جمهوری اسلامی ایران به دلیل داشتن موقعیت خاص ژئوپلیتیک و ژئواسـتراتژیک در سطح جهانی و منطقه ای، همواره در معرض تهدیدهایی قرار داشـته و دارد. برابـر شواهد موجود، در حـال حاضـر اصـلی تـرین و عمـده تـرین تهدیـد مفـروض بـرای ایران، ج.ا.ایران، آمریکا و همپیمانان منطقه ای و بین المللی این کشور می با شند، پس موضوع امنیت و دفاع در برابر این تهدید مفروض، یک دستورکار دائمـی و همیشـگی بـرای ایران می باشد.
از مــؤثرترین و پایــدارترین روشهــای دفــاع در برابــر تهدیــدها، پدافنــد غیرعامــل می باشد. بیشتر کشورهای جهان به پدافند غیرعامل به عنوان یک سامانه دفاعی، تـوجهی ویژه دارند. برای مثال، کشوری مانند سوئیس با وجود بیطرفی در دو جنـگ جهـانی و مواجه نبودن با تهدید، به این موضوع توجه بسیار زیـادی دارد. در ج.ا. ایـران، بـاوجود موقعیت خـاص ژئوپلیتیـک، داشـتن ثـروتهـای عظـیم نفـت و گـاز، اسـتقرار نظـام ضداستکبار و ورود به عرصههای فناوری نوین و نیز تهدیـدهای اسـتکبار جهـانی، بـه موضوع پدافند غیرعامل توجه چندانی نشده است (قنوات، فرجپور و علیاکبری، .(9:1387
با توجه به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل، نبود رویکرد مشـخص راهبـردی در مورد پدافند غیرعامل در ترکیب با مؤلفـههـای دینـی و معنـوی و الگـوی دفـاعی و امنیتی سبب بروز ابهامهایی در فهم اصول پایهای دفاع غیرعامل شده و اتلاف منـابع را به همراه خواهد داشت. نتایج و تجربیات حاصل از جنگهای اخیـر در منطقـه و سایر نقاط جهان نشان داده اسـت کـه عـدم توجـه بـه پدافنـد غیرعامـل، تلفـات و ضایعات جبران ناپذیری را بر جای خواهد گذاشت. اینکه چه رویکـرد و یـا راهبـرد اساسی در این زمینه وجود دارد، چالش عینی برای صـاحبنظران عرصـه دفـاع غیـر-عامل است. هدف این مقاله، معرفی رویکردهای راهبردی رایـج پدافنـد غیرعامـل و تعیین رویکرد مناسب است؛ به عبارتی این پـژوهش در پـی معرفـی و تبیـین نظـری رویکردهــای پدافنــد غیرعامــل و تعیــین رویکــرد مطلــوب و متناســب بــا شــرایط ناهمگونی تهدیدها میباشد.
