انواع چکیده و کاربرد آنها

انواع چکیده، بازنمود مختصر اما دقیقی از محتوای یک مدرک است. باید بین چکیده و استخراج " تمایز قایل شد. استخراج، نگارش خلاصه شده ای از یک مدرک است که از طریق بیرون کشیدن جملات از خود مدرک تهیه می شود. مثلاً دو یا سه جمله از مقدمه، به همراه دو یا سه جمله از نتیجه یا خلاصه، ممکن است اشارهای مناسب به آن چیزی باشد که یک مقاله دربارهٔ آن بحث می کند. یک چکیده واقعی - گرچه ممکن است کلماتی را دربر داشته باشد که در مدرک وجود دارد - متنی است که به جای نقل قول مستقیم از نویسنده، چکیده نویس آن را تهیه میکند.

یک چکیده را می توان به روش های مختلف، ازجمله اندازه، توصیف کرد. مثلاً در شکل ۳ فصل ۲) دو نوع چکیده مختلف، یکی بلندتر از دیگری، ارائه شد. مطلقاً هیچ دلیلی برای هم اندازه بودن تقریبی چکیده ها وجود ندارد. عواملی که ممکن است بر طول یک چکیده اثرگذار باشند عبارتند از:

۱. حجم (طول) مدرک در دست نمایه سازی. (به هرحال، کراون، ۱۹۹۰، بین طول مقاله و طول چکیده هیچ رابطه ای نیافت، اما باید گفت که تحقیق او بر روی حوزه های موضوعی بسیار محدودی انجام شده بود).

۲. پیچیدگی محتوای موضوعی

۳. تنوع محتوای موضوعی، مثلاً اگر یک مجموعه مقالات سمینار، موضوعات متنوعی را زیر پوشش داشته باشد، طول چکیده آن نیز طولانی تر خواهد بود.

۴. اهمیت مدرک برای سازمانی که چکیده را تهیه میکند. همانند جامع نگری در نمایه سازی، ممکن است یک مرکز اطلاع رسانی صنعتی بخواهد برای گزارشات تولیدی خود - به نسبت سایر گزارشات - چکیده طولانی تری تهیه شود.

۵. در دسترس بودن محتوای موضوعی، ممکن است در یک چکیده نامه چاپی، تهیه چکیده های کامل تری برای مدارک محسوس تر باشد، زیرا مدارک کمتر به صورت فیزیکی (مثل، گزارشاتی که در نسخه های محدود توزیع شده اند یا مقالاتی که در سمینارها ارائه می شوند) یا فکری (مثل انهایی که به زبانهایی نااشنانوشته شدهاند) در دسترس قرار دارند.

۶. هزینه. تهیه چکیده های طولانی تر ضرورتاً بسیار گران قیمت تر از چکیده های کوتاه نیستند. بعلاوه، ممکن است تهیه یک تلخیص مناسب ۲۰۰ کلمه ای، بیشتر از تهیه یک چکیده ۵۰۰ کلمه ای زمان بر باشد. باوجوداین، بدیهی است که اگر میانگین طول یک چکیده افزایش یابد، هزینهٔ خدمات چکیده نویسی چاپی، شامل ماشین نویسی، کاغذ و هزینههای پست، ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.

۷. هدف. چکیده ای که اساساً برای دستیابی به یک مدرک از طریق بازیابی تهیه میشود باید طولانی تر باشد تا بتواند نقاط دسترسی مناسبی را ارائه نماید. گاهی یک چکیدهٔ بسیار مختصر (مثل چکیدهای که با یک جمله مدرکی را توصیف میکند) را یک گزارمان میگویند، اما گزارمان اصطلاحی نسبتاً نادرست است. اکثراً بین چکیده های راهنما " (گاهی چکیدههای توصیفی نیز نامیده میشوند) و چکیده های تمام نما تمایز قایل می شوند. در شکل ۳۹ و ۴۰ تفاوت بین این دو نوع چکیده نشان داده شده است. این شکل ها، دو نوع چکیده متفاوت را برای مدرک ارائه شده در شکل ۳ نشان می دهند. چکیده راهنما به اختصار توضیح میدهد که مدرک درباره چیست، درحالی که چکیده تمام نما میکوشد تا محتوای مدرک، از جمله نتایج ان را خلاصه کند.