حاصل این مرحله این است که در آخر مقداری مطلب سبک سنگین شده و مطالب درجهبندی شده - از نظر اهمیت - به دست میآید. مطالبی که با یکی یکی آنها کاملاً آشنا هستید و آنها را مطابق با هدف و منظور مقاله ی خود انتخاب و هرکدام را نسبت به درجه ی اهمیت، اعتبار و جالب بودنش درجه بندی کرده و برای مقصود خود به کار خواهید گرفت.

* طرح مقاله و ریز نکات

در حالی که مطالب را محک میزنیم و انتخاب میکنیم مقاله ی مورد نظر در ذهن ما شکل میگیرد. در این حال درباره  تقدم و تأخر مطالب و نظم و ترتیب آنها میاندیشیم. در طرح مقاله - چه به صورت تصویری در ذهن یا یادداشتی مختصر با خلاصهای از رئوس مطالب گردآوری شده - باید در مورد جای هر یک از مباحث مورد نظر تصمیم بگیریم. در اینجا برای اولین بار خوانندگان مقاله ی خود را در نظر می آوریم. باید مجسم کنیم که چه تیپ اشخاصی هستند، چه انتظاراتی از ما دارند و از چه طریقی باید با آنها مواجه شد.

در وحله ی اول طرح مقاله بستگی به مطلبی دارد که باید به خواننده عرضه کرد. و درمرحله  دوم تیپ خاص خوانندگان. در هنگام جمع آوری مطلب طرحهای گوناگون به نظرمان می رسید و احتمالاً یک یا چند خلاصه  آزمایشی (ریز نکات) نیز در آن حال تهیه کرده و یا در ذهن داشتیم حال آنها را با دقت مورد توجه قرار میدهیم و با انتخاب بهترینشان سعی میکنیم که شکافها و نقاط خالی ای را که باید پر شود پیدا نماییم. در یک مطلب داستانی (یا خبری) طرح مقاله را باید خیلی زود ریخت به خاطر اینکه در مورد نقل یک داستان فقط باید نقاط اوج کوچک و نهایی را و جای بیان آنها را در نظر گرفت. توجه به این نکات مطلب ما را مرحله به مرحله تقسیم بندی مینماید. ولی در مقالات دیگر نظیر مقالات علمی، مرور ریز نکات (که به صورت آزمایشی تهیه کرده بودیم) برای انتخاب طرح اصلی مقاله و تهیه ی ریز نکات اصلی قدمی است که نسبتاً در * مراحل دیرتر باید برداشته شود. ولی لازم است روش تحقیقی خود را هر چه زودتر که ممکن باشد مشخص کنیم.

پس از آنکه مطالب تهیه شده ارزشیابی و انتخاب شد و معلوم گردید که چه قسمتهایی از آنها باید در مقاله ظاهر گردد قدم بعدی این خواهد بود که این رئوس قسمتها را یکی بعد از دیگری به دنبال یکدیگر بنویسیم. اگر جدا کردن قسمتهای مهم تر برای ما مشکل باشد بهترین کار این است که آن قسمت هایی را که با هم وجه اشتراکی دارند دسته بندی کرده و در کنار هم قرار دهیم یا هر دسته را روی کاغذهای مجزا بنویسیم یا به صورت ستون زیر یکدیگر یادداشت کنیم. بعضی ها عادت دارند که چهارگوشه هایی در روی کاغذ میکشند و هر دسته از مطالب مربوط به هم را در یک چهارگوشه قرار می دهند. لیستهایی که روی این شکل ها تشکیل میگردد و یا مطالبی که به طریق گفته شده دستهبندی گردیدهاند طرح اصلی نوشته با ریز نکات مقاله را معین مینمایند. حال باید تصمیم برای تقدم و تأخر آنها بگیریم. ریز نکات معمولاً ریز نکات یک مقاله ی نمونه سه الی پنج قسمت اصلی را در بردارد.