دانلود مقاله میکرواورگانیسم

بخشی از مقاله

میکرواورگانیسم
مقدمه
میکرو ارگانیسمها قادرند سایر موجودات زنده را به انواع بیماریها مبتلا کنند. درک مبانی فیزیولوژکی و زیست شیمیایی بیماریهای عفونی منجر به یافتن راههای مناسب درمانی و ایجاد مصونیت در برابر بیماریها شده است. رابطه میکرو ارگانیسمها با سایر موجودات زنده از جمله انسان بر سه گونه است.
• گندروی : که از یاخته ها و بافتهای مرده یا ترشحات سطحی به عنوان منبع غذایی استفاده می‌کنند.
• همزیستی : که هر دو طرف از این رابطه بهره مند می‌شوند.
• انگلی : که به سود انگل و به زیان میزبان است.
تثبیت یا پایداری میکروبها در بدن منجر به بیماری آلودگی می‌شود. ولی کلمه آلودگی مترادف با بیماری نیست، میزان بیماری زایی میکروب را ویرولانس گویند که مبین قدرت آلوده کنندگی و شدت آسیب رسانی به میزبان است.
مراحل بیماری زایی میکروب
برای اینکه خاصیت بیماری زایی یک میکروب بتواند بروز کند باید مراحل زیر را طی کند.
1. ورود میکروب به بدن: این امر مستلزم عبور از پوست ، بافت مخاطی یا پوششی است که غالبا به صورت سدی در برابر حمله میکروبها عمل می‌کنند و گونه‌های بیماری زا و غیر بیماری زای برخی از میکروبها از نظر توان اتصال به یاخته میزبان با یکدیگر متفاوت‌اند.
2. غلبه بر سیستم دفاعی میزبان: یک میکروب بیماری زا ، برای آلوده کردن بدن باید دارای مکانیسمهایی باشد که بر دفاع بدن میزبان غلبه کند. این مکانیسمها شامل عوامل ضد بیگانه خواری نظیر داشتن کپسول و پروتئین M ، ترشح لوکوسیدین و کو آگولاس و غیره هستند.
3. بر خورداری از عوامل سمی نظیر انواع اندوتوکسین‌ها و اگزوتوکسین‌ها و برخورداری از عوامل گسترش دهنده نظیر دارا بودن آنزیم کلاژناز.

مقاومت میزبان
دفاع سطحی
دفاع سطحی با استفاده از عوامل مکانیکی مانند سرفه ، عطسه ، سالم بودن پوست و غیره است.
دفاع شیمیایی
دفاع شیمیایی از طریق ترشحات مخاطی ، عرق ، آب دهان ، اشک و غیره می‌باشد.
دفاع میکروبی
دفاع میکروبی در رقابت با سایر میکروبها بر سر مواد غذایی ، تغییرات PH و ترشحات متابولیسمی و غیره صورت می‌گیرد.
بیگانه خواری
بیگانه خواری به کمک یاخته‌های بیگانه خوار (گرانولوسیتها) و پیدایش التهاب و تورم ایجاد می‌شود. گرانولوسیتها به انواع نوتروفیلها ، ائوزینوفیلها ، بازوفیلها تقسیم می‌شود. گروه دیگری از یاخته‌های بیگانه خوار به نام اگرانولوسیتها شامل انواع لنفوسیتها و مونوسیتها هستند که در این دفاع نقش دارند.

ایمنی
ایمنی نوع ویژه‌ای از مقاومت است که اولا در طول زندگی فرد بر اثر تماس با مواد خارجی مشخصی ایجاد می‌شود، ثانیا اغلب در برابر یک نوع میکروب بیماری زا یا سم که محرک تولید آن بوده است، نقش حفاظتی دارد. همچنین موجب حفاظت در برابر عامل محرک ایمنی برای مدت طولانی است. ایمنی شامل ایمنی یاخته‌ای و ایمنی عمومی می‌باشد.
پادگن
هر ماده‌ای که بطور اختصاصی باعث پیدایش واکنش ایمنی ویژه‌ای در بدن شود، پادگن نام دارد. پادگنها از ترکیبات پروتئینی و پلی ساکاریدی هستند. پادگن می‌تواند به صورت محلول یا ذره‌ای و محرک واکنشهای ایمنی عمومی و ایمنی با واسطه یاخته‌ای باشد. ایمنی عمومی وابسته به ملکولهای مشخصی موسوم به پادتن است و پادتنها به نام کلی ایمونوگلوبین‌ها نامیده می‌شوند. ایمونوگلوبین‌ها بر مبنای خواص فیزیکی ، شیمیایی به 5 گروه IgA , IgM , IgG , IgD , IgE تقسیم می‌شوند.
در ایمنی با واسطه یاخته‌ای ، یاخته‌های ویژه‌ای به نام لنفوسیت‌های T شرکت دارند. نقاط پذیرنده در سطح یاخته‌های T پادتنهای ویژه‌ای شناسایی کرده و به آنها متصل می‌شوند. در اثر این عمل یاخته‌های T تحریک شده و شروع به تکثیر می‌کنند و در محل تراکم پادتنها جمع می‌شوند.
همه گیری (شیوع بیماری)
شیوع بیماری به ایمنی فردی ، تعداد میکروبهای موجود در محیط ، قدرت میکروبها و چگونگی انتقال میکروب ارتباط دارد.

پیشگیری از همه گیری بیماری
واکسیناسیون بهترین روش پیشگیری از بیماری است. وااکسن از نظر پادتنی مشابه با عامل بیماری زا است. ولی بگونه‌ای تغییر یافته که بتواند بدون ایجاد خطر وارد بدن شود. امروزه واکسنها را به صورتهای مختلف تهیه می‌کنند که شامل استفاده از ارگانیسمهای کشته شده ، خورده پادتنهای خالص ، ارگانیسمهای تضعیف شده ، سموم میکروبی ضعیف شده یا خنثی و پپتیدهای سنتزی می‌باشد.

میکروبها موجودات بسیار کوچکی هستند که فقط با میکروسکوپ دیده می شوند.
میکروبهادر دو فرمانرو یوکاریوت ها و پرو کاریوت ها قرار دارند.
قارچ های میکروسکوپی و آغازیان جزء میکروب های یوکاریوتی و باکتری ها جزء میکروب های پروکاریوتی می باشند. البته باید اضافه کنم که ویروس ها نیز جزء میکروب ها محسوب می شوند.

ما در محاصره میکروب‌ها

ميزهاي كار اداري منبع آلودگي ميكروبي هستند و حتي‌مي‌توانند تا 400 برابر وسايل موجود در دستشويي آلودگي داشته‌باشند.
اين را يك مطالعه تازه نشان داده است. اين مطالعه نتيجه جالب‌تري هم داشته: بر خلاف انتظار اکثر مردم، میز کار خانم‌ها در اداره بسیار آلوده‌تر از میز همکاران مردشان است.
به تازگي یک گروه از پژوهشگران دانشگاه آریزونای آمریکا با انجام پژوهشی متوجه شدند که تعداد میکروب‌هایی که به طور میانگین روی میز کار افراد یافت می‌شود 400 برابر بیشتر از میکروب‌هایی است که در دستشویی‌های همان محیط کار وجود دارند و با وجود آنکه خانم‌ها در این گونه موارد بیشتر به بهداشت توجه می‌کنند، اما آلودگی میز کار خانم‌ها حدود سه تا چهار برابر از میزهای آقایان بیشتر است.

اما از اين مطالعه چه نتيجه‌اي بايد گرفت؟ آيا آلودگي‌هاي محيط كار فقط به همين خلاصه مي‌شود؟
آلوده‌ترین چیزها

درباره آلودگی محیط کار پژوهش‌های زیادی انجام شده و دانشمندان به نتایج جالبی نیز رسیده‌اند. مثلا سه سال پیش پژوهشی از دانشگاه آریزونا نشان داد که میکروب‌های موجود روی گوشی‌های تلفن و صفحه کلید کامپیوتر در اداره‌ها بسیار بیشتر از دستشویی‌هاست و یک میز کار معمولی می‌تواند محل مناسبی برای زندگی چیزی حدود 10 میلیون میکروب باشد.

در این پژوهش دانشمندان تعداد میکروب‌های موجود روی انواع لوازم اداری را شمارش کرده و گوشی‌های تلفن با 25هزار میکروب در هر اینچ مربع، صفحه کلیدهای کامپیوتر با 3 هزار میکروب و موس‌ها با هزار و 600 میکروب، به ترتیب بزرگ‌ترین منابع انتقال آلودگی به کارمندان شناخته شدند.
در مقابل، این تحقیق نشان داد که در هر اینچ مربع از جایگاه نشستن روی دستشویی‌های فرنگی تنها 49 میکروب یافت می‌شود! جالب اینجاست که این تحقیق نشان داد وسایل شخصی مانند میز کار شخصی بیش از اشیای عمومی مثلا شیرهای آب آلوده هستند.
دکتر چارلز گربا، میکروب‌شناس دانشگاه آریزونا که این پژوهش را انجام داده می‌گوید: «زمانی که یک نفر به میکروب سرماخوردگی یا آنفلوانزا آلوده می‌شود، تمام اشیایی که در طول روز لمس می‌کند می‌توانند برای دیگران منبع پخش آلودگی باشند، چرا که برخی از ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوآنزا حتی قادرند تا 72 ساعت روی سطح اشیا زنده بمانند.»
همچنين این پژوهش نشان داد که آلودگی محیط کار در طول روز به شدت افزایش می‌یابد و در ساعات پس از ناهار به اوج خود می‌رسد. دکتر گربا همچنین تاکید می‌کند که اگر به پاک‌کردن گوشی‌های تلفن اهمیت ندهید، تنها روی قسمت کوچکی از آن میلیون‌ها باکتری تجمع می‌کنند که ممکن است موجب بیمار شدن شما شوند.
چند سال پیش هم دانشمندان انگلیسی طي پژوهشی دریافتند که هر صفحه کلید کامپیوتر می‌تواند ماهیانه حدود دو گرم جرم را جمع کند. پس از جمع‌آوری جرم جمع شده روی یک صفحه کلید در پایان یک ماه و آزمایش آن، پژوهشگران اعلام کردند که علت این آلودگی غذا خوردن کارمندان در حین کار با کامپیوتر و تجمع خرده‌های غذا در لابه‌لای کلیدهای صفحه کلید و در زیر ناخن‌های افراد است.
بخش اعظم جرم بدست آمده را خرده‌های بیسکویت و شکلات تشکیل می‌داد. گرچه جرم باقی مانده نیز اکثرا به غذا مربوط بود اما در آن میان تراشه‌های ریز جدا شده از ناخن، پوست و مو نیز وجود داشت.
چرا میکروب؟
دست‌های شما اصلی‌ترین راه انتقال آلودگی به لوازم محیط کارتان هستند. در طول روز ضمن کار کردن با کلیدهای کامپیوتر و استفاده از انواع لوازم مثل قلم، کاغذ و غیره می‌توانید آلودگی را از سطحی به سطح دیگر انتقال دهید و اگر از کارمندانی باشید که برحسب عادت یا از روی وجدان کاری حتی برای ناهار خوردن نیز میز کارتان را ترک نمی‌کنید، خرده‌های غذا می‌توانند روی میز و صفحه کلید کامپیوتر شما جا خوش کنند و بعدا محل مناسبی برای رشد میکروب‌ها باشند.
میز کار شما در مقایسه با میز آشپزخانه که معمولا محل صرف غذاست، صد برابر آلوده‌تر است. از همه اینها گذشته مقداری از پوست، ناخن و حتی موهای شما نیز ممکن است به طور طبیعی ریخته و در زیر کلیدهای صفحه کلید یا روی گوشی تلفن، میزکار و حتی دستگیره‌های در و پنجره و کلید و پریزهای برق تجمع کند.

و اما تازه‌ترین پژوهش دانشگاه آریزونا که مدعی است میز کار خانم‌ها از آقایان آلوده‌تر است، علت احتمالی این امر را چنین بیان می‌کند که خانم‌ها بیش از آقایان عادت به نگهداری مواد غذایی در کشوها و کمدهای محل کارشان دارند و همین موضوع می‌تواند علت آلودگی بیشتر میز کار آنها را توجیه کند.

از سوی دیگر استفاده خانم‌ها از لوازم آرایشی و کرم‌های دست می‌تواند باعث انتقال بیشتر آلودگی شود. به علاوه نباید از نظر دور داشت که خانم‌ها نسبت به آقایان بیشتر با بچه‌های کوچک سر و کار دارند و بنابراین ممکن است دست‌های آنها آلودگی بیشتری به خود بگیرد.

اما دکتر گربا، سرپرست محققان، علاوه بر میز کار خانم‌ها، کیف پول آقایان را نیز یکی از جاهای خوش آب و هوا برای زندگی میکروب‌ها می‌داند. وی می‌گوید کیف پولی که در جیب پشتی نگهداری می‌شود، جای خوب و گرمی برای رشد میکروب‌هاست.
نباید فراموش کرد که همه میکروب‌ها نمی‌توانند بدن انسان را بیمار کنند و آنچه باعث بیمار شدن ما می‌شود، بیشتر نوع میکروب‌های مهاجم است نه تعداد آنها. دکتر سالی بلوم فیلد، يكي ديگر از محققان با بیان این موضوع اضافه می‌کند: «گرچه نوع میکروب‌های موجود بر سطح اشیا مهم‌تر از تعدادشان است، اما اگر غذایی را که به طور معمول باید در یخچال نگهداری شود، در محیط کارتان نگه دارید، خود را به دردسر خواهید انداخت.»
جنگ با موجودات نامرئی
دانشمندان برای خلاصی از شر این میکروب‌های نامرئی ولی موذی، راه‌های ساده‌ای پیشنهاد می‌کنند. اولین اصل برای رعایت بیشتر بهداشت در محیط کار این است که پشت میزتان خوراکی نخورید و در کشوهای آن خوردنی نگهداری نکنید.

راه دیگر برای تمیز ماندن محیط کار شما می‌تواند این باشد که در طول روز چند بار دست‌هایتان را بشویید. اصل بهداشتی دیگر اینکه گوشی تلفن، روی میز، کامپیوتر و دستگیره‌ها را پاک کنید.
می‌توانید برای این کار از یک ماده ضدعفونی‌کننده مثل الکل کمک بگیرید. محققان حتی پیشنهاد می‌کنند که هر از گاهی کلیدهای صفحه کلید کامپیوتر را جدا کرده و زیر آن را با تکان دادن، استفاده از جاروبرقی کوچک و یا حتی فوت کردن پاک کنید.

به این ترتیب شاید تخمین پژوهشگران مبنی بر اینکه کل کامپیوترهای یک کشور در عرض یک سال حدود 3/0تن جرم در خود انبار می‌کنند، اندکی کاهش یابد!

ميکروب ها و مسموميت غذايي
ميکروب ها به گرما، آب و غذا احتياج دارند تا رشد نمايند . ميکروب ها در غذاهايي که گوشت، ماهي، مرغ ، تخم مرغ يا شير دارند بهتر رشد مي کنند . به اين غذاها غذاهاي فاسد شدني گويند زيرا به راحتي فاسد مي شوند. ميکروبها در دماي اتاق سريعتر رشد مي کنند. اگر شما غذاهايي که بيش از 2 ساعت در دماي اتاق مانده اند بخوريد مسموم خواهيد شد.

باکتریها
شاخه شیزوفیتا ( 2000 گونه ) . تعداد باکتریها احتمالا ً از همه جانداران دیگر بیشتر است . در هر جای زمین که زندگی به صورتی امکان پذیر باشد ، باکتریها وجود دارند ؛ و در بسیاری از نقاط زمین ، که جانداران دیگر نمی توانند زندگی کنند ، باکتریها به زندگی ادامه می دهند .باکتریها که طولشان به طور متوسط 1 تا 3 میکرومو است ، کوچکترین سلولهای شناخته شده به شمار می آیند – در حالی که سلول بیشتر جانداران در حدود 10 میکرومو است . سلول باکتریها معمولا ً دارای دیواره سلولی است که از مواد پلی ساکارید ، پروتئین و غالبا ً لیپیدی ، ساخته شده است . اغلب این دیواره را کپسولی ژلاتینی ، که جنس آن مخلوطی از هیدرات کربن و اسید آمینه است ، دربرمی گیرد . در بیشتر موارد وجود یا فقدان کپسول است که بیماری زا بودن یا نبودن باکتری را معین می کند .

باکتریها در اصل تک سلولی اند ، اما بسیاری از آنها کلنی تشکیل می دهند و به صورت زنجیر، قرص یا توده های متراکمی مجتمع می شوند . بسیاری از باکتریها تاژکهای ظریف سطحی نیز دارند که آنها را تا حدی قادر به تحرک می سازند . این تاژکها ساختمان منحصر به فردی دارند.هر کام فقط از یک تارچه ( Fibril ) تشکیل شده است که از نظر شیمیایی با تارچه های سازنده تاژکهای سایر انواع سلولها ، فرق دارد .

به طور کلی ، باکتریها برای همه جانداران روی زمین اهمیتی حیاتی دارند . سه گروه عمده آنها ، که مخصوصا ً از نظر اکولوژی مهمند عبارتند از : ساپروتروفها ، یعنی اقسامی که باعث فساد مواد در آب و خاک می شوند ، شیمیوسنتزکننده ها یا باکتریهای مصرف کننده نیتروژن ( شوره ساز ، شوره زدا و تثبیت کننده های نیتروژن ) که از عوامل دور نیتروژن در طبیعت هستند و باکتریهای بیماریزای انگل ، که منشا بیماریها می شوند . نام گروههای اصلی باکتریها و بعضی از خصوصیات هر گروه در جدول زیر آمده است ( هر نامی معادل یک راسته است ) .

گروههای اصلی باکتریها و بعضی از مشخصات آنها
پسودومونادال ابتدایی ترین گروهها؛ عموما ً تازکدارند، به روش شیمیوسنتز، فتوسنتز و هتروتروفی تغذیه می کنند
پسودوموناد
یوباکتریالها بزرگترین گروهها هستند؛ بعضیها تاژک دارند، به همه حالتهای هتروتروفیسم وهمزیستی، زندگی می کنند؛
باکتریهای حقیقی بسیاری از آنها بیماری زا هستند؛ مثل اشریشیاکولی که در روده آدمی به حالت همسفرگی به سر می برد.
اکتینومیستالها به صورت کلنیهای رشته ای منشعبند، آنتی بیوتیک ( استرپتومایسین، اورومایسین و مانند آن ) تولید می کنند.
باکتریهای منشعب
اسپیروکتالها سلولهای درشت مارپیچی دارند؛ با چرخیدن و تاب خوردن به جلو می روند مثل ترپونماپالیدوم، عامل
باکتریهای مارپیچی مولد سیفیلیس.
میکسو باکتریالها سلول آنها مخاطی ترشح می کند و بر روی آن می خزد و می لغزد؛ به صورت توده هایی جمع می شوند و
باکتریهای مخاطی لغزنده « اجسام بارور » که ظاهرا ً به اجسام بارور کفکهای مخاطی شباهت دارند، تولید می کنند.
بگیاتوآلها به صورت کلنیهای رشته ای اند؛ با جهش به سوی جلو می روند؛ دارای جنبش نوسانی اند، شباهت زیادی به
باکتریهای لغزنده جلبکهای آبی – سبز دارند؛ جز اینکه فتوسنتز نمی کنند.
ميکروب ها و مسموميت غذايي
ميکروب ها به گرما، آب و غذا احتياج دارند تا رشد نمايند . ميکروب ها در غذاهايي که گوشت، ماهي، مرغ ، تخم مرغ يا شير دارند بهتر رشد مي کنند . به اين غذاها غذاهاي فاسد شدني گويند زيرا به راحتي فاسد مي شوند. ميکروبها در دماي اتاق سريعتر رشد مي کنند. اگر شما غذاهايي که بيش از 2 ساعت در دماي اتاق مانده اند بخوريد مسموم خواهيد شد.

غذا را يا داغ و يا سرد نگه داريدبهترين راه براي جلوگيري از رشد ميکروبها در غذاهاي فاسد شدني داغ نگهداشتن و يا سرد نگهداشتن غذايي مي باشد. گرمايي که براي پخت غذا استفاده شده اکثر ميکروب ها را از بين می برد. اما حتما تا سرو کردن غذا آنرا داغ نگه داريد. يک اجاق فقط گرم نمي تواند جلوي رشد ميکروب ها را بگيرد. غذايي را که از بيرون تهيه کرده ايد و نمي خواهيد فعلا مصرف کنيد حتما در يخچال و يا فريزر نگه داريد. باقيمانده غذاها را در يخچال و يا فريزر نگه داريد مخصوصا بلافاصله پس از صرف غذا. خنک نگه داشتن غذا رشد ميکروبها را نخواهد گرفت و يا آنها را نخواهد کشت اما سرعت رشد آنها را کند خواهد کرد.

باقيمانده غذاها را سريعا فريزی نماييد:

اگر ظرف بزرگي از غذاي اضافي داريد، آنرا در ظروف کوچکتر ريخته و داخل يخچال و يا فريزر بگذاريد زيرا در اين صورت زودتر منجمد خواهد شد. گذاشتن غذاي داغ داخل يخچال مسئله اي ايجاد نمي کند. زيرا سرماي داخل يخچال باعث خنک شدن سريعتر غذاي داغ خواهد شد. اگر ظروف غذاي داغ را در محيط آشپزخانه بگذاريد تا سرد شود خطر رشد ميکروبها در غذاي فاسد شدني وجود خواهد داشت. سرماي يخچال بايد 40 درجه و يا کمتر باشد. سرماي فريزر بايد صفر درجه باشد. اگر دماي يخچال گرمتر باشد ديگر براي زمان طولاني جاي امني براي غذا نخواهد بود. فريزرهايي که يک بخش آنها يخچال مي باشد مانند فريزرهاي جدا ايجاد سرما نمي کنند.

آيا مي توان غذاي منجمدي که بخشي از آن و يا تمام آن آب شده دوباره منجمد کرد؟
به طور کلي مي توان چنين گفت که اگر غذاي منجمدي که يخش آب شده ولي هنوز کريستال هاي يخ آن مشهود است قابل دوباره منجمد شدن مي باشد. اما اگر بطور کلي در دماي اتاق آب شده باشد نبايد آنرا دوباره منجمد کرد. سبزيجات را در صورت وجود کريستال هاي يخ در آن دوباره منجمد کنيد. گوشت و مرغ نپخته ايي که هنوز کريستالهاي يخ در آنها وجود دارد را مي توان دوباره منجمد کرد. گوشت و مرغ اگر پخته شده باشند درون قابلمه يا ديزي و يا هر ظرفي شبيه به آن ريخته و در آن را محکم ببنديد تا طعم آن عوض نشود بعد دوباره فريز کنيد.
غذاهاي دريايي که حاوي کريستال هاي يخ نيز مي باشند بايد فورا طبخ شوند. هرگز آنها را دوباره منجمد نکنيد. ميوه ها و محصولات آنها مي توانند دوباره منجمد شوند بدون هيچگونه خطري. البته توجه داشته باشيد که طعم و بو و مزه خوب آنها تغيير نکرده باشد. زيرا ممکن است ترش شوند. اگر يخ ميوه ها باز شده و در دماي بالاي 45 درجه فارنهايت قرار بگيرند مزه و طعم آنها تغيير مي کند . شايد بتوان آنها را بشکل پخته استفاده نمود. آجيل ها، نان ها ، کيک هاي ساده و کلوچه ها را مي توان
با اطمينان دوباره منجمد کرد. انجماد دوباره شايد باعث از دست رفتن آب و رطوبت ماده غذايي شود. غذاهاي خامه دار، پودينگ ها (نوعي دسر) و بستني بايد دور انداخته شوند. اينگونه مواد غذايي را هرگز دوباره منجمد نکنيد.

توجه: ميوه ها ، سبزيجات با اسيديته پايين، گوشت، مرغ ، غذاهاي از پيش آماده شده ممکن است بدون داشتن بوي خاصي فاسد شده باشند. اگر اين مواد دوباره منجمد شده پخته شوند ممکن است خطرناک باشند. هرگز سعي نکنيد اينگونه مواد غذايي را نگهداري کنيد.
آيا از يک ميکروويو ميتوان به عنوان يک کنسرو کننده در منزل استفاده نمود؟

يک ماکروفر نمي تواند به عنوان کنسرو کننده در منزل مورد استفاده قرار گيرد. ميوه هايي با اسيديته پايين بايد تحت حرارت 240 درجه فارنهايت قرار بگيرند. در حاليکه حرارت يک ميکروويو به 212 درجه فارنهايت مي رسد. حتي غذاهايي با اسيديته پايين بايد تحت يک حرارت يکسان و يکنواخت که توسط يک کنسرو ساز مهيا مي گردد قرار بگيرند