ارزشیابی و انتخاب مطالب
به خاطر اینکه مطالبی که جمعآوری می شود دارای اهمیت و اعتبار متفاوت است باید آنها را مرور، ارزشیابی و دسته بندی کرد. بهترین راه ارزشیابی مقاله طرح یک سری پرسش میباشد: آیا این عبارت صحیح است؟ آیا این کتاب در انعکاس حقایق و یا نتیجه گیریهایش قابل اعتماد است؟ آیا مطلب به قدر کافی برای مقاله ی مورد نظر خود دارم؟ آیا همه منابع درجه ی یک و در دسترس را جستجو کردهام؟ آیا می توانم منابع یا مطلب بیشتری با تبادل نظر با دیگران به دست آورم؟ آیا همه ی جنبه های اصلی مطلب مورد بررسی قرار گرفته؟ کدام قسمتها حقایق مهمتری هستند که بهتر است مقاله را با آنها ختم کرد؟
کدامها در مرحله دوم اهمیت قرار دارند؟ پس از آنکه مطلب به قدر کافی جمعآوری شد و از هر جهت مورد مطالعه قرار گرفته و ارزشیابی گردید اگر منظور اصلی و هدف از نوشته ی خود را و آنچه را که میخواهیم بیان کنیم در یک جمله کامل - سوای عنوان مقاله - بنویسیم راه را بر خود کاملاً هموار کردهایم. فرض کنیم هواپیمای نمونهای درست کرده و میخواهیم راجع به آن مطلبی بنویسیم، با توجه به جنبه های مختلف موضوع، مقالات زیادی می توان در این زمینه ی کلی نوشت: میتوان جزئیات ساختمان آنرا شرح داد.
میتوان تجربیات شخصی، موفقیت و شکست های خود را در ساختن و یا در پرواز دادن آن نوشت. می توان از آن به عنوان یک سرگرمی یاد کرد و به اطلاعاتی که از این راه به دست آمده تکیه کرد... و به همین ترتیب می توان با در نظر گرفتن جنبههای گوناگون آن ده ها مقاله روی این موضوع کلی به رشته ی تحریر درآورد. مهم این است که نباید سعی کنیم در یک مقاله همه این جنبه های گوناگون را رویهم انباشته کنیم و درباره همه ی آنها قلم فرسایی نماییم. مگر اینکه مقاله به قدر کافی طولانی بوده و گنجایش آنرا داشته باشد و یا اینکه بخواهیم جزوه یا کتابی اختصاصی در این مورد بنویسیم. جملهای که به آن اشاره کردیم و آنرا حکم می نامیم در مورد موضوع های فوقالذکر می تواند چیزی از این قبیل باشد: «سرگرمی ساختن هواپیماهای نمونه یک سرگرمی سودمند است که میتواند در زمان جنگ نیز مفید واقع شود.»
