بحث و تبادل نظر پیرامون بهره برداری از قنوات شهرستان رفسنجان برای پرورش ماهی
بیش از ۸۵٪ از آبهای قابل دسترسی در کشور صرف فعالیتهای کشاورزی میشود که بیشتر آنها از آب چشمه ها، قنوات 9 چاهها تامین میگردد. مالکان منابع آبی خرد کشاورزی برای آبیاری محصولات زراعی 9 باغی معمولا دارای استخرهای ذخیره آب کشاورزی میباشند و در مورد مالکانی که استخر ذخیره ندارند با احداث استخرهای ذخیره یا کانالهای عبور آب میتوان زمینه را برای تولید ماهی فراهم نمود بنابراین سرمایه گذاری اندک، بهره گیری دو یا چند منظوره از آب قنوات و ایجاد درآمد در محیطهای روستایی از مزایای عمده آبزیپروری میباشد. .
تعیین دبی و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی قنوات، چاهها، رودخانه ها و سایر منابع آبی جزو ضروریات جهت مشخص نمودن منابع آبی مستعد آبزی پروری در منطقه میباشد که در این گزارش کلیه این فاکتورها در قنوات اندازه گیری شده است قنات یک سیستم مصنوعی بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی با جریان دائم و زیستگاه مناسب برای ماهیها 9 سایر موجودات زنده s باشد )1994 Coad( همجنیبر .3 آب آن میتوان برای پرورش ماهی استفاده کرد.
قدمت قنات به سالها پیش میرسد AnderSOn و Mahdavi در سال ۱۹۳۳ بیان کردند یک قنات در جوپار کرمان ۳۰۰۰ سال قبل بنا شده است و هنوز در قرن حاضر استفاده میشود (1994 ,COad).
قنوات در ایران (1968 Wulf) و ارمنستان (1968 ,English) یا اسرائیل (1968 و Rives) شاید از ۴۵۰۰ سال قبل منشاء گرفتهاند اصطلاح q anal یا qhanat ناشی از کلمه سامی (نژاد سامی) به معنی کاوش یا حفاری کردن (1988 ,Wulf) یا کانال، مجرای آب (1968 ,Bullter, 1933 & English) و عموماً در ایران مورد. استفاده است (1994 ,Coad) و همچنین توجه به سابقه تاریخی ایران و حاکمیت اقلیمهای خشک و نیمه خشک در پهنه وسیعی از این سرزمین نشان میدهد از گذشته های دور برای دستیابی به منابع آب تلاش زیادی شده است قنات نمادی از مهندسی تحسین انگیز پیشینیان این سرزمین برای استحصال آبهای زیرزمینی است. .
از ۱۱۵ رشته قنات در شهرستان رفسنجان نمونه برداری شد که ۳ رشته از قنوات خشک بوده و ۲۴ رشته قنات دبی کمتر از ۱۰ لیتر بر ثانیه داشتند در ۹۰ رشته قنات در شهرستان رفسنجان فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی در محل و آزمایشگاه اندازه گیری شد که آب این قنوات در محدوده مطلوبی جهت پرورش ماهی بوده و در فصول مناسب برای پرورش ماهی میتواند مورد استفاده قرار گیرد در تعدادی از آنها در صورتی که تغییرات اساسی داده شود میتوان از آب آنها جهت پرورش ماهی استفاده کرد. تعدادی از قنوات دارای استخر ذخیره کشاورزی میباشند که میتوان از آب آنها جهت پرورش ماهی در همان استخرها با یک سری تغییرات در استخر استفاده کرد و تعدادی از قنوات بدون استخر ذخیره کشاورزی بوده و مستقیماً از آب آنها جهت کشاورزی استفاده میشود که میتوان با احداث استخر پرورش ماهی اقدام به پرورش کرد بنابراین میتوان از آب تعداد زیادی از این قنوات جهت کشاورزی و آب خروجی آن جهت پرورش ماهی استفاده کرد و این هم استفاده بهینه از منبع آب و هم افزایش پروتئین و تامین غذا میباشد. حداکثر دبی در این قنوات ۱۰۵ لیتر بر ثانیه و مربوط به قنات کریم آباد بود.
