اطلاعات اختصاصي احساس.
عدم حفاظت مناسب از اطلاعات اختصاصي احساس.
عدم حفاظت مناسب از سيستم‌هاي رايانه‌اي و ارتباطات راه دور.
فقدان يا ناكافي بودن سياست‌ها و رويه‌ها.
عدم آگاهي كاركنان از مسئوليت‌ها و وظايف خود.
رفتار مديريتي كه اغلب عنوان مي‌دارند، ما اطلاعات اختصاصي يا حساس نداريم» يا «در مورد ما اين اتفاق نمي‌افتد».
بنابراين دلايل فوق را مي‌توان با موارد زير تركيب كرد كه:
اطلاعات يك كشور يا يك شركت براي كشورها يا شركتهاي تجاري ديگر ارزشمند است.
طرحهاي رقيب حاضرند براي كسب اين گونه اطلاعات پول خوبي را پرداخت كنند.
خلافكاران تمايل بيشتري به سرقت اطلاعات پيدا كرده‌اند.
ارتباطات اينترنتي شركتها و نهادهاي دولتي افزايش پيدا كرده است.
