در مرحله دوم باید مطالب زیر در شروع کار پژوهش، قدم به قدم به دانشجو تعلیم و پژوهشگر راستین هرگز برای اثبات فرضیه یا نظریه خود عناد نمیورزد. رد فرضیه با شواهد و دلایلی که در طی تحقیق پیدا میکند (یا ایشات و همهپرسی و تجربه و غیره نفی میگردد) خود گامی درست در پیشرفت معلومات بشری و افزودن به این ذخیره پرارزش محسوب می شود. پژوهشگر واقعی با کمال بزرگ منشی آنرا اعلام میکند و از آن نتیجه ای درست میگیرد.
تمرین داده شود:
الف : انتخاب موضوع مقاله ب: محدود کردن موضوع به جنبهای خاصی از موضوع کلی : یادداشت سرانگشتی هر مطلبی که به نظر میرسد. لازم است در مقاله گنجانده
L.Li culs3(Thesis Sentence) نوشتن فرضیه در جمله گویا :
: جستجوی مقدماتی در کتابخانه
ج: تهیه لیست مقدماتی منابع از اتاقی مراجع و مآخذ با فیش های کاتالوگ
ج: تهیه ریز نکات (outline) منظم شده.
ح: بررسی سطحی و سریع منابع یافته شده و اطمینان از اینکه در آن منابع مطالبی «به درد خور» یافت می شود یا نه
خ: طبقه بندی منابع از نظر اعتبار (منابع دست اول و منابع دست دوم)
د: حذف منابع غیر مفید و تهیه کارتهای کتابنامه
ذ: شروع به مطالعه و یادداشت برداری
ر: اعمال تغییرات لازم در جمله گویا و ریز نکات، در صورت لزوم
ز: نوشتن مقاله:
ز : مقلمه - متن - نتيجه
سی : قسمتهای مقاله کامل شامل: صفحه عنوان - ریز نکات - متن - زیرنویسی هاکتابنامه و فهرست ها و ضمیمه ها
انتخاب موضوع کلی میبایستی براساس ذوقی و علاقه ی شخصی، میزان اطلاعات نویسنده در مورد موضوع و امکانات موجود کتابخانه در دسترس انجام گیرد.
(بدیهی است اینجا سخن از آموزش اصول و روش تحقیقی درمیان است وگرنه محققینی را می شناسیم که برای استفاده از منبعی نادر و کمیاب به کتابخانه های شهرهای دیگر و یا به کشورهای دوردست سفر کرده و به جای تفریح و استراحت و گردش و سیرو سیاحت آفاق و انفس، ساعتها و هفته ها وقت خود را در کتابخانه ها و مراکز علمی گذرانده و از آن منابع یادداشت برداری و در صورت امکان و نیاز با تحمل هزینه های گزاف عکاسی کرده و برای تصحیح نسخه موجود یا تکمیل رساله و مقاله تحقیقی خود به محلی کارشان مراجعت نمودهاند. خوشبختانه تعداد این بزرگان و تشنگان جویای زلال حقیقت به خلاف کتب و منابع مذکور، نادر و کم نیست "). هم سپس باید موضوع تحقیق را به جنبهای خاص و نکتهای که زیادگسترده و جامع نباشد که در یک مقاله نگنجد.
محدود کرد. و پس از این مرحله باید از محقق جوان خواست فرضیه با نظریه یعنی مراد خود از u- (Thesis Sentence) - (s-sul- نوشتن مقاله را در جملهای مشخصی که است بیان کند. در اینجا باید توجه داشته باشد که مقاله را برای استفاده چه کسانی تهیه میکند (برای کودکان، برای عموم که اطلاعات زیادی در مورد موضوع ندارند. (مقاله کاربردی) یا برای اساتید و متخضصینی که به جزئیات امروارد هستند (مقالات تخضصی ) و یا برای روزنامه یا مجله های عمومی با مجلات علمی و نظیر آن) توجه به این امر نوع مقاله و نحوه بیان و بسیاری چیزهای دیگر را برای نویسنده روشن میکند. بهترین طریق راهنمایی وی این است که از او بخواهیم کاغذی برگرفته و در مورد موضوع هر چه به نظرش میرسد که مایل است بیان نماید، بدون ارتباط به یکدیگر، جمله به جمله، حتی با کلمات و عبارات ناقص، به دنبال هم یادداشت کند. سپس با مطالعه این یادداشتها خواهد توانست موضوعی را برای شروع کار خود درنظر بگیرد که مجاز خواهد بود با مطالعه بیشتر در مراحل بعدی آنرا به میل خود تغییر دهد و حک و اصلاح کند و تکمیل نماید.
ܐ - ܡܿܨ امروز می توان با مکاتبه نسخههای کمیاب را از کتابخانه های معتبر دنیا تهیه کرد. شبکههای کامپیوتری نیز کمک فراوانی به پژوهشگران می کنند.
