آشنایی با انواع کتاب فهرست ( IndeX )

و پس از استفاده بهتر است که آنها را روی میز بگذاریم تا کتابدار هر یک را دقیقاً در جای خودش قرار دهد (در کتابخانه هایی که قفسههای کتاب باز بوده و مراجعه کننده خود باید کتاب مورد نظر را پیدا کند نیز می بایستی به همین نحو عمل شود تا از جابهجایی کتابها و گم شدن آنها در میان قفسه ها و انبوه کتابها جلوگیری گردد

(Periodical Room) اتاق مجالات

اکثر کتابخانه ها اتاقی مطالعه و مخزن مخصوص مجله های مختلف دارند که دوره های مجله ها را به صورت جلد شده (و جلد نشده) نگهداری میکنند. و در اختیار پژوهشگران و علاقمندان قرار میدهند (که معمولاً باید در همان محل مطالعه شود).

اتاقی مجلات مخزنهای پرارزشی است که می توان در زمینه های مختلف (بسته به تخصاضی یا غیرتخصضی بودن کتابخانه) مطالب و اطلاعات مورد نظر را به دست آورد و

چون مقالات علمی به صورت جامع تهیه میشوند و اطلاعات فشرده را در اختیار خواننده قرار می دهند در مقایسه با کتابهای مختلف، پژوهشگر وقت کمتری را صرف میکند و به منابع بیشتری دست مییابد. (کتابنامه  در اتاق مجلات همچنین تازهترین مجله ها و در بسیاری کتابخانه ها، روزنامههای روز نیز ارائه میگردد. کتابهای فهرست (IndeXCS) - در این مجموعه ها معمولاً کتابهای چاپ شده در مدت زمان معین و یا کتابهای مربوط به موضوع های خاص ( از روی نام مؤلف و همچنین عنوان کتاب) به صورت الفبایی دسته بنلی شده و معرفی می شوند. در کتابهای فهرست عمومی معمولا شماره صفحه با صفحه های کتاب هایی را که در مورد مطلب به خصوصی مطالبی نوشتهاند به فهرست درمیآورند. به طور کلی سه نوع کتاب فهرست (IndeX) وجود دارد:

۱ - فهرست مربوط به کتاب ها و مجموعه ها.

۲ - فهرست مربوط به مقاله های چاپ شده در مجلات. (بهترین نمونه  آن در زبان فارسی فهرست دکتر ایرج افشار می باشد

۳ - فهرست مطالب و مقاله های چاپ شده در روزنامه ها

برگه دان یا کشوکارتهای مشخصات کتاب های موجود در کتابخانه نزدیک در ورودی هر کتابخانه جعبه هائی معمولاً چوبی با تعدادی کشو قرار دارد که کارتهای مشخصات کلیه کتابهای موجود در کتابخانه را به ترتیب حروف الفبا (از روی عنوان کتاب، نام خانوادگی نویسنده، موضوع، نام مترجم، نام مؤلف ... ) مرتب شده و در آن کشوها قرار گرفته، هر کتابی را که بخواهیم باید از روی این ک و ت ها یا فیش ها پیدا کنیم.

برگه دان یا کشوکارتهای مشخصات کتابهای موجود در کتابخانهاز طرف دیگر فهرست کتاب ها را میتوان در آخر کتابهای گوناگون، در نشریات مخصوص کتاب و کتابهایی که به این منظور چاپ می شود، با همراه مقاله های انتقادی و کتابشناسی و یا در بعضی مجله های علمی پیدا کرد. این منابع معمولاً به دو دسته تقسیم می شوند:

- فهرست های استاندارد که منابع موجود را در دوره (یا زمان) معینی به شکل الفبایی مرتب کردهاند. (مثلاً دهه  ۶۰ یا ۷۰ و نظیر آن). - فهرست های روز که از تازهترین انتشارات نام میبرند.

(کاتالوگ) یا فهرست کتابهایی که به منظورهای تجارتی منتشر می شود نیز از سه نظر می تواند برای ما مفید واقع شود:

اول - یافتن منابعی که ممکن است در فهرست کتاب های کتابخانه یا در دیگر جاها ذکری از آنها نشده باشد.

دوم - برای تعیین تاریخ، محل انتشار و نام ناشر کتاب های مورد استفاده،سوم - برای آگاهی از نام کتابهایی که تازه به چاپ رسیدهاند.