دو تعریف فوق یا تعاریف دیگری که به وسیله اساتید زبان فارسی از - واژه جمله -

به عمل آمده است، مبین این واقعیت بود که هر جمله از ترکیب منطقی چند واژه یا کلمه

به وجود می اید. اما بدون شک نمی توان به واژه هایی که بدون دلیل پشت سر هم قرار .گرفته و خالی از معنی و مفهوم است، عنوان جمله داد

برای شناخت و ساخت جمله در هر زبان قواعدی وجود دارد که قواعد دستور زبان نامیده می شود. به بیانی دیگر می توان گفت لازمه جمله سازی در درجه نخست آگاهی از دستور

زبان و در مرحله دوم سلیقه و ذوق نویسنده می باشد.

برای ساخت و تدوین اصولی جمله باید گام های زیر برداشته شود:

انتخاب واژه،

تنظیم واژه ها،

ترکیب جمله ،

که اینک به شرح هر کدام از آنها میپردازیم. نمودار ۲-۱۰ نمایشگر مراحل ساخت انتخاب واژہ واژه در لغت به معنی کلمه است و در اصطلاح: «سخن و لفظی که معنی داشته باشد. آنچه که انسان به زبان می راند و مطلب خود را به آن وسیله بیان می کند.» . واژه ها از ترکیب چند حرف از حروف الفبا به وجود می آیند و مفهوم ویژهای را ارائه می دهند. واژه در طبیعت هر زبان وجود دارد و نویسنده در ساخت آن -

مگر بندرت و طی شده و مورد استفاده قرار میگیرند و با گذشت زمان به تدریج رنگ باخته و جای خود را به واژه های جدید داده و متروک می گردند. به طور معمول برای بیان یک مفهوم چند واژه وجود دارد که نویسنده به هنگام نوشتن، یکی از آنها را انتخاب می نماید. به همین دلیل این قسمت از کتاب با عنوان انتخاب واژه مطرح گردیده است. انتخاب واژه به میزان دانش، تجربه، شخصیت، سلیقه و ورزیدگی نویسنده بستگی دارد. ولی یکی اصل کلی توجه به موضوع نامه و میزان اطلاعات و تسلط مخاطب آن را باید در نظر داشت . بنابراین، در نظر گرفتن جميع جهات و ژرف نگری در انتخاب واژه از ضروریات این مرحله از کار است. از طرفی می دانیم اگرچه در زبان فارسی

در برخی از اوقات با فقر لغت مواجه هستیم، اما در بیشتر موارد برای یک مفهوم، چندین واژه در اختیار داریم که به طور عموم از معنای یکسانی برخوردارند. به این ترتیب می توان با انتخاب اصلح بر تأثیر و جاذبه نوشته افزود. برخی از کلمات ممکن است به تنهایی زیبا و مناسب باشد، اما در ترکیب جمله وجاهت خود را از دست بدهد و به نحوی جمله را تند و زننده کند. از طرفی ممکن است همان کلمه در جملهای دیگر گیرا و دلنشین باشد.

بنابراین باید کوشید تا در عی کلمات مختلف که از معنای مشابهی برخوردارند، مناسب ترین را انتخاب کرد. . انتخاب واژه چندان دشوار نیست و فقط کافی است که به حافظه و فکر خود فرصت و مجال کافی بدهیم تا بهترین را انتخاب کند. برای رسیدن به این هدف لازم است که با موضوع عجولانه و سطحی برخورد نکنیم و سعی داشته باشیم که بهترین را برگزینیم. به طور معمول بعد از هر انتخاب، با جزیی تفکر ملاحظه خواهیم کرد که بهتر از آن هم وجود داشته و دارد. البته ممکن است که در همان وهلهٔ نخست واژهٔ مناسب و مطلوب را انتخاب کرده باشیم. در این گونه موارد بازهم تفکر پیرامون موضوع بی اثر نیست. زیرا این نوع تعمق بعد از مدتی به تدریج عادت شده و به صورت یک رویه موجه جلوه خواهد کرد. به ویژه که در این مورد تخصص و در نتیجه سرعت کافی نیز تحصیل میگردد. تا حد امکان باید سعی شود از واژه های زیبای فارسی استفاده گردد.