فرهنگ اسلامی با بنیان های قوی و ریشه های مستحکم و با عنایت به جاودانگی، جامعیت و جهانی بودن تعالیم اسلامی، میتواند در تمامی ابعاد و افعال مسلمانان تجلی یافته و مصداق داشته باشد. با توجه به قلمرویی به گستردگی جهان به عنوان صحنه و مسیر حرکت در جهت رستگاری، اسلام برای تمامی این مسیر صاحب برنامه میباشد. از جمله در رابطه با زندگی اجتماعی و اجتماعات مسلمین رهنودهایی دارد
که تجلی به کارگیری رهنمودها، شهر اسلامی خواهد بود و حاصل تلاش فیلسوفان، اندیشمندان و شهرسازان مسلمان در طول تاریخ جلوههای بسیاری از این شهر – البته نه لزوما کمال آن را – به نمایش گذارده است.
شهر اسلامی واجد صفات و خصوصیاتی است که ریشه در مفاهیم اسلامیدارند، با بررسی این صفات و ویژگیها – که در این مقاله صفات توحید، عبودیت و عبادت، عدالت و تعادل ومیانه روی مورد کنکاش قرار گرفت – چنین استنباط میشود که میتوان شهر اسلامی را برخوردار از صفات شهر پایدار دانست.
در این مسیر، مفهوم پایداری دارای ریشههایی مستحکم در دین مبین اسلام میباشد. برپایه تعالیم اسلامی و خصوصیات و صفات بازشمرده بر شهر اسلامی، از یک سو برای تحقق شهر اسلامی، توجه به پایداری و بویژه بهره گیری از اصول شهرسازی و معماری پایدار حائز اهمیت بوده و از سوی دیگر صفات و خصوصیات شهر اسلامی، استفاده از اصول پایداری و معماری پایدار را تشویق و تسهیل مینماید.
